خنياگران در هنر موسيقي حافظي ذوالفنون هستند

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: خنياگران در هنر موسيقي حافظي ذوالفنون هستند خبرگزاري فارس: دبير هفتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران با اشاره به اينكه امروزه مي‌توان در ازبكستان و تاجيكستان، عاشيق‌ها، پهلوان‌ها و شيرخوان‌ها را مشاهده كرد، گفت: خنياگران در هنر موسيقي حافظي، ذوالفنون هستند. به گزارش خبرنگار باشگاه خبري فارس «توانا»، در اولين روز هفتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران صبح امروز بيست و چهارم ارديبهشت ماه جهانگير نصري اشرفي در خصوص موسيقي حافظي در سالن گروه موسيقي پرديس هنرهاي زيبا دانشگاه تهران به سخنراني پرداخت. بنابراين گزارش، در ابتداي اين مراسم متن دبير جشنواره قرائت شد. در اين متن آمده است: خدمت يكايك استادان، هنرمندان، دانشجويان و دوستان فرهيخته‌اي كه در اين همايش علمي هنري حضور به هم رسانده‌اند درود مي‌فرستم، بيش از هرچيز لازم مي‌دانم از دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و نيز از رياست محترم گروه پرديس دانشكده هنرهاي زيبا كه با احساس مسئوليت و همراهي تمام و كمال، زمينه اين همايش را فراهم ساختند سپاسگزاري بكنم. اين سپاسگزاري به ويژه از آن جهت است كه در حال حاضر پرداختن به مبناي فرهنگ و هنر ملي به عنوان بازشناخت بخشي از تاريخ هنر آنچنان كه بايسته است مورد توجه قرار نمي‌گيرد، هم از اين نظر اقدام دو سازمان و نهاد وزارتي و علمي و آموزشي يادشده شايسته قدرداني است علاوه بر اين ضروري مي‌دانم تا از همه استادان خنياگر و هنرمندان آگاه به خاطر تبيين يا اجراي گوشه‌هايي از موسيقي خنياگري ايران در هفتمين جشنواره موسيقي نواحي را پذيرفته‌اند سپاسگزاري كنم به‎ويژه هنرمندان موسيقي افغانستان، ازبكستان و تاجيكستان. در نخستين روز جشنواره اين فرصت فراهم آمد تا همه حضار محترم اعم از علاقمندان، دانشجويان، پژوهندگان و موسيقي‌شناسان بتوانند قسمت‌هايي از منظومه‌هاي موسيقايي و خنياگري يادشده كه بازتاب بخشي از هويت فرهنگي و هنر تاريخي ايرانيان است آشنا شوند. بنده به سهم خود اين فرصت را مغتنم شمرده و تلاش خواهم كرد تا همچون هميشه دست‌آموز مكاتب و سبك‌هاي وزين و فاخر باشم و دانش و هنرتان را که از سرچشمه‌هاي فرهنگي ايراني نشأت مي‌گيرد، پاس دهم. به گزارش فارس، پس از قرائت متن، دبير جشنواره نصري اشرفي درخصوص موسيقي حافظي طي سخناني بيان داشت: تا قبل از اسلام همه چيز در اختيار خاص حكومتي بود اما با ورود اسلام طبقات از ميان برداشته شد و گرچه هنوز طبقات اجتماعي به مفهوم كاربردي وجود داشتند اما اختلافات طبقات در حوزه‌هاي فرهنگ و هنر كم‌تر شد. وي در ادامه در خصوص وظايف خنياگرها بيان داشت: در اين برهه تاريخي وظايف خنياگرها تجزيه شد، به گونه‌اي كه هر بخش از وظايف به عهده شخص خاصي گذاشته شد و هر بخش آن بازتاب و آيينه‌اي از آيين‌ها بود كه با ورود اسلام آن بخش از آيين‌ها كه توانستند با دين مطابقت پيدا كنند حفظ شده و بقيه از چرخه حذف شدند. جهانگير نصري اشرفي در ادامه بيان داشت: حجم گسترده واژگان بيت‌خوان، شاعرها، عاشيق‌ها و حافظ، شاهنامه‌ خوان‌ها و غيره وارد فرهنگ موسيقي شد، در حالي كه از ابتدا يك خنيانگر داستان‌هاي غنايي، تغزلي و تمامي اشعار شاهنامه را مي‌دانست اما اين وظايف خرد و به افراد مختلف سپرده شد. وي در ادامه با اشاره به تاريخ تحولات موسيقي حافظي خاطرنشان كرد: از قرن ششم به بعد واژه حافظ به صورت جدي به موسيقي‌دان‌ها اطلاق مي‌شد چرا كه حافظ دقيقاً به معناي كسي بود كه قرآن را حفظ و به قرائت آن مي‌پرداخت. حافظ‌ها در مراسم سوگ، طرب و شادي شركت مي‌كردند اما در حافظ‌‌هاي تاجيكستان، افغانستان و ازبكستان وضع به گونه‌اي ديگر بود در اشعار صاحب‎ناماني چون عطار حافظه خنياگران ما به شكلي ديگر شكل گرفته و اين را مي‌‌توان تا قرن يازدهم الي دوازدهم در چارچوب جغرافيايي فعلي دنبال كرد اما از قرن دوازدهم به بعد وضع تغيير كرد و در ايران سير حافظ‌ها منقطع شد اما در تاجيكستان و ازبكستان و افغانستان جريان موسيقي حافظي ادامه پيدا كرد گرچه در ايران در مناطقي مثل خراسان و مركزي حذف حافظ‌ها را شاهد بوديم، گزينه‌هاي جايگزيني براي آنها پيدا شد و مفاهيم عاريت گذارده شده‌اي چون اصطلاح «بخشي» رواج پيدا كرد كه افرادي مانند اقبال آشتياني آنها را واژگاني هندي يا حتي مغولي يا تركمني مي‌دانند از اين پس به خنياگر فارسي، كردي، تركي به زبان تركمن‌ها بخشي اطلاق مي‌شد. وي در ادامه افزود: در خراسان جنوبي طي 300 سال اخير خنياگر عنوان بي‌مفهوم استاد را به خود گرفته است، در حالي كه در زبان فارسي استاد به بالاترين درجه دانش و هنر اطلاق مي‌شود مانند فردي كه در مهارتي چون نجاري به بالاتري سطح خود مي‌رسد البته در موسيقي نيز ما مي‌‌توانيم از عنوان استاد استفاده كنيم اما استفاده عنوان استاد براي جمع زيادي از خنياگران درست به نظر نمي‌رسد و اين بسيار متأخر است. جهانگير نصري اشرفي در ادامه گفت: برخي مي‌گويند بيت‌خوان كردها تنها يك كار انجام مي‌دهد مثلا شاهنامه خواني اما «بخشي» مي‌تواند تمام اين كارها را انجام دهد و در شمال خراسان سوگ، عزا و شادي نشست‌هاي بزرگان و خوانين تماماً توسط بخشي انجام مي‌شود. وي در ادامه افزود: طي 40 الي 50 سال اخير در آسياي غربي اتفاقات و مفاهيم سنتي در عرصه فرهنگ دچار تغييرات زيادي شده و بسياري از مفاهيم فرهنگي نابود و منسوخ شدند اما در ازبكستان و تاجيكستان ساختار اجتماعي، بافت و كلوني‌هاي روستايي هنوز ديده مي‌شود و ما مي‌توانيم عاشيق‌ها، پهلوان‌ها و شيرخوان‌ها را در بخش‌هاي روستايي اين كشور‌ها مشاهده كنيم به قولي خنياگران در هنر موسيقي حافظي، ذوالفنون هستند. به گزارش فارس، پس از سخنراني نصري اشرفي، موسيقي حافظي سبك هرات توسط خنياگران افغاني؛ محمود خوشنواز، محمد نسيم خوشنواز، حميد سائل انجام شد و پس از آن اسدالله‎اف به اجراي موسيقي حافظي ازبكستان و منظومه‏نگار خنياگر تاجيكي؛ ‌اصل‌الدين غفور‌اف به اجراي موسيقي قورقون تپه پرداخت. انتهاي پيام/ا*

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 144]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

خنياگران در هنر موسيقي حافظي ذوالفنون هستند
خنياگران در هنر موسيقي حافظي ذوالفنون هستند خبرگزاري فارس: دبير هفتمين جشنواره موسيقي نواحي ايران با اشاره به اينكه امروزه ميتوان در ازبكستان و تاجيكستان، ...

فرهنگ و هنر

"هفتک"؛ گامی دیگر برای غنی‌ سازی زبان فارسی

چای شیرینی، نگینی شیرین از مراغه

جلال آل احمد؛ چرا پس از گذشت سال‌ ها همچنان الهام‌ بخش است...

تحول بزرگ در سریال‌ سازی ایران؛ از «زیرخاکی» تا ۴۴ پروژه ج...

حاشیه‌ های فراوان در اولین سریال مشترک تلویزیون و نمایش خا...

آخرین فرصت برای ثبت‌نام حج ۱۴۰۴؛ اولویت با دارندگان اسناد ...

فقدان ژاله علو، ضایعه‌ای بزرگ برای هنر ایران

استقبال بی‌نظیر از نمایشگاه هدی؛ اما غیبت مسئولان تعجب‌آور...

یزد جهانی در آستانه فراموشی؛ تهدیدی جدی برای میراث بشری

بازگشت هنرمندان؛ چرا باید مانع شد؟ سوال مهمی که رضا شایسته...

رازهای پنهان در اتاقک نگهبانی قبرستان