واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: نكتهاى كه بسيارى از ما نمىدانيم اين است كه به گفته كارشناسان، خطر آلودگى هواي منزل ميتواند بسيار بيشتر از خارج خانه باشد، حداقل بخاطر اينكه بسيارى از ما بيشتر وقتمان يعنى چيزى حول و حوش ۸۰ تا ۹۰ درصد از زمان شبانه روز را در خانه هستيم؛بهخصوص اين روزها و هفتهها كه بحث خانهتكاني و نظافت آخر سال هم مطرح است.دكتر حميد سهرابپور، متخصص بيماريهاي داخلي، فوق تخصص بيماريهاي ريوي و رئيس بيمارستان لبافينژاد به آلايندههاي خانگي و عوارض و بيماريهاي ناشي از آنها توضيح ميدهد. آقاي دكتر، نوع آلايندههاي داخل خانه با نوع آلايندههاي محيط بيرون متفاوتند. با اين حال و با وجود عدم آگاهي مردم نسبت به اين آلايندهها، كدام نوع آنها بخصوص در داخل خانه شناختهشدهتر است؟ درست است كه خيلي از مردم هنوز با آلايندههاي خانه آشنا نيستند، ولي فكر كنم الان ديگر همه با خطرات سيگار آشنا هستند. هنوز هم از نظر ما در خانهها شايعترين آلاينده و در صدر همه آلايندهها دود سيگار است. چون دود سيگار آلاينده بسيار قوي است و در حدود 5 هزار ماده سمي در آن وجود دارد كه تعداد زيادي از آنها سرطانزا هستند و براي همين است كه امروزه در اكثر كشورهاي پيشرفته سيگار كشيدن بهطور كامل ممنوع شده است. از دود سيگار كه بگذريم خيلي از آلايندههاي ديگر هستند كه مردم كمتر با آنها آشنا هستند. بله، ببينيد الان شايد با وجود سرماي اخير و اعلام آمار تعداد كشته شدگان در اثر مسموميت با گاز مونوكسيد كربن و همچنين هشدارهاي مكرر كارشناسان مبني بر استفاده از وسايل گرمايشي استاندارد، تقريبا اكثر مردم بخصوص در تهران با خطرات وسايل گرمايشي غير استاندارد و حتي بوي ناشي از سوخت آنها آشنا هستند، چون منهاي توليد گاز مونو، سوخت نادرست اين وسايل در كساني كه حساسيتهاي تنفسي دارند منجر به بروز اختلالات شديد ريوي ميشود ولي يكي از آلايندههايي كه در ساختمانها بخصوص در طبقات پايين و زيرزمينها ايجاد ميشوند، اشعه رادون است. اين اشعه يكي از عوامل بروز سرطان ريه است. البته اين اشعه مقدار مجاز دارد كه اگر از اين مقدار بالاتر رود، احتمال بروز سرطان ريه در كساني كه با آن در تماسند وجود دارد. خب علاوه بر شناخت ناكافي مردم نسبت به آلايندههاي اينچنيني، موادي وجود دارد كه مثلا استفاده از آن منسوخ شده باشد ولي در كشور ما هنوز مردم با آن سروكار داشته باشند؟ اين نكته بسيار مهمي است. ببينيد، يكي ديگر از آلايندهها كه امروزه در تمام دنيا منسوخ است ولي متأسفانه هنوز در كشور ما از آن استفاده ميشود، آزبست است. اين يك ماده معدني است كه در عايق كاريها و در ساخت مصالح ساختماني بكار ميرود. اين ماده منجر به بروز بيماري به نام آزبستوزيس ميشود و در نسج ريه تغييراتي ايجاد ميكند، چون اليافي كه در اين ماده وجود دارد استنشاق شده و از اين طريق وارد ريه شده و آن را ملتهب ميكند كه اين واكنش التهابي شديد بعدا به فيبروز يا همان تغيير نسج ريه تبديل ميشود. عوارض اين ماده در همان تغيير بافت ريه خلاصه ميشود؟ علائم عمده ناشي از استنشاق اين ماده همان تنگي نفس، سرفه و خس خس سينه است ولي مهمتر از آن اين است كه اين ماده سرطانزا هم هست و در كساني كه بهطور مداوم با آن سر و كار دارند، ايجاد سرطان ميكند. حتي ما موارد زيادي از كارگران ساختماني داريم كه در تماس با اين ماده دچار تومورهاي بسيار بدخيم شدند چون اين ماده هنوز متأسفانه در صنايع ما ممنوع نشده ولي در كشورهاي ديگر از سال 1990 به بعد كاملا حذف شد حتي خيلي از ساختمانهايي كه در ساخت آنها از اين ماده استفاده شده بود، كاملا تخليه شدهاند مثل ساختمان دويچهوله آلمان. خب، در كنار چنين آلايندههايي كه تقريبا ناشناخته هستند، يك سري از آلايندهها مثل مواد شوينده وجود دارند كه مردم هم نسبت به خطرات آن آگاهند ولي در هر خانهاي و به ميزان بسيار زياد از اين مواد استفاده ميشود. در مورد مسموميتهاي ناشي از اين مواد هم توضيح ميدهيد؟ در مورد مواد شوينده نكته مهمي كه وجود دارد، اين است كه مواد شوينده آلودگيشان به 2 صورت مستقيم و غير مستقيم است. بهطوري كه انواع و اقسام شويندهها و سفيدكنندهها كه گاز كلر آزاد ميكنند، اگر بيمهابا استفاده شوند، در فضاي سربسته منجر به مسموميتهاي شديد ميشوند. خيلي از افراد هم حتي انواع مختلف اين مواد را با هم مخلوط ميكنند. دقيقا همينطور است، گاهي اوقات اين مواد با موادي مثل اسيد تركيب ميشوند چون فرد تصور ميكند كه در اين صورت شست و شو با دقت بيشتري انجام ميشود در حاليكه همين شويندههاي تركيبي در بسياري از موارد منجر به خفگيهاي آني ميشوند. اين عوارض كه اثرات مستقيم بودند. منظورتان از عوارض غيرمستقيم چيست؟ خب مشخص است كه خيلي از افراد نسبت به اين مواد حساسيت دارند و در اثر تماس پوستي دچار اگزما ميشوند. در ضمن يك اثر ديگر اين آلايندهها آلوده كردن محيط زيست است چون اين مواد در داخل فاضلاب تخليه شده و وارد طبيعت ميشود و تقريبا ماندگار خواهند بود. علاوه بر اين در مناطقي كه اين آبها براي استفادههاي كشاورزي هستند، منجر به بروز بيماريهاي عفوني مختلف ميشوند و بدتر از همه اين كه متأسفانه بر خلاف كشورهاي پيشرفته، نسبت به تبليغ در كمتر استفاده كردن اين مواد هم در كشور ما كوتاهي شده است و علاوه بر اين كه مردم از آنها استفاده بيش از حد ميكنند، رسانهها در تشويق مردم نسبت به كمتر مصرف كردن هيچ اقدامي نميكنند. فردي كه هر روز با اين آلايندهها سرو كار دارد مطمئنا بايد منتظر عوارض درازمدت هم باشد. در مورد عوارض طولانيمدت اين مواد هم توضيح ميدهيد؟ خوب ببينيد، مواد شوينده مقدار زيادي مواد بازي دارند و انواع و اقسام سفيدكنندهها و پودرهاي شوينده حاوي موادي هستند براي دفع چربيها كه فرمول شيميايي آنها بسيار پيچيده است. اثرات درازمدت اين مواد هم بخصوص در پوست به صورت انواع واكنشهاي آلرژيك و درماتيتها خودشان را نشان ميدهند. به همين خاطر توصيه ميكنيم كه اگر اين مواد داخل محيط سربسته استفاده ميشوند، حتما از دستكش استفاده شود و تهويه مناسب برقرار باشد؛ بهخصوص در حمام چون بيشتر اتفاقها به علت عدم تهويه مناسب و همراه با بخار آب در حمام ميافتد. علاوه بر تمام اينها باز هم بايد تأكيد كنم كه موادي كه وارد سيستم تنفسي ميشوند، به چند طريق بيماري را تحميل ميكنند بهطوري كه بهطور مستقيم، مواد اسيدي منجر به سوختن مخاط ميشوند، بعضي از اين مواد هم منجر به التهابي در ريه ميشوند كه اين التهاب فرد را مبتلا به برونشيت و بيماريهاي التهابي ميكند، حتي بعضي از اين مواد ميزان التهابي كه ايجاد ميكنند، آنقدر شديد است كه حالات اورژانس و فوريت به وجود ميآورند، برخي واكنشهاي التهابي نيز سيرشان خيلي مزمن است و حتي در شروع ممكن است هيچ علامتي در بيمار ايجاد نكنند اما بعد از 10 تا 15 سال كم كم آثار خود را نشان ميدهند. مطالعهاي در مورد سرطانزا بودن اين مواد صورت گرفته؟ البته سرطانزايي اين مواد به اثبات نرسيده ولي بايد در مورد آنها حتما جانب احتياط را پيش گرفت چون به هر حال براي ابتلا به سرطان اين مواد خطر بالقوه دارند. اما نكته حائز اهميت اين است كه هر كدام از اين مواد شيميايي وقتي كه فرد سيگار هم بكشد، اثرات مخربشان چند برابر ميشود پس باز هم سيگار براي ما مهمترين آلاينده است. سير اين عوارض به چه صورت است؟ منظورم ميزان برگشتپذيري يا ماندگاري آنها است. در مورد بعضي از مواد شيميايي مانند كلر سير علائم قابل برگشت است و بيمار معمولا بهبود مييابد ولي در مورد بعضي از مواد مثل آزبست بيماري ديگر قابل برگشت نيست و كار خاصي نميتوان براي بيمار كرد. سؤال آخر، مسلما ضربهپذيرترين افراد در مقابل عوارض آلايندهها كودكان هستند. نه؟ دقيقا همينطور است. آلايندههاي داخل منزل شامل انواع سوختهاي فسيلي كه گاز مونواكسيد كربن توليد ميكنند، سيگار و... علاوه بر عملكرد جسمي، بر روي عملكرد فكري افراد منزل اثرات سوئي دارند و در كودكان موجب كاهش بهره هوشي آنها ميشوند بهطوري كه با علائمي همچون سردرد، عدم تمركز و احساس خستگي همراهند. همچنين قبل از بلوغ استعداد ابتلا به بيماريهاي تنفسي بيشتر است. علاوه بر اين در افراد مسن نيز به علت ضعف سيستم دفاعي، علائم سريعتر و با شدت بيشتري بروز ميكنند. به اين 2 گروه سني در مورد هواي آلوده و انواع آلايندهها هميشه هشدارهاي بيشتري داده ميشود.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 354]