محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1846570351
انجمن های ادبی هند در دوران تیموری
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: انجمن هاي ادبي هند در دوران تيموري آنچه در هند عصر تيموري در ميانه جامعه ادبي سخت رايج بود، برگزاري مجالس و محافل ادبي بود که «مجلس مشاعره» خوانده مي شد.
دربار گورکانيان هند، مهم ترين و بزرگ ترين کانون ادبي در حوزه زبان و ادب فارسي در فاصله قرن دهم تا اواسط قرن دوازدهم است. آنچه در هند عصر تيموري در ميانه جامعه ادبي سخت رايج بود، برگزاري مجالس و محافل ادبي بود که «مجلس مشاعره» خوانده مي-شد. هر چند مرکزيت محافل ادبي هند در دربار بود. اما محافل ادبي و مجالس مشاعره مختص به دربار نمي-شد. هر شاعر استاد، داراي سبک و مکتبي خاص با شماري شاگرد بود. شاگردان، تتبع سبک استاد مي کردند و هر روز با اشعار خود، در محضر وي حاضر مي شدند، سروده هاي خود را مي خواندند و استاد به تصحيح اشعار آنان مي پرداخت. «از شاعراني که در شبه قاره هند سمت استادي داشتند و محضر آنان محل فراگيري فنون شاعري بود. مي توان به اين افراد اشاره کرد: بيل دهلوي، ناصر علي سرهندي، محمدعلي حزين لاهيجي، محمد افضل سرخوش، عبدالطيف خان تنها، ميرزا عبدالغني بيگ قبول، ميرزا معز فطرت موسوي، آفرين لاهوري و...»(1)اين شاعران با شاگردان خود در محافل ادبي که در مکان هاي عمومي مانند مزارات هند، مساجد، قهوه خانه ها و کتابخانه ها يا در منازل شاعران اهل ذوق و شعردوست تشکيل مي شد، حاصل مي گرديدند و با هواداران فرقه هاي شعري ديگر به مشاعره و مناظره مي پرداختند. يکي از اين مکتب ها و فرقه هاي شعري، فرقه «قبوليه» بود که شاگردان و متتبعان ميرزا عبدالغني بيگ قبول، اعضاي آن بودند. فرزند وي، ميرزا گرامي، که پيرو طرز پدر بود، 500 شاگرد شاعر داشت و در مجالس مشاعره، معمولا پنجاه تن از شاگردانش ملازم وي بودند.(2)عمده ترين محافل ادبي حوزه هند، در پيوند با دربار گورکانيان و امرا و صوبه داران آنان، مجالس تدريس فن شعر و مشق شاعري، مجالس اصلاح شعر و گروه هاي هم طرح پديد مي آمد. تحت تأثير چنين فضايي، بازار شاعري و شعر و هم چنين نقد شعر، بسيار رونق گرفت. رقابت ايرانيان و هنديان نيز بر گرمي اين بازار مي افزود و موجب عميق شدن نقدها و زيبايي ظرافت هاي شاعرانه مي گرديد.عمده ترين محافل ادبي حوزه هند، در پيوند با دربار گورکانيان و امرا و صوبه داران آنان، مجالس تدريس فن شعر و مشق شاعري، مجالس اصلاح شعر و گروه هاي هم طرح پديد مي آمد.دربار، بزرگ ترين انجمن ادبياوج فعاليت هاي ادبي دربار گورکانيان هند ، در دوران حکومت سه پادشاه مقتدر اين سلسله، يعني اکبر، جهانگير و شاه جهان بود. بزرگ ترين شاعران طرز تازه، در دربار آنان و صوبه دارانشان به سخنوري و شاعري مشغول بودند و مهم ترين محافل ادبي روزگار خود را پديد مي آوردند. در دستگاه تيموريان هند، تعداد زيادي شاعر بود که امور مربوط به آنان تحت مديريت ملک الشعراي دربار تمشيت مي يافت. بسياري از اين شاعران، در دربار، سمت اجرايي داشتند و به کارهايي نظير استيفا، وکالت، کتاب داري و... مشغول بودند.(3) منصب ملک الشعرايي، نخستين بار توسط اکبرشاه بزرگ، در دربار گورکانيان برقرار شد و نخستين ملک الشعراء در دربار آنان، غزالي مشهدي (920- 980 ه . ق) بود و پس از مرگ وي، اين منصب به فيضي فياضي دکن آبادي محول شد. بنابر فهرستي که ابوالفضل علامي در کتاب «آيين اکبري» از شعري دربار اکبر آورده است، تعداد 56 شاعر در محفل ادبي اکبر بوده اند که معروف ترين آنان: عرفي شيرازي، نظيري نيشابوري، شکيبي اصفهاني، غزالي و وقوعي نيشابوري هستند(4). جهانگير، چهارمين پادشاه سلسله گورکانيان و جانشين اکبر، خود شاعر بود و ذوق نقادي او در اندازه يک استاد بزرگ فن بود. وي شعراي زيادي را تحت حمايت خود گرفت و در چهاردهمين سال جلوس (1028ه.ق) خود، طالب آملي را به ملک الشعرايي دربار خود برگزيد. وي اشعار طرحي شرکت مي کرد و به آنان طرح شعر مي داد. يک بار در نامه اي که شاه عباس براي او نوشته بود، اين بيت درج بود:همنشينم به خيال تو و آسوده دلمکاين وصالي است که در پي غم هجرانش نيستجهانگير از شعراي دربار خود خواست تا در زمينه همين بيت، ظرف مدت ده روز غزلي بگويند تا بيتي از آن در ضمن پاسخ نامه شاه عباس نوشته شود. نظيري نيشابوري دوغزل مي گويد که اين سه بيت آن را شاه مي پسندد:تا به کي فکر توان کرد و سخن تازه نوشتقصه شوق حديثي است که پايانش نيستعشق ما واقعه اي نيست که آخر گرددهرچه آغاز ندارد غم پايانش نيستدولت عشق ندارد خطر از عين کمالکاين سعادت به کمالي است که پايانش نيست
جهانگير خطاب به نظيري مي گويد: «هر يک بيت به سر خود خوب است و اين چند بيت در اين غزل به طور خود بد نيستند، اما آن بيت که در برابر آن شعر که در عريضه خود شاه نوشته اند، مي توان نوشتن کدام است؟ و مقصود ما آن بود.» اعتمادالدوله به عرض اقدس رسانيد که: «سعيدا گيلاني هم اين غزل را گفته است. اگر فرمان شود او هم به عرض اقدس رساند. رخصت يافته او غزل خود را معروض داشت، چون بدين بيت رسانيد:دلم از فيض محبت ز ازل با تو يکي استخبر از وصل ندارد غم هجرانش نيستبر زبان مقدس رفت که اين بيت بد نيست، يک گونه مناسبت دارد... از آن چه مذکور شد بهتر است... نظيري معروض داشت که من سه چهار بيت در اين غزل آن طور دارم که توان نوشت. از آن جمله اين است:عشق تو واقعه اي نيست که آخر گرددهرچه آغاز ندارد غم پايانش نيستبر زبان اقدس رفت: لفظ عشق از کمالات سلطنت بسيار دور است. پادشاهي به پادشاهي نمي نويسد. عاشقي و معشوقي نيست. نظيري بيت ديگر خواند که:شادم از دل که مي شوق تو مدهوشش کردخبر از رشک وصال و غم هجرانش نيست...فرمودند که برادر بزرگ به برادر خرد چنين نمي نويسد...حياتي- شاعر گيلاني-... غزل گفته آورده بود... اعتمادالدوله گرفته خواند... چون اين بيت ها به عرض رسيد:مي ندانم ز چه بي کار نشيند عاشقسينه خود هست اگر چاک گريبانش نيستچه کند عاشق بيچاره که حيران نشودهر که را هست دلي بده به فرمانش نيستفرمودند که حياتي، اين دو بيت را خوب گفته است... پس خطاب به شيخ جميلي کرده فرمودند که شاعران درگاه آن غزل را گفته اند شما هم بگوييد... به عرض اقدس رسيد که شيخ جميلي غزلي تازه گفته آورده است... حکم فرمودند بيايد. او آمده... و غزل را در زمين آن بيت که شاه عباس در عريضه خود نگاشته بود معروض داشت. از آن جمله اين مطلع بيت است:غرقه ي لجه ي عشقيم که پايانش نيستطالب دردي درديم که درمانش نيستمن به دل با تو شب و روز وصالي دارمواصل آن است که درد و غم هجرانش نيست... پس بر زبان مبارک رفت شيخ جميلي بسيار خوب گفته است. مي توان اين بيت را برابر آن بيت در کتابت شاه مرقوم ساخت».(5)منصب ملک الشعرايي، نخستين بار توسط اکبرشاه بزرگ، در دربار گورکانيان برقرار شد و نخستين ملک الشعراء در دربار آنان، غزالي مشهدي (920- 980 ه . ق) بود و پس از مرگ وي، اين منصب به فيضي فياضي دکن آبادي محول شد.اين گونه نقد و گرفت ها موجب مي شد که شاعران در شعرهاي خود، نازک کاري هاي زيادي به کار برند و جانب ظرافت هاي شاعري را نگه دارند و در فن خود پيشرفت کنند. جهانگير، معتقد غزل و رباعي بود و به مدح و مرثيه اعتقادي نداشت و به حياتي گيلاني، از شعراي دربارش مي گفت: «بهترين فنون شعر، غزل و رباعي است؛ معتقد قصيده نه ايم که در مدح از حد مي گذرانند و مرثيه راهم دوست نداريم».(6)شاه جهان، جانشين جهانگير نيز معتقد شعر و شعرا بود. وي انجمني بزرگ از شاعران در دربار خود فراهم آورده و کليم همداني را سمت ملک الشعرايي داده بود. از شاعران بزرگ دربار او، يکي حاج محمدجان قدسي بود که در مجلس شاه جهان بالادست کليم، ملک الشعراي دربار مي نشست.(7)از عهد «اورنگ زيب» به بعد، از رونق محافل ادبي دربار گورکانيان کاسته شد. وي به شعر اعتقادي نداشت و به همين سبب، منصب ملک الشعرايي را در دربار خود منسوخ کرد. در عهد او، از ميزان مهاجرت ها و مسافرت هاي شاعران و نويسندگان ايراني به هند کاسته شد و حوزه ادبي هند به دست خود اهل هند افتاد و در حالي که مباحثات و مناظرات ادبي حاصل از رقابت ايرانيان و هنديان داشت به بار مي نشست. ناگهان طوفان سرخ و سهمگيني برخاست (استعمار) و سير صعودي به سيري قهقرايي تبديل شد.(8)ادامه دارد ....پي نوشت ها: 1-فتوحي، محمود، نقد ادبي در سبک هندي، 972-همان، 265، نقل از سفينه خوشگو، 2343-زرين کوب، عبدالحسين، سيري در شعر فارسي، 1114-شبلي نعماني، شعر العجم، 35-لاهوري، عبدالستار، مجالس جهانگيري، 93- 2336-همان، 2697-زرين کوب، عبدالحسين، سيري در شعر فارسي، 1158-همان.بخش ادبيات تبيانمنبع: حوزه هنري
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 410]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها