محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1826227027
كتاب قانون، دوگانگي در ريتم و روايت
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: كتاب قانون، دوگانگي در ريتم و روايت
مازيار ميري فيلمسازي تجربهگرا و اهل چالش است. نگاهي به كارنامه سينمايي او نشان ميدهد فيلم‌‌هاي اين كارگردان هر يك در گونه و حال‌‌وهوايي متفاوت با ديگري ساخته شده‌‌اند. «قطعه ناتمام» با فضايي مستندوار و ضرباهنگي كند، «به آهستگي» با داستاني قوي و البته معناگرا و «پاداش سكوت» با ساختاري شسته و رفته و جذابيت‌‌هاي متني فراوان. در ميان فيلمسازان ايراني كمتر كسي را مي‌‌شناسيم كه چنين تمايلي به تجربه‌‌گرايي و آزمودن سبك‌‌ها و گونه‌‌هاي مختلف سينما داشته باشد. شايد كيانوش عياري در اين ميان استثناء باشد. كارگرداني كه از كمدي تا تاريخي هر چه ساخته به‌‌طرز قابل‌‌قبولي خوب از كار درآمده است. همين‌‌طور داريوش مهرجويي و تا اندازه‌‌اي ناصر تقوايي. مناسبات حرفه‌‌اي سينماي ما و چارچوب‌‌هاي انعطاف‌‌ناپذيري كه بر فضاي اين سينما حاكم است، شرايطي را پديد آورده كه هر فيلمسازي مجبور است الزامات توليد و گيشه را رعايت كند. معمولا وقتي فيلمي در يك ژانر خاص پرفروش مي‌‌شود، تهيه‌‌كنندگان از فيلمساز انتظار دارند فيلم بعدي را در همان ژانر بسازد و به اين ترتيب فرصت آزمون و خطا و تجربه‌‌گرايي را از فيلمساز مي‌‌گيرند. ميري جزو فيلمسازان نسل سوم سينماي ايران است و در رديف اصغر فرهادي، حميد نعمت‌‌الله و پرويز شهبازي قرار دارد. نسلي از فيلمسازان جوان اما پخته و كاربلد كه مي‌‌دانند چطور براي فيلمشان جذابيت ايجاد كنند بدون آن كه به كليشه‌‌هاي عامه‌‌پسند تن دهند. ميري در «به آهستگي» از محمدرضا فروتن استفاده كرد، در «پاداش سكوت» سراغ داستاني جنجالي و بازيگري چون پرويز پرستويي رفت و حالا در «كتاب قانون» از طنز به‌‌عنوان عامل جذابيت فيلمش استفاده كرده است تا تماشاگر را به سالن سينما بكشاند.شخصيت‌‌هاي كتاب قانون، پخته و قوام‌‌يافته نيستند و نمي‌‌توانند در پيشبرد داستان نقش پررنگي ايفا كنند از لحاظ درونمايه و مولفه‌‌هاي مضموني كتاب قانون به طرز قابل توجهي شرافتمندانه طراحي شده است. قالب كمدي اجتماعي و داستاني كه در محدوده خطوط قرمز اتفاق مي‌‌افتد بالقوه اين فرصت را براي سازندگان فيلم فراهم مي‌‌آورد كه حجم عمده‌‌اي از شوخي‌‌هاي لفظي عامه‌‌پسند و موقعيت‌‌هاي كميك هجوآلود را در فيلم بگنجانند كه قطعا وفور چنين عناصري مي‌‌توانست فروش فيلم را افزايش دهد. ولي نسخه اكران‌‌شده كتاب قانون بخوبي روشن مي‌‌كند كه مازيار ميري توانسته در برابر وسوسه جذب گسترده مخاطب عام مقاومت كند و اجازه ندهد فيلمش به قيمت فروش بيشتر از استانداردهاي فني و حرفه‌‌اي مشخصي پايين بيايد و دچار تنزل محتوايي شود. شايد كتاب قانون از نظر كيفيت ساختاري و پرداخت مضموني مشكلات اساسي داشته باشد اما هرگز به سطح يك هجويه كميك نزول نمي‌‌كند و براي كشاندن تماشاگر به سالن‌‌هاي سينما دست به دامن شوخي‌‌هاي سطح پايين بازاري يا ديالوگ‌‌هاي سخيف و آلوده با ركاكت لفظي نمي‌‌شود. فيلم، پيام‌‌هاي اخلاقي مهمي دارد ولي مشكل اينجاست كه چنان درگير شوخي‌‌هاي پيچيده و پرتكرار مي‌‌شود كه براي مخاطب ادراك و استخراج اين پيام‌‌هاي اخلاقي از لابه‌‌لاي حجم سنگين شوخي‌‌ها دشوار مي‌‌شود و شايد حواس تماشاگر به جاي اشارات انتقادي فيلم كاملا معطوف شوخي‌‌ها شود.شخصيت‌‌هاي كتاب قانون، پخته و قوام‌‌يافته نيستند و نمي‌‌توانند در پيشبرد داستان نقش پررنگي ايفا كنند فيلمنامه كتاب قانون بر پايه تضادهاي فرهنگي و اخلاقي رايج در جوامع سنتي ديني استوار شده است. عنصر پيش‌‌برنده درام تفاوتي است كه ميان بايدهاي اخلاقي و باورهاي ديني مردم با آن‌‌چه در عمل انجام مي‌‌دهند وجود دارد. همان تضادي كه در زندگي روزمره بارها به صورت‌‌هاي مختلف خود را نشان ميدهد و با تعاريف آشنايي چون رياكاري، دورويي و حقه‌‌بازي تعريف مي‌‌شود. ايده محوري فيلمنامه، ايده جذاب و پرمايه‌‌اي است. چند سال پيش حسن فتحي فيلم ازدواج به سبك ايراني را با همين مضمون ساخت كه آن فيلم هم ساختار طنز داشت و مورد استقبال تماشاگران قرار گرفت. اين كه زن و مردي از دو فرهنگ و مذهب متفاوت با هم ازدواج كنند ايده جديدي نيست ولي همچنان پتانسيل ايجاد جذابيت را دارد. گرچه به نظر مي‌‌رسد مازيار ميري و محمد رحمانيان (فيلمنامه‌‌نويس) آنقدر مجذوب همين ايده محوري و مايه‌‌هاي دروني آن شده‌‌اند كه فراموش كرده‌‌اند هر ايده جذابي براي تبديل شدن به فيلم سينمايي نياز به پرداخت ظريف و اجراي ماهرانه دارد. كتاب قانون بيش از هر چيز از ضعف در پرداخت فيلمنامه و اجرا آسيب‌ديده است. در اين فيلم پرويز پرستويي نقش پير پسر ساده‌‌دل و سربه‌راهي را بازي مي‌‌كند به نام رحمان كه در جريان يك سفر كاري به لبنان با دختري مسيحي به نام ژوليت آشنا مي‌‌شود و بعد از تشرف او به دين اسلام با او ازدواج مي‌‌كند. حضور ژوليت در ايران و تضادهاي رفتاري و عقيدتي او با خانواده رحمان ساختار دراماتيك فيلمنامه را تشكيل ميدهد. داستان در فضاي طنز و با اتكا بر كشمكش‌‌هاي كميك ميان عروس فرنگي و خانواده داماد ايراني پيش مي‌‌رود تا جايي كه زندگي رحمان و ژوليت بر اثر دخالت‌‌هاي بيجا و موش‌‌دواني برخي از نزديكان رحمان به مرز از هم‌‌پاشيدگي نزديك مي‌‌شود.
سفر قهرآميز ژوليت به وطنش لبنان گره دراماتيك فيلمنامه را شكل ميدهد و كل جهتگيري فيلم در يك‌‌سوم پاياني به گره‌‌گشايي و سامان دادن همين رابطه گسيخته معطوف مي‌‌شود. كتاب قانون در نمايش واقعيت‌‌هاي اجتماعي و مناسبات خاله‌‌زنكي رايج در خانواده‌‌هاي طبقه متوسط موفق است و تصوير ملموسي از خرده‌‌فرهنگ‌‌هاي غلط و باورهاي بي‌‌اساس ارائه ميدهد. حرف اصلي فيلم اين است كه آدم‌‌هايي با ادعاي مسلماني و پايبندي ظاهري به فرهنگ و اخلاقيات مذهبي، در عمل دست به اعمال ناشايستي مي‌‌زنند كه نه در كتاب خدا و نه در آموزه‌‌هاي اخلاقي مورد تاييد نيست. در واقع افراد جامعه‌‌اي كه ژوليت به‌‌عنوان يك ناظر بيروني به آن مي‌‌نگرد در ظاهر به فرامين ديني و آموزه‌‌هاي اخلاقي تعلق و پايبندي دارند اما در زندگي روزمره بارها از محدوده قوانين و قواعد عرفي خارج مي‌‌شوند تا به اهداف مادي خود برسند. اغلب موقعيت‌‌هاي كمدي در فيلم بر پايه ناآشنايي ژوليت با قواعد عرفي و عادت‌‌هاي رفتاري خانواده رحمان شكل گرفته و شيوه برخورد و استنباط او از آداب و رسوم ايراني موقعيت‌‌هاي طنز كتاب قانون را شكل ميدهد. تضادي كه ميان رفتارهاي فردي مردم با ارزش‌‌ها و قواعد ديني وجود دارد براي ژوليت فهم‌‌ناپذير و گيج‌‌كننده است. طنز بامزه‌‌اي كه ناآشنايي او با آداب زندگي ايراني پديد مي‌‌آورد، در ادامه به دريافت تلخ و ناراحت‌‌كننده‌‌اي از تفاوت آشكار ظاهر و باطن آدم‌‌هاي جامعه مي‌‌رسد. فيلم رويكردي انتقادي نسبت به اين دوگانگي رفتار و عقيده دارد. از نحوه گزينش در ادارات گرفته تا مناسبات حاكم در معامله‌‌هاي روزمره، همه چيز در كتاب قانون با رويكردي نقادانه بررسي مي‌‌شود. طنز كلامي و شوخي‌‌هاي گفتاري كه نيمي از عناصر كمدي كتاب قانون را تشكيل ميدهد، بر پايه عبارات كنايي و اشتباهات لفظي بنا شده است. شوخي‌‌هاي گفتاري با الفاظ دوپهلو و ارجاع به اشعار و ابيات معروف بخشي از اين طنز كلامي است. البته تكرار بيش از حد و دوباره‌‌گويي برخي شوخي‌‌ها باعث شده كه از تاثير آن كاسته شود. مثلا اين كه عروس در مراسم عروسي خودش كل بكشد ايده بانمكي است، ولي به شرطي كه فقط يك بار و آن هم بدون تاكيد و درشت‌‌نمايي نشان داده شود.مازيار ميري فيلمسازي تجربهگرا و اهل چالش است. نگاهي به كارنامه سينمايي او نشان ميدهد فيلم‌‌هاي اين كارگردان هر يك در گونه و حال‌‌وهوايي متفاوت با ديگري ساخته شده‌‌اند.شخصيت‌‌پردازي و طراحي چند كاراكتر اصلي در فيلمنامه بخوبي انجام شده است ولي در زمينه پرداخت و پرورش شخصيت‌‌ها نقايصي به چشم مي‌‌خورد. شخصيت‌‌هاي كتاب قانون پخته و قوام‌‌يافته نيستند و نمي‌‌توانند در پيشبرد داستان نقش پررنگي ايفا كنند. دو شخصيت اصلي داستان يعني رحمان و ژوليت با وجود ظرافتي كه در طراحي و انتخابشان به كار رفته اما تا حدودي ابتر و ناتمام مي‌‌مانند. رحمان يك شخصيت خنثي و كم‌‌تحرك است كه با وجود تاثيرگذاري در اوايل داستان، عملا در نيمه دوم فيلم كمرنگ مي‌‌شود و از ميدان تمركز تماشاگر بيرون مي‌‌رود. در حقيقت رحمان بعد از ازدواج با ژوليت به حاشيه رانده مي‌‌شود و پس از آن فيلم با محوريت ژوليت داستانش را روايت مي‌‌كند. تغيير راوي و به تبع آن تغيير زاويه ديد فيلمنامه علاوه بر آن كه رحمان را از دور خارج مي‌‌كند باعث سردرگمي تماشاگر و معلق ماندن او ميان دو راوي (رحمان و ژوليت) نيز مي‌‌شود. به اين ترتيب مخاطب با رحمان همذات‌‌پنداري نمي‌‌كند و تحول نهايي شخصيت او نيز باورپذير و ملموس روي نمي‌‌دهد. باقي شخصيت‌‌ها نيز با اين كه جذاب و ظريف طراحي شده‌‌اند اما تا پايان فيلم در سطح مي‌‌مانند و فرم تيپيك به خود مي‌‌گيرند. در اين ميان شخصيت دختر كوچك خانواده (كوكب) با بازي نگار جواهريان، با توجه به جزييات بيشتري كه در پردازش كاراكترش به كار رفته و بازي روان و مسلط بازيگرش، از شخصيت‌‌هاي ديگر فاصله مي‌‌گيرد و به شكل قوام‌‌يافته‌‌تري در داستان تأثير مي‌‌گذارد. كوكب نماينده نسل جوان و پرسشگر امروز است كه وقايع اطرافش را با منطق استدلالي خود مي‌‌سنجد و نگاهي منصفانه و عقلاني به ماجراهاي پيرامونش دارد.كتاب قانون برخلاف فيلم‌‌هاي قبلي ميري از نظر ساختار بصري و گرافيك تصوير چندان چشمگير و برجسته نيست. در واقع وجه روايي فيلمنامه بر وجوه تصويري آن مي‌‌چربد. تدوين محمدرضا موئيني با برش‌‌هاي ساده بدون خودنمايي ساختاري آنكادر و هموار را براي فيلم فراهم كرده است. با اين حال تدوين ماهرانه موئيني هم نتوانسته ريتم و ضرباهنگ دروني كتاب قانون را يكدست كند. فيلم علاوه بر تغيير لحن و زاويه ديد، دچار تغيير ريتم نيز شده است و ريتم تندي كه در آغاز دارد رفته‌‌رفته به كندي مي‌‌انجامد و در دقايق مياني كاملا از نفس مي‌‌افتد. چينش ميزانسن در فصول داخل كشور با رنگ‌‌هاي تند و فضاسازي شلوغ صورت گرفته تا حس آشفتگي و به‌‌هم‌‌ريختگي را به تماشاگر منتقل كند و وقتي داستان فيلم در لبنان مي‌‌گذرد، ميزانسن‌‌ها به سمت نظم و آرامش و خلوتي سوق مي‌‌يابند كه قطعا اين تغيير ميزانسن و تفاوت فضا تعمدي و معنادار بوده است. به نظر مي‌‌رسد نماهاي حذف‌‌شده فيلم زياد بوده‌‌اند و نسخه نهايي كتاب قانون از فراواني اين نماهاي حذفي آسيب ديده است. در زمان تماشاي فيلم حس مي‌‌شود منطقا بايد نماهاي واسطه‌‌اي وجود مي‌‌داشت تا برخي روابط مبهم و خرده داستان‌‌هاي معلق‌‌مانده را به هم ارتباط دهد. شايد اگر برخي از سكانس‌‌هاي فرعي در تدوين نهايي، اجازه اضافه شدن به فيلم را پيدا مي‌‌كردند، چاله‌‌ها و ابهامات داستان از بين مي‌‌رفت و فيلم، شكل روايي بهتري روي پرده مي‌‌يافت.منبع : جام جم تنظيم براي تبيان : مسعودعجمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 480]
-
گوناگون
پربازدیدترینها