محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831182209
چرخه توليد و مصرف علم در نظام آموزشي(2)
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
چرخه توليد و مصرف علم در نظام آموزشي(2) براي آنکه تفکر پژوهشي در نظام آموزشي ريشه بگيرد و در پي آن بتوان آموزش را از جمله حرفه هاي مستند به شمار آورد، و به عبارت ديگر، بين دو ضلع عملکرد حرفه اي و پژوهش آشتي برقرار کرد، بايد سه راهبرد عمده ي ذيل در نظام آموزشي نهادينه شود:- رشد و توسعه ي اقدام پژوهي؛ - توسعه ي پژوهش سنجي و فرا پژوهش؛ - اشاعه ي يافته هاي پژوهش.اقدام پژوهي معلمان در صف اول جبهه ي تعليم و تربيت قرارد دارند و از لحاظ تعداد، بيشترين نيروي انساني هر نظامي را تشکيل مي دهند. آن ها مي توانند همپاي ديگر پژوهش گران به طراحي و اجراي پژوهش هاي کاربردي يا اقدام پژوهي بپردازند. اين نيروي بالقوه مي تواند منبع مداوم و با ارزشي براي توليد علم و دانش به شمار آيد. «يکي از راه هاي انتقال پژوهش و يافته هاي آن اين است که پژوهش به وسيله ي متخصصان موضوع مورد نظر صورت گيرد؛ نه به وسيله ي پژوهش گران خارج از موضوع». (1) پژوهش در خالص ترين شکل آن به وسيله ي فرد متخصص، طراحي، اجرا و ارزشبايي مي شود و با کمي تساهل، پژوهش گران خارج از موضوع، متخصصان را در امر پژوهش ياري خواهند داد. اما با اين اطمينان که نيازها و انديشه هاي متخصصان (و اينجا معلمان) همچنان در مرکز توجه قرار داشته باشند. (2)معلم پژوهنده، بيان خاصي از رويکرد کلي تر است. عمده ترين کارهايي که در اين باره انجام شده را وب (3) (1990)، و وب ووليامي (4) (1992) انجام داده اند. از جمله مزاياي معلم پژوهنده، يکي اين است که به طور معمول به شرايط و مسائل کلاس نزديک است و کار تجربي آن نيز در کلاس انجام مي شود و منافع آن نيز بي درنگ به کلاس باز مي گردد.اقدام پژوهي يا آن دسته از پژوهش هاي کاربردي که به وسيله ي معلمان انجام مي شود، براي آنکه به يافته هاي معتبر منتهي شود و به نوعي بتوان نتايج آن را حتي در سطح مدرسه يا منطقه ي آموزشي مورد نظر تعميم داد، بايد از ابزار پژوهشي استفاده کنند. براي نمونه، در اين نوع پژوهش ها بايد از پيش آزمون و پس آزمون و در صورت امکان از گروه کنترل استفاده شود که در صورت رعايت جوانب پژوهشي و دقت در اجراي آن، به پژوهش تجربي تبديل خواهد شد. در غير اين صورت، عمل آزمايشي بيشتر از آنکه نوعي پژوهش به شمار آيد، صرفاً تغيير در برنامه ي درسي يا شيوه ي تدريس خواهد بود. (5) به هر حال، شايد بتوان پاسخ برخي پرسش هايي که پيش تر مطرح شد، در رشد و توسعه ي اقدام پژوهي و پژوهش کاربردي بين معلمان و مديران يافت و به رشد کلي نظام آموزشي اميد بيشتري داشت.سال ها است در کشورهايي که داراي نظام پيشرفته ي آموزشي هستند، به معلمان ميدان داده مي شود که خود عهده دار پژوهش شوند تا آنکه مصرف کننده ي ديگر پژوهش ها باشند. براي نمونه، معلمان پژوهنده به شکل هاي گوناگون تشويق مي شوند. از جمله آنکه، از انواع بورس هاي تحصيلي چه در دوره هاي ضمن خدمت و چه در مراکز آموزش عالي بهره مند مي شوند. وزارت آموزش و استخدام انگلستان در بخشي از مقاله اي تحت عنوان «رشد حرفه اي» (6) (2000)، جايگاه پژوهش را در رشد حرفه اي معلمان چنين بيان مي کند:ما علاقه منديم از معلمان پژوهشگر و آن ها که از پژوهش ها استفاده مي کنند، حمايت کنيم؛ چرا که به ارزش اين راه، در جهت توليد علم، و بالا بردن استانداردهاي تدريس و يادگيري معتقديم. پژوهش مي تواند براي فرد فرد معلمان، مدارس آن ها و ديگر مدارس مزاياي متعددي به همراه داشته باشد. اعتقاد ما بر اين است که پژوهش مي تواند فعاليت با ارزش به ويژه براي معلمان با تجربه باشد. (7)از مهمترين پيامدهاي نهادينه شدن تفکر پژوهشي بين معلمان، رشد تفکر انتقادي (8) و حل مسئله (9) بين آن ها است. البته به طور مستقيم و غير مستقيم پيامدهاي مثبت آن به دانش آموزان نيز منتقل خواهد شد. بدين معنا که از اين رهگذر، حتي مي توان اميد داشت رشد تفکر پژوهشي بين دانش آموزان نيز تسهيل شود. از معلمي که با حل مسئله و تفکر انتقادي بيگانه است، مشکل مي توان انتظار داشت که اين دو ويژگي مهم و موکد هر نظام آموزشي را بتواند به دانش آموزان خود انتقال دهد. البته لازم به يادآوري است که اقدام پژوهي براي آنکه به نتيجه ي مطلوب برسد، بايد به رعايت شرايط و ضوابطي ملزم باشد از جمله آنکه : الف) براي معلمان جذاب باشد؛ ب) نتايج آن در حين پژوهش و بعد از پژوهش ترويج شود؛ ج) نتايج آن براي مدارس مفيد باشد؛ د) تا آنجا که امکان دارد معلمان بيشتري را درگير پژوهش کند.پژوهش سنجي و فراپژوهش «پژوهش سنجي» (10) به زبان ساده به معناي سنجش کيفيت پژوهش هاي انجام شده است. پژوهش سنجي اگر چه ممکن است براي جامعه ي علمي کشور، اصطلاحي نا آشنا و جديد به نظر آيد، بياني روشن و گويا است و با آنکه بر خلاف برخي کشورها، در ايران، بنياد يا موسسه ي خاصي در اين زمينه وجود ندارد، به شکل محدود مي توان براي آن مصداق هاي بيروني سراغ گرفت که از آن جمله مي توان به جشنواره ي خوارزمي درباره ي پژوهش هاي صنعتي و علمي اشاره کرد.پژوهش سنجي مي تواند هدف هاي گوناگوني را دنبال کند. براي نمونه، هدف آن ممکن است صرفاً تشويق موسسه هاي پژوهشي به ارائه ي پژوهش هايي با کيفيت بهتر و عالي باشد يا هدف آن تخصيص بودجه به مراکز مورد نظر بر مبناي کيفيت پژوهش هايي که انجام داده اند باشد. اما هدف اصلي پژوهش سنجي در نظام آموزشي، بايد شناسايي آن دسته از پژوهش هايي باشد که در اجراي آن ها دقت لازم و کافي مبذول شده است. افزون بر اين، به کارگيري يافته هاي آن ها در دراز مدت و کوتاه مدت براي نظام آموزشي آثار و منافع قابل توجهي را به همراه داشته باشد.«فراپژوهش» (11) به معناي پژوهش درباره ي پژوهش ها است. فراپژوهش به بررسي نتايج پژوهش ها و تحقيقات متعددي مي پردازد که در يک زمينه ي خاص انجام شده اند. هدف اين پژوهش نتيجه گيري هاي گوناگون و احتمالاً ضد و نقيضي است که از اين پژوهش ها به دست آمده. اين گونه پژوهش ها، اگر با دقت لازم و بر مبناي علمي تهيه و تنظيم شده باشند، مي توانند براي پژوهش گران، معلمان، دست اندکاران، مربيان، سياست گذاران و ... بسيار مفيد باشند.نظام آموزشي، افزون بر پژوهش سنجي، بايد به فرا پژوهش نيز توجه خاص داشته باشد تا بدين وسيله نتايج انواع پژوهش را به شکلي مناسب و قابل فهم در اختيار علاقه مندان و مخاطبان قرار دهد. در غير اين صورت نتايج و يافته هاي پژوهش به احتمال بسيار زياد از ديد افرادي که اين يافته ها مي تواند براي آن ها مفيد، و حتي حياتي باشد، دور خواهد ماند. فرا پژوهش بايد به تفسير و خلاصه کردن نتايج پژوهش ها بپردازد. به طوري که افراد حرفه اي (معلمان، مديران و ...) با هر سطحي از دانش و آگاهي و با وجود مشغله هاي فراوان بتوانند در حداقل زمان ممکن به لب نتايج دست يابند و آن ها را در حوزه ي عملکرد خود به کار گيرند.اشاعه ي يافته هاي پژوهش با توجه به مشکلات و مشغله هاي کاري فراوان، و با توجه به وضعيت فرهنگي حاکم بر ايران، نبايد انتظار داشت که افراد فعال در نظام آموزش و پرورش (از جمله معلمان که در بسياري از موارد مخاطبان اصلي پژوهش ها به شمار مي روند) خود اقدام به تهيه، مطالعه، بررسي و تجزيه و تحليل نتايج پژوهش ها کنند. افزون بر آنکه، پراکندگي و فراواني پژوهش ها در مراکز علمي سرتاسر ايران، عملاً دست يابي به آن ها را غير ممکن مي سازد و مهم تر از همه آنکه عموماً پژوهش هاي آکادميک، به راحتي براي مخاطبان عادي قابل استفاده نيستند. پژوهش ها اغلب در مرکز يا موسسه اي که مجري آن ها بوده است، بدون استفاده انبار مي شوند، و چه بسا دست يابي به آن ها براي ديگر محققان و پژوهش گران نيز با دشواري هايي همراه باشد. (12) اين مسئله را به طور کامل بسي (13) (2000) و تحت عنوان «هوش پژوهشي» (14) مورد بحث قرار داده است. (15) براي آنکه پژوهش ها به نتيجه ي نهايي دست يابند، بايد يافته هاي آن ها در دسترس مخاطبان قرار گيرد. اين امر افزون بر آنکه به رشد و عملکرد حرفه اي افراد کيفيت مي بخشد، و موجب ارتقاي استاندارد هاي ياددهي – يادگيري مي شود، خواسته و ناخواسته، رشد تفکر پژوهشي را نيز به دنبال خواهد داشت.اشاعه ي يافته هاي پژوهش بعد از پژوهش سنجي و فرا پژوهش صورت مي گيرد؛ چرا که در دسترس قرار دادن يافته هاي تمام پژوهش ها (حتي به شکل خلاصه) امکان پذير نيست. از اين رو، به واسطه ي اين دو فرايند بايد به انتخاب دست زد و يافته هاي بهترين پژوهش ها را از راه هاي گوناگون در دسترس مخاطبان قرار داد.اشاعه ي پژوهش ممکن است از طريق کتاب، نشريات ادواري، مجموعه مقالات، سمينارها، انواع CD-ROM پايگاه هاي اينترنتي صورت گيرد. در حال حاضر منبعي که به شکل مداوم به انتخاب، تفسير، خلاصه کردن و تجزيه و تحليل يافته هاي پژوهش ها در يک زمينه ي تخصصي بپردازد وجود ندارد. نکته ي مهم در اين زمينه اين است که اشاعه ي پژوهش، اساساً با انواع نمايه ها و چکيده نامه ها متفاوت است. نمايه ها و چکيده نامه ها صرفاً براي استفاده ي پژوهشگران تهيه و تنظيم مي شوند، بدون آنکه به ارزشيابي پژوهش مورد نظر بپردازند، و عموماً به بيان مختصري از محتوا و هدف پژوهش بسنده مي کنند و کنار اين، پژوهش گر را از محل اجرا و نگهداري پژوهش مورد نظر نيز آگاه مي کنند. اما منابعي که به اشاعه ي يافته هاي پژوهش مي پردازند، بايد مخاطبان را از رجوع به منابع اصلي بي نياز کنند. افزون بر آنکه، با ارزشيابي هايي که انجام مي دهند، فقط بايد به معرفي شمار محدودي از يافته هاي بهترين پژوهش ها اقدام کنند.با به کار گيري اين سه راهبرد مؤثر و کليدي مي توان به رشد تفکر پژوهشي در نظام آموزشي و سرانجام انتقال اين نوع تفکر به دانش آموزان اميدوار بود. از پيامدهاي آشکار رشد تفکر پژوهشي، استحکام سه ضلع مثلث پژوهش، سياست و عملکرد حرفه اي است که همواره يکديگر را متأثر مي کنند. با انجام اقدام هاي پيش گفته مي توان آثار منفي اين سه حوزه بر يکديگر را به حداقل رساند و رابطه ي آن ها را به سوي تبادل دانش و آگاهي هدايت کرد.پی نوشت ها : 1- Donald Shon, 1987.2- ر.ک: جان اگلستون، تدريس و يادگيري طراحي و تکنولوژي، ترجمه ي داريوش نوروزي، حسين اسکندري.3- Webb.4- Vullimy & Webb. 635- ر.ک: زهره سرمد و ديگران، روش هاي تحقيق در علوم رفتاري.6- Professional Development.7- همان، ص 25.8- critical thinking.9- problem solving.10- research assessment.11- meta-research.12- عباس بازرگان، نقش اطلاع رساني در پژوهش هاي آموزشي تعليم و تربيت 9، ص 9-20.13- Bassey. 14- Research Intlligence.15- ر.ک: جان اگلستون، تدريس و يادگيري طرحي و تکنولوژي، ترجمه ي داريوش نوروزي، حسين اسکندري.منابع - اگلستون جان، تدريس و يادگيري طراحي و تکنولوژي، ترجمه ي داريوش نوروزي، حسين اسکندري، تهران، ژنگ، 1384.- بازرگان، عباس، «نقش اطلاع رساني در پژوهش هاي آموزشي» تعليم و تربيت 9، 1374، ص 9-20.- سرمد، زهره، عباس بازرگان و الهه حجازي، روش هاي تحقيق در علوم رفتاري، تهران، آگاه، 1380.- Bassey, M, "Review of Education Research", Research Intelligence, 71, P22 - 29, 2000.- Crafts Council Learning Through Making: A National Enquiry into the Value of Creative Practical Education in Britain. London: Craft Council, 1998.- Bazargan, A, Production and Utilization of Educational Information in Islamic Republic of Iran: A case study. Genevea: International Bureau of Education, 1997.- DfEE Teachers: Meeting the Challenge of Change. London: HMSO, 1998.-DfEE, Professional Development. London: Development for Education and Employment, 2000.- Gee, J.P, Hull, G. and Lankshear, C. The New Work Order: Behind the Language of new capitalism. St Leonards, NSW: Allen and Unwin, 1996.منبع:نشريه اسلام و پژوهشهاي تربيتي شماره 1/ن
#اجتماعی#
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 729]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها