واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اندیشه - همایش بین المللی «فلسفه رسانه» دیروز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد . این همایش که از چهار میزگرد تشکیل شده بود به ابعاد گوناگون رابطه ی میان فلسفه و رسانه به معنای عام کلمه پرداخت . در این میزگردها متفکران متعددی به ایراد سخنرانی و توضیح مختصر مقاله خود پرداختند که در این بین به گزارش برخی از آنها خواهیم پرداخت .سید حسن حسینی دانشیار فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف سخنرانی خود را درباره «ماهیت رسانه ، هویت دینی سازگاری یا ناسازگاری» شروع کرد . او بحث خود را متاثر از از فلسفه تکنولوژی جدید آغاز کرد و ماهیت رسانه را در ارتباط با دو مقوله ارزشها و قدرت انسانی مورد بررسی قرار داد . حسینی در این باره گفت : ( رسانه ها یا از ارزش ها مستقل اند یا اقتضائات ذاتی دارند . همچنین همین رسانه ها در نسبت با قدرت انسانی یا خود مختارند و یا در کف قدرت و اختیار انسانی هستند . ) او در ادامه افزود : ( از این برخورد نگاه ها چهار نظریه شکل می گیرد که هر کدام نگاه متفاوتی نسبت به رسانه دارند . ) این چهار نظریه عبارتند از : جبرگرایی ، ذات گرایی ، ابزارگرایی و نظریه انتقادی . سید حسن حسینی در ادامه در صدد تعریف ماهیت دین بر آمد و گفت : ( رویکرد آدمی به دین می تواند یا واقع گرایانه باشد یا ضد واقع گرایی ) او سپس به چهار نظریه در مورد هویت دین اشاره کرد که هر کدام یا از واقع گرایی نشات گرفته اند یا در ضد واقع گرایی ریشه دارند . این چهار نظریه عبارتند از : سنت گرایی ، تحویل گرایی ، وحدت گرایی و پوزیتیویست منطقی . او در پایان خاطر نشان ساخت می توان با نگاه دینی سنت گرایانه از رسانه برای بیان آموزه های دینی استفاده کرد . بیژن عبدالکریمی نیز از دیگر سخنرانان همایش دیروز و یا شاید بهترین آنها بود . او با اشاره به نگاه هایدگر در مورد تکنولوژی و رابطه ی آن با جهان و دازاین انسانی سخنرانی خود را با عنوان « رسانه مدرن ، انسان رسانه ای ، و بسط نیهیلیسم » آغاز کرد . دانشیار فلسفه دانشگاه آزاد در ابتدای صحبت هایش خاطر نشان ساخت : ( از آنجا که هم جهان ما رسانه ای شده است و هم انسان ، پس باید دانست مواجهه ی فلسفی با رسانه یک ضرورت غیر قابل انکار است .) او با استناد به این جمله ی هایدگر که تکنولوژی مجموعه ای از ابزار نیست و ما نمی توانیم تکنولوژی را به یک امر تکنیکی تقلیل دهیم افزود : ( در دنیای جدید با این امر روبرو می شویم که رسانه تهی است و خود فاقد هر گونه پیام است . در صورتی که رسانه ها نحوه ی وجود ما و هستی ما را تحت تاثیر قرار داده اند و آن را تعین بخشیده اند . رسانه ها ابزار خنثی و قابل کنترل نیستند . یعنی این رسانه ها هستند که واقعیت را برای ما شکل داده اند . ) او برای تبیین دقیق تر سخن خود این جمله از بودریار را نقل کرد که ما در فراواقعیت زندگی می کنیم . بیژن عبدالکریمی در ادامه به پیوند رسانه های جمعی با قدرت های اقتصادی و سیاسی اشاره کرد که علت گسترش بی معنایی را فراهم آورده اند . او برای این مقصود دو استدلال قابل تامل بیان نمود : 1) رسانه های تکنولوژیک مدرن تحت تاثیر متافیزیک خاصی هستند و نمی توانند آگاهی های غیر مادی را در بربگیرند . 2) رسانه ها حقیقت را تولید می کنند و این منجر به عدم باور به یک حقیقت متعالی می شود . از دیگر سخنرانان همایش فلسفه رسانه اندرو گاستافسون ، دانشیار جامعه و اخلاقیات بازرگانی دانشگاه کریگتون آمریکا ، بود . گاستافسون با اشاره به تغییری که رسانه ها در زندگی ما ایجاد کرده اند صحبت های خود را معطوف به سه تغییر گسترده که اینترنت در روابط اجتماعی - فرهنگی ، تاثیرات این فنون جدید بر رسانه سنتی و انبوه دانش رو به افزایشی که حاصل دستیابی سریع از طریق رسانه هایی همچون اینترنت است ، نمود . او از حالت عجیب و غریبی که انسان در مواجهه با انبوه اطلاعات در دنیای جدید دارد خبر داد و افزود : ( واقعا ما شاهد انفجار اطلاعات هستیم و همه چیز تغییر کرده است . این تغییرات به سرعت تکنولوژی رسانه های گذشته را در می نوردد . ) او با اشاره به اینکه رسانه ها و موج اطلاعاتی انسان را سردرگم کرده است افزود : ( تکنولوژی جدید برای ما مسئولیت جدید و سرگردانی جدید ایجاد کرده است . به طور مثال ما برای یک کار تحقیقاتی نمی دانیم با این حجم عظیم منابع به چه چیز هایی رجوع کنیم . ما با انبوهی از اطلاعات مواجهه ایم . ) او در پایان خاطر نشان کرد : ( رسانه ها و به خصوص اینترنت زندگی ما را به سمت بهتر شدن و بدتر شدن سوق داده اند . ) بهمن نامور مطلق سخنرانی خود را با تائید این جمله آغاز کرد که ما در عصر اطلاعات زندگی می کنیم و این اقتضائات جدیدی را برای ما رقم زده است . نامور مطلق بیشتر از نگاه نشانه شناسانه به رسانه پرداخت و با اشاره به غلبه رسانه در دنیای جدید خاطر نشان کرد : ( من نه به عنوان یک فیلسوف یا جامعه شناس بلکه به عنوان یک نشانه شناس به دنبال معادل های رسانه در متن هستم . هرچیزی که مورد توجه رسانه قرار بگیرد ممکن نیست نشانه نباشد . ) او بحث خود را با نامیدن عصر جدید به عصر «بینا» ها و «ترا» ها و «چند» ها ادامه داد و توضیح داد در عصری که چنین مفاهیمی رایج است نمی توان رسانه را جدا تصور کرد و از این رو شاهد تعابیری چون : چند رسانه ای ، بینا رسانه ای و ترارسانه ای هستیم . او در ادامه خاطر نشان ساخت این اصطلاحات بیانگر دگرگونیهای بنیادین در عصر حاضر است . او در پایان به تبیین این مساله پرداخت که آیا پس از دوران جدایی رسانه ها ، وسایل ارتباطی به سوی یک پیوست رسانه ای در حال حرکت هستند یا خیر ؟ استاد دانشگاه شهید بهشتی به علت ضیق وقت نتوانست این مساله را به نحو دقیق تبیین نماید . یکی دیگر از سخنرانان سیاوش جمادی بود که بیشتر به خاطر ترجمه کتاب « هستی و زمان » هایدگر شهرت بسزایی یافته است . او سخنرانی خود را با موضوع « صنعت فرهنگ در نگاه متفکران فرانکفورت» شروع نمود . او برای جزئی کردن موضوع خاطر نشان کرد که در این موضوع تنها به آراء آدورنو و هورکهایمر در کتاب دیالکتیک روشنگری خواهد پرداخت . جمادی اولین رسانه را خود انسان قلمداد کرد و گفت : ( این واقعیت از اینجا آغاز می شود که انسان می خواهد خود را برای دیگری اظهار کند و این ترجمه ی دیگری است از نگاه ارسطو نسبت به انسان که انسان را مدنی بالطبع می دانست . بنابراین خود انسان یک رسانه است پیس از آنکه رسانه یک ابزار قلمداد شود . اولین رسانه رابطه ی انسان با انسان دیگر است . ) جمادی هم چنین افزود : ( انسان در عین حال که دارای حالت اظهار است ، حالت گشودگی نیز دارد پس هم می تواند ارتباط برقرار کند و هم ارتباط بگیرد . ) او در ادامه خاطر نشان ساخت : ( صنعت فرهنگی در اندیشه آدورنو یعنی صنعتی که قدرت تولید محصولات و فراورده های فرهنگی را در عصر ما دارد . آدورنو صنعتی بودن را در دوران جدید امکان تکثیر انبوه محصولات و آثار فرهنگی برمی شمارد . ) جمادی هم چنین افزود : (رسانه یکی از آن ابزار های صنعت فرهنگ در دوران جدید است و همین ابزار وسیله ی قدرتمندی برای همانند سازی و پایین آوردن سطح درک عمومی هنر محسوب می شود .)
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 483]