تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1849811841
-یارانه، قدرت خریدش را از دست داده است
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
با دکتر ابراهیم رزاقی، کارشناس ارشد اقتصادی یارانه، قدرت خریدش را از دست داده است دکتر ابراهیم رزاقی، موهایش را در اقتصاد ایران سپید کرده است. وی ترجیح می‌دهد همواره از ریشه و بن مشکلات اقتصاد ایران سخن بگوید؛ سخنانی که گاه ممکن است ساده و به دور از کرشمه‌های آکادمیک و مد روز به نظر برسد، اما معانی عمیقی در خود نهفته دارد و خبر از دردهایی می‌دهد که هیچ‌گاه بحثی اساسی برای درمان آن مطرح نشده و به قول معروف همیشه زیرسبیلی رد شده است. نگاهی به متن این گفت‌وگو نیز نشان می‌دهد پاسخ‌های این استاد دانشگاه تهران چقدر ساده اما عمیق است.
به نظر شما هدفمندی یارانه ها تاکنون چگونه اجرا شده و آیا شیوه اجرای آن قابل دفاع بوده است؟ من فکر می کنم هدفمندی یارانه ها حتی با آن سطحی که مجلس تصویب کرده بود، جلو نمی رود. برای این که مجلس اعلام کرده بود افرادی که امکان مالی دارند نباید یارانه دریافت کنند، اما دولت همچنان این موضوع را ادامه می دهد. در نتیجه نام این چیزی که در حال اجراست را نمی توان هدفمندی گذاشت. دومین نکته که برای سرنوشت یارانه بگیران بسیار مهم است این که یارانه حدود 45 هزار تومان چند سال پیش اکنون بنا بر محاسبات صورت گرفته 15 هزار تومان بیشتر ارزش ندارد. پس این یارانه قدرت خریدش را هم از دست داده، اما همین حداقل هم بهتر از هیچ است به این دلیل که اگر همین یارانه هم نباشد، برای خیلی از مردم مشکل ایجاد می شود. از سوی دیگر موضوعی که بسیار اهمیت دارد این که ما چرا اقتصاد کشورمان را با این ظرفیت و پتانسیل عظیم، به گونه ای اداره کردیم که هم در اثر تورم و هم در اثر بیکاری، کالا از خارج وارد و اشتغال را از داخل به بیرون منتقل کرده ایم؟ در این میان اجازه داده ایم فعالیت های دلالی نیز رشد کنند که یکی از اثرات آن این بود، افرادی که خانه نداشتند نتوانستند سقفی برای خود تهیه کنند و این خرید و فروش های دروغین عده ای را پولدار اما برای اقتصاد تورم ایجاد کرده است. لذا می توان نتیجه گرفت با منش و روش فعلی اقتصادی که داریم، خانواده های فقیر، فقیرتر می شوند و پولدارها پولدارتر. متاسفانه دولت ها هم اصلا به این موضوع توجه نکردند. طبق اصل 43 قانون اساسی همه باید دارای کار باشند و از قبل کارشان باید بتوانند زندگی شان را تامین کنند. اگر این اصل اجرا شود، دیگر مردم نیازی به دریافت یارانه ندارند. ضمن این که پیشتر هم عرض کردم، یارانه اکنون به طبقات پولدار هم تعلق می گیرد در صورتی که تمام این یارانه ها باید از وصول مالیات از طبقات ثروتمند و از فعالیت غیرتولیدی گرفته شود که هم نیاز بودجه به درآمد نفتی کم شود و از بین برود و هم از نظر عدالت اجتماعی ما کار درست تری انجام داده باشیم. به این دلیل که فاصله طبقاتی با این کار کم خواهد شد، اما در شرایط فعلی فاصله طبقاتی رو به افزایش است. راهکار شما در این خصوص چیست؟ به نظر من باید به اقتصاد کشور به گونه دیگر نگاه شود که مسئولان مربوط فاقد این نگاه هستند و آن نگاه قانون اساسی و استقلال اقتصادی در همه زمینه های اقتصاد است. همچنین باید از فعالیت هایی که تولیدی نیستند جلوگیری شود و مالیات برای کارها در نظر بگیرند تا مالیات یک عامل بازدارنده از مشاغل دلالی و غیرتولیدی شوند. با این کار شاهد کاهش فساد نیز هستیم؛ فسادی که در کشور رشد پیدا کرده است. به نظر شما اکنون باید همین پرداخت یارانه نقدی با روش فعلی ادامه پیدا کند یا این که می توان این یارانه نقدی را به غیرنقدی تبدیل کرد؟ تجربه کالابرگ در اوایل انقلاب اسلامی و دوره دفاع مقدس، تجربه بسیار عالی و کارآمدی بود. زمانی که می خواهیم کالا را از طریق کالابرگ به دست مصرف کننده کم درآمد برسانیم، باید تولیدی باشد تا مصرف اتفاق بیفتد، در نتیجه حتما باید به تولید کمک شود. این کارهم باید از طریق تعاونی ها صورت گیرد و مردم باید مشارکت داشته باشند. در توزیع کالا نیز مردم می توانند کمک ویژه ای از طریق تعاونی ها داشته باشند. در این میان تنها واردات می ماند. در شرایط کنونی که همه چیز توسط بخش خصوصی ساماندهی می شود باید توجه داشت که بخش خصوصی به دنبال حداکثر سود است. بنابراین ممکن است در ازای پولی که دریافت می کند کالای اساسی وارد نکند یا کالایی را وارد کند که تجملاتی باشد و نیاز روز جامعه نباشد. بحث بعدی این است که کالایی که وارد شد درست توزیع شود. یعنی می گویید نیاز به نظارت قوی هم روی واردات و هم روی توزیع است؟ بله، دقیقا. نظارت بیشتری نیاز است که متاسفانه بسیار روی این موضوع غفلت می شود. راه حل این است که در گذشته وزارت بازرگانی که اکنون با وزارت صنعت ادغام شده در آن زمان کالا را وارد می کرد و در اختیار شبکه توزیع تعاونی ها قرار می داد. در بخش کشاورزی هم تعاونی ها وظیفه توزیع را به عهده داشتند. باوجود این که کشور در جنگ بود مشکلی پیش نیامد و با حداقل فشار روی مردم کم درآمد آن دوران سپری شد، ولی الان دولت سیاست لیبرالی را که امتحان کرده و نتیجه هم نمی گیرد را باز اجرا می کند. لذا اکنون شاهد این موضوع هستیم که باوجود تورم در کشور، ارزش این یارانه نقدی هر روز پایین تر می آید و هیچ برنامه ای درخصوص بیکاران ارائه نمی شود و برخی افراد از همین یارانه نقدی امرار معاش می کنند در صورتی که باید برای آنها اشتغال ایجاد شود. عرض کردم اگر کار وجود داشته باشد دیگر نیازی به یارانه نیست. لذا اگر همان طور که شما در سوال خود اشاره کردید یارانه نقدی به غیر نقدی تبدیل شود بسیار بهتر خواهد بود. البته ابتدای اجرای این طرح برخی معتقد خواهند بود که مردم کالا ها را می فروشند، اما مساله اینجاست که همان کالاها نیاز اصلی خانوار است و بعد از مدتی افراد به جای این که کالا را به نقدینگی تبدیل کنند، آن را مورد استفاده قرار می دهند. از سوی دیگر باتوجه به تحریمی که الان آمریکایی ها در چارچوب جنگ اقتصادی تشدید می کنند و هر روز شاهد کاهش قیمت نفت و به تبع آن کاهش درآمد کشور هستیم، اما اکنون بسیاری از مسئولان ما به این موضوع توجه نمی کنند. صریح بگویم این طور که شرایط پیش می رود و در پی کاهش بیشتر قیمت نفت، بخش مهمی از مایحتاج اساسی مردم توسط واسطه ها احتکار می شود و این کار کردن باعث می شود به طبقات پایین فشار زیادی وارد بیاید، برخی مردم پول ندارند کالا بخرند. آن وقت چه اتفاقی قرار است بیفتد. در زمان قبل از رضاشاه و قبل از او که انگلیسی ها در ایران تصمیم گیرنده بودند، حدود ده میلیون نفر از مردم کشور به دلیل گرسنگی و تغذیه نامناسب تلف شدند. در آن زمان انگلیسی ها راه های ایران را برای واردات گندم بستند و همه گندم های ایران را هم خریداری کردند. در این صورت باید گفت چه کسی از مردم فقیر حمایت خواهد کرد؟ اگر این اتفاق در کشوری بیفتد بعد از مدتی کشور فلج می شود و مردم آن کشور انواع بیماری های واگیردار را می گیرند و تلف می شوند. این حرف ها فانتزی نیست، مرگ فقط برای همسایه نیست. این طرح هایی است که آمریکا قطعا در نظر دارد. تجربه جهانی این کشور نشان می دهد و ما باید از ادامه این وضع جلوگیری کنیم. چگونه این کار را باید انجام دهیم؟ در اولین قدم باید ایمنی در برابر واردات و رشد تولید به وجود بیاوریم. دولت همه جوانبی را که ممکن است وضع وخیم تر شود را در نظر بگیرد، اما متاسفانه نادیده می گیرد و فقط به دنبال این است که نفت را بفروشد و واردات انجام دهد و توسط بخش خصوصی آن را در بازار توزیع کند. در این صورت نهاد اجرایی که دولت است اصلا کاری ندارد که کدام اقشار می تواند به راحتی کالاهای اساسی را تهیه کند و برخی چنین توانایی دارند یا خیر. هدفمندی یارانه ها با این رویکرد اجرا شد که افراد فقیر سطح در آمدی شان ارتقاء یابد، اما روشی که در دولت دهم کلید خورد به این گونه بود که همه خانوارها در فهرست توزیع پول قرار گرفتند. از سوی دیگر قرار بر این بود که مصرف منابع انرژی با اصلاح قیمت ها کمتر شود. از طرفی هم دولت رویکردش این بوده که برای مردم رفاه و امنیت اقتصادی به وجود بیاورند و یکی از اهداف اجرای هدفمندی یارانه ها نیز همین بود. حال سوال اینجاست که چه مدت طول خواهد کشید که اجرای اصولی هدفمندی یارانه ها که کاهش فاصله بین اقشار ضعیف و پردرآمد است به سر منزل مقصود برسد؟ یارانه نقدی را دیدید که چه به روزگارش آمده است. به این موضوع اشاره کردم که اکنون قدرت خرید 45 هزار تومان شده 15 هزار تومان و این کمک تقریبا دو سوم ارزش خود را از داده است. باتوجه به این که در کشور تورم وجود دارد هر سال از ارزش این مبلغ کاسته خواهد شد. مساله ای هم که ما بیاییم قیمت بنزین و سوخت را بالا ببریم با آسیب افزایش قیمت در کالاهای دیگر روبه رو خواهیم بود. دولت هم واقعا اراده ای در این زمینه ندارد که قیمت ها را کنترل کند و نگذارد قیمت ها روند رشد را طی کنند. اینها همه نشان دهنده این است که دولت مسائل اقتصادی را از زاویه دید به قول امام راحل (ره) کوخ نشینان نمی خواهد حل کند. شرایط باید به گونه ای باشد که همه افراد جامعه بتوانند با یک کار زندگی خود را اداره کنند. با توجه به این که اکنون حدود 10 تا 15 میلیون نفر بیکار هستند. دولت ها تنها به این موضوع فکر می کنند که مواد خام مانند نفت خام را صادر و همه نیازها را وارد کنند. با این کار هر روز شاهد رشد بیکاری و فقر هستیم. راه اصلی این است که مصرف را از تولید داخل تامین کنیم. هرچند گران تر از تولید خارجی و واردات دربیاید. ما اکنون برای دلار صد درصد یارانه در نظر می گیریم و به آن اختصاص می دهیم. قیمت واقعی دلار با توجه به تورم سالانه و عوامل موثر 8000 تومان است، اما دولت آن را با قیمت 2700 تومان عرضه می کند. البته من همین مدت کوتاه را می گویم، اما اگر سال ها گذشته را هم ملاک قرار دهیم اختلاف بیشتر از این اعداد است. به همین دلیل است که سود واردات اکنون از تولید بیشتر شده است. این روند به آن معناست که مردم به این سمت تشویق شوند که سرمایه را از کشور خارج کنند. به این دلیل که با یارانه ای که دولت برای دلار در نظر گرفته به ازای هریک دلار دو دلار به واردکننده تحویل می دهد. با این تفاسیر قاچاق کالا هم به راحتی صورت می گیرد. چون برای همه اینها ما اکنون یارانه پرداخت می کنیم. این نشان می دهد که دولت ها چیزی به نام دفاع از منافع ملی که در تولید و اشتغال خودش را نشان می دهد مورد نظرشان نیست. راه اصلی نجات اقتصاد ایران، ایجاد اشتغال است. ما باید به خانوارهای کم درآمد کالا برگ بدهیم و دقت و نظارت داشته باشیم که این کالا برگ ها به دست خانوارهای ثروتمند نیفتد تا بازار خرید و فروش و دلالی در آن ایجاد شود. مرحله بعدی که باید به آن توجه کنیم این است که باید به مردم اطلاعات دقیق داده شود. ما اکنون در یک جنگ اقتصادی هستیم و جنگ اقتصادی مانند جنگ نظامی خودش را نشان نمی دهد و خودش را زمانی نشان می دهد که خدای ناخواسته چند میلیون نفر از هموطنان از گرسنگی تلف شدند. دولت باید با نظارت قوی با احتکارکنندگان مبارزه کند و در عوض به تولیدکننده و کشاورز کمک کرده و زمینه را برای فعالیت آنها فراهم کند. اینها نکاتی است که به نظر من در شرایط فعلی بحران را کاهش دهد. در آن صورت شمار فقیران در جامعه کم می شود و آن دست افرادی هم که کاری از آنها برنمی آید، کمک های خاص دریافت کنند. دولت ها چگونه باید این شرایط را مدیریت کنند و به نقطه مطلوب برسند؟ تنها با مدیریت جهادی. این مدیریتی که اکنون در دولت ها مشاهده می شود مدیریت جهادی نیست. این مدیریت ها براساس انگیزه های نفع طلبی و سیاسی بنا شده است. همین حذف نکردن یارانه پردرآمدها به دلیل منافع سیاسی است و دولت مستقر نمی خواهد فضای اجتماعی را از دست بدهد. چه موانعی بر سر هدفمندی یارانه ها بود که نتوانست به هدف اصلی خود برسد؟ من فکر می کنم دولت های ما در این بیست و پنج سال یک تصور لیبرالیستی از اقتصاد داشتند. سیاست های تعدیل اقتصادی سیاست هایی است که صندوق بین المللی پول به 160 کشور ازجمله ایران دیکته کرده است. بسیاری از این کشورها از طریق کودتای آمریکایی اداره می شوند، یعنی آمریکایی ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم آن کشور را اداره می کنند، مانند زمان محمدرضا شاه. اما ایران اکنون یک استقلال سیاسی کامل دارد. دولت ها باوجود استقلالی که دارند سیاست لیبرالی اقتصادی را به کار می برند. با این حال آن کشورها از تولیدکنندگان خود با وجود لیبرال بودنشان دفاع می کنند. به عنوان مثال زمانی که فولاد چین ارزان تر است و صنایع فولاد آمریکا می رود که متلاشی شود، آمریکا برخلاف قوانین سازمان تجارت جهانی و اقتصاد لیبرالیستی از واردات فولاد چین تعرفه گمرکی بیشتری می گیرد. همچنین زمانی که مشاهده می کند تولیدکنندگان داخلی اش سودشان کمتر است به آنها یارانه می دهد و از تولید داخلی دفاع می کند. اداره کشور را هم از طریق وصول مالیات به نسبت درآمد انجام می گیرد. یعنی هرچه ثروتمندتر، مالیاتی که باید پرداخت کند بیشتر است. این مواردی که به آن اشاره کردم حتی در لیبرال ترین کشورها اجرا می شود، اما در ایران اجرا نشده است و این موضوع را باید از مسئولان پرسید. متاسفانه نمایندگان مجلس که قدرت نظارتی بالایی دارند دولت ها را مجبور نکردند به وظیفه خود عمل کنند. ضمن این که طبق قانون اساسی ما و اصول 43 و 44 وظیفه دولت است که در اقتصاد دخالت کند و صنایعی را که بخش خصوصی به وجود نمی آورد خودش به وجود آورد. دولت نباید بی جهت روند خصوصی سازی را پیش بگیرد. به عنوان مثال آموزش و پرورش و بیمارستان ها را که آموزش و مشکلات مردم در آن حل می شود را نباید خصوصی کند و باید خود ناظر باشد تا رفاه برای همه مردم جامعه به وجود بیاید. در غیر این صورت مردم فقیر به دلیل عدم دسترسی به بیمارستان ها و گران بودن دارو زودتر جان خود را از دست می دهند، اما پولدارها چند دهه با بیماری زندگی خود را ادامه می دهند. چنین روش هایی نشان می دهد اقتصاد به گونه ای اداره می شود که بر علیه کم درآمدها و نیازمندان است. دولت یازدهم اکنون با سرعت فراوان دارایی های خود را به بخش خصوصی واگذار می کند، بدون این که گزارشی از نتیجه این واگذاری ها بدهد. باتوجه به وضعیت کشور به نظر شما آیا زیرساخت اجرای فاز سوم هدفمندی فراهم است؟ موضوعی که در این میان مطرح است، این که اگر همین یارانه نقدی اندک قطع شود، بسیاری از حقوق بگیران نمی توانند زندگی خود را اداره کنند در نتیجه با توجه به شرایط فعلی باید با همین روند پیش رفت. ظاهرا هر سال رقم دستمزد و حقوق افزایش یافته، اما به دلیل این که به اندازه تورم نبوده بسیاری از خانوارها با مشکل فراوان رو به رو بودند و فقیرها فقیرتر شدند و پولدارها پولدارتر. به نظر من دولت ها به قانون اساسی از نظر اقتصادی اعتقادی ندارند. تجربه دوره دفاع مقدس می تواند روند تولید کشور را به سرعت افزایش دهد. یعنی واردات کالاهای اساسی را قطع کند و در انحصار دولت قرار دهد و با نظارت قاطع در این خصوص تصمیم بگیرد و بعد از طریق تعاونی های تولید، توزیع و مصرف و ارائه اعتبار به خانوارهای ضعیف و شناسایی شده، درآمد عرضه کند. با این کار همه خانواده ها دارای حداقل ها هستند. بعد از آن دولت باید از افراد ثروتمند مالیات دریافت کند، همچنین از افرادی که چند خانه دارند و همچنین از افرادی که معاملات سنگین انجام می دهند. از همه این افراد باید مالیات های سنگین دریافت کند و بخشی از آن را به فقرا اختصاص دهد و مابقی را برای اداره کشور هزینه کند. دولت براحتی می تواند بدون فروش نفت، کشور را از طریق مالیات و نظارت اداره کند. الان کشورهایی که نفت ندارند، چه کار می کنند؟ متاسفانه دولت ها به این مساله اعتقاد ندارند. چون حامی سرمایه داران هستند. البته من عمل آنها را می گویم چراکه هیچ وقت این موضوع را به زبان نمی آورند. دولت فعلی هم اعلام کرده سرمایه داری خوب است در حالی که قانون اساسی ما سرمایه داری را قبول ندارد. در میان صحبت هایتان به جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران اشاره کردید. در این باره بیشتر توضیح دهید. هدف اصلی آمریکا چه افرادی از جامعه ایران خواهد بود؟ نکته مورد نظر، این است که دولت وظیفه خطیر خودش را در شرایط کنونی که جنگ اقتصادی بسیار جدی شده، درک نکرده است. علاوه بر این که کم کم نمی توانیم نفت بفروشیم و باید توجه داشت که تمام واردات ارزی کشور از محل فروش نفت و مواد پتروشیمی و مواد معدنی است. به طور قطع و یقین می توان این موضوع را مطرح کرد که بعد از ارزان شدن نفت و کاهش صادرات نفت خام، غرب و آمریکا سراغ ارزان کردن مواد پتروشیمی خواهند رفت. بعد از آن که پتروشیمی را هم برهم زدند سراغ ارزان سازی مواد معدنی می روند، لذا از این طریق نمی توان ایران را آباد نگه داشت و عدالت برقرار کرد. لذا دولت ها باید در سیاست های لیبرالی خود تجدید نظر و به روح قانون اساسی مراجعه کنند. به مردم کشور اعتماد کنند و مصرف داخلی را از تولید داخلی تامین کنند. باید به کشاورز و تولیدکنندگان صنعتی کمک شود که اینها تولید کنند تا مصرف صورت گیرد. دولت هم صنایعی را که برایش صرف ندارد خودش به هر قیمتی ایجاد کند و در اختیار تولیدکنندگان قرار دهد. اگر ما به تولید اقلامی مانند گندم و... یارانه مضاعف اختصاص بدهیم طی مدت کوتاهی تولید آن برای کشاورز به صرفه خواهد بود، اما این گونه که دولت پیش می رود من از آینده ای که آمریکایی ها برای ما طراحی کرده اند، احساس وحشت می کنم. هدف این جنگ اقتصادی افرادی هستند که به قول معروف دستشان به دهنشان نمی رسد. به این دلیل که آنها حامی و پشتیبان این نظام هستند. تلف شدن فقرا از گرسنگی مرگی است که شاید گزارش نشود، اما مردم را به ستوه می آورد. این صحبتی را که عرض کردم از خدا می خواهم که هیچ زمانی اتفاق نیفتد، اما این یک دوراندیشی و تصور است، اما اگر اتفاق افتاد چه باید بگوییم؟ اگر از این کار جلوگیری کنیم ما برنده این جنگ هستیم و استقلال اقتصادی و اشتغال به وجود آورده ایم و اگرنه؛ هیچ نگویم بهتر است. محمدحسین علی اکبری / گروه اقتصاد
شنبه 11 بهمن 1393 ساعت 07:40
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 18]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها