محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803989333
جایگاه واقعی مردم در نظام اسلامی کجاست؟
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
جایگاه واقعی مردم در نظام اسلامی کجاست؟
حجت‌الاسلام والمسلمین موسی قربانی نماینده مردم قائنات در چهار دوره مجلس و معاون فعلی دیوان عدالت اداری همزمان با دهه فجر در یادداشتی به جایگاه واقعی مردم در نظام اسلامی پرداخته است.
به گزارش خبرگزاری فارس از بیرجند، حجت‌الاسلام والمسلمین موسی قربانی نماینده مردم قائنات در چهار دوره مجلس و معاون فعلی دیوان عدالت اداری همزمان با دهه فجر یادداشتی با عنوان "جایگاه واقعی مردم در نظام اسلامی کجاست" را در اختیار سرپرستی خبرگزاری فارس در خراسان جنوبی قرار داده است که متن کامل به شرح زیر است: برخی از مسئولان بدون توجه به آموزه‌های دینی و توصیه‌های امام و رهبری نگاهی ابزاری به مردم دارند و مطالبی در مورد مردم بیان می‌کنند ولی عملی متفاوت از آنان دیده می‌شود. با توجه به حضور گسترده و همه ساله مردم در راهپیمایی 22 بهمن بر آن شدم تا سخنی در مورد جایگاه واقعی مردم در نظام اسلامی به رشته تحریر درآورم. الف: جایگاه مردم از منظر قرآن کریم خداوند در جاهای زیادی از قرآن در مورد مردم سخن گفته است که بیان آن در این مختصر نمی‌گنجد و برای تبرک به آیات الهی به نقل دو آیه اکتفا می‌شود. فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ إِنَّ اللّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلِینَ ﴿ آل عمران 159﴾ پس به [برکت] رحمت الهى با آنان نرمخو [و پرمهر] شدى و اگر تندخو و سختدل بودى قطعا از پیرامون تو پراکنده مىشدند پس از آنان درگذر و برایشان آمرزش بخواه و در کار[ها] با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتى بر خدا توکل کن زیرا خداوند توکلکنندگان را دوست مىدارد. این آیه در شرائطی نازل گردید که مردم سه اشتباه بزرگ انجام داده بودند اولین اشتباه مشورت نادرست در مورد خارج شدن از مدینه برای جنگ با کفار در جنگ احد بود در حالی که نظر پیامبر (ص) ماندن در مدینه و دفاع بود ولی چون اکثریت به خارج شدن از شهر نظر دادند پیامبر تسلیم آنان شد. اشتباه دوم که خطای عمدی و ناشی از طمع در مالِ دنیا بود خارج شدن نفراتیِ گمارده شده از ناحیه پیامبر (ص) بر گردنه احد بود. پیامبر اعظم (ص) به این افراد دستور داده بودند در هیچ شرائطی محل خود را ترک نکنند ولی آنان به محض مشاهده پیروزی مختصر با هدف جمع‌آوری غنائم گردنه را رها کردند و همین امر سبب حمله دشمن از پشت، به مسلمانان شد. خطای سوم و نابخشودنی مردم در جنگ احد فرار آنان به هنگام مغلوبه شدن جنگ بود که اگر شهامت و شجاعت چند نفر زن و مرد از جمله امام علی (ع) نبود معلوم نبود چه بر سر پیامبر و سایرین می‌آمد. در چنین شرائطی آیه فوق نازل شد و خدا به پیامبرش فرمود با مردم خوش اخلاق باش که اگر تندخو بودی از اطرافت متفرق می‌شدند، با مردم مشورت کن، گناهشان را ببخش و از خدا برای آنان استغفار کن. این آیه بخوبی نشان می‌دهد که حتّی در شرائط خطا، نباید نسبت به مردم بی‌حرمتی کرد و آنان را از حقوقشان محروم کرد. در آیه 62 سوره انفال خداوند می‌فرماید: وَإِن یُرِیدُواْ أَن یَخْدَعُوکَ فَإِنَّ حَسْبَکَ اللّهُ هُوَ الَّذِیَ أَیَّدَکَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِینَ . اگر دشمنان در مقام خدعه و نیرنگ با تو بر آمدند نگران نباش که خدائی که با نصرت خود ومؤمنین تو را یاری میکند برای تو کافی است. در این آیه خداوند مؤمنین را یاری دهند رسول خدا معرفی کرده و آنان را در کنار نصرت الهی قرار داده است که جایگاه بس رفیعی است. ب: مردم از دیدگاه امام خمینی (رض) و رهبری معظم انقلاب رای ملت و اتکای حکومت بر آرای مردم، جوهر اندیشه سیاسی امام خمینی است که به برخی فرمایشات ایشان اشاره می‌کنم: «ما جمهوری اسلامی را اعلام کرده‌ایم و ملت با راهپیمایی‌های مکرر به آن رای داده‌اند. حکومتی است متکی به آرای ملت و مبتنی بر قواعد و موازین اسلامی». البته امام در قالب نگرش سنتی، به سازگاری اسلام و دموکراسی معتقدند؛ هر چند که زاویه دید ایشان فقهی است. امام هیچ وقت از ناسازگاری اسلام با اصول دموکراسی سخن نگفته و در عین حال همواره در مفاهیمی چون «جمهوریت»، «دموکراسی»، «مردم»، «حاکمیت ملت» و «حقوق ملت» تاکید می‌کردند. این امر بیانگر اعتقاد ایشان به نقش ملت در مشروعیت‌دهی به حکومت است. نامه حضرت امام به رئیس مجلس خبرگان بازنگری قانون اساسی، از حیث تاکید بر مشروعیت مردمی نظام اسلامی اهمیت بسیار دارد: نخست به این دلیل که نامه مزبور در اواخر عمر ایشان نگاشته شده است؛ دوم به این دلیل که این نامه را به مجلس خبرگان قانون اساسی مرقوم فرمودند که وظیفه اصلی آن اصلاح قانون اساسی بوده است. امام در این نامه به صراحت یادآور می‌شود: «اگر مردم به خبرگان رای دادند تا مجتهد عادلی را برای رهبری حکومتشان تعیین کنند، وقتی آنها هم فردی را تعیین کردند تا رهبری را به عهده بگیرد، قهراً مورد قبول مردم است. در این صورت او ولی منتخب مردم می‌شود و حکمش نافذ است». در این نامه، امام نخست رهبر را با واسطه منتخب مردم می‌داند و مهمتر اینکه حکم ولی را در صورتی نافذ می‌داند که منتخب مردم باشد.علاوه بر این امام جملات فراوان دیگری مبنی بر مشروعیت یابی حکومت از مردم دارد که نشان مبنای مردمی مشروعیت حکومت است. این مسئله که امام مبنای مشروعیت قدرت سیاسی را مردم می‌داند، از راه‌های دیگری هم قابل مطالعه است. یکی از مهم‌ترین تاکیدهای امام که آن را اوجب واجبات می‌دانست، حفظ نظام و حکومت اسلامی است: «مسئله حفظ نظام جمهوری اسلامی در این عصر و با این وصفی که در دنیا مشاهده می‌شود، از اهم واجبات عقل و شرع است که هیچ چیز با آن مزاحمت نمی‌کند». امام در راستای حفظ نظام اسلامی، یکی از مهم‌ترین و در واقع مؤثرترین عوامل را پشتیبانی مردم از نظام می‌دانند. در این معنا مشروعیت سیاسی بیانگر پذیرش حکومت از سوی مردم است که پایداری نظام سیاسی اسلامی را تضمین میکند. نظارت مردم بر حکومت یکی از اصول اساسی مردم سالاری نظارت مردم بر حکومت است و نظارت مردم بر حکومت، تنها در صورتی ممکن است که حکومت قدرت خود و مشروعیت آن را ناشی از اراده و رای مردم بداند. نظارت بر چگونگی اعمال قدرت از سوی دولتمردان در اندیشه سیاسی امام جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است که امام از دو جنبه آن را مورد تاکید قرار داده است: جنبه درونی و جنبه برونی. علاوه بر نظارت درونی، اهرم مهم دیگر نظارت بر دولت از دیدگاه امام، نظارت بیرونی است. این نظارت باید از سوی مردم اعمال شود تا مانع انحراف دولت از مسیر اسلامی و انسانی شود. این دیدگاه نشأت گرفته از اعتقاد اساسی امام در مورد نقش اراده ملی در مشروعیت دهی به قدرت سیاسی است که همین اراده ملی با نظارت خود باید مانع از تباهی و فساد سیاسی شود. یکی از عوامل تباهی و فساد سیاسی، عدم نظارت مردم بر عملکرد دولت است: «ملت اگر نظارت نکنند در امور دولت و مجلس، همه چیز، اگر کنار بروند و بسپارند به دست اینها و بروند مشغول کارهایشان شوند، ممکن است یک وقت به تباهی بکشد. ملت باید ناظر باشد به اموری که در دولت می‌گذرد.» این نظارت بر عملکرد همه دستگاه‌ها، اعم از اجرایی و قانونگذاری و قضایی و همراه با نقد آن باشد. امام این نظارت را حتی حق فرد فرد اعضای جامعه اسلامی می‌دانند. که روسای جامعه باید در قبال آن پاسخگو باشند: «هر فردی از افراد ملت حق دارد که مستقیماً در برابر سایرین، زمامداران مسلمین را استیضاح کند و او باید جواب قانع‌کننده دهد. در غیر این صورت اگر بر خلاف وظایف اسلامی خود عمل کرده باشد. خود به خود از مقام زمامداری معزول است». اهمیت نظارت مردم به حدی است که امام معتقدند که زمامدار خطا کار، اگر جواب قانع‌کننده درباره خطای خود نداشته باشد، خود به خود معزول است. آیت‌الله خامنه ای نیز در مورد نقش مردم زیاد سخن گفته‌اند و ضمن اینکه همیشه بر راه امام و دیدگاه امام تأکید دارند، خود نیز نقش واقعی برای مردم قائلند و از میان فرمایشات فراوان ایشان یک جمله که در اوج نقش مردم است را انتخاب کردم. آیت‌الله خامنه‌ای در نماز جمعه تهران مورخ20/11/ 1368 در جواب اینکه آیا مردم تنها در ایجاد حکومت و رأی دادن دخالت دارند چنین می‌گوید: در انتخاب دستگاه اجرایی و رئیس قوّه مجریه، مردم خودشان دخالت می‌کنند. حتّی در انتخاب رهبر با اینکه رهبری یک منصب الهی است و تابع ملاک‌های الهی و معنوی و واقعی است باز مردم نقش دارند؛ کما اینکه مشاهده کردید مجلس خبرگان که نمایندگان مردمند، می‌نشینند کسیرا معین و انتخاب می‌کنند. اگر همان کسی که مجلس خبرگان انتخاب کرد، مورد قبول مردم نباشد، باز رهبری او جا نخواهد افتاد. ج: جایگاه مردم در قانون قانون اساسی ایران بالاترین جایگاه را برای مردم قائل شده است اولا قانون اساسی حاکمیت را از آنِ مردم دانسته که با انتخاب‌های متعدّد این حاکمیت تحقّق می‌بخشد ثانیا قانون اساسی حقوقی برای مردم قائل شده و مسئولان را موظف با اجرای آن کرده است. در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران توجه به آرای مردم و انتخابات به عنوان مهم‌ترین ابزار اعمال حق حاکمیت مردم بیان گردیده است. دراین راستا از ویژگی‌های اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران اداره امور کشور با اتکاء به آرای عمومی است که در اصل ششم قانون اساسی و در اصول کلی آن آورده شده است. این اصل تأکید می‌دارد: «در جمهوری اسلامی ایران امور کشور باید به اتکا آراء عمومی اداره شود از راه انتخابات، انتخابات رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای شوراها و نظایر اینها یا از راه همه‌پرسی در مواردی که در اصول دیگر این قانون معین می‌گردد» همچنین در موخره اصل پنجاه و ششم تأکید شده است «هیچ کس نمی‌تواند این حق الهی را از انسان سلب کند.» اولین انتخاب مردم انتخاب رهبری است انتخاب رهبری از طریق انتخاب خبرگان است. حقوقدانان در این خصوص می‌گویند: «در مورد انتخاب رهبری نیز حاکمیت ملی و دموکراسی به معنی حقیقی آن کامل مراعات شده است و خبرگان که خود منتخب مردمند، همانگونه که در اصل یکصد و هفتم هم آمده وقتی رهبر را تعیین می‌کنند در حقیقت مردم خود به طور غیرمستقیم رهبر را انتخاب می‌کنند» دوّمین انتخاب مردم رئیس جمهور است رئیس جمهور در چارچوب حقوق اساسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به نحوی که بر اساس اصل 113 پس از مقام رهبری، عالی‌ترین مقام رسمی کشور و مسئول اجرای قانون اساسی جز در مواردی که مستقیماً به رهبری مربوط می‌شود، بر عهده دارد. از این رو دارای مسئولیت گسترده‌ای در اداره امور کشور می‌باشد و در واقع زمام امور کشور را در دست دارد. انتخاب رئیس جمهور توسط مردم حاکی از حاکمیّت مردم و نقش آنان در اداره کشور است سومین انتخاب مردم نمایندگان مجلس شورای اسلامی است مجلس و قوه مقننه که از طریق انتخابات آزاد و مردمی شکل می‌گیرد از سویی در برابر مردم مسئول است و از سوی دیگر دولت نیز در برابر آن پاسخگو و مسئول می‌باشد، این مجلس یکی از جلوه‌های اساسی حاکمیت مردم در یک کشور به شمار می‌آید. اهمیت نقش مردم در اراده امور کشور از طریق قوه مقننه را می توان در وظایف گسترده و سنگینی که قانون اساسی به عهده مجلس گذاشته است، ملاحظه کرد. اصل 76، تحقیق در تمامی امور کشور را بر عهده مجلس گذاشته است، اصل 71 قانون گذاری در چارچوب موازین بر عهده نمایندگان گذاشته و اصل 84 هر کدام از نمایندگان را در برابر تمامی ملّت مسئول دانسته است. بنابراین حاکمیت مردم از طریق قوه مقننه هم از راه وضع قانون و هم سایر مسئولیت‌ها است و پر واضح است که قانون مظهر حاکمیت است و مردم این حق را (حق قانونگذاری) به نمایندگان خود داده‌اند. چهارمین انتخاب مردم شوراهاست یکی دیگر از مظاهر حق حاکمیت مردم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، موضوع شوراهای محلی است. این شوراها در اداره امور جامعه، مردم سالاری را به نحو چشمگیری گسترش داده و در سطوح اداری جامعه نیز مردم را دخیل می‌نماید. مردم سالاری در قالب نمایندگی مجلس در سطح ملی است ولی در قالب شوراها، مردم سالاری به بخش‌های جزئی‌تر اداری در سطح محلی گسترش می‌یابد. اهمیت شوراها در قانون اساسی به نحوی است که شوراها در ردیف یکی از اصول کلی قانون اساسی مقرر شده است و یک فصل مجزا یعنی فصل هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با هفت اصل به آن اختصاص یافته است. عدم تمرکز قدرت و اعمال آن از طریق شوراهای محلی تأمین کننده خواست و اراده مردم و به منزله اعمال و اجرای شیوه خاصی از مردم سالاری می‌باشد بدین معنا که اراده‌شوندگان هر محلی با داشتن توقعات مشترک برای حل و فصل امور خود به مشارکت دعوت می‌شوند. این شیوه که امور اهالی و مردم به خود آنان واگذار می‌شود، با بهره‌گیری از امکانات محلی و توانایی‌های فردفرد خویش آن را به انجام می‌رسانند، حد اعلای مشارکت مردم به شمار می‌رود. پنجمین انتخاب مردم همه‌پرسی‌هاست امروزه در جهان با عنایت به مشکلات اجرایی، در عین حالی که مجالس برای وضع قوانین وجود دارد، در برخی موارد خودِ ملت اختیار دارد که از طریق همه‌پرسی و پس از تصویب نهائی رهبری در چارچوب موازین معین شده با مجلس همکاری و تشریک مساعی کنند. از این رو قانون اساسی ایران در موارد متعددی این موضوع را بیان داشته است. اصل ششم این قانون در مقام بیان حاکمیت مردم و اداره امور کشور بر اتکا به آرای عمومی، همه‌پرسی را مطرح کرده است، همچنین در اصل 59 موضوع قانونگذاری توسط مردم از طریق همه‌پرسی عمومی در صورتی که مجلس شورای اسلامی در مسائل بسیار مهم سیاسی، اقتصادی و وضع و با رأی دو سوم نمایندگان درخواست کند. به علاوه در اصل 177 در موضوع بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی مقرر داشته است پس از پایان کار شورای بازنگری و امضای رهبری تغییرات ایجاد شده به همه‌پرسی گذاشته می‌شود. که همه‌پرسی اول یعنی در اصل 59 همه پرسی تقنینی است و همه پرسی موضوع اصل 177، همه‌پرسی بازنگری است. در ایران تاکنون سه بار همه‌پرسی انجام شده است که اولی آن مربوط به تعیین نوع حکومت در سال 1358 بوده است و بار دوم آن همه‌پرسی قانون اساسی در سال 1358، و بار سوم مربوط به همه‌پرسی بازنگری قانون اساسی در سال 1368 است. د: وظائفِ حاکمیت در برابر ملّت با توجّه به اینکه صاحبان اصلی کشور و حکومت مردم هستند و نهادهای حکومتی از طرف مردم حکمرانی می‌کنند وظائفی در برابر مردم دارند که علاوه بر تبیین آن در شرع مقدّس، در قانون اساسی بیان شده و یک فصل از این قانون به حقوق ویژه مردم اختصاص یافته است. مواردی از قبیل: حفظ کرامت انسان، آزادی‌های مشروع، آموزش، تأمین شغل مناسب، تأمین مسکن، تأمین اجتماعی، بیمه همگانی، محاکمه عادلانه و... از این حقوق است و مردم حق دارند این حقوق را از حاکمان مطالبه کنند و در انتخابات‌های مختلف کسانی را برگزینند که بیشترین امید را به تحقّق حقوق خود از آنان دارند. این نکته نیز قابل ذکر است که علیرغم اینکه تمام ملت در برابر قانون مساوی هستند در برخی موارد به دلائل منطقی برای برخی از مردم امتیازاتی در نظر گرفته شده است که هر چند تبعیض تلقی می‌شود امّا تبعیضِ ناروا نیست بلکه تبعیضِ رواست و اصل 3 قانون اساسی و شرع مقدّس از تبعیض ناروا منع کرده است. اموری مانند اولویت استخدام ایثارگران، تسهیل آموزش آنان و... همچنین دستگیری مستمندان، پرداخت یارانه به اقشار آسیب پذیر و...که در قوانین آمده، از این قبیل است و ناسازگاری با حقوق سایرین ندارد. ه: سخن پایانی و سخن پایانی اینکه همه مسؤلان در هر پست و مقامی که هستند باید خود را خدمتگزار مردم بدانند و حرمت آنان را پاس بدارند و بدانند که به فرموده امام حسین (ع) ارجاع شدن نیازهای مردم به آنان از نعمت‌های الهی است آن را ضایع نکنند. اینان باید بدانند که در محضر خداوند پاسخی برای خورد سیاسی با مردم نخواهند داشت و اگر پاسخ منطقی برای انجام وظائف خود و رفتارهای ناشاست با مردم نداشته باشند«خسرالدنیا والاخره» خواهند بود و پست و مقامی که می‌توانست مایه سعادت آنان شود مایه شرم‌ساری و عذاب اخروی آنان خواهد شد. انتهای پیام/2248/
93/11/18 - 07:25
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 22]
-
گوناگون
پربازدیدترینها