واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: همشهری-امروز يكي از اصول اساسي فرآيند توسعه، بهرهوري و استفاده بهينه از امكانات است. بهرهوري، مقولهاي جامع و موثر در نظر گرفته ميشود كه بايد به صورت يك فرهنگ، تمام ابعاد زندگي فردي و اجتماعي را در خانواده، مكانهاي كسب و كار، تحصيل و... دربرگيرد. در واقع توسعه وقتي حاصل ميشود كه از منابع موجود حداكثر بهرهبرداري صورت گيرد، در چنين وضعيتي جامعه از تمام فرصتهاي ايجاد شده، با كمترين امكانات بيشترين استفاده را ميكند. حسن ميناييرسا، كارشناس برنامهريزي ميگويد: «بهرهوري، استفاده درست از فرصتها، امكانات، قابليتها و نيروهاست، كه با توجه به حركت روبه رشد جامعه ايراني به سمت توسعه و ترقي، لازم است، برنامهها و شيوههاي اصولي بهرهوري به تمام افراد جامعه آموزش داده شود. يك زن خانهدار،يك جوان، كارگر،مهندس، مدير و به طور كلي تكتك اقشار مختلف جامعه بايد ياد بگيرند كه چگونه از فرصتهاي موجود بهترين استفاده را بنمايند.» او اضافه ميكند:«يك برنامهريزي درست باعث كاهش اتلاف وقت، انرژي و هزينه ميشود و متعاقب آن راندمان و بازده كاري بالا ميرود. متاسفانه برنامهريزي به عنوان يكي از پايههاي اصلي بهرهوري كمتر مورد توجه قرار ميگيرد، در حالي كه با استفاده از آن ميتوان در اكثر شرايط زندگي اجتماعي، اقتصادي و حتي سياسي به موفقيتهاي زيادي رسيد.» افزايش مهارتها، آموزش و بهرهگيري از تجربههاي ديگران، برنامهريزي و ميل به پيشرفت از عوامل موثر بهرهوري هستند. اما بايد پرسيد، چرا در كشور ما بازده كاري پايين است. يا به زبان سادهتر، چرا كارمندان و كارگران ايراني با كار زياد و صرف انرژي مضاعف به هدفهاي دلخواه نميرسند. علي رسولي، دبير آموزش و پرورش ميگويد: «عشق به كار و رضايت از شغل از مهمترين اركان بهرهوري در جامعه است. وقتي يك معلم از نظر مالي تامين نباشد، علاقه خود را نسبت به شغلش از دست ميدهد. در اين صورت با اينكه از صبح تا ظهر مشغول تدريس است اما كارش بازده لازم را ندارد.» او ادامه ميدهد:«به دنبال رفع نيازها، ايجاد علاقه ورضايت، بالا رفتن راندمان كاري قرار دارد. چطور ما ميتوانيم از كارمنداني كه داراي دو شغل هستند، انتظار كار مثبت آن هم در سطح عالي داشته باشيم. آمارها نشان ميدهند افرادي كه داراي دو شغل هستند، هرگز نميتوانند، در كارهايشان به صورت ايدهآل موفق شوند، چون انرژي آنها به جاي اينكه در يك نقطه تخليه شود در دو جا صرف ميشود و اين باعث افت بهرهوري است.» به عقيده كارشناسان بهرهوري با ماهيت و روند توسعه فرهنگ هر جامعهاي رابطه مستقيم دارد و با بالا رفتن بهرهوري، فرهنگ جامعه نيز شكوفا ميشود. مديريت اصولي ميتواند در افزايش بهرهوري كمك موثري باشد. صحيح چيده نشدن مهرههاي مديريتي در كشور ما يكي از عوامل افت كاري و پايين آمدن بهرهوري است. اگر ما بخواهيم با فشار يا زور بازده كاري را بالا ببريم، نتيجه حاصله عكس خواهد شد، وقتي اهداف يك سازمان براي كاركنانش مشخص نشود، كاركنان در تصميمگيريها دخالت نميكنند و احساس مسئوليت پايين ميآيد. در اين نظام فرهنگ خوش خدمتي و چاپلوسي افزايش مييابد و سرپرست به جاي بالا بردن سطح كيفي و كمي كار به دنبال گزينش افرادي مطابق ميل خود ميگردد. در هر سازمان يا نظامي در درجه اول بايد كاركنان در تمام سطوح احساس مسئوليت كنند. با مشخص شدن اهداف و مسئوليتپذيري، آموزش، اختراع و نوآوري زياد و مشاركت به عنوان يك ارزش در جامعه مطرح ميشود، در اين حركت فرد ناخواسته در خانواده نيز احساس مسئوليت ميكند و بهرهوري از حالت جمعي و اجتماعي، در زندگي فردي و شخصي نيز ارتقا مييابد. نقش خانواده در آموزش بهرهوري به صورت يك فرهنگ در همه ابعاد زندگي فردي و اجتماعي افراد بسيار حائز اهميت است. خانواده به عنوان كوچكترين و بنياديترين واحد اجتماعي، زمينههاي ذهني و عاطفي انسانها را كه بر كار آنها تاثير اساسي دارد پرورش ميدهد. ايجاد فرهنگ بهرهوري به صورتي كه ضامن تداوم و ارتقاي آن باشد، نيازمند توجه عميق در زمينه تعليم و تربيت و آموزش بهينه فرزندان در خانواده است. اين روش ميتواند مقدمهاي باشد تا به مرور زمان بهرهوري را به صورت يك نگرش و فرهنگ عمومي درآورد. خانمزاهدي، خانهدار، بهرهوري را در استفاده صحيح از اسباب و وسايل و مصرف درست كالاها ميداند و ميگويد: «حتما نبايد چيزي توليد بشود يا وسيلهاي اختراع بشود، بلكه مصرف درست نيز نوعي بهرهوري به شمار ميآيد. وقتي در زندگي اسراف نباشد و هر وسيلهاي به اندازه عمري كه براي آن مشخص شده است، مورد استفاده قرار گيرد به اقتصاد خانواده و جامعه كمك ميشود.» علي عربلو نيز آموزش و دادن اطلاعات را در بالا بردن بهرهوري موثر ميداند و ميگويد:«بسياري از افراد با شنيدن كلمه بهرهوري به فكر صنايع بزرگ با كارهاي عظيم ميافتند، ولي با آشنا كردن و ارائه اطلاعات بايد به مردم آموزش داد كه بهرهوري در خانه، خانواده، محيط كار و حتي كارهاي شخصي نيز اهميت دارد. هنوز خيلي از افراد نميدانند كه چگونه از وقت خود به بهترين صورت استفاده كنند يا نوع بهرهگيري از امكانات پيرامون خود را آموزش نديدهاند.» او با اين توضيح كه بيش از 10سال در كشور ژاپن مشغول به كار بوده است ادامه ميدهد:«شعار اول ژاپنيها اين است كه بتوانند با دست خالي به توليد بپردازند. آنها به علم ، تكنولوژي يا وسايل اطراف خود بسنده نميكنند و اعتقاد دارند بايد طوري آموزش ببينند كه در صورت نبود اين امكانات نيز بتوانند روي پاي خود بايستند و به خود متكي باشند. اما متأسفانه در ايران با وجود اين همه امكانات هنوز آموزشي در جهت استفاده درست از آنها ارائه نشده است و اگر هم آموزشي هست به صورت ثابت و در جا است و تغيير يا پيشرفتي در آن به چشم نميخورد.» به راستي بايد از خود پرسيد آيا تاكنون در خريد، مصرف، انرژي و حتي برنامهريزيهاي خود دقت و توجه لازم را كردهايم؟! با نگاهي به نوع مصرف در زندگي روزمره افراد ميتوان به اين حقيقت پي برد كه بهرهوري در زندگي ما بسيار كمرنگ است. اتلاف وقت در صف اتوبوسها، آگاه نبودن از مسئوليتهاي كاري، مصرف بيرويه انرژي، اسراف آب، نان و موادغذايي ديگر، ايجاد ترافيك با رفتارهاي نادرست و غير اجتماعي و هزاران نمونه ديگر كه هر روز با آنها در ارتباطيم جزو ناآگاهيهاي ما به شمار ميآيند. انسانها در تمام طول تاريخ درصدد كسب حداكثر سود بودهاند و هرگز نميتوان كسي را يافت كه از ضرر راضي باشد. ميتوان با آشنا كردن خانوادهها با شيوههاي رسيدن به بهرهوري و ارتقاي آن در مدارس، در نهايت جامعهاي آگاه با اصول بهرهوري پرورش داد. رحماني، مسئول يكي از كارگاههاي توليدي ميگويد:«كسي از كسي بازخواست نميكند اگر به كسي مسئوليتي دادند بايد از او كار بخواهند. وقتي افراد را به حال خود رها كنند، اين وضع پيش ميآيد، فرق نميكند، از يك كارگر ساده تا يك مدير ارشد، بايد در مقابل كارشان بازخواست شوند، فقط در اين صورت است كه بازده كار بالا ميرود، چون اشخاص در مقابل كارهايشان پاسخگو خواهند بود.»بهبود و افزايش بهرهوري نياز به برنامه و آموزش همهجانبه دارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 366]