محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1802965437
قافیههای قرآنی، ردیفهای آسمانی
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: هنوز هم ميتوان رد پاي مفاهيم قرآني را در اشعار شاعران معاصر پيدا کردقافيههاي قرآني، رديفهاي آسماني
«رد پاي مفاهيم قرآني در اشعار شاعران کهن پارسيزبان را با کمي جست وجو در ديوانهاي ايشان به وضوح ميبيني.» اين را گروهي ميگويند که معتقدند در سالهاي اخير تاثيرگذاري آموزههاي قرآني در ادبياتمان کمرنگ شده است. آنها ارتباط ميان شاعران امروزي با مفاهيم کلام الهي را مانند تارهاي بسيار نازکي ميدانند که در حال گسستن است. البته در اين ميان، گروهي هم زياد با اين نظريه موافق نيستند و اعتقاد دارند که حالا اين تاثيرگذاري به شکل غيرمستقيم در آثار شاعران معاصر ديده ميشود. براساس نظريه گروه دوم، پل ميان اديبان ايراني و گسترده مفاهيم عظيم قرآني هنوز تخريب نشده است و فقط بايد با دقت نظر بيشتري به اشعار آنها نگاه شود. همراه تعدادي از شاعران امروزي به کاوش تاثير قرآن در شعر فارسي پرداختيم.تاثيرپذيري شعر معاصر از آموزههاي قرآني از دو منظر مورد توجه قرار ميگيرد؛ يکي از جهت تاثيرپذيري صوري و ظاهري و ديگري باطني و محتوايي با مطالعه آثار شاعران کهن، با توجه به اينکه بيشتر اين شاعران تربيت يافته مکتب اسلامند و با آموزههاي ديني آشنايي دارند، ردپاي آيات و احاديث را در اشعار آنها مشاهده ميکنيم؛ به اين معنا که بسياري از شاعران به شکل مستقيم از خود آيات قرآن و گاهي ضربالمثلهاي قرآني در اشعارشان استفاده کردهاند که اين نوع را بايد در بخش «تاثيرپذيري صوري» بررسي کرد.کارشناسان ادبي يکي از علتهاي کمرنگ شدن حضور مفاهيم قرآني در دنياي شعر و شاعري را تبليغات گسترده دشمنان دين اسلام ميدانند که مسلماً تاثيراتش در جامعه ادبي غيرقابل انکار است.رضا اسماعيلي، شاعري که کتابهاي شعر «جنجره سرخ عشق، «آيينه و سنگ»، «بانوي آيينه و آب» و «آسمانيها» از او منتشر شده است در اين باره ميگويد: «با بررسي و بازشکافي اشعار جديد متوجه بعضي اشارات غيرمستقيم در اشعار ميشويم و روح قرآني را در آنها نظارهگريم. البته اين دسته از اشعار که به تامل بيشتري نياز دارند، غيرمستقيم از آموزههاي قرآني بهره ميگيرند.»اسماعيلي معتقد است که معمولا براي اين دسته از شاعران، تعاليم قرآني چنان دروني شده که ناخودآگاه در سرودن تحت تاثير اين تعاليم هستند و البته بايد توجه داشت که اين نوع بيان، هنرمندانهتر، شاعرانهتر و تاثيرگذارتر از بيان مستقيم است.همچنين در دستهبندي ديگري، شعر معاصر را ميتوان به دو شاخه آئيني و آزاد تقسيم کرد؛ با اين نگاه، شعر آزاد را از دايره توجه و الهام از آموزههاي قرآني جدا کردهايم چرا که شاعر در اينگونه شعري، به مسائلي عام که شايد هيچ تناسبي با دين نداشته باشد توجه دارد. اما در حوزه شعر آئيني چون شعر توحيدي، نبوي، علوي، فاطمي، انتظار سرودهها و ... در اين دو دهه اخير شاعران بسياري فعاليت داشتهاند. از آنجايي که ريشه تمام اشعار فوق در مفاهيم اسلامي است، ميتوان آنها را اشعار قرآني تلقي کرد.از سويي يک سنت حسنه يعني سرودن «توحيديهها» در ميان شاعران دهههاي پيشين رواج داشت که متاسفانه امروزه به دلايل مختلف کمرنگ شده است شاعران بزرگ بسياري براي متبرک کردن ديوان خود، اشعاري را در وصف حضرت حق ميسرودند؛ «اي نام تو بهترين سرآغاز/ بينام تو نامه کي کنم باز»..اسماعيلي در باره علت کم رنگ شدن «توحيديهها» در شعر معاصر ميگويد: «يکي از دغدغههاي شاعراني آئيني امروز، سرودن در وصف اهل بيت(ع) است و به نظر ميرسد به همين دليل توحيديههاي کمتري داريم، در حالي که بايد توجه داشت براي رسيدن به سرچشمه اصلي در حوزه شعر آئيني، مهمترين و اصليترين راه، سرودن همين توحيديههاست».شاعر کتاب شعر حنجرهسرخ عشق، جشنوارهاي شدن شعر آئيني را يکي از آسيبهاي اين حوزه ادبي ميداند: «شاعران پيشکسوت معمولا درگير چنين مشکلاتي نميشوند اما شاعران جوان و البته جوياي نام، به نيت شرکت در جشنوارهها، اشعاري را ميسرايند که فاقد هم گونه جوشش احساسي است در واقع با وجود جشنوارهها هر روز شاهد توليد اشعاري کم عمق و البته تاريخ مصرفدار هستيم».- آسيبپذيري جامعه ادبيکارشناسان ادبي يکي از علتهاي کمرنگ شدن حضور مفاهيم قرآني در دنياي شعر و شاعري را تبليغات گسترده دشمنان دين اسلام ميدانند که مسلماً تاثيراتش در جامعه ادبي غيرقابل انکار است.حميد سبزواري، شاعر شناخته شده با کتابهاي شعر «سرود درد» ، «سرود سپيده»، «کاروان سپيده» و «ياد ياران» با اشاره به اين آسيبپذيري جامعه ادبي ميگويد: «با وجود رسانههاي مختلفي که در سراسر دنيا عليهالسلام فعاليت ميکنند، کمتر شدن اشعار در برگيرنده مفاهيم قرآني زياد دور از ذهن نيست. البته بعضي جوانان با استعداد در عرصه ادبيات هستند که راه خود را يافتهاند و بيتوجه به اين تبليغات ضداسلامي، به تفکر قرآنيشان پايبندند به هر حال از آنجايي که شاعران، تربيت اسلامي يافتهاند و در مملکتي اسلامي به بالندگي رسيدهاند، بيم دوريشان از آموزههاي قرآني وجود ندارد». البته سبزواري معتقد است که ارزشهاي معنوي جامعه بايد باهوشياري و تلاش مسوولان فرهنگي تقويت شود تا تبليغات منفي و نيرنگهاي دشمنان کارساز نباشد. او همچنين به تاثير وجود مفاهيم قرآني در آثار بيان ادبيان اشاره ميکند؛ «توجه به آموزههاي قرآني به ويژه ادبيات، سبب ميشود که مردم با ديدن روشنتري به مسائل آرماني اسلام توجه کنند و موجي بينظير را در جهان به راه بيندازند. بهتر است فراموش نکنيم که قرآن کتاب آسماني ماست و بايد در هر زمينهاي، حتي ادبيات به آن توجه کرد». در طول تاريخ شعر فارسي، اين نوع نگاه شفاف به مضامين قرآني سابقه ندارد نگاه شاعران به آموزههاي قرآني و مباني فکري اين کتاب آسماني چه در ابعاد سياسي مثل به وجود آوردن امت واحده اسلامي و چه در ابعاد اخلاقي مثل احسان و چه در ابعاد ديگر، چشمگيرتر شده است.- تولد شعر از دامن اسلامگروهي از فعالان عرصه ادبيات، ظهور جدي شعرفارسي راهمزمان با گسترش اسلام در ايران ميدانند مصطفي محدثي خراساني، عضو شوراي عالي شعر صدا و سيما را بايد جزو همين گروه دانست. او معتقد است؛«آنچه ما امروز به عنوان شعر فارسي ميشناسيم از دامان اسلام متولد شده و اقبالي که همواره با آن همراه بوده، به دليل نزديکي با اسلام و آموزههاي قرآني است. سروده شدن اولين اشعار فارسي همزمان با سالهايي است که اسلام در ايران گسترش يافت و آموزههاي قرآن نهادينه و دروني شد. در نتيجه از بطن اين اتفاق، شعر فارسي باليد و به کمال رسيد».وي ادامه ميدهد: «با اين پيش فرض هر شعر ارجمند و ماندگاري چه در گذشته و چه در زمان معاصر خلق شده باشد، مسقتيم يا غيرمستقيم تحت تاثير آموزههاي قرآني بوده است. اتفاقا هر کجا در ادبيات فارسي با شعر ارزشمندي مواجه ميشويم، ميتوانيم پيوند و خويشاوندي را ميان ادبيات و آموزههاي قرآن به راحتي ببينيم».شاعر کتابهاي شعر «شاعران پروازي»، «هزار مرتبه خورشيد»، «طنين کوه» و «سلوک باران» اعتقاد دارد که شعر فارسي جداي از آموزههاي اسلام و قرآن شعر هويت ندارد و در آميختگي شعر با آموزههاي قرآن است که به اين شعر هويت ميبخشد.به گفته اين شاعر معاصر، پس از انقلاب به دليل بازگشت به پيشينهها و سنتهاي اسلام و قرآن، شعر انقلاب خانهتکاني کرد و ماحصل آن شعري مبتني بر آموزههاي اسلامي شد. خراساني با بيان اينکه در ادبيات کلاسيک بسياري از تاثيرپذيريها از قرآن، هنري و ماندگار نيست، ميگويد: «بعضي از شعرا به شکل مستقيم از قرآن سخن گفتهاند و در واقع آموزههاي قرآني را در اشعار خود قرار دادهاند اما از طرفي بزرگاني چون مولانا، سعدي و... هنرمندانه از اين آموزهها استفاده کردهاند و به سمت بيان مستقيم نرفتهاند و به همين دليل تاثير و کارکرد قرآني خود را در طول تاريخ ادبيات فارسي بر جاي گذشتهاند».- ارتباط غيرمستقيم با کلام الهيبا جستوجو در اشعار شاعران امروزي به راحتي ميتوان فهميد که برداشتهاي مستقيم از قرآن در ادبيات معاصر بسيار کمتر شده است زيرا شاعران دريافتهاند ذهن مخاطب امروزي نميپذيريد که شاعر، برداشتهاي مستقيم و شعارگونه از قرآن را در شعرش بياورد. اينگونه تاثيرپذيري در شعر معاصر بهطور کلي کم شده است اما بيانصافي است اگر بگوييم تاثيرپذيري هنرمندانه شاعران امروزي از قرآن کمرنگ شده است. بزرگترين شاعران معاصر ما حتي افرادي چون اخوان ثالث، سهراب سپهري و ... همچنين شاعران انقلاب مثل قيصر امينپور، علي معلم، شفيعي کد کني و ... مستقيم و غيرمستقيم از آموزههاي قرآن تاثير گرفتهاند.محدثي خراساني به هيچوجه کمرنگ شدن آموزهها و مفاهيم قرآني را در آثار اديبان معاصر نميپذيرد و معتقد است؛ «در گستره ادبيات معاصر با وجود افزايش تبليغات منفي، شاهد افزايش ارتباط شاعران با آموزههاي قرآني هستيم. البته قابل توجه اينجاست که اين ارتباط کمي هنريتر و غيرمستقيمتر شده است».- تاثير انقلاب بر اشعار شاعرانبيشک يکي از تاثيرها و پيامدهاي شعر انقلاب اين بود که پيوند شاعران معاصر با اسلام، انقلاب و فرهنگ سنتي ايران ترميم شد و شعر فارسي رجعت خجستهاي به اصل خود داشت به هر حال از آنجايي که زير ساختهاي انقلاب اسلامي و مباني تفکري آن بر پايه اسلام بود مسلما رجوع شعر انقلابي به آموزههاي اسلامي هم دور از ذهن نيست.محدثي خراساني به اينکه نگاه به مضامين ديني، قرآني و اسلامي در دوران انقلاب، نگاه تازهاي بوده است، تاکيد ميکند و ميگويد: «در طول تاريخ شعر فارسي، اين نوع نگاه شفاف به مضامين قرآني سابقه ندارد نگاه شاعران به آموزههاي قرآني و مباني فکري اين کتاب آسماني چه در ابعاد سياسي مثل به وجود آوردن امت واحده اسلامي و چه در ابعاد اخلاقي مثل احسان و چه در ابعاد ديگر، چشمگيرتر شده است. اگر مباني شعر انقلاب را به لحاظ محتوايي در نظر بيگريم، خواهيم ديد که منشعب از آموزههاي قرآن است».با جستوجو در اشعار شاعران امروزي به راحتي ميتوان فهميد که برداشتهاي مستقيم از قرآن در ادبيات معاصر بسيار کمتر شده است- ترغيب جوانان توسط پيشکسوتانبر هيچ کس پوشيده نيست که در عرصه نقد آثار ادبي و آموزش شاعران جوان بايد تلاش شود تا آموزههاي قرآني در شعر شاعران معاصر حضور درخشانتر و موثرتري داشته باشد. موسفيدان و پيشکسوتان دنياي شاعري بايد تلاش کنند تا شاعران جوان براي به کارگيري مفاهيم قرآني در اشعارشان ترغيب شوند. به اعتقاد محدثي خراساني، بايد در اين زمينه سياستگذاري کلان صورت بگيرد تا از وجود نخبگان در جشنوارهها و کنگرههاي شعر آئيني بيشتر استفاده شود. اين شاعر در باره برگزاري جشنوارهها و نشستهاي قرآني ميگويد: «برگزاري چنين مراسمي. بسيار خوب است چرا که شاعران را بيش از پيش متوجه آموزههاي قرآن ميکند؛ مثلا موجي که در نمايشگاه قرآن و در ارتباط با ادبيات ديني به وجود ميآيد، بايد استمرار داشته باشد تا بتواند تاثير بگذارد. بايد در تمام طول سال شاهد تشويق شاعران به الهام از آموزههاي قرآني باشيم». سيده زهرا عباسي، مجله همشهري آيهتنظيم براي تبيان: شکوري
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 267]
-
گوناگون
پربازدیدترینها