تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1836472925
گشت و گذار در شهرستان لنجان (1)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
گشت و گذار در شهرستان لنجان (1) وجه تسمیه شهرستان در فرهنگنامه معین در وجه تسمیه لنجان آمده است : لنجان نامی است فارسی که ریشه آن لنج است و لنج اسم مصدر و به معنای بیرون کشیدن می باشد. واژه لنج از ذنچ سغدی که یکی از زبانهای ایرانی قدیم و در قسمتی از ماورا النهر رایج بوده گرفته شده. معمولاً مورخین و جغرافیدانان قرن سوم به بعد مانند ابن رسته (قرن سوم) ، ابن فقیه همدانی (قرن سوم) ، حمزه اصفهانی ( قرن چهارم ) و ما فروخی( قرن پنجم ) لنجان را آلنجان ثبت کرده اند و نویسندگانی چون ابن حوقل(قرن چهارم) ،یاقوت حموی(قرن هفتم) ، حمد الله مستوفی ( قرن هشتم ) ، شاردن و سانسون ( قرن یازدهم ) ، ظل السلطان و محمد حسن خان صنیع الدوله(قرن سیزدهم) و دیگر نویسندگان معاصر واژه لنجان را به کار برده اند . در طومار شیخ بهائی هر دو نام النجان و لنجان ثبت شده و در لغت نامه دهخدا و فرهنگ معین و برهان قاطع واژه لنجان به کار رفته ، محمد حسن خان صنیع الدوله در جلد چهارم کتاب مراهء البلدان این ناحیه را بنا بر مسطورات لباب،لنجان به فتح لام و سکون نون و جیم و الف و نون که شهری است به نواحی اصفهان آورده و میر سید علی جناب در کتاب خود الاصفهان به وجه تسمیه لنجان و النجان پرداخته و چنین می نویسد :« لنجان ،محل بیرون کشیده است به فارسی ،گویند اینجا جنگل بوده است پس از قطع درختهای آن بیرون افتاده است » یا جز چهار محال بوده و از آنجا بیرون کشیده شده است. متن گزارشات جغرافیدانان و نویسندگان قرون سوم و چهارم هجری از منطقه لنجان مبین تطبیق واژه النجان با این منطقه می باشد پسوندگان مشخصاً در دوران پیش از اسلام برای پسوند مکان مورد استفاده بوده است ، واژه مذکور در دوران پس از اسلام معرب گردیده و جان خوانده شد که موارد بسیاری از این تحول گویش را میتوان در اسامی اماکن باستانی مشاهده کرد.در نهایت بنظر می رسد که ترجمه و تفسیر صاحب رساله الاصفهان معتبر ترین روایات در وجه تسمیه این منطقه می باشد. در رساله مذکور در مورد النجان آورده شده است : نوشته اند ارم گان فارسی است یا به ترکی النگان بوده است که سنگان باشد زیرا اطراف آن را کوه و سنگ احاطه کرده است و آلنگ به فارسی خندق و سبزه زار است .شهرستان لنجان در 35 کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان و در دره زاینده رود واقع شده است. این شهرستان با مساحت 375/1096کیلومتر مربع بین50 درجه و 56 دقیقه تا 51 درجه و 28 دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 32 دقیقه عرض شمالی قرار گرفته است. شهرستان لنجان از شمال به شهرستان های نجف آباد ، از جنوب و غرب به استان چهار محال بختیاری و از شرق به شهرستان های مبارکه و فلاورجان محدود می گردد. این شهرستان که ارتفاع آن از سطح دریا 1550متر برآورد گردیده است ، به سبب آنکه در حد فاصل نواحی نیمه خشک اصفهان و نیمه مرطوب چهار محال و بختیاری قرار گرفته از آب و هوای متغیری برخودار گردیده است ، بطوری که دمای هوا و میزان بارندگی در این منطقه از غرب به سمت شرق تغییر می کند . میزان بارندگی در این شهرستان 140میلی متر اعلام شده و کمی بارندگی موجب گردیده است.این منطقه خصوصاً در کوهپایه پوشش گیاهی نا چیزی داشته باشد. متوسط درجه حرارت سالیانه 13+ درجه سانتی گراد است و بادهای این محل عموماً جهت جنوب و جنوب غربی می وزند. فصل وزش بادها بهار و پاییز است و بادهای محلی در اینجا بوزش در می آید که در فصل بهار خساراتی به سر درختها وارد می شود. نوع ابرهای منطقه در بهار باران آور و از نوع کمولوس و کمولینوس هستند ، در تابستان نوع ابرها از ابرهای آلتوکموس و سیروس و در پاییز ابرها در نوع کو مولوس می باشند . کلاً این منطقه را در جزءمناطق با آب و هوای خشک طبقه بندی کرده اند واین روند تنها در حاشیه رود خانه زاینده رود و در مناطق که هنوز دارای بیشه زار می باشد به دلیل رطوبت ناشی از وفور درختان اندکی تغییر یافته و تلطیف می گردد. ماههای تیر و مرداد به عنوان گرمترین ماه و دیماه سرد ترین ماههای سال اعلام گردیده اند ، میانگین حداکثر دمای منطقه 21 درجه و حداقل 4 درجه سانتی گراد می باشد. شهرستان لنجان منطقه ای است عمدتاً ناهموار و تنها بخش کوچکی از این منطقه به صورت باریکه ای در دره زاینده رود در حاشیه رودخانه مذکور قرار دارد ، این باریکه هموار نتیجه رسوبات رود خانه مذکور در طول تاریخ و از دوران چهارم زمین شناسی به بعد دانسته شده است. خاک لنجان آن گونه که در کتاب جغرافیایی اصفهان آورده شده است. از نوع بیابانی با رنگ قرمز یا قهوه ای تیره براق یا ضخامت کم ، بیابانی قهوه ای تیره ، شور ، قهوه ای کم رنگ و مرطوب قهوه ای تیره ، آهکی ، خشک قهوه ای و در حالت مرطوب قهوه ای خاکستری ، رسوبی و قهوه ای رنگ پریده می باشد. بخش عمده خاک لنجان را کوهپایه ها اشغال کرده اند ، در شمال منطقه کوههای «رزد مطبخ» با ارتفاع 2400 متر و « گاو پیشه » با حداکثر ارتفاع 2300 متر قر ار دارند که با جهت شمال غربی به جنوب شرقی همچون دیواری مرتفع این شهرستان را از همسایه شمالی خود شهرستان نجف آباد جد ا می کند . این دو رشته کوه ها به به وسیله تنگه هاییاز هم جدا می گردند که مهمترین آنها « گاو پیشه » است . که راه اصفهان – شهرکرد از آن عبور می کند . در شمال شرقی شهرستان رشته کوه « کوه سیاه » ، و در شرق « نمتک » به عنوان مرز طبیعی این شهرستان را از شهرستان های فلاورجان و مبارکه جدا می کنند. کوهستانها ی « رخ » و بیدکان به طول 13 کیلو متر در غربی ترین و جنوبی ترین نقاط شهرستان را با همسایه غر بی خود استان چهار محال بختیاری تشکیل می دهند . کو ههای « سرخ » در شمال غربی باغبهادران پیر شمع الدین در غرب همین شهر و در « گهواره » در حوالی زرین شهر از ارتفاعات مرکزی شهرستان بشمار می آیند که همگام با تپه های متعدد بخش عمده خاک این شهرستان را اشغال کرده اند. شهرستان لنجان از منابع سه گانه رودخانه زاینده رود،چشمه ها و قنوات سیراب می گردد و سرسبزی خویش را مدیون رودخانه زاینده رود است که به طول 360 کیلومتر از کوه های بختیاری سرچشمه گرفته و پس از طی کردن سراسر خاک لنجان به سوی خاک اصفها ن و مقصد باتلاق گاو خونی جاری می باشد. زاینده رود چنانچه از اسم آن بر می آید رودی است که آب آن به وسیله چشمه های بیشمار که در بستر آن قرار دارد ، تقویت شده و به قولی زایش می کند ، قرار داشتن در عمیق ترین بخش های منطقه موجب گردیده که این رودخانه به صورت زهکش اراضی بالا دست که تحت کشت می باشند عمل کند و آب از اراضی مجاور به بستر رودخانه نفوذ کرده و بر حجم آب آن بیفزاید از همین رو قدما آن را زاینده رود نام نهاده اند که ضمن سیراب کردن اراضی حاصلخیز حاشیه خود در طول مسیر طولانی خویش هر چه پیش تر می رویم بر حجم آب آن افزوده می گردد . این رودخانه به عنوان بزرگ ترین رودخانه حوزه داخلی ایران بخش قابل توجه از اراضی حاصلخیز مراکز کشور را و خصوصاً دشت وسیع اطراف اصفهان مشروح می سازد و نقشی حیاتی در روند حیات اجتماعی و اقتصادی جوامع ساکن در مراکز کشور ایفا می کند،این امر با تقسیم آب رودخانه از گذشته ای دور و انتقال آن به مناطق حاصل خیز اطراف اصفهان صورت می پذیرفته است. اگرچه تقسیم آب روخانه زاینده رود و انتقال آن به مناطق اطراف رود خانه به شیخ بهائی منسوب است لیکن دلایل معتبری وجود دارد که قدمت این تقسیم بندی را به دوران پیش از اسلام و آغاز عصر ساسانیان می رساند. اشارات ابن رسته و حمزه اصفهانی جغرافیدان و مورخ مشهور قرون سوم و چهارم هجری قدیمی ترین سندی است که بیانگر تقسیم آب زاینده رود به فرمان اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانیان می باشد ، حمزه اصفهانی در کتاب سنی خود « ملوک الارض و الانبیاء » آورده است : کسی که به فرمان اردشیر آب زاینده رود را تقسیم کرد «مهربن وردان» بود. بررسی تاریخ منطقه نیز نشان می دهد که این منطقه از دیرباز و پیش ازاسلام مدنیت و اقتصاد رایج کشاورزی برخودار بوده و اگر چه در دوره طولانی چهارصد ساله ویرانی و رکود که از عصر سلجوقیان آغاز گردیده و تا پایان دوران حاکمیت جانشینان تیمور و آغاز سلطنت صفوی به طول انجامیده این منطقه دچار رکود زندگی اجتماعی و زوال در منابع و فعالیت های اقتصادی گردیده بود لیکن با آغاز سلطنت شاه عباس صفوی و قصد وی در احیاء رونق از دست رفته کشور و رواج اقتصاد زوال یافته کشاورزی بار دیگر تقسیم آب زاینده رود به عنوان تنها منبع تغذیه اراضی کشاورزی دشت اصفهان مورد توجه قرار گرفت و شیخ بهائی با اتکاء به نبوغ و علم خویش سنت بنیان گذار ساسانی را احیاء نمود و بار دیگر تقسیم بندی نوینی مبتنی بر شرایط اقتصادی و اجتماعی موجود ارائه کرده و با بازسازی کانل های آب رسانی و احداث امکانات بیشتر آب رود خانه را بین تمامی مناطق حاصلخیز دشت اصفهان و حاشیه آن تقسیم نموده ، این مهم در سال 923 صورت پذیرفت و طومار معروف شیخ بهائی در همین سال تنظیم گردید. قنوات و چشمه سارها از دیگر منابع آبی منطقه به شمار می آیند . در منطقه لنجان تعداد 25رشته قنات شناخته شده اند که د ر حال حاضر تعداد 180رشته از این قناتها فعال بوده و بطور متوسط1600 لیتر در ثانیه آبدهی دارند ، قناتهای منطقه از 30متر تا 15 کیلو متر طول دارند ، طویل ترین و بزرگترین قناتهای منطقه قنات معروف کمال آباد است که پس از گذشتن از چمگردان از طریق اراضی غربی زرین شهر به طرف مزرعه کمال آباد جریان دارد. چشمه سارها از دیگر منابع آبی منطقه هستند که عمدتا ً فصلی بوده و وضعیت آبدهی آنها ارتباط مستقیمی با شرایط و حجم بارندگی در سال قبل دارد، مهمترین چشمه های منطقه ،چشمه معروف شاهلرا در غرب شهر چرمهین است که از جاذبه های مهم توریستی منطقه بشمار می آید. شهرستان لنجان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال1374 دارای دو دو بخش مرکزی و باغبهادران و نیز5 دهستان با نامهای اشیان ، خرم رود ، چم رود ،چم کوه و زیر کوه می باشد ،این شهرستان از هشت شهر با نامهای زرین شهر ، فولاد شهر ، سده لنجان ، چمگردان ، ورنامخواست ، زاینده رود ، چرمهین و باغبهادران و حدود41 روستای مسکون تشکیل شده است. دهستان های پنج گانه شهرستان دهستان های پنج گانه شهرستان که تحت اداره بخشداری های دو گانه مرکزی و باغبهادران قرار دارند عبارتند از: دهستان اشیان دهستان اشیان که در شرقی ترین منطقه لنجان قرار دارد تا اوایل سال1380مشتمل بود بر روستاهای کاهریز ، قلعه سیبه ، صادق آباد ، الله آباد ( مبارک آباد و جلال آباد ) ، قلعه قاسم و مهر آباد . لیکن دو روستای قلعه قاسم و مهر آباد در این سال محدوده شهر زرین شهر افزوده شده و به جرگه محلات متعدد شهر مذکور پیوستند. دهستان چم کوه این دهستان در ارتفاعات شمال غربی باغبهادران واقع شده و موقعیت جغرافیایی آن50 درجه و 51 دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 21 دقیقه تا 32 درجه و 31 دقیقه عرض شمالی می باشد و ارتفاع آن از سطح دریا 1820 متر می باشد ،دستان مذکور با مرکزیت روستای چم یوسفعلی از 8 روستای چم یوسفعلی ، چم طاق ، چم حیدر ، چم کهریز ، چم گاو ، چم علیشاه ، جعفر آباد و پر کستان تشکیل شده است. دهستان زیر کوه این دهستان در قسمت جنوب و غرب بخش باغبهادران در دامنه کوه بیدگان واقع است ، موقعیت جغرافیایی این دهستان 51 درجه و 1دقیقه تا 51 درجه و 13دقیقه طول شرقی 32 درجه و 18دقیقه عرض شمالی می باشد و ارتفاع آن از سطح دریا 1875متر می باشد.مرکزیت این دهستان روستای کچوئیه بوده و شامل 11 روستا با نامهای : کچوئیه،هاردنگ،زمان آباد،خاک سفید ، شورجه ، چم آسمان ، لای بید ، حاجت آقا ، قلعه آقا ، کلیشاد رخ و رکن آباد می باشد. دهستان چم رود دهستان چم رود در مرکز بخش باغبهادران و در حاشیه زاینده رود قرار گرفته است و نظریه اینکه رودخانه مذکور در مسیر خود در محدوده دهستان مذکور چم بسیاری پدید آورده است که آن را چم رود خوانده اند. این دهستان مذکور در موقعیت جغرافیایی 51 درجه و 2 دقیقه تا 51 درجه و 13دقیقه طول شرقی و 32 درجه و 22 دقیقه تا 32 درجه و 31 دقیقه عرض شمالی قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 1780متر می باشد . مرکز این دهستان روستای کرچکان می باشد و دیگر روستاهای آن عبارتند از : چم پیر ، مورکان ، برنجکان ، کته شور ، رحمت آباد ، همام،کرچکان،سعید آباد، دورک ، صادق آباد ، فتح آباد ، قلعه ترکی ، حاجی الوان ، خشوئیه ، رزد خشوئیه و آید و غمیش می باشند. دهستان خرم رود دهستان خرم رود که در مرکز شهرستان واقع است تا سال 1379 از 7 روستا تشکیل شده بود. این روستا ها عبارت بودند از: نو گوران،بیستجان،بابا شیخ علی ، مدیسه ، کله مسلمان ، کله مسیح و بهجت آباد ، لیکن از سال 1380و با یکپارچگی روستاهای بیستجان ، بابا شیخ علی ، کله مسیح و بهجت آباد و تبدیل آنها به شهر زاینده رود دهستان مذکور به دو روستای نو گوران و مدیسه محدود گردید. مناطق سیاحتی و تفریحی شهرستان پارک ساحلی زرین شهر این پارک بزرگ که درمنطقه جنوبی شهرودر حاشیه شمالی زاینده رود قراردارد با طول1600متر وعرض 90 تا 170 متر از مساحتی معادل 200000متر مربع برخوردار است.شهرداری بااجرای طرح های متعدداز جمله فضای سبز،مراکز تفریحات سالم بویژه جهت استفاده کودکان ونیز احداث ویلاهای مسکونی جهت اقامت موقت مسافران وساختمانهای مربوط به مراکز پذیرایی ورستورانها امکانات قابل قبولی را برای استفاده مردم منطقه از اوقات فراغت خود فراهم آورده است. پارک ساحلی زرین شهر در حال حاضر نه تنها جمعیت ساکن زرین شهر رابه خود جلب کرده بلکه ساکنان شهر های مجاور و مناطق دور ونزدیک از جمله اصفهان نیز برای استفاده از امکانات مذکور به این شهر مراجعه می نمایند .احداث دریاچه ای به وسعت 30000متر مربع در این پارک که جهت قایق رانی وپرورش ماهی مورد استفاده قرار گرفته است بر جاذبه وجمعیت بهره مند از امکانات پارک مذکور بطور محسوسی افزوده است. دریاچه قایق رانی حسین آباد (بابا شیخ علی ) در منطقه حسین آباد که بین شهرک واحد ومحله بابا شیخ علی از محلات شهر نو بنیاد زاینده رود قرار دارد واز شرقی ترین مناطق شهر مذکور بشمار می آید از حدود سی سال پیش و توسط کارخانه ذوب آهن امکانات تفریحی جالب توجهی احداث گردیده که مشتمل بر دریاچه ای بزرگ جهت قایق رانی و پرورش ماهی ،دو باب رستوران،فضای سبزومحوطه وسایل تفریحی می باشد لیکن متأ سفانه محدودیت اعلام شده وانحصاری بودن استفاده ازامکانات مذکور توسط شاغلان کار خانه موجب گردیده است که مردم منطقه ومسافران کثیری که در ایام تعطیلات برای استفاده از اوقات فراغت وبهره مندی از زیبایی ها وجاذبه های طبیعی روبه حاشیه رودخانه می آورند از امکانات مفید ومفرح مذکور محروم بمانند،در شمال این در یاچه ودرمنطقه حسین آباد مجموعه ای از باغات واراضی کشت برنج وجود دارد که علی رغم نبود امکانات تا حد اندکی نیاز بعضی از مسافران رادر استراحت واستفاده از طبیعت تأمین می نماید ودر صورت بهره برداری واجرای طرح های مشا به توسط شهرداری استعداد کافی برای تبدیل به یکی از جاذبه های طبیعی مهم مجاور شهر اصفهان را دارا می باشد. آبشار شاهلولاک(شاهلرا) در فاصله 9کیلومتری شهر باغبهادران و4 کیلومتری جنوب شهر چرمهین دردل سلسله جبال زاگرس آبشار طبیعی ،زیبا ومفرح شاهلولاک با ارتفاع 70 متر قرار دارد که بواسطه جذابیت فراوان خود در سراسر فصول بهار ،تابستان وپاییز مورد استفاده خیل مشتاقان طبیعت قرار می گیرد . سلسله جبال البرز در این منطقه ودربطن کوه شاهلولاک یکی از بدیع ترین وچشم نواز ترین مناظر طبیعی را به تصویر در آورده وبا دو آبشار دايم وموقت در دامنه صخره های خود همه ساله میزبان شمار زیادی از افرادی است که از راه های دور ونزدیک واستانهای هم جوار به منظور تفریح وتفرج به این مکان مراجعت مینمایند . آبشار موقت شاهلولاک معروف به هلکی از اوایل فصل بهار تا اواخر اردیبهشت ماه جریان داشته که بواسطه میزان آبدهی وارتفاع زیاد تا بلوئی شگفت آور از خلقت محسوب می گردد.آب جریان یافته از آبشار درقسمت پایین کوه نهر زلال ومصفائی رابوجودآورده که ضمن تعدیل درشرایط آب وهوایی واکوسیستم منطقه نهایتا"در بخش انتهایی مسیر خود اشجار وباغات اهالی رامشروب می نمایددر دامنه این کوه درختان کهنسالی از جمله درخت گردو رشد ونمو یافته اندومنظره بدیعی را پدید آورده اند. از دیگر خصوصیات ومزایای طبیعی کوه شاهلولاک که موجبات گرایش شماری از جوانان وورزشکاران به این منطقه رافراهم آورده است،جنس وشیب مطلوب صخره های آن می باشد که جهت ورزش کوهنوردی وصخره نوردی وسایر ورزشهای زمستانی بسیار مساعد است. در حال حاضر راه ارتباطی چرمهین به شاهلولاک زیرسازی وآسفالت شده وجایگاه مناسبی نیز برای اسکان مسافران احداث گردیده است .در کوه شاهلولاک به جز پدیده طبیعی آبشارها جاذبه های تاریخی و زیارتی جالب توجهی همچون گورستان زرتشتیان وغار چهل دختران وجود دارد که این پدیده دومی نزد اهالی محل تقدس خاصی دارد. آثار باستانی منطقه لنجان قلعه کافر درشمال غرب وغرب شهر باغبهادران دشت هموار وباغات انبوهی وجود دارد که از سبزی وخرمی قابل توجه برخوردار میباشند. این محل که اینک وشمندجان وبشمگون خوانده میشود درگذشته ای دوروادوار پیش ازاسلام ((سمندگان))نام داشته که براثرکثرت استعمال وتأثیرپذیری از لهجه ها به نام کنونی تغییر شکل یافته است.آثار تاریخی اندکی که دراین محل به دست آمده خصوصا" خمره های سفالینی که دردرون آنها اجساد مردگان قرار گرفته بودمؤید قدمت حیات اجتماعی واستقرار ساکنان اولیه منطقه در این محل در دوران پیش ازاسلام می باشد وچنین به نظر می رسد که محدودیت منابع اقتصادی در این محل وکثرت جمعیت بتدریج موجب گسترش این محل به سوی شرق وجابجایی سکونت گاهها به محدوده کنونی باغبهادران شده است. نام باغبهادران گونه تغییر شکل یافته واژه(باغ آذران)بوده وهمین امردلیل قدمت محل کنونی باغبهادران دردوران پیش ازاسلام است .درجوار این محل(وشمندجان)قلعه ای وجودداردکه درنزدعامه با عنوان قلعه کافر یا قلعه گبر خوانده می شود ودراین قلعه آتشکده ای وجودداشته که درآن (آتش یا آذرمقدس حامی ونگهبان جامعه ساکن در این محل)نگهداری می شده است .معماری این آتشکده با بنای آتشگاه اصفهان مطابقت دارد .این قلعه که اینک درمحدوده منطقه سد چم آسمان واقع است وازاین رواز دسترس عموم خارج است کهن ترین سند حیات اجتماعی درمنطقه لنجان بشمار می آیدوقدمت آن به نخستین دوران سلسله ساسانیان برمیگردد. مسجد صباحی درجنوب شرقی زرین شهر ودرمحلی که بنا به باور عمومی زیستگاه اولیه مردم این شهر بوده است مسجدی قرارداردکه با توجه به شواهد موجود توسط اسماعیلیان در دوران اقتدار آنان در این منطقه (قرن پنجم هجری)برای بزرگداشت حسن صباح وتکریم از وی احداث گردیده و ازهمین رو مسجد صباح نام گرفت که درمرور زمان بر اثر کثرت استعمال وتاثیرپذیری از لهجه ها مسجد صباحی خوانده شد.بنای اولیه این مسجد از خشت های بزرگ وضخیم مشابه خشت های بکاررفته درساختمان آتشگاه اصفهان متعلق به دوران ساسانی بنا گردیده است وازهمین روبسیاری از باستان شناسان قدمت بنای مذکوررابه دوران پیش ازاسلام مربوط دانسته وماهیت اولیه آن راآتشکده ای مربوط به عصر حاکمیت ساسانیان می دانند و باتکیه بر سنت رایج دوران اولیه اسلامی درتبدیل آتشکده هابه مساجدوزیارتگاههای اسلامی براین اعتقادپای می- فشارند .بنای قدیمی مسجد هشت ضلعی وضخامت دیوارهای آن حدود 2متر وسقف آن گنبدی با ارتفاع متوسط بوده وراهروهایی درشمال وجنوب ویک راه ورودی به پشت بام داشت ولی اینک تنها دارای یک گنبدودومناره ویک صحن کوچک است . این مسجد درزمان احداث درداخل آبادی بوده لیکن به تدریج با گسترش آبادی به سمت زمینهای مرتفع شمال وغرب این محل متروک شده واینک در بطن مزارع حاشیه شرق زرین شهر واقع شده است .بناهای دیگری درجوار این مسجد وجود داشته که ازآنها اینک خرابه ای برجامانده است،یکی ازاین بناها حمام صحرایی بوده که 45 سال پیش تخریب گردیده وزمین آن به مزرعه مبدل شده است،آسیاب تنوره که در ضلع جنوبی مسجدواقع بوده واینک دیواره ای از آن به جامانده ازدیگرابنیه این محل می- باشد که از تاریخی معادل حمام برخورداراست،این آسیاب با جریان آب بکار می افتاده وگندم وجوتولیدی اهالی را به آرد تبدیل میکرده است.آسیاب مذکور نیز همچون حمام صحرایی تخریب شده ومحل آن اینک به مزرعه تبدیل شده است. پل کله(پل قلعه) یکی از مشهورترین جاذبه های تاریخی منطقه لنجان پل کله می باشد که بر روی زاینده رود احداث گردیده است و در مجاورت روستاهای نوگوران و مدیسه قرار دارد.این پل درآغاز پل قلعه نام داشته وبه تدریج تحت تاثیر گویش های رایج پل کله خوانده شده است وقدمت آن به دوران صفویه وعصر سلطنت شاه عباس صفوی باز می گردد.پادشاه مذکور درپی سیاست های عمرانی وتوسعه بازرگانی خود اقدام به نوسازی راه ارتباطی کهنسال اصفهان به سرزمین بختیاری وخوزستان کرده ودرجهت سهولت حمل ونقل،مسیر قدیمی را که از سده لنجان و ورنامخواست می گذشت متروک نمود وبا احداث این پل راه جدیدی رادرحاشیه شمالی زاینده رود بنا گذارد که با عبور از گردنه گاو پیسه به غرب اصفهان مرتبط میشد.به فرمان پادشاه صفوی درمسیرراه جدیدکاروان سراهایی برای استراحت و استقرارکاروانها برپا گردید که با محل کنونی بیستجان وزرین شهر مطابقت کامل دارند. قلعه باغبهادران درکناره شمالی شهر باغبهادران ودرمرتفع ترین نقطه آن آثاری از قلعه نظامی بر جای مانده است که اینک قلعه باغبهادران خوانده می شود.معماری قلعه با سبک قلاع عصر صفویه وافشاریه مطابقت داردوآن را میتوان از جمله آثار وابنیه احداث شده در عصر نادری دانست ،نقش این قلعه درحفاظت مردم شهر از معرض تهاجم وجنایات دشمنان بوده است وپناهگاه مردم در زمان خطر بشمار می آمده است . قلعه دارای چهار برج بزرگ گلی سه طبقه و سه اطاق بزرگ بوده و مردمی که درزمان ناامنی به این قلعه پناه می بردند ازآب چشمه ای که درآن جاری بوده سیراب می –شدند.بجز آثار باستانی مذکور که مؤیدحیات اجتماعی در منطقه لنجان در عهد باستان (دوران پیش از اسلام)می باشد ،آثار دیگری نیز وجود داشته که متأسفانه تخریب شده اند .گورستان زرتشتیان در جوار آبشار شاهلولاک چرمهین،حمام متعلق به دوران صفویه در سده لنجان وکاروان سرای معتبر بیستجان که در عصر شاه عباس بنا گردیده وتایکصد سال پیش همچنان رونق داشته است از جمله آثار تخریب شده منطقه می باشند که اینک جز اندک خرابه ای از دیوارهای آنان یا روایاتی از وجود آنان اثر دیگری در دست نیست. معرفی شهرهای شهرستان لنجان زرین شهر جغرافیا زرین شهر مرکز شهرستان لنجان می باشد که در بخش مرکزی از شهرستان و در41 کیلومتری شهر اصفهان واقع است شهر مذکور در 32 درجه و 24 دقیقه عرض شمالی از خط استوا و 51 درجه و 22 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد ، این شهر که در مسیر راه ارتباطی اصفهان به شهرکرد قرار دارد از شمال به گاو پیسه و فولادشهر ، از جنوب به رودخانه زاینده رود و ورنامخواست ، از شرق به دیزیچه و بداغ آباد و از غرب به چمگردان محدود است. ارتفاع این شهر از سطح دریا 1550متر می باشد و مساحت آن شهر 9 کیلومتر مربع است. زرین شهر در قلب صنعتی ایران قرار دارد ، کارخانه ذوب آهن در شمالغربی این شهر واقع است ، این شهر از طریق دو 2 پل تازه احداث و جاده ورنامخواست به صنایع نظامی دسترسی دارد و همین راه به مبارکه و مجتمع فولاد مبارکه و نیز پلی اکریل و تعداد دیگری از صنایع کوچک و بزرگ مرتبط است. زرین شهر بر اساس تقسیمات کشوری به عنوان مرکز شهرستان لنجان شناخته شده است ، این شهر که قبلاً ریز خوانده می شد در سال1340 از طریق مصوبه انجمن شهر به زرین شهر تغییر نام یافت و درسال 1356با تصویب وزارت کشور این تغییر نام رسمیت یافت. زرین شهر همچون دیگر نقاط شهرستان و متاثر از شرایط آب و هوایی خشک مرکز فلات ایران از نظر پوشش گیاهی بسیار فقیر می باشد و رویش گیاهان خودرود در این منطقه به انواع فریون و شیرمال محدود است. از نظر آب و هوایی این منطقه در فلات مرکزی قرار گرفته و از این جهت آب و هوای خشک با فصول نامنظم بر این منطقه حاکم است. میزان بارندگی سالیانه آن بطور متوسط 115میلیمتر و متوسط درجه حرارت سالیانه 14+ سانتی گراد است و میزان فشار هوا ی آن470 میلی بار است . بادهای این محل عموماً جهت جنوب و جنوب غربی دارند و نوع بادهای محلی که در این منطقه بوزش در می آید در فصل بهار خساراتی به سر درختها وارد می سازد. از نظر ناهمواری این منطقه از سه قسمت متمایز تشکیل شده که از شمال به جنوب عبارتند از : الف : ارتفاعات شمال غربی ، جنوب شرقی که در شمال و شمال شرقی و مشرق زرین شهر قرار گرفته اند . این کوهها ادامه رشته کوهستان دالانکوه است که با جهت شمال غربی به جنوب شرقی از شمال و مشرق زرین شهر گذشته و در قسمتهای مختلف به نامهای گوناگون خوانده می شود.در شمال،زرد مطبخ و در شمال شرقی ، کوه سیاه ودر شرق نمتک نامیده می شود. این رشته کوه بوسیله تنگه هایی از هم جدا می گردد که مهمترین آنها گردنه گاو پیسه است که راه اصفهان – شهرکرد از آن عبور می کند بطور کلی این رشته کوهستان دارای قلل گنبدی شکل و سائیده ای است که در اثر عوامل فرسایشی به این شکل در آمده اند . بلند ترین قله آن زرد مطبخ با ارتفاع 2400 متر از سطح دریا در قسمت شمال ریز قرار گرفته است. این کوهها به سبب کمی بارندگی لخت و عریان و فقط برخی از نباتات کوهستانی از تیره فریکانی در این رشته کوهستان رشد و نمو می نماید. ب : دامنه کوهها و اراضی بیابانی شمالی ریز این دامنه که با شیب متوسط 2% تا فاصله دو کیلومتری کوهها 5% از فاصله دو کیلومتری کوهها تا زاینده رود بطور متوسط 6 کیلومتر گسترش یافته است و به صورت بیابان لم یزرعی است که در هنگام بهار نوعی نباتات خود رو مانند شیرمال و خارشتر در آن رشد و نمو می کنند. ج : دره زاینده رود زاینده رود با جهت غربی شرقی از جنوب زرین شهر میگذرد و در دره کم عمقی که از رسوبات رودخانه ای انباشته شده عبور می نماید . دره مذکور که بطور متوسط یک کیلومتر پهنا دارد. بر اثر جابجائیهای مداوم رود خانه و از رسوبات آن که از جنس شیستهای ژوراسیک می باشند تشکیل شده است . این دره همواره جایگاه مهمترین زمینهای کشاورزی لنجان علیا می باشد وبه سبب وجود رسوبات آبرفتی و دسترسی آسان به آب رودخانه کشت برنج به میزان زیاد در سطح همین دره عملی است ودر فصل تابستان کلیه سطح این دره به کشت برنج اختصاص داد و رودخانه با بستری که 40 متر بیشتر پهنا ندارد از وسط بستر سیلابی که همان دره زاینده رود می باشد عبور می کند و اطراف این بستر را بوسیله بندهایی محصور کرده اند. منبع: http://www.lenjan.ir
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 724]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها