واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: هموطن-مجهول بودن آينده و ميل مفرط به دانستن آنچه پيش خواهد آمد، همواره براي انسان به عنوان يك نقطه كور و مبهم بوده و البته انسانها همانگونه كه براي ساير مشكلاتشان راهحلي پيدا نمودهاند، براي اين معضل هم راهكاري تحت عنوان «پيشگويي» كشف كردهاند. تفال به كتابهاي مقدس از قديمالايام باب بوده و مختص به سرزمين خاصي هم نبوده است. گفته ميشود كه يونانيان و روميان پيش از ميلاد مسيح به سر كتاب باز كردن (در اصطلاح انگليسي تحت عنوان (Bildiomancy) عقيده داشتهاند، يونانيها به آثار هومر و روميها به اثر ويرژيل تفال ميزدهاند. وجود جادوگراني كه ادعا داشتند ميتوانند آينده را پيشگويي كنند، در ايران قبل از اسلام، خود نشانهاي بر عقيده مردم آن زمان به پيشگويي است و آنچنان كه از حكايات و داستانهاي كهنه برآيد، حتي پادشاهان نيز در دربار خود و براي تصميمات مهم مملكتي از وجود اين پيشگويان سود ميبردهاند. فال كلمهاي عربي است و در اين زمان به فال خوب زدن «تفال» و به فال بد زدن طيره ميگويند. معناي فارسي فال يعني گشودن كه در معناي خوب «مروا» و در معناي بد «مرغوا» ميگويند (مرغوا از دو كلمه مرغ و آوا تشكيل شده و از آنجا كه ايرانيان با آواز و جهت حركت كردن پرندگان فال ميزدهاند، مثلا با ديدن عقاب به عقوبت و با رويت هدهد به هدايت پي ميبردهاند، فال بد را به اين كلمه تعبير كردهاند) فال در لغت به معناي طالع، بخت و نيز پيشگويي و عاقبتبيني آمده است و در جايي ديگر به معناي اطلاعات از ناشناختهها معني شده است. در اسلام، فال نيكو زدن توصيه شده و فال بد (طيره) مكروه شمرده شده است. چرا كه طيره مايه نااميدي، بدبيني و بدگماني بوده و در مقابل فال نيكو و خوب، نشانه اميدواري و كامروايي در زندگي است. در ميان انواع پيشگوييهايي كه ايرانيان بعد از ورود اسلام به سرزمينشان، به آن گرايش پيدا كردند، استخاره با قرآن بوده كه از تقدس و احترام ويژهاي برخوردار است و همواره مشورت كردن با اين كتاب، نوعي ارزش معنوي به حساب ميآيد. البته با گذشت زمان، كمكم ايرانيان به كتب برخي از شعرا نيز تفال ميزدهاند كه در اين بين حديقه سنايي، الهينامه عطار و مثنوي مولانا از اهميت بيشتري برخوردار بودند، اما بعد از سروده شدن ديوان حافظ شيرازي بيشتر تفالها به اين كتاب زده ميشد. مردم ايران اقبال بسيار زيادي به ديوان اشعار حافظ نشان دادهاند. چرا كه حافظ را لسانالغيب و حافظ كل قرآن و از سويي اين دفتر شعر را برگرفته از اسرار قرآن و وي را واقف بر گنجهاي پنهان الهي ميدانند. ديوان حافظ سرشار از ايهام و ابهام و ابياتي است كه معني ظاهري آنها با معني باطني آن يكسان نيست و ميتوان برداشتها و تعبيرهاي مختلفي از آنها نمود. در دورههاي معاصر، بازار فال و فالگيري بسيار رونق پيدا كرده و فالهاي مختلفي با نامهاي متفاوتي همچون فال نخود، فال اعداد، فال قهوه و ... در بين زنان و مردان نشوونما يافته است كه البته هيچكدام از سنديت معنوي برخوردار نيستند اما آنچه در اين ميان واضح است اينكه در دورانهايي كه ناكامي و نكبت و بدبختي دامنگير ملتها ميشود و اين نوع اميال و افكار پوچ در بين مردم شدت ميگيرد، آنها براي تسكين خود، غالبا به سمت رمالي و فالگيري ميروند و با اين كار خود را نسبت به آينده تا حدي فروكش ميكنند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 121]