واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: خداحافظي با خاطرات سالهاي دور

آخرين سالن تئاتر لالهزار هم تعطيل شد. باورشكمي سخت است هنگامي كه هر روز بر سينماهايي كه ميزبان گروههاي تئاتر آزاد هستند، اضافه ميشود، قديميترين سالن تئاتر باقي مانده كه اتفاقاً چند سالي بود تنها گروههاي تئاتر آزاد چراغ آن را روشن گذاشته بودند هم با تمام پيگيريهاي بينتيجه رسانهها و علاقهمندان به تئاتر تعطيل شد. تئاتر پارس هم پس از تئائر نصر، كه مرمت و احياي آن كه اسفند 1386 آغاز ولي بعد از چند ماه ابتر ماند، تعطيل شد. سالنهاي تئاتر جامعه باربد و دهقان هم سالهاست كه در خيابان لالهزار تعطيل هستند. حتي سينماهاي خيابان لالهزار يكي پس از ديگري تعطيل ميشوند. خيابان لالهزار كه روزي به بهترين و مفرحترين خيابان طهران معروف بود، اين روزها خيابان مردهاي شده كه به زور چراغهاي رنگارنگ زندگي ميكند. چند سالي ميشود كه سازمان ميراث فرهنگي استان تهران و شهرداري قرار است خيابان لالهزار را احيا كنند.حتي ستاد بازسازي خيابان لالهزار هم در شهرداري منطقه 12 تشكيل شد، اما گويا هنوز نتيجهاي نداده و زورش به كسبهاي كه از بركت بورس شدن باغ لالهزار پولدار شدهاند، نرسيده است.واقعيت اين است كه شهرداري مسئوليت مستقيمي دراينباره ندارد و هر چه هست بر عهده وزارت ارشاد است. به هر حال تئاتر پارس كه در فهرست آثار ملي كشور نيز به ثبت رسيده و طبق قانون هيچ كاربري ديگري براي آن نميتوان جايگزين كرد تعطيل شده است. حالا ديگر همه چيز تمام شد. ماهها بود كه خبر از تعطيلي و پلمب تئاتر پارس را با ترس و لرز ميشنيديم. سختتر براي كساني بود كه چشم اميدشان به آن سالن بود. براي زن بليط فروش كه خرج 2 دخترش را ميداد، براي شعبدهباز ميان پردهها كه از راهي دور به اميد لقمه ناني به لالهزار ميآمد، براي بازيگران خسته و سرخورده و براي بزرگ هنرمند سياه بازي ايران، «سعدي افشار» كه به تازگي نمايش «قولنج» او در تماشاخانه سنگلج به پايان رسيده. افشار كه سخت بيمار است، ناراحت و افسرده به كساني ميانديشد كه تمام خاطرات خوب او را كه بخشي از تاريخ تئاتر ايران هستند از بين بردهاند. تئاتر پارس كه از قديميترين سالنهاي به جا مانده تئاتر ايران است، الان در اختيار ستاد فرمان هشت مادهاي است و پيش از اين توسط هنرمندان تئاتر پارس اداره ميشد. اما اين داستان تعطيلي، مرمت و كش و قوسهاي چند سازمان و اداره از كجا شروع شده و احتمالاً به كجا ختم خواهد شد؟ فعلاً كه كسي زير بار مسئوليت نرفته و تقريباً همه ديگران را مسئول ميدانند.

ياد سالهاي دور از دوراني كه خيابان لالهزار مركز تجدد و نوگرايي تهران بود، فقط چند ساختمان متروك و در حال خرابي به جا مانده است. سردر ساختمان معروف گراند هتل به طور كامل تخريب شده و اكنون از آن به عنوان انبار كالاهاي الكتريكي استفاده ميشود. سينماها كه همگي تعطيل شدهاند. سينما كريستال هم كه تا چند سال پيش فيلم نمايش ميداد به بهانه تعميرات بسته شد. تئاتر پارس تنها تئاتري بود كه پس از سالهاي سختي كه بر هنر سالم لالهزار رفت توانست تا اواخر دهه 80 خورشيدي تاب بياورد. تئاتر پارس شايد اين بردباري را مديون معصومه¨صبا ملكي باشد كه مديريت آن را در اين سالهاي سخت بر عهده داشته است. او ميگويد: «سالن را سال 83 از ستاد اجرايي فرمان امام به بهاي ماهي 800 هزارتومان اجاره كرديم، اما به دليل مشكلات مالي و نبود تماشاگر بعد از 3 سال ديگر توان اداره تئاتر را نداشتيم. از سازمانهاي مختلف درخواست كمك كرديم، به هر جا هم كه فكر كنيد مراجعه كرديم ، ولي هيچ كمكي به ما نشد. متأسفانه استقبال از نمايشها هم خيلي كم بود. مردم حتي با 1500 تومان هم حاضر نبودند براي تماشاي نمايش به لالهزار بيايند.» او ادامه ميدهد: «الكتريكيها هم خيلي تلاش كردند تا تئاتر تعطيل شود. اول پيشنهاد دادند بخشي از تئاتر را به عنوان انبار در اختيارشان قرار دهيم.سالنهاي تئاتر جامعه باربد و دهقان هم سالهاست كه در خيابان لالهزار تعطيل هستند. حتي سينماهاي خيابان لالهزار يكي پس از ديگري تعطيل ميشوند. خيابان لالهزار كه روزي به بهترين و مفرحترين خيابان طهران معروف بود، اين روزها خيابان مردهاي شده كه به زور چراغهاي رنگارنگ زندگي ميكند. با اينكه از نظر مالي در مذيقه بودم، نپذيرفتم، چون فكر كردم اگر يك بخش كوچك ساختمان را در اختيارشان قرار دهم به زودي تئاتر از دستمان خارج ميشود.» همان زمانها بود كه سعدي افشار با اينكه سن و سال زيادي داشت و اجرا برايش خيلي سخت بود، داوطلبانه به تئاتر پارس برگشت تا شايد خاطرات گذشته او دوباره رونق گيرد. آن موقع سعدي شهرت فراواني داشت. حتي در اروپا هم او را ميشناختند. در بيشتر جشنوارههاي مهم تئاتر دنيا اجرا كرده بود و همه او را سمبل تئاتر ايراني و سنتي ميدانستند. با آمدن استاد سياهبازي ايران به تئاتر پارس براي مدتي ورق برگشت و عدهاي به خاطر ديدن بازي سعدي افشار به تماشاخانه پارس رفتند.ولي خيلي زود همه چيز به وضع سابق بازگشت. سعدي افشار هم به دليل شرايط سني اش دوام نياورد. از آن موقع تا حالا هم كه تالار تعطيل شده است.حالا پارس تنها مانده ميان كابل و سيم برق و بازاريها.

از تئاتر فرهنگ تا پارس عبدالحسين نوشين دانشآموخته دارالفنون كه تحصيلاتش را در رشته تئاتر در فرانسه به پايان برده بود، با همكاري همسرش «لرتاهايراپتيان» هنرپيشه تئاتر و برخي ديگر از هنرمندان، تئاتر فرهنگ را كه بعدها نام پارس به خود گرفت تأسيس كردند. نوشين با كمك سرمايهدارهاي بازاري مانند جعفري، طايفي و وثيق، تئاتر فرهنگ را در طبقه بالاي پاساژ پارس ساخت كه حدود 500 نفر گنجايش داشت. از كساني كه در تئاتر فرهنگ كار ميكردند ميتوان به خيرخواه، خاشع، محمدعلي جعفري، تفكري، اسكويي، كهنمويي، بهرامي، شباويز، رياحي، كريمي، مهين ديهيم، توران مهرزاد، پرخيده، سهيلا و... اشاره كرد. در سال 1332 شمسي پس از كودتاي 28 مرداد آتشسوزي بزرگي در تئاتر فرهنگ اتفاق افتاد كه آن را سوزاند. پس از آن ساختمان تئاتر بازسازي و تئاتر پارس در آن محل افتتاح شد. پس از انقلاب تئاتر پارس در اختيار ستاد اجرايي فرمان هشت مادهاي امام خميني¨ره قرار گرفت. تئاتر پارس مدتي با مديريت «مجيد جعفري» نمايشهايي را به روي صحنه برد، ولي او پس از مدتي به دليل مشكلات مالي تئاتر را واگذار كرد و تئاتر پارس عملاً براي مدتي تعطيل شد.چند سالي ميشود كه سازمان ميراث فرهنگي استان تهران و شهرداري قرار است خيابان لالهزار را احيا كنند.حتي ستاد بازسازي خيابان لالهزار هم در شهرداري منطقه 12 تشكيل شد، اما گويا هنوز نتيجهاي نداده و زورش به كسبهاي كه از بركت بورس شدن باغ لالهزار پولدار شدهاند، نرسيده است. بدقولي مسئولان چند سال پيش مركز هنرهاي نمايش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به عنوان متولي تئاتر ايران اعلام كرد كه از تئاتر پارس حمايت خواهد كرد. نوع حمايت هم خريد تماشاخانه از ستاد فرمان هشت مادهاي اعلام شد. اما به هر حال توافقات بين اين دو ارگان نهايي نشد و ماجرا ادامه پيدا كرد. علياصغر صباح كوهي يكي از مديران تئاتر پارس ميگويد: «از چند سال پيش وعده خريداري تئاتر پارس مطرح شده است، اما اين وعده تاكنون جنبه عملي پيدا نكرده و در اين مدت اداره كل هنرهاي نمايشي ناظر فعاليتهاي ما بوده و حمايتي از ما انجام نداده است.» با آنكه شهرداري تهران در سالهاي اخير تلاش زيادي براي احياي فرهنگ در ميان شهروندان كرده و چندين سالن تئاتر و سينما در گوشه و كنار شهر احداث كرده، بعيد به نظر ميرسد بتواند تئاتر پارس را كه يادگار روزهاي خوش تئاتر ايران است، بخرد. اگر چه با توجه به فعاليتهايي فرهنگ شهرداري، اين توقع در ميان هنرمندان و شهروندان براي نجات تئاتر ايجاد شده، اما واقعيت اين است كه شهرداري مسئوليت مستقيمي دراينباره ندارد و هر چه هست بر عهده وزارت ارشاد است. به هر حال تئاتر پارس كه در فهرست آثار ملي كشور نيز به ثبت رسيده و طبق قانون هيچ كاربري ديگري براي آن نميتوان جايگزين كرد تعطيل شده است. منبع : همشهري تنظيم براي تبيان : مسعود عجمي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 379]