درباره سريال «پرانتز باز»نگاهي متفاوت؛ خاص كيومرث پوراحمد

واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: مجموعه تلويزيوني «پرانتز باز» به كارگرداني كيومرث پوراحمد در 26 قسمت توليد شده و جمعه شب‌ها ساعت 21 از شبكه 5 سيما پخش مي‌شود. فيلمنامه اين مجموعه را كيومرث پوراحمد و اصغر عبداللهي با مضموني اجتماعي نوشته‌اند و هر قسمت، داستان جداگانه‌اي دارد. داستان كلي اين مجموعه از جايي شروع مي‌شود كه آقاي گلشهر يك مسافرخانه قديمي دارد كه به ساختماني متروكه در نقطه‌اي دورافتاده تبديل شده است و گلشهر تصميم مي‌گيرد اين ساختمان متروكه را بازسازي كند، در نتيجه، آن را به مهمانخانه‌اي مجلل تبديل مي‌كند و خودش هم در آن مشغول به كار مي‌شود. حضور افراد مختلف، داستان‌هاي متفاوت را مي‌سازد كه موضوع بيشتر مجموعه‌ها حول مضامين اجتماعي مي‌گردد. تماشاگر مجموعه تلويزيوني «پرانتز باز» با همان علاقه‌اي كه به سريال‌هايي مانند «قصه‌هاي مجيد» و «سرنخ» داشت، پاي جعبه جادويي خود نشست و پرانتز باز را با اشتياق ديد اما شواهد حاكي است، آن گونه كه انتظارمي رفت اين سريال مورد پسند مخاطب قرار نگرفت، البته ناگفته نماند كه اين عدم اشتياق دليل بر بد بودن مجموعه نيست، چراكه تجربه فيلم‌ها و سريال‌هاي پوراحمد نشان داده كه هميشه مخاطب خاص خودش را داشته است، اما به نظر مي‌رسد انتظار شهروندان تهراني بيش از آن چيزي است كه اكنون روي آنتن مشاهده مي‌كنند. داريوش بابائيان كه ابتدا به عنوان تهيه‌كننده با پوراحمد فعاليت خود را آغاز كرد، اما بعد به مجري طرح تغيير عنوان داد، درخصوص كم و كيف توليد اين سريال گفت: توليد اين مجموعه به دنبال تهيه 5 تله فيلم به تهيه‌كنندگي كيومرث پوراحمد آغاز شد و در آن دوران من به عنوان مجري طرح در توليد تله‌فيلم‌ها حضور داشتم، تداوم همكاري و توليد اين تله‌فيلم‌ها رفاقت شيريني بين من و پوراحمد ايجاد كرد، به اين معني كه 5 تله‌فيلم را كارگردانان‌ جوان به تهيه‌كنندگي كيومرث پوراحمد ساختند كه مورد استقبال قرار گرفت و از نظر كيفيت پاسخگوي شبكه‌ها بود و بدون اغراق هريك از آنها در اندازه يك فيلم سينمايي در تلويزيون مطرح شد و بخوبي به ياد دارم كه 2 تله فيلم دربخش مسابقه فيلم‌هاي تلويزيوني جشنواره فليم فجر به نمايش درآمدند و تله‌فيلم پوريا آذربايجاني جزو كانديداهاي جشنواره فجر شد، اين موفقيت هم براي شبكه مايه افتخار بود و هم بيننده را راضي كرد. اين تهيه‌كننده افزود: در ادامه اين فعاليت‌ها بود كه سناريوي پرانتز باز نوشته شد و در سال 86 پوراحمد به عنوان كارگردان و فيلمنامه‌نويس، آن را به سيمافيلم داد و مرا هم به عنوان تهيه‌كننده معرفي كرده بود و شكوفا فيلم هم به عنوان مجري طرح در توليد اين مجموعه دخيل شد و به اين ترتيب بود كه كار پيش توليد مجموعه تلويزيوني در تير ماه 87 آغاز شد و طبق مذاكراتي كه با آقاي رجبي معمار، مدير وقت شبكه 5 سيما و همچنين آقاي معصوم‌زادگان، مدير فيلم و سريال اين شبكه داشتيم، كار اول دي ماه 87 حوالي ميدان قزوين با هزينه شخصي خودم كليد زده شد، چون در آن دوران، شبكه هنوز پولي نداده بود و شكوفا فيلم هزينه‌هاي اوليه را پرداخت كرد. بابائيان در پاسخ به اين سوال كه چرا در تيتراژ عنوان «مجري طرح» را گرفته است، گفت: آقاي پوراحمد در طول تصويربرداري كار در سمت كارگردان بدون هيچ دغدغه‌اي مي‌آمدند و كار مي‌كردند و من هم در ابتدا به عنوان تهيه‌كننده وارد پروژه شدم و از زمان كليد خوردن مجموعه تا شهريور سال 88 كه كار به پايان رسيد، همراه پروژه بود، اما در زمان تدوين به دنبال سوءتفاهمي كه بين آقاي پوراحمد و حامد رضي، صداگذار پيش آمد، پوراحمد كار تدوين را از دفتر شكوفا فيلم به جاي ديگري منتقل كرد و به اين ترتيب بود كه عنوان من هم از تهيه‌كننده به مجري طرح در تيتراژ پاياني تغيير كرد. كار در يك لوكيشن ثابت و بسته بودن فضا، تصويربرداري ويژه‌اي را مي‌طلبد؛ بخصوص اين كه قرار باشد فرمان حركت را كارگرداني مثل كيومرث پوراحمد بدهد، چراكه همه اهالي سينما و همچنين تماشاگران آثار او مي‌دانند كه اين كارگردان با وسواس و دقت نظر بسيار كارگرداني مي‌كند و از يك پلان جزئي كه ممكن است در تدوين به كار نيايد هم نمي‌گذرد. مهدي مجدوزيري، مدير تصويربرداري مجموعه تلويزيوني پرانتز باز هم روي اين مطلب تاكيد دارد، مجدوزيري درخصوص كم و كيف كار تصويربرداري اين مجموعه تلويزيوني گفت: پرانتزباز، يك طنز سياسي ـ اجتماعي از نوع كارهاي پوراحمد است كه طبيعتا تصويربرداري خاصي مي‌خواهد و تصويربرداري اين مجموعه براساس فيلمنامه و با مشورت كارگردان كه خود او نيز يكي از نويسندگان بود، طراحي شد و به همين دليل در كاشت دوربين در درجه اول لوكيشن و فضاي داخلي ساختمان را در نظر داشتم و براساس آن، طراحي نور را با طراحي صحنه هماهنگ كردم و بعد تصويربرداري مجموعه آغاز شد. وي به چگونگي طراحي نور در فضاي بسته پرانتز باز اشاره كرد و گفت: طراحي نور در اين مجموعه حرف اصلي را مي‌زد، چراكه اغلب گمان مي‌كنند كه طراحي نور و چگونگي هماهنگي نماها با آنچه در صحنه اتفاق مي‌افتد، تنها در سريال‌هاي پليسي يا فيلم‌هاي در ژانر وحشت اتفاق مي‌افتد؛ در حالي كه اين‌گونه نيست، به اعتقاد من كار نورپردازي در مجموعه‌هاي طنز كمتر از يك كار پليسي يا يك فيلم در ژانرسينماي وحشت نيست، به همين دليل نورپردازي و تصويربرداري اين مجموعه هم ازاين قاعده مستثنا نبود. مهدي مجدوزيري با اشاره به سابقه همكاري خود با كيومرث پوراحمد، گفت: براي نخستين بار در سال 1360 با دستياري فرهاد صبا، تجربه همكاري با پوراحمد در سريال «تابستان سال آينده» را داشتم و ديگر فرصت همكاري نداشتم تا مجموعه طنز تلويزيوني پرانتز باز كه موفق شدم تجربه خوبي را از همكاري با پوراحمد داشته باشم، چراكه كار كردن با اين كارگردان از جهت جنبه‌هاي هنري كارگرداني و نوع بيان نقش، به هنرپيشه درس‌هاي خوبي مي‌دهد و من هم در سايه اين همكاري، از كيومرث پوراحمد خيلي نكات ريز را ياد گرفتم. اين تصويربردار خوش‌سابقه تلويزيون كه پيش از اين مجموعه تلويزيوني «زيرتيغ» را در كارنامه كاري خود داشته است، فضاي ايجاد شده از طريق طراحي صحنه را موثر در تصويربرداري مجموعه تلويزيوني پرانتز باز دانست و گفت: لوكيشن اين مجموعه از آن دست ساختمان‌هايي بود كه در بسياري از فيلم‌ها و سريال‌ها ديده شده بود. مسعود شاه‌محمدي، طراح اوليه صحنه اين مجموعه قرار بود به سفارش كارگردان، صحنه را به گونه‌اي طراحي كند كه بيننده احساس تكرار نكند. او تغييراتي انجام داد، اما اين تغييرات مورد پسند پوراحمد قرار نگرفت در نتيجه آقاي خدايي آمد و طراحي صحنه را ازسر گرفت و فضاي مسافرخانه گلشهر را كه بسيار ديده شده بود، به فضايي غيرتكراري تبديل كرد. به همين دليل كار تصويربرداري نيز به همان نسبت سخت بود، چراكه دوربين در فضايي بسيار بسته و در يك لوكيشن در زوايايي محدود كار مي‌كرد و من هم به عنوان تصويربردار بايد با ترفندهاي نوري و از زواياي مختلف كاري زيبا مقابل بيننده قرار دهم چراكه تازگي و طراوت، لازمه سريال پرانتز باز است بخصوص اين كه بيننده تلويزيون بسيار باهوش است و هيچ فاكتوري از نگاه تيز وي دور نمي‌ماند. او در ادامه به آرامش خاطر در انجام اين پروژه اشاره كرد و افزود: عجله و شتابزدگي از جمله اتفاق‌هاي معمول در ساخت يك سريال تلويزيوني است، اما خوشبختانه چون خود پوراحمد از اواسط كار تهيه‌كنندگي اين مجموعه را به عهده گرفت، شتابزدگي و تعجيل در كار وجود نداشت و خوشبختانه بازتاب كارهم خوب بود و مخاطب راضي از پاي گيرنده‌هاي خود بلند شد. مجدوزيري: اگر فيلمنامه قوي و جذاب باشد مي‌كوشم به گونه‌اي تصويربرداري كنم كه دوربين ديده نشود و بيننده احساس كند در صحنه حضور دارد مجد وزيري در پايان صحبت‌هاي خود به فيلمنامه اين سريال تلويزيوني اشاره و عنوان كرد: عادت دارم وقتي كه فيلمنامه را به طور كامل مي‌خوانم، سر فيلمبرداري برنامه هر روز را از دستيار كارگردان جويا مي‌شوم و بعد از آن سكانس‌هايي را كه قرار است تصويربرداري شود مرور مي‌كنم و هنگام كار هم ايده‌هايي كه به ذهن مي‌رسد را پس از مشورت با كارگردان اجرايي مي‌كنم. در اين پروژه هم همين كار را كردم به اين معنا كه غير از يك روند كلي براي فضاسازي، در آن واحد تصميم مي‌گرفتيم و تغييراتي را در حركت دوربين و نور انجام مي‌داديم و تاثيرات نوري خيلي بيشتر و جذاب‌تر مي‌شد. ضمن اين كه اگر فيلمنامه قوي و جذاب باشد مي‌كوشم به گونه‌اي تصويربرداري كنم كه دوربين ديده نشود و بيننده احساس كند در صحنه حضور دارد و اين اتفاقي بود كه در سريال زير تيغ افتاد و بيننده در محيط قرار مي‌گرفت. البته ناگفته نماند كه در برخي كارها مي‌طلبد حركت دوربين و نورپردازي ديده شود، چراكه تاثير آن دوچندان مي‌شود. طراحي گريم يكي از اركان اصلي يك كار تلويزيوني و سينمايي است و نكته جالب اين‌كه پوراحمد يكي از معدود كارگردان‌هايي است كه به طراحي گريم قائل نيست و معمولا در هر كاري مي‌كوشد خود شخصيت واقعي فيلمنامه را پيدا كند. مهري شيرازي، طراح گريم مجموعه تلويزيوني پرانتز باز هم بر اين نكته تاكيد مي‌كند و درباره گريم اين مجموعه مي‌گويد: طي جلسه‌اي كه براي طراحي گريم با پوراحمد داشتم، او گفت كه گريم‌هاي غلو شده اذيتش مي‌كند و قرار شد تا آنجا كه ممكن است بازيگراني را براي كار انتخاب كند كه مطابق كاراكترهاي موجود در فيلمنامه باشد، بنابراين ‌گشت و عين كاراكترهاي فيلمنامه را پيدا ‌كرد و بسياري از اپيزودها را همين‌گونه كار كرد و من فقط 6 قسمت از اپيزودها را به عنوان طراح گريم با او كار كردم، به عنوان مثال قسمت‌هايي را كه آقاي عبدي در دو نقش بازي مي‌كرد و برخي ديگر از قسمت‌ها را كار كردم. وي افزود: البته راهنمايي‌هاي آقاي پوراحمد براي نزديك شدن به كاراكترها در گريم به من خيلي كمك كرد و در يك نگاه كلي كار با او برايم بسيار جذاب بود و خوشحالم كه اين فرصت را داشتم تا در كنار او بياموزم. به اعتقاد من كيومرث پوراحمد، كارگردان مولف است و كار با اين كارگردان به تجربيات من اضافه كرد. مهري شيرازي درباره سريال پرانتز باز گفت: اين مجموعه تلويزيوني، يك طنز اجتماعي خاص آثار پوراحمد است و كساني كه با آثار اين كارگردان آشنا باشند، مي‌دانند كه او نكته‌هاي بسيار ظريفي را در لحظه ارائه مي‌كند. يکي از ويژگي‌هاي خوب و البته شنيدني مجموعه تلويزيوني پرانتز باز موسيقي آن بود که خوشبختانه از نگاه تيزبين مخاطب دور نمانده است و نکته جالب اين که موسيقي مجموعه اپيزود به اپيزود با يکديگر متفاوت است و همين نکته حجم موسيقي را بالا مي‌برد و فردين خلعتبري در خصوص چرايي تفاوت موسيقي در هر اپيزود گفت: سريال پرانتز باز داستاني کاملا ايراني دارد که قصه اقوام مختلف از فرهنگ‌هاي متفاوت ايراني را در يک مسافرخانه به تصوير مي‌کشد، از همين رو موسيقي اين سريال هم اثري چند فرهنگي است؛ اين مجموعه تلويزيوني ساختاري اپيزوديک دارد که براي هر قسمت اين سريال با توجه به داستاني که تعريف مي‌شد موسيقي ساخته شد و اگر بيننده احساس مي‌کند براي اين کار موسيقي خوبي نوشته شده به دليل حضور آقاي پوراحمد و نظراتي است که براي موسيقي هر قسمت از اين مجموعه ارائه مي‌کرد. اين آهنگساز خوش‌فکر در عرصه موسيقي و سينما در ادامه افزود: خوشبختانه خود پوراحمد آدم خوش‌سليقه‌اي است و مي‌داند که چه چيزي مي‌خواهد. به همين دليل در ساخت موسيقي براي اين فيلم به تنهايي فعاليت نمي‌کردم و کارگردان سکانس به سکانس پيش من مي‌نشست و آنچه را که مي‌خواست بيان مي‌کرد و تا زماني که رضايت کامل از کار نداشت، سراغ قسمت بعدي سريال نمي‌رفت؛ ضمن اين‌که براي تک‌تک سکانس‌ها موسيقي نوشته مي‌شد و در نهايت از مجموع موسيقي پرانتز باز راضي هستم. اين آهنگساز در ادامه صحبت‌هاي خود به سازبندي براي ساخت موسيقي اين مجموعه تلويزيوني اشاره کرد و گفت: براي سازبندي موسيقي اين مجموعه بهتر اين بود که از موسيقي ارکسترال استفاده مي‌کردم، ولي به دليل حجم بالاي موسيقي اين کار امکانپذير نبود، چراکه در هر اپيزود از اين سريال آدم‌هاي متفاوتي از جغرافياي مختلف به مسافرخانه گلشهر مي‌آمدند، بنابراين موسيقي متفاوت که ريشه در اقوام داشت را مي‌طلبيد. از همين‌رو هزينه ضبط با ارکستر زياد مي‌شد؛ به همين دليل از سمپل استفاده کردم و تنوع‌سازي را نيز بالا بردم تا به نتيجه دلخواه برسيم . خلعتبري که تجربه همکاري با کيومرث پوراحمد در فيلم‌هاي سينمايي «گل يخ» و «اتوبوس شب» را دارد در پايان گفت: به اعتقاد من سريال پرانتز باز سفري به نقاط مختلف ايران و آشنايي با فرهنگ‌هاي گوناگون است که بيننده با قصه‌هاي فرعي نيز آشنا مي‌شود و در کل تنوع روايت در اين مجموعه بالاست، به همين دليل طبيعي است که موسيقي متنوعي را بايد براي بيان اين روايت به کار مي‌گرفتم، ضمن اين‌که من به عنوان آهنگساز تمام تلاش خود را به کار بستم تا موسيقي کاملا ايراني ارائه دهم؛ البته نگاه پوراحمد هم موثر بود. پريسا ساساني

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: پرشین وی]

[مشاهده در: www.persianv.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 347]