واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: او ميداند چه مسيري را انتخاب ميکنم؟
![راه](http://img.tebyan.net/big/1387/03/2789252145131201247193731202202106048193126.jpg)
سلسله نوشتارهاي عصمت در انديشه ديني درصدد است تا ضمن باز تعريف مفهوم عصمت، مهمترين پرسشهايي که در اين زمينه مطرح است را بيان کرده و پاسخي درخور به آنها بدهد. اگر پيامبران و امامان معصومند و هيچ گاه مرتکب گناه نميشوند، دليل آن همه گريه و استغفارشان چيست؟گريه و استغفار پيامبران و امامان همواره شگفتي پيروانشان را برانگيخته و يکي از فضايل والاي آنان به شمار آمده است. نيازي نيست که در اين جا از چگونگي گريههاي معصومان و نالههاي شبانه آنان سخن بگوييم، زيرا: مادح خورشيد مدّاح خود است که دو چشمم روشن و نامرمد استآن همه راز و نياز پر سوز و گداز... ادا و اطوار و نمايش براي ديگران نبوده، واقعاً احساس گناه ميکرده اند. گناهي که معصومان راه گريزي از آن ندارند و براي جبران آن ناله سر ميدهند. آلودگي به محرّمات الهي نيست. بلکه هر که در آن درگه مقرّبتر است، معيار دقيق تري را براي سنجش تخلّفات خود در نظر ميگيرد و چيزي را گناه ميشمارد که ديگران به سادگي از کنار آن ميگذرند. با مثالي ساده به روشني مطلب ميافزاييم:بسيارند کساني که از قضا شدن نماز واجبشان اندوهي به خود راه نميدهند و کم نبودهاند تقوا پيشه گاني که از به جا نياوردن نمازي مستحبّي ناله سر دادهاند و اين زنجيره همچنان ادامه دارد و هيچگاه پايان نميپذيرد. هر چه بر معرفت و محبّت رهرو راه خدا افزوده گردد، بار سنگين تري بر دوش خود احساس ميکند و بيش از پيش بر کوتاهي خود در انجام وظيفه ـ آنچنان که شايسته پروردگار است ـ پي ميبرد.پيامبران و امامان ـ که سلام خدا بر آنان باد ـ همواره در ياد خدا به سر ميبرند و در بالاترين مراتب قرب الهي ره ميسپردند و پيوسته در اين انديشه بودند که مبادا لحظهاي از ياد او غافل گردند. پس هر گاه اندکي از اين مرتبه والا فروتر ميآمدند و از سر نياز به اموري همچون خوردن و آشاميدن و يا حلّ و فصل مسايل اجتماعي روي ميآوردند، اين را گناهي بزرگ براي خويش ميشمردند. استغفار و توبه آنان نيز از چنين اعمالي بوده که خودداري از آنها شايسته محبّان و مقرّبان درگاه الهي است. بر اين اساس است که ميفرمايند:«حسنات الابرار سيئات المقربين» چه بسا اعمالي که براي نيکان، پسنديده و براي مقرّبان، ناپسند است.وقتي خدا ميداند فردي در آينده زندگي خود، چه مسيري را انتخاب ميکند، به ميزان انتخاب او و تلاش مداوم آيندهاش، او را از نخستين روز زندگي مورد لطف و عنايت قرار ميدهد و از لغزشها مصونش ميدارد. عصمت قبل از نبوت يا امامت با عصمت بعد از آن چه فرقي دارد؟تمامي پيامبران و امامان عليهمالسلام چه پيش از نبوت و امامت و چه پس از آن، داراي عصمت بودهاند ويژگيهاي عصمت در اين دو مرحله زماني، تفاوت چنداني با يکديگر ندارد. البته روشن است که برخي از مراتب عصمت ـ يعني عصمت در دريافت وحي و نيز عصمت در ابلاغ و تبيين معارف وحياني ـ پيش از نبوت و امامت قابل طرح نيست؛ اما عصمت از گناه و خطا و نيز عصمت در اعتقادات، تمام دوران زندگي معصومين را پوشش ميدهد. براي فهم بهتر مطلب، توضيح دو نکته ضروري است:1) قبل از رسيدن به سنّ تکليف، گناهي قابل تصور نيست، پس چگونه ميتوان سخن از عصمت به ميان آورد؟هر چند در انسانهاي معمولي، آمادگي براي پذيرش تکاليف الهي از حدود نه يا پانزده سالگي آغاز ميشود، اما نسبت به انسانهاي مختلف، زمان تکليف را متفاوت است. بي شک، همه ما افراد خردسالي را سراغ داريم که از نظر رشد عقلي و شناخت و آگاهي و قدرت تصميم گيري، با افراد بزرگسال برابري ميکنند. حال اگر اين افراد، قبل از سنين متعارف به تکليف ميرسيدند، نه محال عقلي لازم ميآمد و نه با عدل و حکمت الهي منافات داشت البته اراده الهي بر اين قرار گرفته است که از اين تفاوتها و ويژگيهاي فردي چشم پوشي شود و زمان تکليف همه انسانها، يکسان تلقّي گردد؛ اما درباره پيامبران و امامان، که راهنماي مردمان و حجت الهياند، وضعيت به گونهاي ديگر است و باريابي گروهي از آنان به مقام نبوت و امامت در سنين خردسالي، مهر تاييدي بر تکليف پذيري آنان در آن سنين به شمار ميآيد. چنانکه به فرموده قرآن کريم، حضرت عيسي و يحيي عليهمالسلام در کودکي به پيامبري رسيدند و براساس روايات و شواهد مسلّم تاريخي، عدهاي از امامان، در خردسالي، مسئوليت امامت را به عهده گرفتند.2) عصمتِ پس از نبوت و امامت، به دلايلي که در جاي خود مطرح گرديده، اختياري است و ريشه در شايستگي هايي دارد که با تلاش خود معصومان عليهمالسلام) به دست آمده است. اما عصمت پيش از نبوت و امامت، اگر هم غير اختياري باشد، نقصي براي آنان به حساب نميآيد؛ زيرا ملاک برتري معصومين، عصمت اختياري در سنين بزرگسالي است و عصمت در خردسالي، پاداش قبل از عمل به شمار ميآيد.وقتي خداوند ميداند که فردي در آينده زندگي خود، چه مسيري را انتخاب ميکند، به ميزان انتخاب او و تلاش مداوم آيندهاش، او را از نخستين روز زندگي مورد لطف و عنايت قرار ميدهد و از لغزشها مصونش ميدارد.منبع:پرسمان عصمت، واحد پاسخ به سوالات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم، با اندکي تصرف
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 226]