واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اقتصاد > انرژی - کارشناسان معتقدند با حذف یارانه ها لزوما مصرف مردم گاهش نمی یابد. آذرجزایری: اختلاف نظر میان کارشناسان اقتصادی بسیار بالاست. برخی معتقدند افزایش قیمت حاملهای انرژی باعث کاهش مصرف خواهد شد و در نهایت آرزوی دیرینه کشور در خصوص منطقی شدن مصرف حاملها در کشور محقق خواهد شد. اما برخی دیگر از کارشناسان اقتصادی به تاریخ بر میگردند و البته نه تاریخی دور بلکه اجرای طرح سهمیهبندی بنزین در سه سال گذشته و شوک ناشی از این سهمیهبندی و کاهش مصرف در سال ابتدایی و افزایش تدریجی آن با گذشت زمان و برگشت رویه مصرف به مانند گذشته. براین اساس این کارشناسان تأکید دارند، افزایش قیمت حاملهای انرژی شاید در ابتدا کاهش مصرف را تا مرز 20درصد به همراه داشته باشد اما نباید به ادامه این روند در بلندمدت امیدوار بود چرا که در بلند مدت مصرف به روال قبل باز میگردد. در عین حال کارشناسان اجرای این لایحه را با هدف کاهش مصرف و منطقی کردن آن در جامعه رد میکنند و تأکید دارند، اثرات منفی این لایحه بیش از اثرات مثبت کوتاه مدت آن چون کاهش مصرف است. در این راستا نیز به مطالعات مختلفی اشاره میشود. مطالعاتی چون بررسی انجام شده در مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی در سال 1383 که نشان میدهد که تابع تقاضای بنزین در سطح قیمت 600 تومان در هر لیتر، کششپذیر میشود، یعنی در سال 1384 حتی با جهش قیمت بنزین به سطح قیمتهای خلیج فارس (حدود 400 تومان در هر لیتر به نرخ سال 84)، تقاضا برای بنزین کاهش چندانی نمییافت. همچنین تحلیل تجربی کششهای تقاضای بنزین در ایران که با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر تقاضای کل و سرانه بنزین، اندازهگیری کششهای تقاضای این عوامل و ارائه راهکارهایی جهت کاهش تقاضای بنزین و هدفمند کردن یارانههای پرداختی به این فرآورده نفتی در ایران در دوره 1346 تا 1381 در دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان صورت گرفته است نیز در نهایت به این نکته رسیده است که برآورد الگوی بلندمدت تقاضای کل و سرانه بنزین نشان میدهد که در بلندمدت تقاضای بنزین تحت تأثیر قیمت آن نبوده و دارای کشش قیمتی پایین است. کاهش کوتاه مدت و البته 20 درصدی در این بین یک کارشناس مدیریت و اقتصاد نیز تأکید دارد؛ براساس پایان نامههای ارائه شده و بررسیهای صورت گرفته اجرای لایجه هدفمند کردن یارانهها و افزایش قیمتها میتواند مصرف حاملهای انرژی را تا 20درصد کاهش دهد اگرچه این کاهش مصرف کوتاه مدت خواهد بود. براساس گفتههای این استاد دانشگاه، هدف از افزایش قیمت حاملها نجات اقتصاد کشور است در حالیکه نباید فراموش کرد افزایش تورم و پایین آمدن قدرت خرید مردم اثرات منفی این طرح شمرده میشود که تأثیر آن بر اقتصاد کشور بیش از این کاهش مصرف کوتاه مدت است. به گفته او، در بلندمدت دیگر شاهد کاهش مصرف نخواهیم بود چرا که کاهش مصرف ناشی از فرهنگسازی نیست بلکه اجبار است که پس از مدتی این مسئله به شکل قبل در خواهد آمد و تنها چیزی که باقی خواهد ماند اثرات منفی طرح چون کاهش شدید قدرت خرید مردم و افزایش بیرویه تورم است. کارآیی این سیاست کم است در همین حال مسعود درخشان، استاد اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است: در اقتصاد انرژی ثابت شده که افزایش قیمت نقش خیلی اندکی در کاهش تقاضا دارد مگر اینکه افزایش قیمت خیلی بالا باشد که آن هم فقط در کوتاه مدت باعث افت مصرف میشود اما به واسطه تورمی که ایجاد میکند؛ موجب بحرانهای اجتماعی، سیاسی خواهد شد که هیچ نظامی نمیتواند آن را تحمل کند. حتی با فرض سرکوب و تحمل، در میان مدت و بلندمدت مجدداً خود را تطابق میدهد. به گفته او، در واقع کارآیی این سیاست بسیار کم است. شکست بازار (به معنای اینکه قیمتها بازار را به تعادل برسانند) در اقتصاد انرژی یک امر اثبات شده است. یعنی اقتصاد انرژی از مصادیق بارز marketfailure است. کسانی که اقتصاد میدانند ولی اقتصاد انرژی کار نکردهاند، همان تئوریهای اقتصاد را apply میکنند به اقتصاد انرژی و این گونه نسخههای مضر مینویسند. اینکه ابزار قیمتی را به کار ببندیم و یارانه انرژی بدهیم جنبه حسابداری و پوسته موضوع است. براساس گفتههای درخشان، ریشههای مشکلات که نوعاً در بخش صنایع و حمل و نقل است همچنان باقی مانده و این مسئله، بزرگترین مسئله اقتصاد سیاسی کشور است که باید گروهی تمام وقت بنشینند و با جدیت تمام کار کنند و این مسئله را دنبال کنند شاید بشود کمکم این بحران را مدیریت کرد. تاریخ تکرار میشود محمدرضا اعلامی کارشناس اقتصاد نیز با اشاره بر تکرار تجربه سهمیهبندی بنزین و نتایج حاصل از آن تأکید کرد: تاریخ دوباره تکرار میشود چرا که سهمیهبندی بنزین اگرچه در کوتاه مدت نشان از کاهش مصرف و موفقیت طرح داشت اما متأسفانه در بلندمدت مصرف را به میزان گذشته رساند و میزان مصرف دوباره روند صعودی پیدا کرد. وی نیز معتقد است: مصرف در کوتاه مدت کاهش خواهد یافت اما در بلند مدت به دلیل عدم فرهنگسازی و کاهش ناشی از اجبار به روال قبل باز خواهد گشت. اعلامی ابراز امیدواری کرد: با اجرای لایحه هدفمند کردن یارانهها در بلند مدت مصرف به سمت منطقی تغییر کند. روزهای خوش برای آب و برقیها در این بین کارشناسان برق و آبی کشور خوشبینانهتر به اجرای این لایجه و افزایش قیمت این دو حامل برروی میزان مصرف نگاه میکنند. این کارشناسان معتقدند: افزایش قیمت این دو حامل باعث دقتنظر مصرفکنندگان خواهد شد و همین امر نوید خوشایندی برای کاهش مصرف است. براساس اظهارات این کارشناسان، در صورت افزایش قیمت برق مردم سعی خواهند کرد بیش از گذشته از لامپهای کممصرف استفاده کنند و همچنین مصرف آب نیز به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت چرا که سعی میشود از مصرف بیرویه جلوگیری شود تا شاید میزان هزینه خانوار تا حدودی کاهش یابد. در این میان حمیدرضا صالحی دبیر سندیکای صنعت برق ایران نیز افزایش 20درصدی قیمت برق در هرسال را برای رسیدن قیمت فعلی به قیمت تمام شده طی 5 سال را ادامه روند سیاست گذشته میداند که تا پیش از طرح تثبیت قیمتها که مجلس ششم تصویب لن را هدیهای نوروزی برای مردم میدانست و تأکید دارد، تا پیش از اجرای طرح تثبیت قیمتها قیمت برق هر ساله 20 درصد افزایش مییافت که تصمیم اتخاذ شده در این لایحه نیز بر هیمن امر اصرار دارد. وی معتقد است: با اجرای این لایحه و افزایش قیمت برق هر خانوار در مصرف برق خود 20درصد صرفهجویی اعمال خواهد کرد. در عین حال صالحی بر عدم افزایش هزینههای خانوارها ناشی از افزایش قیمتها تأکید دارد و معتقد است: در صورت اعمال صرفهجویی 20 درصدی در هر خانواده قیمت برق آنها همانند گذشته خواهد بود به گونهای که اگر خانوادهای در گذشته و در شرایط فعلی هر دو ماه یک بار 50 هزار تومان پول برق میدهد تجربه ثابت کرده در صورت افزایش قیمتها نیز با صرفهجویی اعمال شده باز هم قیمت پرداختی از سوی هر خانوار بر قیمت گذشته ثابت خواهد ماند و به قولی همان 50 هزار تومان را پرداخت خواهد کرد. دبیر سندیکای صنعت برق افزایش 20درصدی قیمت در هر سال را منطقی میداند و پیشبینی میکند این افزایش قیمت شوکی به همراه نخواهد داشت ضمن آنکه تأثیر چندانی برروی سبد هزینههای هر خانواده نخواهد داشت.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 370]