واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حيوانات در فضا(1)سفر به فضا يعني ورود به محيط نامأنوسي که فاقد هوا، گرانش، سپر تدافعي در برابر امواج خطرناک و شرايط ويژهاي است که بدن ما براي ادامه بقا به آن عادت دارد . در آغازين روزهاي عصر فضا پرسشهاي بيشماري در برابر دانشمندان و مهندسان قرار داشت. آنها نميدانستند که عکسالعمل موجود زنده در برابر اين محيط خشن چيست. به همين دليل بود که حيوانات، انتخاب شماره يک بشر براي سفر به فضا شدند.در خبرها آمده بود که محققان ايراني موفق به ارسال نخستين محموله زيستي ايران به فضا شدند. دانش فضايي، اين خبر را بهانه خوبي يافت براي مرور تاريخ سفر حيوانات به فضا. مقاله حاضر محصول مطالعه چندين منبع اينترنتي است که ليست آنها در انتهاي مقاله آورده شده است.
![آرزوي بودن انسان در فضا](http://img.tebyan.net/big/1389/05/1446200640951211351783333228203215147.jpg)
قبل از پرداختن به تاريخچه و فلسفه سفر حيوانات به فضا بايد کمي به عقبتر از عصر فضا و زماني که هنوز بشر آرزوي پروازش محقق نشده بود برگرديم.کنجکاوي بخشي از ذات غير قابل تغيير بشر است که به عنوان هديه در وجودش قرار داده شده است. از اين رو است که بشر در مسير ارضاي ميل سيريناپذير خود براي دانستن غالباً در شرايط دشواري قرار ميگيرد که مستلزم به خطر انداختن جان است. در چنين بزنگاههايي است که همه نگاهها به حيوانات بيزبان متوجه ميشود. داستان پرواز مطمئناً در ابتداي ليست تجربيات پرمخاطره انسان قرار دارد.در کتاب زيباي "سفر به ماه"، يکي از شاهکارهاي علميتخيلي نويسنده شهير فرانسوي، ژولورن، با صحنههاي نابي از دانش فراتر از زمان اين نويسنده پيشگو روبرو ميشويم، از جمله حيواناتي که همراه سه فضانورد داستان وي راهي سفري بيهمتا به قمر سياره زمين، ماه ميشوند.در 19 سپتامبر 1783، اين برادران "مون گُلفيه" بودند که براي اولين بار از حيوانات براي بررسي اثرات پرواز و اقامت در ارتفاع بر بدن جانداران استفاده کردند. يک خروس، يک اردک و يک گوسفند اولين مسافران هوايي دنيا بودند. سطح دانش و معلومات برادران مون گلفيه به آنها جسارت ارسال انساني را به آسمانها، جاييکه از آن چيز زيادي نميدانستند را نميداد. همين احساس کمبود اطلاعات و دانش بود که پيشگامان عصر فضا را مجبور کرد تا نخستين فضانوردان سياره زمين را از ميان حيوانات انتخاب کنند.سفر به فضا يعني روبرو شدن با بسياري از مسائل و مشکلات فيزيکي، تکنيکي و علمي. سفر به فضا يعني ورود به محيط نامأنوسي که فاقد هوا، گرانش، سپر تدافعي در برابر امواج خطرناک و شرايط ويژهاي است که بدن ما براي ادامه بقا به آن عادت دارد . در آغازين روزهاي عصر فضا پرسشهاي بيشماري در برابر دانشمندان و مهندسان قرار داشت. آنها نميدانستند که عکسالعمل موجود زنده در برابر اين محيط خشن چيست. عدم وجود اتمسفر يعني بودن در معرض تشعشعات زيانبار خورشيدي و ذرات پر انرژي بادهاي خورشيدي و عدم وجود گرانش يعني به هم ريختن تمام اسلوب و تفکرات مهندسي به کار رفته در ساختار بدني موجودات زنده زميني. همانقدر که برادران "مون گُلفيه" از پرواز با بالن ساخته خودشان وحشت داشتند، متخصصان دوره ابتدايي عصر فضا نيز از ارسال انسان به فضا ميترسيدند و اين، ترس از تاريکي جهل بود.
![اين تصوير در نهم مارچ 2005 و توسط مريخنورد فرصت (اسپريت) در توقف 400 برداشته شده است. ناسا اين تصوير را به يادبود نخستين موجود زنده اي که پرواز مداري انجام داد، لايکا ناميده است.](http://img.tebyan.net/big/1389/05/20825021974896219624284250772718813257.jpg)
اين بار نيز اين حيوانات بودند که ناخواسته به مدل آزمايشي تبديل شدند و جانشان را به خطر انداختند. سگها، گربه ها و ميمونهاي زيادي قبل از يوري گاگارين مدال فضانوردي دريافت کرده بودند تا او با خيالي نسبتاً آسوده سوار بر مرکب فضايي خود راهي دنياي جديد شود.اسامي حيواناتي که راه هاي رسيدن بشر را به آرزوي ديرينه خود براي سفر به فضا هموار نمودند، جاودانه شده است. لايکا، هام، لاپيک، سام، ليسا و ده ها نام ديگر که امروزه در اذهان باقي مانده و توسط مسئولان امر براي نامگذاري برخي از تجهيزات فضايي و مکانهاي جديد به کار ميروند. اين حداقل کاري است که بشر ميتواند براي اداي احترام به اين حيوانات که خيلي از آنها در حين مأموريت فضايي خود کشته شدهاند، انجام دهد.حيواناتي که در آغاز عصر فضا سفر به ماوراي جو زمين را تجربه کردند، صرفاً به منظور بررسي شرايط فيزيولوژيکي بدن جانداران در اين سرزمين جديد، چنين شانسي را کسب نمودند. اما به مرور و با افزايش آگاهي انسان از شرايط زندگي در فضا، حيوانات به منظور انجام تحقيقات پزشکي و فيزيولوژيکي به فضا برده ميشوند. امروزه بشر روي شنا کردن ماهي در بيوزني، تنيدن تار عنکبوت در محيط فضا، پرواز زنبورها در مدار و بسياري ديگر از مسائل جذاب زندگي در فضا تحقيق ميکند.تا امروز شش کشور دنيا محموله زيستي به فضا ارسال کردهاند که عبارتند از شوروي سابق، ايالات متحده آمريکا، فرانسه، چين، ژاپن و در نهايت سرزمين آريايي خودمان، ايران.شوروي سابق و ايالات متحده آمريکا فعاليتهاي فضايي خود را مرهون تلاشهاي خستگيناپذير دکتر فونبراون و تيم متخصص او از کشور آلمان هستند که سالها وقت صرف طراحي، توسعه و بهبود موشکهاي خانمانسوز V2 کرده بودند. پس از پايان جنگ جهاني دوم هر کدام از اين دو فاتح بزرگ جنگ هر آنچه را که در آلمان مييافتند به عنوان غنيمت جنگي با خود به همراه بردند. ايالات متحده آمريکا دانشمندان و متخصصان تراز اول پروژه موشک V2 را با خود برد و در مقابل روسها نقشه ها و تکنسينهاي خط توليد را به يغما بردند.
![وي دو](http://img.tebyan.net/big/1389/05/2214718623522189161220248791432261421723873.jpg)
از آنجاييکه هنوز حال و هواي جنگ بر همه مسلط بود، کار طراحي مجدد و توليد دوباره موشکهاي جنگي بر پايهV2 هاي آلماني به سرعت شروع شد اما خيلي زود و با اصرار دکتر فونبراون که از ابتدا موشکهاي ويدو را به منظور سفر به فضا طراحي کرده بود، جاهطلبيهاي ديگري نيز به موازات توسعه نظامي جاي خود را باز کرد. سفر به فضا و کسب نخستينها در اين راه به سرعت تبديل به بزرگترين مسابقه تکنولوژيکي همه اعصار گشت، زندگي بشر را عوض نمود و او را وارد زمانه جديدي کرد.از همين رو است که ميبينيم نخستين محمولههاي زيستي که راه به فضا پيدا کردهاند با موشکهاي ويدو به اين سفر تاريخي رفتهاند. در هر دو کشور آمريکا و روسيه اين موشکهاي ويدو بودند که در کنار کاربردهاي نظامي براي مطالعه علمي نيز مورد استفاده قرار گرفتند. منبع: سايت دانش فضاييتنظيم براي تبيان: محسن مرادي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 758]