نگاهى به زندگى شير دره پنجشير

واضح آرشیو وب فارسی:ابرار: نگاهى به زندگى شير دره پنجشير
احمد شاه مسعود، ملقب به «شير دره پنجشير» از فرماندهان و مجاهدين افغان بود كه سال ها با ارتش شوروى سابق كه افغانستان را اشغال كرده بود، جنگيد و پس از آن نيز درگيرى هاى نظامى اى با گروه طالبان داشت. وى در روز ۱۸ شهريور ۱۳۸۰ برابر با نهم سپتامبر ۲۰۰۱ بر اثر عمليات انتحارى دو تروريست عرب مظنون به ارتباط با شبكه القاعده كه خود را خبرنگار معرفى كرده بودند، در خواجه بهاءالدين ولايت تخار در افغانستان كشته شد. به گزارش ايسنا ۹ سپتامبر ۲۰۰۸ مصادف است با هفتمين سالگرد ترور احمد شاه مسعود، فرمانده نامدار مجاهدين دره پنجشير. احمد شاه مسعود فرزند دگروال (سرهنگ) دوست محمد خان در ۱۱ شهريور سال ۱۳۳۲ هجرى شمسى برابر با دوم سپتامبر ۱۹۵۳ در قريه جنگلك ولايت پنجشير چشم به جهان گشود. مسعود سال هاى آغاز كودكى را در زادگاهش دره پنجشير گذراند. در دوران نوجوانى علاقه زيادى به ادامه تحصيل در دانشگاه نظامى از خود نشان داد اما به توصيه دوستان پدرش كه از امور نظامى دل خوشى نداشتند، تشويق به ادامه تحصيل در دانشكده هاى پزشكى يا مهندسى شد. همزمان با ورود به دانشكده مهندسى پلى تكنيك كابل در سال ۱۳۵۲ رسما عضويت در نهضت اسلامى افغانستان را پذيرفت و در تابستان سال ۱۳۵۴ رهبرى مبارزه در نخستين قيام پنجشير در برابر حكومت وقت را بر عهده گرفت اما قيام ناكام مى ماند و تعدادى از دوستان مسعود دستگير و سپس اعدام مى شوند. مسعود كه تحت تعقيب دولت بود به پاكستان مى رود و آن قيام را اشتباه محض مى داند و از همانجا راه خود را از گلبدين حكمتيار جدا مى كند. با وقوع كودتاى كمونيستى هفتم ارديبهشت ۱۳۵۷ و آغاز «جهاد»، او به نورستان رفت و با رهبرى دسته هاى كوچك مجاهدين، عملا در رهبرى مبارزه عليه رژيم كمونيستى وابسته به شوروى شركت كرد. احمدشاه مسعود در خرداد ۱۳۵۸ در راس يك گروه از چريك هاى مجاهد نورستان وارد پنجشير شد و در ۱۷ تير ۱۳۵۸ اولين دسته هاى منظم چريكى را در دره پنجشير ايجاد كرد. پس از ۳ سال نبرد با روس ها در سال ۱۳۶۱ و در پى شكست كامل شش تهاجم گسترده اتحاد شوروى سابق در پنجشير، فرمانده كل نظامى روس ها در افغانستان براى توافق آتش بس با احمد شاه مسعود وارد مذاكره شد و به مدت دو سال اين توافق به امضا رسيد. به دنبال خروج آخرين سرباز اتحاد جماهير شوروى از خاك افغانستان در تاريخ ۱۴ فوريه ،۱۹۸۹ به ابتكار احمد شاه مسعود شوراى عالى فرماندهان ارشد جهادى افغانستان در شاه سليم ولايت بدخشان در تاريخ ۹ اكتبر ۱۹۹۰ داير شد. با وجود حملات هميشگى ارتش سرخ و ارتش افغانستان مسعود قادر بود قدرت نظامى اش را گسترش بدهد. پس از آنكه در رژيم كمونيستى افغانستان اختلافاتى بوجود آمد، نيروهاى عبدالرشيد دوستم به احمد شاه مسعود پيوستند و اين رژيم عملا در آستانه سقوط قرار گرفت.
پيچيدگى موضوع ترور احمد شاه مسعود
زمان ترور احمدشاه مسعود كه فقط دو روز پيش از حادثه ۱۱ سپتامبر انجام شد، سوالاتى را در مورد ارتباط اين ترور با حوادث نيويورك و متعاقب آن حمله به افغانستان مطرح كرد. ابتدا اين ترور به گروه طالبان نسبت داده شد اما طالبان هيچ گاه اين مسئوليت را نپذيرفت. اين موضوع باعث شد كه گمانه زنى هايى در مورد دست داشتن سازمان سيا در ترور احمد شاه مسعود در آستانه حملات ۱۱ سپتامبر و طرح آمريكا براى اشغال افغانستان مطرح شود؛ خصوصا كه احمد شاه مسعود مخالف سرسخت طالبان بود. از طرفى رابطه احمد شاه مسعود پيش از مرگش با مقامات آمريكايى به تيرگى گرويده بود. در آخرين ملاقات بين احمد شاه مسعود و رابين رافائل، معاون وقت وزير خارجه آمريكا، رافائل به مسعود پيشنهاد كرده بود كه اسلحه را زمين گذارده، تسليم نيروهاى طالبان شود كه در آن سال ها بيش از ۹۰ درصد خاك افغانستان را در كنترل خود داشتند. اما احمد شاه مسعود با سر سنگينى براى رافائل روشن كرده بود كه نه تنها تسليم طالبان نخواهد شد، بلكه از دولت هاى خارجى دستور نخواهد گرفت و اجازه احداث پايگاه نظامى در افغانستان را به هيچ نيروى خارجى نخواهد داد. از طرف ديگر دولت هاى ايران و روسيه از پشتيبانان مهم معنوى، مالى و تسليحاتى احمد شاه مسعود بودند. دولت ايران طالبان را به ديد دشمن مى نگريست و از آغاز رابطه دوستانه اى با مسعود داشت. دولت روسيه هم درگير شورشيان چچن بود و احمد شاه مسعود را به عنوان عامل بازدارنده در مقابل نيروهاى افراطى مى شناخت. چهره قهرمان و محبوب او در بين گروه هاى افغان، نزديكى او به ايران و روسيه و مخالفت احمد شاه مسعود با ايجاد پايگاه نظامى خارجى در افغانستان او را به مانع عمده اى براى برنامه هاى آمريكا در منطقه تبديل كرده بود. به همين علت از اين ديد مى توان حذف فيزيكى او را در راستاى عملى ساختن برنامه هاى نظامى آمريكا دانست. شخصيت چند بعدى احمد شاه مسعود وى را به قهرمانى تبديل كرد كه بى شك ياد و خاطره اش تا نسل هاى آينده ادامه خواهد يافت. احمد شاه مسعود در ميان دوستانش به «سپهسالار اسلام» شهرت يافته بود. احمدشاه مسعود يك شخصيت چند بعدى بود كه توجه عمده روى شخصيت نظامى او بود به طوريكه از وى به عنوان يك استراتژيست نظامى كارآمد و شجاع ياد شده بود. آگاهى، خودباورى و شناختى كه از جامعه افغانستان داشت وى را به مبارزه براى آزادى در كشورش واداشت. مشكلات مردم، استراتژى كامل، استقلال و آزادى خواهى موضوعاتى بودند كه احمد شاه مسعود به خاطر آنها دست به مبارزه زد. احمد ولى مسعود برادر شهيد احمد شاه مسعود در مورد برادرش مى گويد: برادرم از بطن مردم بپاخاست تا عليه ظلم و جور مبارزه كند. احمد شاه مسعود با يك فكر نظامى گرى مبارزه خود را شروع نكرد. او با خود آگاهى و انديشه و نگرانى ها كه نسبت به مردم و كشورش داشت مبارزه خود را آغاز كرد. در دوران مبارزات شهيد احمد شاه مسعود مطمئنا شخصيت هاى زيادى بودند كه بسيار مجرب تر و شجاع تر از وى بودند و مى توانستند مردم را جمع كنند. اما چيزى كه شهيد مسعود را به حيث يك فرمانده نظامى متمايز ساخت اين بود كه او سر و كارش با زندگى مردم بود. يعنى در واقع ذهن و قلب مردم را تسخير مى كرد و در پهلوى مبارزه هاى مسلحانه خود متوجه معيشت مردم و به فكر بهبود زندگى آنها بود. حتى در تمام عمليات هاى نظامى چيزى كه براى احمد شاه بسيار اهميت داشت جاى مردم بود. او مرد فكر و انديشه و مرد مردم بود، در ميان مردم بزرگ شد و از درد مردم دقيقا آگاه بود. به گفته كارشناسان احمدشاه مسعود يك استراتژيست نظامى تمام عيار بود و درباره اين موضوع كتاب هايى نيز نوشته شده است. دانشگاه هاى مطرح جهان كه دروس نظامى تدريس مى كنند مى خواهند به اين موضوع پى ببرند كه افكار و استراتژى هاى منحصر به فرد احمد شاه مسعود چه بوده كه وى توانست در برابر روس ها مقاومت كند و بالاخره بعد از روس ها شكل جنگ را تغيير بدهد و در دوره طالبان چطور توانست با طالبان مبارزه كند. اما بيش از اينكه او يك نظامى خوب بود يك دلسوز و انديشمند خوب هم بود. زمانى كه افغانستان آزاد شد دغدغه اش اين بود كه چطور افغانستان بايد بازسازى شود. در حالى كه ۹۰ درصد خاك كشورش را طالبان و القاعده در تصرف داشتند او به فكر بازسازى افغانستان بود.
سجايا و شخصيت احمد شاه مسعود
احمد شاه مسعود مردى با قد متوسط مايل به بلند بود. پوست گندمى صاف و روشن داشت. چشمان سياه تيزبين، نافذ و كنجكاوش نظر هر بيننده اى را جلب مى كرد. هيبت و صورت ظاهرى اش زيبا و جذاب بود. در لباس پوشيدن با سليقه و پاك بود. زبان مادرى اش فارسى بود كه آن را به لهجه خاصى در هم آميخته پنجشيرى و كابلى صحبت مى كرد. به زبان فرانسوى به راحتى سخن مى گفت. زبان پشتو و اردو را مى فهميد. به زبان عربى آشنايى داشت.
احمد شاه مسعود هيچگاه ورزش صبحگاهى را ترك نمى كرد. او بوكس، تكواندو، فوتبال، واليبال و شنا را دوست داشت و گاهى در اوقات فراغت به فوتبال و شنا مى پرداخت. در راه رفتن با تندى و استوارى قدم بر مى داشت. با اطفال شفقت و مهربانى داشت و با بزرگان و اهل علم و فضل با احترام و تواضع برخورد مى كرد. هيچ گاه در حالت خشم و غضب سخن ناسزا و دشنام را به زبان نمى آورد. احمد شاه مسعود در برابر دشمنان گذشت و مدارا داشت. با اسيران دشمن برخورد نيك و بشر دوستانه مى نمود و در نگهدارى آنها جدا اصول اخلاقى را رعايت مى كرد. در برخورد با عامه مردم با گشاده رويى و به دور از تظاهر عمل مى كرد. عمل زشت و خلاف قانون و مصالح عامه را تقبيح مى كرد. از ستمگر و ستم، از فساد و بى عدالتى تنفر داشت و در برابر ظلم و بى عدالتى به شدت مى ايستاد و مخالفت مى ورزيد. تظاهر و رياكارى را نمى پسنديد. شجاعت و پشتكار و پايدارى عجيبى و شگفت انگيزى داشت. هيچگاه بى روحيه و نااميد نمى شد. اراده و تصميم محكم و غير قابل تسخير داشت. در برابر تمام مسايل با عقلانيت برخورد مى كرد. احمد شاه مسعود آدم سخت متدين، مومن عفيف و پرهيزگار بود. اين را عامل رهبرى و كمال شخصيت انسانى تلقى مى كرد. بسيار با خدا نيايش مى كرد، اسلام را دين كامل براى انسان ها مى دانست و به توانايى و نقش اسلام در كمال و سعادت جامعه از راه حفظ و گسترش ارزش هاى اخلاقى تاكيد مى كرد. هيچ گاه استقلال خود، مصالح مردم و منافع ميهن خود را با هيچ بيگانه اى به سازش و معامله نگذاشت. تحقق صلح و ثبات در وطن، تامين عدالت اجتماعى، رفاه مردم، پيشرفت كشور، ايجاد يك افغانستان مقتدر و مستقل آرزوهاى ديرين و هميشگى اش را مى ساختند. احمد شاه مسعود در طول حيات مبارزه و مقاومت براى عدالت و آزادى در وطنش پيوسته در معرض از دست دادن جان و زندگى خويش قرار داشت اما در اين مدت كه دو و نيم دهه عمرش را در بر گرفت چند بار نقشه ها و برنامه هاى منظمى براى قتل او چيده شد. نقشه ها و برنامه هايى كه همه هدر رفتند و نقش بر آب شدند. نخستين توطئه براى قتل او در سال ۱۳۵۴ از سوى گلبدين حكمتيار به راه افتاد. دومين تلاش براى قتل مسعود در تابستان ۱۳۵۸ صورت گرفت. تلاش ها و نقشه هاى بعدى براى ترور و حذف فيزيكى احمد شاه مسعود توسط قواى اشغالگر شوروى، كى جى بى، نيروهاى مسلح دولت حزب دموكراتيك خلق انجام شد. طرح ترور و حذف فيزيكى احمد شاه مسعود بعد از سقوط شهر «تالقان» توسط سازمان تروريستى القاعده و طالبان طراحى شد. هنوز اطلاعات دقيقى وجود ندارد كه طرح حمله انتحارى به جان احمد شاه مسعود خارج از حلقه خاص طالبان القاعده و آى اس آى به چه سازمان هاى اطلاعاتى و حلقه هاى جاسوسى ديگر برمى گردد. اما حمله تروريستى توسط دو تن از اعضاى جديد القاعده عملى شد. عبدالستار دهمن كه همسرش با ساير فاميل هاى اعضاى القاعده در حومه جلال آباد زندگى مى كرد با پاسپورت بلژيكى به اسم محمد كريم توزانى و «السوير» كارگر ساختمانى شهر بروكسل بلژيك به اسم محمد قاسم بقالى كه هر دو مراكشى بودند به نام خبرنگار از طريق كابل وارد ولايت پروان شدند. پاسپورت آنها ويزاى يكساله كثيرالورود پاكستان را داشت كه توسط خليل الرحمن، منشى اول سفارت پاكستان در لندن صادر شده بود. اين خبرنگاران جعلى بعد از روز ها اقامت در پنجشير و تخار كه منتظر مصاحبه با احمد شاه مسعود بودند سرانجام در نهم سپتامبر ۲۰۰۱ براى مصاحبه در خواجه بهاءالدين ولايت تخار آماده شدند. در اين مصالحه محمد كريم توزانى يا همان عبدالستار دهمن در نقش پرسشگر و السوير يا محمد قاسم بقالى در نقش فيلمبردار حضور يافتند. در نخستين لحظه مصاحبه با محمد قاسم بقالى فرد اصلى عمليات انتحارى كه در مقابل احمد شاه مسعود قرار گرفته بود، بمبى را كه در كمر خود جاسازى كرده بود منفجر ساخت و احمد شاه مسعود در همان لحظات آغاز انفجار جان به جان آفرين تسليم كرد.
چهارشنبه 20 شهريور 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ابرار]

[مشاهده در: www.abrarnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 354]