محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1829145110
یادداشت باید و نبایدهای نقد درون گفتمانی تشیع/نقد وسیله است، اصلاح هدف
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: یادداشت
باید و نبایدهای نقد درون گفتمانی تشیع/نقد وسیله است، اصلاح هدف
این روزها سخن از تشیع انگلیسی رونق یافته است تا جایی که برخورد مردمی و فرهنگی با آن در حال تبدیل شدن به برخورد از نوعی دیگر است و سوال این است که باید و نبایدهای نقد درون گفتمانی تشیع چیست؟
خبرگزاری فارس ـ راهبرد فرهنگ: این روزها سخن از تشیع انگلیسی رونق یافته است تا جایی که برخورد مردمی و فرهنگی با آن در حال تبدیل شدن به برخورد از نوعی دیگر است لذا خواندن یادداشت زیر که توسط مجله الکترونیک اخوت منتشر شده برای درک بهتر نقد درون گفتمانی شیعه ضروری به نظر می‌رسد. نقد و حق، دو روی یک سکه!
محرم امسال یکی از چالشی‌ترین محرم‌های سال‌های گذشته در باب نقد درون گفتمانی تشیع بود. چه در حوزه سیاست که رئیس جمهور محترم کربلا را درس مذاکره خواند و البته مورد نقد فراگیر قرار گرفت و مفهوم «شمر زمانت را بشناس» بیشتر از هر زمان دیگری در منابر و بیلبوردها گوش و چشم نواز عزاداران شد و چه نقد استاد رحیم‌پور در باب تقلیل دینداری به عزاداری و دوگانه سازی هیئت انقلابی ـ هیئت سکولار از سوی وی که موجبات سینه چاکی هیئتی‌های سرمست عزاداری در اعتراض به وی به عنوان مدافعان حریم ولایت و امامت و البته لبیک‌گویی و قلم‌زنی جوانان منتسب به فعالان جبهه فرهنگی انقلاب به سخنان استاد رحیم‌پور با عنوان مبارزه با تحجر را فراهم آورد.
جدای از قضاوت در مورد دسته بندی‌های صورت گرفته باید اصل گسترش نقد درون گفتمانی را به فال نیک گرفت چرا که نقد و حق دو روی یک سکه‌اند. بی شک نقد درون گفتمانی در زمانه‌ای که تشیع بیشتر از هر زمان دیگری امکان بسط معارف خود در گستره منطقه‌ای و بین‌المللی را دارد، مهمترین عامل برای شکوفایی گفتمانی و رشد عقلانیت شیعی خواهد بود که موجبات اصلاح و احیای فکر دینی را فراهم آورده و از غلتیدن در انگاره‌های طایفه‌ای و رویکردهای قشری و ظاهرگرایانه جلوگیری می‌کند. اما به دلیل اینکه نقد درون گفتمانی هر چند که برای جلوگیری از تحجر و جمود فکری و بالندگی و رشد عقلانیت شیعی لازم است، نباید نسبت به آفت‌ها و آسیب‌های آن غفلت داشت و حکم عقل سلیم که نباید از مسیر عدالت و تعادل در نقد خارج نشد، نکاتی چند که شاید بتواند به غنای نقد درون گفتمانی و وصول به هدف آن کمک کند در زیر مورد اشاره قرار می‌گیرد.
نقد وسیله است، اصلاح هدف
نقد درون گفتمانی در واقع یک ابزار است برای جلوگیری از بدعت‌ها و افراط و تفریط‌ها و اصلاح رفتارهای جمعی شیعیان. بنابراین نقد به خودی خود اصالت ندارد بلکه اصلاح اصالت دارد؛ به تعبیر دیگر اصلاح هدف است و نقد وسیله و نباید خلط بین هدف و وسیله صورت بگیرد. نباید نقد اصیل شود و اصلاح فرع بر آن قلمداد شود.
نقد باید همدلانه باشد
از آن جا که گفتیم اصلاح هدف است و نقد ابزار، برای اینکه بتوانیم یک رفتار غلط را اصلاح کنیم باید به انگیزه‌ها و نیات و زمینه اجتماعی و تاریخی آن رفتار نیز توجه داشته باشیم چرا که هر عمل انسان ریشه در انگیزه‌ها و نیات و ارزش‌های ناخودآگاه تاریخی دارد از اینرو نقد باید ذات‌پندارانه و همدلانه باشد تا بتواند تفاهم و فهم مشترک ایجاد کند. در اینجا به نمونه هایی از توجه اهل بیت به زمینه های اجتماعی رفتار و برخورد همدلانه جهت اصلاح و هدایت در سیره امام حسین و امام حسن(علیهم السلام) اشاره می‌کنیم
شهید مطهری در داستان راستان اینگونه می‌نویسد:
شخصی از اهل شام به قصد حج یا مقصد دیگر به مدینه آمد. چشمش به مردی که در کناری نشسته بود افتاد. توجهش جلب شد. پرسید:«این مرد کیست؟» گفته شد: «حسین بن علی بن ابی‌طالب است». سوابق تبلیغاتی عجیبی که در روحش رسوخ کرده بود، موجب شد که دیگ خشمش به جوش آید و قربه الی الله آنچه می تواند سب و دشنام نثار حسین بن علی(ع) کند.
همین که هر چه خواست گفت و عقده دل خود را گشود، امام حسین(ع) بدون آن که خشم بگیرد و اظهار ناراحتی کند، نگاهی پر از مهر و عطوفت به او کرد و پس از آن که چند آیه از قرآن، مبنی بر حسن خلق و عفو و اغماض قرائت کرد، به او فرمود:«ما برای هرنوع خدمت و کمک به تو آماده‌ایم» آنگاه از او پرسید:«آیا از اهل شامی؟» جواب داد:«آری». فرمود: من با این خلق و خوی سابقه دارم و سرچشمه آن را می‌دانم.»
و یا در ابن شهر آشوب در مناقب آل ابی طالب ج 4 ص 19 چنین می‌نویسد :
مردی شامی امام حسن(ع) را دید در حالی که آن حضرت سوار بر مرکب بود. مقابل آن حضرت ایستاد و شروع به ناسزا گفتن نمود. حضرت سکوت نمود و پاسخ او را نداد. وقتی آن مرد مسافر دشنام‌گویی خویش را به پایان برد، حضرت به او سلام نموده و لبخندی بر لب آورد و چنین سخن آغاز نمود: ای پیرمرد! به گمانم غریبی! گویا دچار اشتباهی شده‌ای! اکنون اگر از ما رضایت و حلالیت بطلبی تو را عفو خواهیم نمود؛ اگر چیزی بخواهی عطایت می‌کنیم؛ اگر طالب رشد و هدایت باشی ارشادت می‌کنیم؛ اگر مرکبی بخواهی آن را به تو می‌بخشیم؛ اگر گرسنه هستی غذایت می‌دهیم؛ اگر برهنه باشی تو را می‌پوشانیم؛ اگر حاجتمندی حاجتت را روا می‌سازیم؛ اگر از وطن رانده شده باشی پناهت می‌دهیم؛ اگر نیازی داشته باشی نیازت را برآورده می‌سازیم؛ اکنون بهتر است وسایلت را به خانه ما بیاوری و تا پایان سفرت با ما زندگی کنی، زیرا منزل ما وسیع است و اسباب رفاه و آسایش در آن فراهم می‌باشد... وقتی آن مرد شامی جملات مهر آمیز امام را شنید شروع به گریستن کرد و گفت: شهادت می‌دهم تو خلیفه خدا بر زمین هستی و حقیقتا خداوند بهتر می‌داند رسالت خود را در کدام خاندان قرار دهد. پیش از این تو و پدرت مبغوض‌ترین خلق خدا در نزد من بودید اما از این پس کسی را بیشتر از شما دوست نمی‌دارم. آن مرد اسباب و وسایل خویش را به منزل امام برد و تا زمانی که در مدینه بود مهمان آن حضرت بود و از معتقدین به محبت این خاندان شد.
در هر دو نمونه رفتاری اهل‌بیت(علیهم السلام)، مسئله توجه به شامی بودن فرد و زمینه اجتماعی این رفتار سبب می‌شود اهل بیت همدلانه و هم ذات پندارانه با این رفتار غلط مواجهه کنند.
حواسمان باشد نقدگرایی جای اصلاح‌گرایی را نگیرد
در پایان به نظر می‌آید اگر به تفاوت‌های نقد و اصلاح خودآگاهی نداشته باشیم خواسته یا ناخواسته جای این دو را با یکدیگر عوض می‌کنیم و اصلاح‌گرایی به پای نقدگرایی ذبح می‌شود چرا که اصلاح مسئله محور است و نقد مقصر محور اصلاح بعد ایجابی هم دارد و نقد هم مرز نفی و سلب است. سیره اهل بیت(علیهم السلام) اصلاح‌گرایی بود و همین اصلاح‌گرایی شیعه را واقع بین، تحقق خواه و عقل‌گرا می‌کند و نقدگرایی شیعه را کلی‌گو و ایده‌آل‌گرا و احساس محور می‌کند. اصلاح‌گرایی شیعه را حلیم و صبور و اهل تقیه می‌کند و نقدگرایی شیعه را عجول و احساسی و هیجانی می‌کند. اصلاح پیچیده است و نقد ساده. لذا مصلح بواطن را هم می‌بیند ولی منتقد ظواهر را می‌بیند و ظاهرگرایی و ساده‌سازی انسان را به تکفیرگرایی می کشاند.
و در پایان« إِنْ أُرِیدُ إِلاَّ الإِصْلاَحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ» نویسنده: مجتبی احمدی
انتهای پیام/
93/12/13 - 12:12
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 111]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها