واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی: حلقههای مفقوده یك تصویر ناتمام فیلم مستند تاریخی، همه جای دنیا با گذشت زمان ارزش پیدا میكند. بسیاری از رویدادهایی كه چند دهه قبل اتفاق افتادهاند، به مدد فیلمها و عكسهای مستند توانستهاند دوباره در برابر چشمها ظاهر شوند. فیلمهای مستند تاریخی حالا جایگاه ویژهای پیدا كردهاند و به همین دلیل، یك اثر مستند بیشتر از انبوه كتابها و نوشتهها میتواند دیده شود و تاثیرگذار باشد. جنگ پدیدهای است كه در همه جای دنیا بازتابهای متفاوتی داشته است. با آن كه از پایان جنگهایی مثل جنگ جهانی دوم و جنگ ویتنام مدتها میگذرد، هنوز تصویر، بزرگترین و بیواسطهترین چیزی است كه نسلهای بعد را به آن روزها میبرد و به همین دلیل، افرادی كه میخواهند تصویری از جنگ ارائه كنند، بهترین مستمسك آنها انبوه فیلمهای مستندی است كه از آن دوران باقی مانده و منبعی برای اقتباس سینمایی و ادبی آثار دیگر است. از پایان جنگ ۸ ساله ما هم زمان زیادی میگذرد. این جنگ به دلایل بسیار برای مردم ما و البته نسلهای بعد اهمیت دارد و از آنجا كه فراموشی، یكی از اسباب مخرب حافظه تاریخی هر كشوری است، هر چیزی كه بتواند در برابر این فراموشی بایستد و واقعیت وجودی ما را در گذشته و حال به یاد آورد، بشدت قابل احترام است و فیلم مستند از جمله اسبابی است كه میتواند آینه تمامنمای ما در گذشته و حال باشد. با آن كه آثار مستند بسیاری در زمان جنگ ساخته شدهاند و بخش اعظمی از این آثار به صورت «راش» احتمالا هنوز موجودند، به دلایل بسیاری هنوز تمام این آثار برای استفاده بهینه و آرشیو حرفهای و صحیح در مكان بخصوصی متمركز نشدهاند. برای چرایی این اتفاق میشود انبوهی از دلایل را برشمرد. محمد آفریده، مدیرعامل مركزگسترش سینمای مستند و تجربی با اشاره به پراكندگی و در دسترس نبودن آرشیو آثار مستند جنگی میگوید: به اعتقاد من، سینمای مستند میتواند ارزشهای جوامع مختلف را حفظ كند. همین ثبت وقایع در حوزه سینمای مستند ارزشمند است و میتواند بهعنوان میراث فرهنگی برای نسل آینده ماندگار و مفید باشد. از همینرو حفظ آثار تولید شده و راشهای گرفته شده از ۸ سال دفاع مقدس و آرشیو صحیح آنها واجب است. متاسفانه بسیاری از سازمانها و نهادهای مختلف به اهمیت آرشیو فیلمها توجه نكردهاند و ما بعضا میشنویم كه این آثار ممكن است از دست رفته باشد.مهدی عظیمی از مستندسازان حوزه جنگ و مسوول سابق گروه بسیج تلویزیون نیز با اشاره به اینكه هنوز مركز خاصی متولی این كار نیست، میگوید: اشكال اصلی این است كه درباره فیلم دفاع مقدس یك مسوولیت واحد وجود ندارد. نزدیك به ۴۵ مركز و نهاد برای سینمای دفاع مقدس تصمیم میگیرند، اما تصمیم همه سلبی است و كسی تصمیم ایجابی نمیگیرد. همه میگویند فلان كار حمایت نشود و هیچكس نمیگوید فلان كار باید حمایت شود. ● فقط حراست فیزیكی بنیاد شهید، روایت فتح، صداوسیما، مراكز صداوسیما، مراكز سپاه، ارتش، جهاد سازندگی، انجمن سینمای دفاع مقدس، حوزه هنری و بنیاد فارابی مراكزی هستند كه این آثار به اشكال گوناگون در آنها نگهداری میشوند.فرامرز مقدمنیا، مستندسازی كه از او آثاری چون بار سنگین آسودگی، نشانی بهشت، گلستان و آتش و موج زنده را دیدهایم، دراینباره معتقد است: تصاویر مستند جنگ بهنوعی نزد همه آنها كه در جنگ فعالیت داشتهاند، وجود دارد. در سازمانهای بزرگ مثل صداوسیما این تصاویر از آرشیو كل تا سطح شبكهها و مراكز استانها به صورت پراكنده وجود دارد. البته در مراكز نظامی به شكل تقسیمبندیهای نظامی از ستاد مشترك تا نیروهای سهگانه و لشكرها این تصاویر پراكندهاند. تصاویر مستند جنگ را در سطح اكیپهای اعزامی به جبهه نیز میتوان مشاهده كرد. شرایط نگهداری بالای ۸۰ درصد این آثار به حراست فیزیكی محدود است و درصد پایینی از این آثار به فرمتهای ماندگارتر تبدیل شده است. دسترسی به این تصاویر برمبنای معیار خاصی نیست، مگر تصاویر نخ نما شده و تكراری. ● سازماندهی؛ بهتر از متمركز كردن با آن كه خیلیها معتقدند باید آرشیو آثار مستند یكجا متمركز شوند، اما عدهای هم نظر دیگری دارند. علیرضا عاقلزاده از مدیران حوزه فیلم دفاع مقدس در این باره میگوید: اگر آثار مستند جنگ یكجا متمركز نشوند، بهتر است. اگر برای این آثار كه در یك محل گردآوری شدهاند، اتفاقی بیفتد، اثرات آن غیرقابل جبران خواهد بود. در عوض به نظرم بد نیست این آثار تكثیر شوند.عاقلزاده با توضیح این كه سازماندهی در این باره بهتر از متمركز كردن است، میگوید: انجمن عكاسان در این زمینه توانسته است ۶۰۰ ۵۰۰ هزار فریم عكس جنگ را ساماندهی كند و بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد كار انجام شده كه اتفاق خیلی خوبی است، اما هنوز كافی نیست. عاقلزاده با اشاره به این كه هر سپاه و لشكری برای خودش مركز تولید عكس و فیلم از عملیاتها و پرسنل داشت، میگوید: بهترین مركز عكس و فیلم در این حوزه بنیاد حفظ آثار و دیگری بنیاد روایت فتح است. در بنیاد حفظ آثار نزدیك به ۲۵ درصد كل كارها در زمینه ساماندهی عكسها و فیلمها صورت گرفته و در بنیاد روایت فتح هم حدود ۳۵ درصد مستندهای جنگ سازماندهی شده است. در حال حاضر حدود ۶۰ درصد فیلمهایی كه وجود دارند متمركز و سازماندهی شدهاند و در شرایط خوبی نگهداری میشوند.اگرچه باید بگویم ۴۰ درصد باقیمانده هم درصد زیادی است كه باید برای ساماندهی آنها تلاش شود. ● فراخوان بزرگ تمام این صحبتها ما را به این واقعیت میرساند كه هنوز راه زیادی در پیش است تا این كار به فرجام برسد. ضرورت انجام این مهم آنقدر بر آدمهایی كه با این حوزه آشنایند، آشكار است كه میطلبد مسوولان مربوط در این باره به وحدت نظر نتیجهبخش برسند. محمد آفریده خاطرهای از جاننثار، فیلمبرداری كه نزدیك ۲۵ سال از مبارز افغانی احمدشاه مسعود فیلم تهیه كرد، تعریف میكند و میگوید: زمانی كه مبارزان افغانی نه برق داشتند و نه امكانات كافی، نظر احمدشاه مسعود این بود كه حتما كار تصویربرداری از مبارزات ادامه داشته باشد، چرا كه میدانست این آثار برای آیندگان ثبت خواهد شد. بعد از شهادت احمدشاه مسعود مركز آرشیو فرانسه، جاننثار را مكلف كرده بود كه آرشیو چندین سالهاش را به صورت دیجیتال درآورد. حالا ما چرا جزئیات معركه سترگی مثل ۸ سال دفاع مقدس را كه حماسههای بینظیری در آن اتفاق افتاد برای آیندگان حفظ نكنیم؟ به نظر میرسد زمان آن فرا رسیده كه گوشههای ناشناخته انجام این كار بزرگ برای همه روشن شود. شاید اعتمادآفرینی بین طرفین و اعلام یك فراخوان بزرگ كار بیراهی نباشد. مهدی غلامحیدری گزارش : روزنامه جامجم
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 452]