واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: جلوه های ساختن گرایی در برنامه های درسی
اشارهساختن گرایی یکی از نظریه های یاددهی – یادگیری و مبتنی بر این منطق است که یادگیری نتیجه ی ساخت ذهن است. بنابراین نظریه، دانش آموزان با مرتبط کردن اطلاعات جدید با آن چه از قبل آموخته اند، یاد می گیرند. ساختن گرایان معتقدند، یادگیری از زمینه های فکری، هم چنین باورها و نگرش های دانش آموزان تأثیر می پذیرد. بر اساس این نظریه: اطلاعات از راه های ارتباطی یا حواس و به طور غیر فعال دریافت نمی شود، بلکه در ذهن درک کننده به طور فعال ساخته می شود. به علاوه، جایگاه ادراک، انطباق پذیری و سازمان دهی دنیای تجربی، همه در ذهن است. در این مقاله، ضمن بر شمردن دیدگاه های نظریه ی ساختن گرایی، جلوه های این نظریه در برنامه های درسی معرفی می شوند. نظریه ی یادگیری ساختن گرایی در امر آموزش بیشتر به عنوان یک رویکرد مطرح است. کاربرد این رویکرد، در شیوه ها و فرایند یاددهی و یادگیری از آن جهت مورد توجه کارشناسان قرار گرفته است که در عمل می توان از آن برای فعال کردن یادگیری دانش آموزان، درک عمیق مفاهیم درسی، اظهار نظر درباره ی موضوع مورد مطالعه و پیوند آموخته های قبلی و جدید استفاده کرد. در مقاله بعدی با اصول طراحی برنامه طبق این نظریه می پردازیم. دیدگاه هابنابراین نظریه، یادگیرنده دانش را برای خودش و توسط خودش می سازد. این نظریه دو دیدگاه را پیش رو می نهد:1. ما مجبوریم روی فراگیرنده و افکار او پیرامون یادگیری متمرکز شویم، نه روی موضوع و مبحث تدریس؛2. هیچ دانشی سوای از تجربه های یادگیرنده وجود ندارد، بلکه دانش به وسیله ی یادگیرنده یا اشتراک معانی توسط یادگیرندگان ساخته می شود. کانون توجه نظریه ی ساختن گرایی بر درک و فهم است. توصیف این نظریه از یادگیری عبارت است از:- دانش آموزان هنگامی که فرایند یادگیری فعال باشد، یاد می گیرند.- فرایند یادگیری فرایند درک و فهم است. یادگیری از طریق انتقال صورت نمی گیرد، بلکه از طریق تفسیر یافته ها انجام می شود.- تفسیر یافته ها همیشه تحت تأثیر دانش پیشین یادگیرنده قرار دارد.- تفسیر یافته ها از طریق روش های آموزشی که دانش آموزان را به مباحثه در مورد نظرات یکدیگر وا می دارد، پشتیبانی می شود. باور ساختن گرایانساختن گرایان به هنگام طراحی برنامه ی درسی بر این باورند که:1. انسان ها می توانند هر چیزی را بیاموزند، به شرط آن که بتوانند آن ها را در ذهن خود معنادار سازند.2. ذهن انسان، اساس و ابزار تعبیر و تفسیر رخدادها، اشیا و چشم اندازهای جهانی است.3. یادگیرندگان به کمک معلم اندیشه های خود را پیراسته می کنند و مهارت هایشان را بهبود می بخشند.4. انسان ها بر اساس ساخت های ذهنی خود که مشتمل بر باورها، اعتقادات و دانش آن هاست، به تفسیر هستی می پردازند.5. واقعیت ها، مفاهیم ساخته شده ی ذهن افراد از جهان هستند.6. یادگیرندگان، اطلاعات را در ارتباط با تجربه های خود تفسیر می کنند. لذا تفسیر آنان هر چه باشد، تفسیری فرد گرایانه است.
این دسته از برنامه ریزان درسی معتقدند:الف) به جای تلاش برای مجسم کردن ساختی از یک واقعیت بیرونی برای یادگیرندگان، باید به آن ها کمک کرد تا خود به تجسم معناداری از دنیای بیرونی دست یابند. ب) به جای تأکید بر عملکرد، باید بر یادگیری تأکید کرد. در برنامه های سنتی، هدف های کلی و جزئی را تدوین کنندگان برنامه تعیین می کنند. راهبردهای آموزشی را نیز آن هایی انتخاب می کنند که انتظار می رود، وسیله ی آموزش به دانش آموزان و تحقق هدف های برنامه باشند. بدین ترتیب، هم محتوا و هم راهبرد از بیرون به دانش آموزان تحمیل می شود. در حالی که در آموزش های مبتنی بر ساختن گرایی، دانش آموزان باید راهبردهای یادگیری و غالباً هدف های جزئی مبتنی بر هدف های کلی را خودشان انتخاب و تدوین کنند. به عبارت دیگر، راهبردهای آموزشی تجویزی نیستند، بلکه انتخابی هستند. در این راهبرد، معلم تنها در هنگام بروز نیاز، دانش آموزان را در انتخاب روش های یادگیری هدایت می کند و شیوه ی خاصی از یادگیری را به دانش آموز تحمیل نمی کند. به عبارت دیگر، بخش اعظم مسئولیت تصمیم گیری برای یادگیری یک موضوع و نحوه ی یادگیری آن، به دانش آموز واگذار می شود. ج) نقش معلم یا نظام آموزشی باید این باشد که از آن چه دانش آموز قصد دارد بیاموزد، پشتیبانی و او را در فرایند یادگیری کمک کند. در این فرایند، یادگیرنده خود به مفهوم سازی و حل مسئله می پردازد. به علاوه خلاقیت و ابتکار او پذیرفته می شود و مورد حمایت قرار می گیرد. فراگیرندگان به وسیله ی مرتبط کردن اطلاعات جدید با آن چه از قبل آموخته اند، به یادگیری دست می یابند. د) در این فرایند، یادگیرنده هم چنین با عقاید و نگرش های خود نیز در ارتباط مؤثر قرار می گیرد و با تکیه بر عقاید و فرضیات خود، به ابداع راه حل ها می پردازد. مجله رشد،نویسنده: مریم اسدپور گروه مدرسه اینترنتی سایت تبیان- تنظیم:شکوفه باصری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3063]