در گفت‌وگو با فارس مطرح شد؛ انتقاد «خاموشي» به تعاريف محدود از وظايف شوراي فرهنگ عمومي

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: در گفت‌وگو با فارس مطرح شد؛ انتقاد «خاموشي» به تعاريف محدود از وظايف شوراي فرهنگ عمومي
خبرگزاري فارس: رئيس سازمان تبليغات اسلامي به عنوان يكي از اعضاي شوراي فرهنگ عمومي مي‌گويد: متاسفانه در برخي از گزارش‌ها هدف شوراي فرهنگ عمومي به تهيه نام‌گذاري خيابان‌ها و اماكن عمومي، نام‌گذاري روزها و هفته‌هاي خاص و برخي از طرح‌هايي از اين دست محدود شده است.
سيد مهدي خاموشي كه يكي از اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي نيز است، به مناسبت روز فرهنگ عمومي در گفت‌وگو با خبرنگار فارس به تشريح وظايف و مسئوليت‌هاي شوراي فرهنگ عمومي پرداخت.
وي گفت: هدايت و مديريت فرهنگي علاوه بر لزوم اتخاذ سياست‌هاي كلان فرهنگي به سياستگذاري در عرصه‌هاي مختلف فرهنگي نيز نيازمند است. از جمله عرصه‌هاي خاص فرهنگي، عرصه آموزش و تحقيقات كشور است. پس از پيروزي انقلاب اسلامي و تشكيل جمهوري اسلامي ايران به دليل اهميت و محوريتي كه دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي كشور در اعتلاء و ارتقاي دانش و پژوهش دركشور داشتند اولويت با انقلاب فرهنگي در حيطه دانشگاه‌ها و آموزش عالي بود.
خاموشي يادآور شد: به همين دليل ستاد انقلاب فرهنگي كه به دستور بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران رهبر فقيد جهان اسلام مسئوليت يافت كه كار آموزش و تهذيب و پرورش را در دانشگاه‌ها و مدارس سامان دهد اين ستاد كه پس از آن گسترش يافت و ساير ابعاد فرهنگ را تحت پوشش و حمايت و هدايت قرار داد، ابتدا در زمينه تربيت استاد و گزينش افراد شايسته براي تدريس در دانشگاه‌ها و مسئله گزينش دانشجو و اسلامي كردن محيط دانشگاه و تغيير برنامه‌هاي آموزشي دانشگاه‌ها متمركز شد تا محصول فعاليت‌هاي دانشگاهي در خدمت اهداف مردمي قرار گيرد. لكن منصب مهندسي فرهنگي نظام با بصيرت تمام مي‌دانست كه رسيدگي به امور دانشگاه‌ها ابتداي راه انقلاب فرهنگي است و انقلاب فرهنگي به معناي عميق و گسترده آن بايد در تمامي شئون و ابعاد جامعه صورت گيرد.
وي تصريح كرد: تحول دانشگاه‌ها به منظور تربيت متخصصان متعهد، تنها يكي از شئون انقلاب فرهنگي بود هدف عميق و اعم از انقلاب فرهنگي گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامي در تمامي شئون جامعه و اعتلاي فرهنگ عمومي بود. فرهنگ عمومي منعكس كننده گسترده‌ترين و فراگيرترين بينشها، نگرشها، ارزشها، گرايشها و روش‌هاي عملي و نظري در يك جامعه است به طوري كه آحاد مردم در زندگي فردي و جمعي خود مبتني بر همين انديشه‌ها و منطبق با همين ارزشها و گرايشها عمل مي‌كنند. كنش و واكنش عموم مردم تجلي خارجي همين بينشها و ارزشها است كه از آن بيشتر به اعتقادات و ملكات اخلاقي تعبير مي‌شود. از اين رو انقلاب متكامل فرهنگي كه همان اعتلاي مبنايي فرهنگ عمومي است عملا وقتي تحقق مي‌يابد و به بالاترين ضريب تعين خارجي خود مي‌رسد كه به حوزه فرهنگ عمومي راه يابد.
خاموشي تاكيد كرد: به بيان ديگر رسالتها و اهداف انقلاب فرهنگي ايران كه ناظر به آرمانها و آموزه‌هاي اسلامي است بدون تحقق خارجي در سطح فرهنگ عمومي به غايت قصواي خود نمي‌رسد. سياست‌هاي فرهنگي وبرنامه‌هايي كه منجر به تحقق و اجراي خارجي آن مي‌گردد تنها وقتي مؤثر و نافذند كه در مجراي فرهنگ عمومي جامعه جاري شوند. اعتلاي فرهنگ عمومي، ضامن و متضمن تحقق اهداف انقلاب فرهنگي است. دقيقا بر همين اساس و با توجه به نقش بي‌بديلي كه تحول در عرصه عمومي در تحول در عرصه‌هاي ويژه و خاص دارد شورايعالي انقلاب فرهنگي، شوراي فرهنگي عمومي را تشكيل داده و فرهنگ عمومي را به عنوان مبنا و مبدأ و به طور مستقيم در حيطه سياستگذاري و مهندسي فرهنگي خود جاي داده است.
اين عضور شوراي عالي انقلاب فرهنگي گفت: اگرچه شوراي فرهنگ عمومي بر اساس مصوبه جلسه چهل و چهارم شورايعالي انقلاب فرهنگي مورخ چهاردهم آبان ماه سال 1364 شمسي تشكيل شد، لكن عمدتا شوراي فرهنگ عمومي پس از بيانات مهم رهبر فرزانه جمهوري اسلامي ايران درباره ضرورت اهتمام به فرهنگ عمومي بود. جايگاه حايز اهميت خود را بازشناخت معظم له در تاريخ نوزدهم تيرماه سال 1374 در ديدار اعضاي فرهنگ عمومي استانها خاطر نشان ساختند كه مسئله فرهنگ عمومي، مسئله جديدي است و شايد قبلا اهل فكر و فرهنگ و صاحبنظران مسائل فرهنگي، به اين معنا كمتر انديشيده بودند وكمتر اعتقاد داشتند كه براي هدايت و اداره فرهنگ عمومي جامعه، يك كار ويژه لازم است. بعد از اين فرمايشات بود كه انديشيدن نسبت به اينكه كدام صدا قوي‌تر و كدام دست چيره تر و كدام مهارت و ذوق تواناتر در صحنه زندگي مردم حضور مي يابد و آنها رابه سمت اين يا آن پديده فرهنگي مي كشاند، محوريت و اهميتي بيشتري يافت و اهتمام نسبت به ارتقاي فرهنگ عمومي و اهتمام نسبت به هدايت فرهنگي عمومي به سويي كه صلاح و سداد ملت را تأمين مي‌كند و عوامل ناخالص را از آن مي زدايد به طور جدي‌تر مطمح‌نظر اهل فرهنگ قرار گرفت.
رييس سازمان تبليغات اسلامي اضافه كرد: اينكه شخصيت‌هاي متعهد فكري و فرهنگي ما، هم به بخش‌هاي بارز و ظاهر فرهنگ عمومي از قبيل سبك معماري و شكل لباس كه ريشه در شاكله فكري و فرهنگي يك كشور دارد بيانديشند و علاوه بر آن بخش نامحسوس و در عين حال عميق‌تر و عريق‌تر فرهنگ را كه با اخلاقيات فردي و اجتماعي مردم يك جامعه پيوند دقيقي دارد بلكه عين اخلاقيات فدري و اجتماعي است مورد توجه تام قرار دهند از ذكاوت و تفطن تام معظم له ريشه و نشأت گرفت. ايشان خلقياتي چون وقت‌شناسي، وجدان كاري، خطرپذيري، صبر، احترام به بزرگان و بزرگترها، خونكردن به عافيت‌طلبي و تن‌آساني را از مصاديق خلقيات مثبت اجتماعي شمردند و عامل مثبت در تغيير سرنوشت يك ملت به سوي تعالي و ترقي دانستند.
خاموشي ادامه داد: البته نبايد پنداشت كه ارتقاء فرهنگ عمومي بي ارتباط و يا كم ارتباط با اخلاق اصيل اسلامي است، زيرا عموم خلقيات مثبتي كه مي‌تواند يك ملت را از حضيض بيگارگي و فقر و ذلت و عقب ماندگي بيرون كشد و به اوج پيشرفت مادي برساند در اسلام مورد توجه و توصيه مؤكد قرار گرفته است. پيروزي انقلاب اسلامي، مقاومت در جنگ تحميلي، ايستادگي در مقابل تهديد غرب و احساس عزت و استقلال در مقابل ابرقدرت‌هاي جهان، نعمت‌هاي ذي قيمت و ارزشمندي هستند كه آن را از فرهنگ اسلامي به ارث برده‌ايم و در كسب چنين نعمتها و منزلت‌هايي مرهون تعاليم عاليه اسلامي هستيم عدالت اجتماعي كه به تصريح مقام معظم رهبري (مدظله العالي) در نظام اسلامي مبناي هرگونه تصميم‌گيري اعم از رده‌هاي سياستگذاري يا اجرايي يا قضايي است، جز با اصلاح فرهنگ و تصحيح بينش مردم، تحقق نايافتني است معظم له فرهنگ سازي و تثبيت فرهنگ عدالت‌جويي و عدالت‌گستري در ذهن و ضمير آحاد جامعه را از وظايف مسلم شوراي فرهنگ عمومي مي‌دانند.
وي با بيان اين‌كه اصلي‌ترين انگيزه و هدف شورايعالي انقلاب فرهنگي از تشكيل شوراي فرهنگ عمومي، سياستگذاري، هدايت و نظارت در حوزه فرهنگ عمومي است، ده وظيفه را بر عهده شوراي فرهنگ عمومي دانست و برشمرد:
1- بررسي كارشناسي درباره تجزيه و تحليل شرايط و جريانات فرهنگي جهان و تبيين تأثير كانونها و ابزارهاي مهم در اين زمينه و اتخاذ تدابير مناسب و ارائه گزارش تحليلي جامعه به شوراي عالي.
2- بررسي و تحليل شرايط و جريانات فرهنگي كشور و سنجش نظام ارزشي جامعه به منظور تعيين نقاط قوت و ضعف فرهنگي و ارائه راه‌حل‌هاي مناسب.
3- برنامه‌ريزي و هدايت فرهنگي عمومي به منظور تحقق اهداف و اجراي سياست‌هاي فرهنگي كشور مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي
4- تهيه و تدوين طرح‌هايي براي هماهنگ كردن كوشش‌هاي فرهنگي و هنري و تبليغي در سازمانها و مراكز رسمي فرهنگي و هنري در جهت اعتلاي فرهنگ و هنر و بهبود كيفيت آنها و پيشنهاد طرحها به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ونيز تهيه و پيشنهاد موضوعات و طرح‌هايي راجع به آن بخش از وظايف شوراي عالي كه به شوراي فرهنگ عمومي مربوط است.
5- فراهم كردن زمينه كاري و هماهنگي دستگاه‌هاي دولتي در اجراي آن بخش از وظايف آنها كه راجع به گسترش، ارتقا و تعميق فرهنگ عمومي است.
6- بررسي آثار فرهنگي مترتب بر سياستها و اجراي طرح‌ها و برنامه‌هاي اقتصادي و اجتماعي به منظور اطمينان از همسويي و عدم مغايرت آنها با اصول سياست فرهنگي كشور و ابلاغ نتيجه به دستگاه‌هاي اجرايي و نيز ارائه راه‌حل هاي اصلاحي مورد نياز.
7- تصويب روش‌هاي اجرايي تشويقي به منظور شكوفايي فرهنگ عمومي در ابعاد مختلف آن.
8- اظهارنظر نسبت به موضوعات، طرحها و گزارش هاي راجع به فرهنگ عمومي كشور كه از طرف مراجع ذي صلاحيت به شورا ارجاع مي‌شود.
9- پيشنهاد تحقيق در مسائل مهم فرهنگي و همكاري با شوراي پژوهش‌هاي علمي كشور براي ايجاد هماهنگي در برنامه‌هاي تحقيقاتي فرهنگي و هنري.
10- تهيه و پيشنهاد طرح هاي گسترش و بهبود تبليغات ديني و عمران و احياي مساجد و مجامع مذهبي.

* ارزيابي از فعاليت‌هاي بيست ساله شوراي فرهنگي عمومي

عضور شوراي فرهنگ عمومي كشور در بخش ديگري از سخنانش به ارزيابي ان شورا در بيست سال گذشته پرداخت و گفت: متاسفانه در برخي از گزارش‌هايي كه از حذف شوراي فرهنگ عمومي ارائه شده فعاليت‌هاي شوراي نگهبان عمومي را از سال شصت و چهار تا سال هشتاد و دو محدود به تهيه سياست‌هاي نامگذاري خيابان‌ها و اماكن عمومي، نامگذاري روزها و هفته‌هاي خاص انتخاب خادمان نمونه فرهنگ عمومي و برخي از طرحهايي از اين دست معرفي كرده اند در حالي كه تدوين و تنظيم مهمات و امهات مصوبات شوراي عالي انقلاب فرهنگي از قبيل اصول سياست فرهنگي كشور، سياست هاي مقابله با تهاجم فرهنگي، سياسي‌هاي كلي فرهنگي برنامه سوم توسعه، اهداف سياست ها و وظايف شوراي عالي جوانان، اساسنامه شوراي عالي جوانان، و برخي از طرح ها از قبيل طرح تقويت و گسترش آزادي هاي اجتماعي و فرهنگي، اهداف، سياست ها و ضوابط نشر كتاب، ضوابط نحوه مطالعه دائمي وضع فرهنگ عمومي كشور و طرح اجراي آن، سياست هاي كشف و رشد استعدادها و خلاقيت ها و حمايت از محققان و هنرمندان، چگونگي اعتلاي وجدان كار و انضباط اجتماعي، طرح آسيب پذيري فرهنگي، محورهاي اساسي الگوي بررسي وضع فرهنگ عمومي و بيانه هاي صادره در موضوع تحكيم وحدت ملي، ارتباطات، تعليم و تربيت ، خانواده از جمله فعاليت هاي شوراي فرهنگ عمومي بوده كه به هيچ وجه نمي‌توان مطالعات، تحقيقات و تدوين و تنظيم سياست ها و طرح هايي را كه مبتني بر اين مطالعات و تحقيقات بوده است ناديده گرفت. به علاوه شوراي فرهنگ عمومي در مسير تحقق اشارات و ارشاد مقام معظم رهبري (مدظله العالي) در زمينه تشخيص ضرورت‌ها و اولويت ها تلاش نموده است.
وي افزود: مقام معظم رهبري (مد ظله العالي) در تحقق اعتلاي فرهنگ عمومي و رشد و گسترش فرهنگ اسلامي خصوصا از سه نهاد نام برده است: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان صدا و سيما و سازمان تبليغات اسلامي.
رييس سازمان تبليغات اسلامي گفت: سازمان تبليغات اسلامي در زمينه عناوين اولويت ‌طرح‌‌هايي كه در دستور كار شوراي فرهنگي عمومي قرار دارد و تدوين آنها به تحقق مهندسي فرهنگي مدد مي‌رساند و در موضوع هرم منطقي طرح‌هايي كه تصويب و اجراي آنها موجبات رشد اخلاق اجتماعي و تقويت هنجراهاي اجتماعي را فراهم مي‌كند اين پيشنهادها را ارائه مي‌دهد:
1- بي شك تعيين وظايف شوراي فرهنگ عمومي در قبال راهبردها راهكارهاي تحقق وحدت ملي و همبستگي اسلامي كه سال 86 نيز به ابتكار و بصيرت رهبر فرزانه جمهوري اسلامي ايران به همين عبارت نام گذاري شده در درجه اول اولويت قرار داشته و از اهم مهمات است قانون اساسي جمهوري اسلامي در بسياري از اصول ، شرط هر گونه اقدامي را عدم مغايرت آن با وحدت ملي بلكه به شرط تقويت وحدت و وفاق ملي معرفي نموده است از جمله اصل ششم قانون اساسي كه همبستگي ملي را همپايه و همسنگ عدالت و استقلال همه جانبه قرار داده و در بند پانزدهم و شانزدهم از اصل سوم و نيز اصل يكصد و پنجاه و دوم قانون اساسي ضرورت توسعه و تحكيم برادري اسلامي و تعاون عمومي و تنظيم سياست خارجي كشور بر اساس تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و دفاع از حقوق آنان و گسترش روابط بين المللي با آنان مورد تاكيد قرار گرفته است. همين معنا در تمامي برنامه هاي توسعه خصوصا اصول كلي فرهنگي برنامه سوم و چهارم توسعه به صراحت تمام بيان شده است.
2- توفيق در ايجاد و تحقق همبستگي اسلامي كه ناظر به بعد فرا ملي وحدت اسلامي است متوقف بر ايجاد، تحكيم و استمرار وحدت ملي است. به منظور تحكيم وحدت ملي، بايد به مؤلفه‌هاي تقويت باورهاي ديني تقويت هويت ملي، تقويت عزت ملي، اجراي سياست‌هاي وفاق اجتماعي، تقويت اعتماد اجتماعي، قانون‌گرايي و انضباط اجتماعي و قانون پذيري و تعامل اجتماعي اهتمام ويژه‌اي ورزيد.
3 - به همين ترتيب مؤلفه‌هاي باورهاي ديني و هويت ملي و تحولات مثبت و موثر اجتماعي (مذكور در بند دوم فوق الاشعار) به نوبه خود متفرق و يا در ارتباط تام با اصلاح و ساماندهي الگو سازي اجتماعي، تعيين سياست هاي فرهنگي اجتماعي رفع فساد و تبعيض، سياست هاي فرهنگي تقويت هنجار‌ها در جامعه، تعيين سياست‌هاي ترويج ساده زيستي در كشور به خصوص در جامعه مديران(طرح ساده زيستي نخبگان حاكميت در جمهوري اسلامي)، ارزيابي ابعاد و پيامدهاي فرهنگي اجراي برنامه‌هاي توسعه، تهيه اطلس فرهنگي كشور، برنامه ريزي راهبردي اوقات فراغت متناسب با سند چشم انداز كشور و تدوين سياست هاي بسط و گسترش روحيه نشاط و شادابي اجتماعي است.
4 - در اصلاح الگو سازي اجتماعي و تعميق باورهاي ديني، علاوه بر ساماندهي تبليغات شهري و ساماندهي مديريت مجتمع هاي فرهگي كشور، سياست هاي كلي تبليغات بازرگاني و سياست هاي ساماندهي تبليغ ديني بايد مورد توجه خاص قرار گيرد.
5- رويكرد اصلي ناتوي فرنگي جنگ نرم و هدف اصلي آن نابودي هويت ملي جوامع بشري به ويژه مقابله با ايمان انسانهايي است كه مصم اند از هويت ديني و ملي خود شرافتمندانه دفاع كنند. در حقيقت ناتوي فرهنگي كه اول بار با تفطن تام مقام معظم رهبري (مد ظله العالي) مطرح شد تاكيد ديگري بر ضرورت توجه مجدد به تهاجم فرهنگي بلكه شبيخون فرهنگي است. تدوين راهكارهاي اجرايي مصوبه اصول سياست هاي مقابله با تهاجم فرهنگي كه چند سال است راكد و متوقف مانده بايد با جديت تمام پيگيري شود كما اينكه طرح بررسي تهديدها و آسيب‌ها فرهنگي كه توسط كارشناسان محترم وزارت اطلاعات تدوين و تهيه گرديده، بايد به تصويب نهايي برسد.
6 - صيانت از خط و زبان فارسي و ترويج آن نيز قطعا از راهكارهاي تقويت هويت ملي است كما اينكه تعيين اصول و راهكار‌هاي تقويت هويت ملي است كما اينكه تعيين اصول و راهكارههاي شناسايي، تكريم و معرفي مفاخر ديني، فرهنگي، ورزشي، هنريف ادبي و علمي كشور، همچنين نحوه نظارت بر نامگذاري اماكنف و نام گذاري مراكز فرهنگي تمدني، ساماندهي معمار شهري بر مباني فرهنگ اسلامي و ايراني همه و همه به نوبه خود مي‌تواند به عنوان يكي از راهكارهاي اجرايي تقويت هويت ملي مورد توجه قرار گيرد.
7- مديريت راهبردي مسائل فرهنگي در اينترنت، و توجه به تاثيرات فرهنگي اجتماعي فعاليت هاي نهادهاي بين المللي در ايران، بحث و بررسي درباره برنامه هاي صدا و سيما، مقابله با عرضه CD هاي غير مجاز هر يك به نوبه خود تحت پوشش طرح راهكارهاي اجرايي مصوبه سياست‌هاي مقابله با تهاجم فرهنگي قرار دارد.
8- فرهنگ هر كشوري علي القاعده واجد دو جنبه اساسي است، يك جنبه ناظر به تقويت باورها و هنجارها است كه جنبه مثبت آن است و ديگري، ناظر به دفعف رفع و طرد عوامل و عناصر بيگانه است كه ناظر به جنبه سلبي فرهنگ است. همه جنبه ايجابي و هم جنبه سلبي فرهنگ اين مرز و بوم بايد در راستاي سند چشم انداز بيست ساله سمت و سوي واقعي خود را بازيابد. بدين ترتيب بررسي بسترهاي فرهنگي تحقق سند چشم انداز و تعيين دقيق وظايف تخصص دستگاههاي مرتبط، اعم از ساير موضوعات است. بدنبال آن موضوع راه هاي تقويت باورهاي ديني و گسترش نهضت نرم افزاري و كرسي هاي آزاد انديشي و اعتلاي اخلاق اجتماعي و موضوع تقويت عزت ملي و تقويت اعتماد به نفس ملي بايد مورد توجه خاص قرار گيرد چرا كه موضوعات ياده شده همه در راستاي تحقق جنبه هاي ايجابي فرهنگ خودي است و نيز ناتوي فرهنگي و راهكارهاي اجرايي تحقق سياست هاي مقابله با تهاجم فرهنگي كه مدتها مسكوت و راكد مانده است بايد مورد توجه خاص قرار گيرد چرا كه ناظر به جنبه سلبي فرهنگي خودي در مقابل فرهنگ بيگانه است. باقي موضوعات زير مجموعه و راهكارهاي تحقق موضوعات سه گانه فوق الاشعار است و بايد طي يك مهندسي فرهنگي، جايگاه مناسب خود را در هرم سياست هاي فرهنگي كشور باز يابند. راهبردها و راهكارهاي همبستگي ملي و وحدت اسلامي كه از مهمات و امهات و امهات موضوعات است از اين جهت كه هم ناظر به بعد ايجابي و هم ناظر به بعد سلبي فرهنگي ملي - اسلامي است از اهميت خاص برخوردار است.
9- سازمان تبليغات اسلامي در سال 85 آخرين ويرايش خود را از طرح‌هاي راههاي تقويت باورهاي ديني و گسترش اخلاق اسلامي در جامعه، سياست هاي فرهنگي تقويت هنجارها در جامعه اصلاح الگوهاي اجتماعي ساماندهي گروههاي مرجع و نيز طرح سياست‌هاي كلان تبليغات كشور كه متولي اجرا و انجام آن بود، به دبير خانه شواري فرهنگ عمومي ارسال و ارائه كرده است.
خاموشي در پايان گفت: بديهي است كه سازمان تبليغات اسلامي خود را از مشورت و بهره‌گيري از عقلانيت جمعي اعضاي محترم شوراي فرهنگ عمومي بي‌نياز نمي‌بيند.
انتهاي پيام/
سه شنبه 14 آبان 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 172]