واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
جايي براي پيرمردان نويسنده:مهديه منصوري کهنسالان هنوزفيلم خوب مي سازند ميشل سيمان ،سردبير مجله پوزيتيف (ژوييه -اوت 2009)درپايان نمايشنامه «طوفان»واپسين اثر ويليام شکسپير،پروسپرو به قدرت سحر و جادو پشت مي کند و چوب جادويي اش را کنار مي گذارد. مفسران آثار شکسپير ،موقعيت پروسپرو را کنايه اي از موقعيت نويسنده و شاعرغزل سراي آن دانسته اند .که در47سالگي از دنياي نمايش خداحافظي کرد. مي دانيم که تعداد قابل توجهي از فيلم سازان ازجمله الکساندر مک کندريک در 47سالگي ،ريچارد لستر و اورسن ولز در 59سالگي ،مانکيه ويچ و رايز در 63سالگي والياکازان در 67سالگي به اجباريا به اختياردست ازکارکشيدند و همچنين مي دانيم که بسياري ديگرازهنرمندان اين عرصه او ويلهلم پابست گرفته تا مارسل کارنه،ازرنو آرتا روسليني و از نيکلاس ري تا ژول داسن ،همه درهمين سن و سال افول چشمگيري داشتند.اما درتقابل با اين سنت رايج ،چه قدرمايه خوش وقتي است که امسال شاهد درخشش آثاري پيشرو غافلگير کننده و خلاقانه هستيم که همه به دست سينماگراني ساخته شده اند که دراوج شکوفايي فصل کهنسالي قرار دارند. ارنست جانگردر سال 1980نخستين جلد از کتاب خاطراتش با عنوان «هفتاد سپري شد »را منتشر کرد .به عقيده اين نويسنده آلماني ،درست پس ازاين سن کليدي است که خالقان آثارهنري مانند برخي ازشاخص ترين چهره هاي سينماي معاصردوام قريحه هنري خود را به ثبت مي رسانند و بر سير پرثمرکارنامه حرفه اي شان مهر جاودانگي مي زنند. اين ماجرا از جشنواره برلين امسال آغاز شد زماني که مانوئل دي اوليوراي 100ساله با فيلم «شگفتي هاي دخترک موطلايي:»طي 63دقيقه يکي از درخشان ترين آثارخود را با تکيه برهنر روايت گري ارائه کرد .آندره وايداي 82ساله نيز درتازه ترين فيلم خود«گورگياه »با بازگشت مجدد به شيوه روايي روايت در روايت که درفيلم «همه چيز براي فروش»نيزازآن بهره برده بود.تصويري تامل انگيز از سينما و مرگ ترسيم کرد و درهمين جشنواره بود که تئو آنجلوپلوس 74ساله با فيلم «غبارزمان »به چارچوب دنياي سينمايي خود ابعاد تازه اي بخشيد و شخصيت هاي يوناني اش را که دليرانه در زمان و مکان سفرمي کردند ،درقالب تابلويي چشم نوازبه تصويرکشيد.ازسويي ديگر ،درحالي که بسياري منتظر نمايش جديد ترين فيلم ژاک ريوت 81ساله با عنوان «36چشم انداز از قله سن لو»و «سوسياليسم»تازه ترين ساخته ژان لوک گدار 78ساله هستند ،جريان موج نو که پنجاه سال از آغاز شکل گيري آن مي گذرد امسال درجشنواره کن با فيلم هايي چون «علف هاي هرز»آلن رنه و «ايرن »ساخته آلن کاواليه بارديگراعلام موجوديت کرد. اثرجديد آلن کاواليه بارديگراعلام موجوديت کرد.اثرجديد آلن رنه 87ساله که کوتاه ترين فيلم بخش مسابقه ايندوره ازجشنواره کن بود. تسلط مطلق کارگردان را در پيوندي موثر با موجي سنگين ازخلاقيت نشان مي دهد و تازه ترين ساخته آلن کاواليه 78ساله نيز تصويري منقلب کننده از همسري محبوب و از دست رفته به مخاطب عرضه مي کند . به علاوه ،انيس وارداي هشتاد ساله وکلود شاپرول 79ساله نيز با جديد ترين فيلم هاي خود هريک به نوعي بر بقاو طراوت اين موج ديرينه صحه مي گذارند ؛اولي به عنوان تنها چهره مؤنث حاضر در اين جمع با خود زندگي نامه پرتلألوي با عنوان «ساحل هاي انيس »و دومي با کمدي انساني تازه اي به نام «بلامي ».همچنين در همين دوره از جشنواره کن ،مارکو بلوکيوي هفتاد ساله با فيلم «پيروزي »در قالب يک اثر تصويري -موسيقيايي خيره کننده ،سياست و احساس را درهم مي آميزد و يکي ازبرجسته ترين آثارخود را به نمايش مي گذارد. سينماي آمريکا نيزازاين جريان مسرت بخش مستثني نيست. پس ازفيلم «پيش از آن که شيطان بداند مرده اي »ازآخرين ساخته هاي سيدني لومت 85ساله ،«گرن تررينو »به کارگرداني کلينت ايستوود 79و «هرچه جواب بده »تازه ترين فيلم وودي آلن 74ساله،ضمن اثبات اهميت انسجام يک اثرسينمايي يکي بيش از پيش مرثيه وار داستان خود را روايت مي کند و ديگري بازگشتي آشکاربه لحن نيش دار وکنايه آميز سازنده اش دارد .پيشکسوتان سينماي دنيا در زمستاني ترين فصل زندگي شان که هرنگاهي را تلخ و ناشکيبا مي کنند گويي ما را به تماشاي بهار کارنامه هنري خود فراخوانده اند ودرس جواني به ما مي آموزند و افق هايي تازه در پيش چشمان مان مي گسترانند .بديهي است که حس غريب انس والفت عميق با آثار جديداين فيلم سازان که از آشنايي چند ده ساله ما با اين هنرمندان ناشي مي شود به هيچ وجه مانع غافلگيري مان از تازه ترين نوآوري هاي آن ها نخواهد شد .ازاين منظر عنوان آخرين فيلم آلن رنه ،«علف هاي هرز»به بهترين و خلاصه ترين صورت ممکن حس رويارويي با اين پديده هاي غير منتظره را توصيف مي کند؛آن سوي زمين هاي شخم زده و جايي دورتر از باغچه هاي شياربندي شده اين طراوت ودوام گياهان وحشي و سرزندگي وشکوفايي گل هاي دير شکوفاست که افسون مان مي کند .سينما هنري است که در تعريف اغلب مقوله هاي مربوط به آن ازاصطلاحات در برگيرنده مفهوم جواني استفاده مي شود؛ مانند نسل نو،تکنولوژي هاي جديد ،موج نو..به همين دليل است که آثارساخته شده توسط قديمي ترهاي اين عرصه که رويکردي غيرقابل انکار به تحول ،عصيان ،تخيل ،بي خيالي و رؤيا پردازي دارند، باعث شگفتي مان شده اند. صرف نظر از تقابل هميشگي ميان نسل ها به نظر مي رسد که کهنه کاران هنرهفتم اين بار به واقع نسل جديد فيلم ساز را به مبارزه طلبيده اند و شايد بيش از پيش اسباب شگفتي مان را فراهم کنند. منبع:نشريه سينماي پويا،شماره20/ن
#فرهنگ و هنر#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 495]