محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843041299
گزارش فارس از مناظره «کرامت انسانی از دیدگاه اسلام» بین غرویان و سروش محلاتی چه حرف‌هایی رد و بدل شد/ «کرامت انسانی» ذاتی است یا اکتسابی
واضح آرشیو وب فارسی:فارس: گزارش فارس از مناظره «کرامت انسانی از دیدگاه اسلام»
بین غرویان و سروش محلاتی چه حرف‌هایی رد و بدل شد/ «کرامت انسانی» ذاتی است یا اکتسابی
حجت‌الاسلام غرویان گفت: از بیرون که سیر تفکرات فقهی و فلسفی و انسان‌شناختی را رصد می‌کنم، می‌بینم ضرورت‌های زمان، فقهای ما را وادار می‌کند فتاوای جدید بدهند، بحث کرامت ذاتی انسان و کرامت کفار و طهارت کفار نیز از این دست است.
به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، مناظره «کرامت انسانی از دیدگاه اسلام» بین حجج اسلام محسن غرویان و محمد سروش محلاتی، از اساتید حوزه و دانشگاه عصر روز گذشته (دوشنبه 8 دی ماه) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به پایان رسید. در ابتدای این نشست اشرف بروجردی، معاون فرهنگی اجتماعی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به نخستین نشستی که درباره کرامت انسانی دراین پژوهشگاه برگزار می‌شود، توضیح داد: در مبحث ذاتی بودن یا نبودنی کرامت انسانی بین علما اختلافاتی وجود دارد بنابراین ما هم در جهت اعتلای اندیشه و رشد و توسعه مفاهیم دینی و معارف الهی دراین حوزه گامی برخواهیم داشت. محمدحسن ضیایی‌فر، دبیر کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران در این نشست دبیری جلسه را برعهده داشت و عنوان کرد: امروزه بحث‌های کرامت انسانی در صدر مباحث قرار دارد و برای آنها بودجه‌های سنگین در جهان صرف می‌شود تا هر کشوری خود را مدلل نشان دهد. در زمانه‌ای این جلسه برگزار می‌شود که فقه و مراکز تخصصی اسلامی ما خارج از حکومت نیستند تا بگویم حکومت راه خود را می‌رود و ما دیدگاه‌های اجتهادی خود را داریم، بنابراین انتظار می‌رود که اندیشه اجتماعی و انسانی جریانی در حکومت داشته باشد و برنامه‌ها دراین زمانه سنجیده باشد چه اگر صرف نظری نسنجیده باشد برای نظام هزینه سنگین در بر دارد، در نهایت باید این گفتمان را در راستای پیشبرد دغدغه‌هایمان تقویت کنیم.
*مناظره، نه منازعه! حجت‌الاسلام محسن غرویان: امروز راجع به کرامت انسانی تحقیقات گسترده‌ای می‌شود، از سال 2010 به این سمت ده‌ها کتاب در کشورهای مختلف به زبان‌های متعدد نوشته شده و تفسیرهای مختلفی از آن شده است. در این جلسه سعی داریم مناظره به معنای واقعی داشته باشیم نه منازعه. این مناظره علمی نظرات مختلف در برخواهد گرفت. در بحث‌هایی هم که درباره کرامت انسانی می‌شود ما راهی نداریم جز اینکه شروع فلسفی داشته باشیم چرا که اگر با حدیث و آیه شروع بکنیم فرضمان بر این است که عده‌ای در دنیا تعبدی به آیات و روایت اسلام ندارند، بنابراین بهتر است تحلیل فلسفی و حکمی داشته باشیم. نکته دیگر تفسیرها از اسلام و آیات و روایات در همه زمینه‌ها گوناگون است بنده معتقدم ما باید قرائت‌های مختلف را بپذیریم و این امر اجتناب ناپذیر است. در بحث کرامت نمی‌توانیم از زیر بار پلورالیسم و قرائت‌های مختلف خارج شویم، اینکه کدام تفسیر را دیگران می‌پذیرند بستگی به قوت استدلال ما دارد، دنیای امروز دنیای برهان و استدلال است و ما هم در این عرصه باید استدلال داشته باشیم. نکته دیگر خود کرامت باید به عنوان کلیدواژه معنایش روشن شود و یک تحلیل‌های قوی اینجا لازم است، باید فلسفه را تعریف کنیم و بگوییم فیلسوف کیست. بنده تعاریف فیلسوفان یونان باستان را تدریس کردم باید وارد این بحث‌ها شویم تا کرامت انسانی را دریابیم ، اینها زیربنای علوم انسانی در تمام رشته‌ها هستند و ضرورت دارد که با این نگاه ما وارد بحث‌ها شویم. * انسان‌ها کرامت ذاتی دارند یا کرامت اکتسابی است؟ به اعتقاد بنده کرامت یک مفهوم نسبی است برای روشن شدن بحث باید بررسی کنیم که وقتی می‌گوییم انسان موجود کریمی است نسبت به چه چیز کریم است؟ بنده می‌گویم که خداوند حی و انسان هم حی است، حیات انسان تجلی حیات خداوند است و در بین عالم طبیعت انسان اشرف احیاء است، بنابراین همه انسان‌ها کرامت دارند چون خداوند یکی از اسماء خود را در وجود انسان زنده کرده است و آن هم حی است با این نگاه برای همه انسان‌ها یک کرامت و ارزش ذاتی قایل می‌شویم. اما یک نگاه مقایسه‌ای و اضافه‌ای درباره اینکه انسان‌ها کرامت دارند نسبت به جمادات و نباتات و ... دارای کرامت اضافی است، در منابع دینی آیات و روایت نیز بدان اشاره شده است کرامت اکتسابی جایی مطرح می‌شود که انسان‌ها علم و فضائل اخلاقی را مطرح می‌کنند این هم از نگاه فضائل و رذائل است. *منشأ کرامت انسانی باید حیات باشد حجت‌الاسلام سروش محلاتی: نکته اول این است که اگر کرامت ذاتی است همه انسان‌ها از نظر برخورداری کرامت با هم مشترک هستند و جنسیت و ملیت و دین و ... هیچ دخالتی ندارد و به هر میزان مشخص دیندار باشی، کرامت ذاتی داری و بالعکس، بنابراین شخصی که فاقد دین هم هست از آن برخوردار است اما اگر قائل به کرامت ذاتی نشدیم نظریات مختلفی مطرح می‌شود ولی آنچه فعلاً در جامعه مطرح است اینکه کرامت برای انسان ناشی از دینداری اوست کسی که دین حق را نمی‌پذیرد از آن برخوردار نیست! براساس دیدگاه یکی از علما در جامعه ما آنگاه انسان خلیفة الله است که «مستخلف عنه» است یعنی خداوند را بفهمد اما اگر جای خدا قرار بگیرد و حرف خود را بزند او خلیفة‌الله نیست، پس لقب «کرّمنا» می‌گیرد، در نهایت کرامت برای انسان به علاوه دین است یا برای خود انسان است؟ این اصل بحث است! آنچه بنده اینجا ادعا می‌کنم این است که کرامت ذاتی البته نه به نحوی که حاج آقای غرویان گفتند منشأش باید حیات باشد، در هر مرحله هر موجود زنده کرامت دارد ولی کرامت انسانی به ماهو انسان مطرح است. عقل، اراده، احساسات، عواطف و گرایشات امتیاز بشر برای انسان است اینها اینجا اصول موضوعه است و اصول مشترک بحث ماست. انسان با این امتیازات آیا حقوق خاصی دارد؟ از جنبه عقلی بله، خود امتیازات کرامت است ما به این اعتقاد داریم که چون انسان تفکر محور است خداوند بیهوده قدرت تفکر به انسان نداده، همه چیز با حکمت خداوند سازگار است. بیان قرآن کریم به پیامبر (ص) این است که اگر خدا می‌خواست همه انسان‌ها را مؤمن خلق می‌کرد و اراده انتخاب را بین کفر و ایمان از انسان می‌گرفت. *بنی آدم نشانه کرامت است نه شیعه و مسلمان بودن بنابراین در قدم نخست باید مبنای کرامت را اثبات کرد ، دوم رابطه حقوق و انسان را مشخص ساخت. اگر کسی اعتقادی به مسائل فلسفی ندارد و دلش به قرآن آرام می‌گیرد باید با آیات قرآن این مباحث را برایش بیان کرد اما بنی آدمی که خداوند می‌فرماید را نمی‌توان شیعی و مسلمانی کرد، خود بنی آدم نشانه گستردگی کرامت است. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌گوید که کرامتی که خداوند فرموده کفار را هم شامل می‌شود. ما انسان‌ها می‌خواهیم در کره زمین زندگی کنیم آیا بدون کرامت انسان‌ها امکان همزیستی بین انسان‌ها هست؟ آنهایی که نشسته‌اند و اعلامیه جهانی حقوق بشر را نوشتند دنبال راه حل عملی در شرایط جهانی بودند. *دین عنصری بین همه انسان‌ها است حجت‌الاسلام غرویان: فرمایشی که جناب سروش محلاتی مطرح کردند مربوط به آیت‌الله جوادی آملی است، منتها من هم با ایشان همراهی می‌کنم. بحث مهم جناب سروش این است که آنچه در بحث کرامت امروز مطرح است مسئله دین است اینکه آیا انسان باید برای کرامت داشتن دیندار باشد یا کافر و مؤمن فرقی ندارد؟ استدلال سروش بر لغت «کرّمنا» در قرآن کریم ممکن است، اما اینطور می‌توان گفت که همه انسان‌ها دین ندارند دین عنصری بین همه انسان‌ها است که به تعبیر قرآن تبدیلی برای آن نیست این دین اگر مراد باشد شامل همه انسان‌ها می‌شود، این منظر آیت‌الله جوادی برای گفتن انسان با ایمان و تدبیر است. آیت‌الله جوادی آملی همینطور انسان را موجود متأله می‌دانند اما با توجه به تفاوت‌های کفر و ایمان باید گفت که نگاه فقهی با نگاه غیرایدئولوژیک متفاوت است البته انسان‌ها فطرتاً پاک هستند و به لحاظ ایمان فطری هم کرامت انسانی دارند و ملاک آن کرامت هم ایمانشان است یعنی بالقوه هم مؤمن‌اند و کرامت ذاتی دارند اما الان به ادیان کره زمین نگاه کنیم همه خود را مؤمن و خداپرست می‌دانند و دارای کرامت انسانی، ما نمی‌توانیم خود را قاضی کنیم که ایمان ما درست است و کفر هر چیزی غیر از باور ما است! بنده پیشنهادی برای شما دارم و اینکه اساتید اروپایی را برای دیدار با برخی علما نبریم چرا که ما یک بار مهمانانی از متکلمان مسیحی داشتیم خدمت یکی از علما بردیم، آن عالم به محض ورود گفت که ما حرفی با مسیحی‌ها نداریم، البته ما این سخن ایشان را برای آن مسیحی‌ها ترجمه نکردیم و گفتیم که استاد حالشان خوب نیست! ما تفاسیر مختلفی از اسلام داریم و نگاه‌ها متفاوت است برای انسان‌ها نیز حقوقی قائل هستیم اگر ما می‌بینیم که گوشه‌ای از جهان به حقیقت توحید و یکتاپرستی یک حکومتی یا ملتی ظلم می‌شود ما می‌گوییم مسئولیت داریم وارد کارزار شویم. کرامت انسانی در فقه چندان مورد توجه نیست حجت‌الاسلام سروش محلاتی: متأسفانه دیدگاه کرامت انسانی در فقه خیلی مورد توجه قرار نگرفته، حال باید بررسی کرد که آیا ظرفیت نداشته یا اینکه اصل قرار نگرفته است. کرامت ارزشی و اکتسابی محوریت در اندیشه اسلامی دارد ، علامه جعفری هم در اندیشه اسلامی برای کرامت ارزشی خیلی مانور داده‌اند. اینجا بگویم که بنده نمی‌خواستم اسم اشخاص برده شود ولی حال که برده شد، باید بگویم که آنچه آیت‌الله جوادی آملی گفتند با این توجیهات قابل بحث نیست چرا که ایشان تصریح کردند انسان آنگاه خلیفة است که اولا مستخلف عنه را بفهمد و ثانیاً آن را اجرا کند، الان آیا مردم چین فرمایش خدا را اجرا می‌کنند؟ بنابراین معنی فرمایش استاد جوادی آملی این نیست. استاد غرویان هم اگر بفرمایند که ملاک دین فطری است باید گفت که دین فطری بالقوه است نه بالفعل. تصور کنید افرادی که بالفعل کافرند را بگوییم بالقوه در فطرتشان خداشناس هستند اگر دین بالقوه شود عین ملاک کرامت بالقوه است، احکام کرامت هم بالقوه می‌شود اما ما می‌خواهیم کرامت بالفعل ایجاد کنیم چرا که با آنها چیزی بدست نمی‌آید، پس این مشکلی را حل نمی‌کند. نکته دیگر اصلاً ایمان از بیخ و بُن ملاک کرامت ذاتی نیست، اگر بناست براساس ایمان کرامت ذاتی تعریف شود چرا اجنه را نمی‌گوییم دارای کرامت‌اند؟ مگر آنها مؤمن ندارند؟ آنها هم مسلمان دارند و سؤالات شرعی خود را از پیغمبر (ص) می‌پرسیدند. ملائکه چطور؟ آنها مؤمن هستند یا خیر؟ اما بحث روی کرامت انسانی است ما باید امتیاز انسان را نشان دهیم اگر از مشترکات انسان و موجودات دیگر بگذریم مسئله کرامت انسان پاسخ خود را پیدا نمی‌کند. مسئله دیگر آنچه آقای غرویان گفت که کرامت و مبنای کفر و ایمان را برای همه قرار می‌دهیم و می‌گوییم همه برخوردار از دین هستند و کرامت دارند پس کسانی که دین ندارند چه؟ بازهم خودشان گفتند که ما نباید قضاوت کنیم که کسی دین ندارد بنابراین من می‌گویم اگر این مطلب اینجا گفته شود همه جا باید مطرح شود، پس چرا جاهای دیگر احکام کفر را مترتب می‌کنیم؟ پس این امر با مطلب قبلی قابل قبول نیست. *سیر آینده تفکراتمان روشن نیست متأسفانه ما در یک سیری قرار گرفتیم که این سیر آینده روشنی ندارد سال 1357 انقلاب ایران پیروز شد بلافاصله چند ماه بعد مجلس تدوین قانون اساسی تشکیل شد شخصیت اول جامعه فکری بنی علما شهید مطهری بود و همان ردیف مرحوم شهید بهشتی قرار داشت ما آن زمان وقتی کتاب‌های آنها را می‌خواندیم آینده حکومت را ترسیم می‌کردیم در آنها خیلی به سهولت کرامت ذاتی انسان بحث شده است به طور مثال کتاب «نظام حقوقی زن در اسلام» که در آن مطهری بحث کرد بنای اعلامیه حقوق بشر کرامت انسانی است اما او بعد گفت که اینها به لحاظ فلسفی از اثبات کرامت عاجزند، بنابراین ما این سرمایه را داشتیم و ششمین اصل در بند دوم قانون اساسی‌مان نیز کرامت انسان است متأسفانه بعد از یکی ـ دو دهه ما هبوط کردیم که این حرف‌ها با دین و مذهب نمی‌سازد و هرکسی که دین دارد کرامت ذاتی دارد و بالعکس غیر از این کسانی که شهروند جمهوری اسلامی بشوند نیز کرامت دارند و کسانی که در صدد براندازی نظام باشند تا مفسد فی الارض هم کشیده می‌شوند! امیدواریم مسیر ما به جاهای خطرناک نیانجامد وضع ما واقعاً چگونه است یک اصولی زمانی داشتیم مرحوم علامه طباطبایی در تفسیرالمیزان به ارتباط انسان و خدا اشاره کردند پس اولاً کرامت ذاتی به لحاظ مبانی اسلامی قابل دفاع است و ثانیاً اگر نباشد ما باید مبنای جایگزین را برای آن معرفی کنیم و بگویم به دنیا ما طبق چه منطقی با شما حرف می‌زنیم؟ ثالثاً جریان عمومی بحث کرامت و تفکر واقعاً در جامعه ما دچار چالش شده است و باید متفکرین جامعه بهرحال این معضل را حل کنند و پاسخ روشنی داشته باشند و به مردم بگویند مبنای ما درباره کرامت چیست و چگونه باید عمل کنیم تا کی باید استخوان لای زخم بگذاریم و در لفافه سخن بگوییم. ضیایی: استاد سروش صحبت‌هایشان را رک و با صراحت گفتند اما آقای غرویان خیر، نتیجه‌گیری آقای سروش این بود که حقوق انسانی برای همه انسان‌ها فارغ از دین و ... وجود دارد و این حقوق مبتنی بر کرام انسانی است. حجت‌الاسلام غرویان: البته این را بگویم آقای سروش صریح نظرشان را گفتند منتها بنده چند سال زودتر نظرم را گفتم و در سازمانی که کار می‌کردم آزادی تفکر نداشتم بنابراین از آنجا بیرون آمدم. استاد سروش گفتند راهی که ما می‌رویم پایانش معلوم نیست ولی بنده می‌خواهم آن سمت قضیه را بگویم که ضروریت‌های زمان و تحقیقات علمای ما و اسلام‌شناسان ما را به سمتی می‌برد که بهرحال به طور ناخودآگاه بپذیریم یک سری واقعیت‌های جهان امروز با فتاوای علما تغییر می‌کند، من از بیرون که سیر تفکرات فقهی و فلسفی و انسان شناختی را رصد می‌کنم می‌بینم که ضرورت‌های زمان، فقهای ما را وادار می‌کند فتاوای جدید بدهند، بحث کرامت ذاتی انسان و کرامت کفار و طهارت کفار از این دست است. الان نظریه مشهوری دادند و می‌گویند کفار اهل کتاب پاک هستند ولی زمانی می‌گفتند کفار کلاً طاهر نیستند حالا باشیم و ببینیم اینها در آینده گسترش می‌یابد! بنده امیدواری می‌دهم در دو دهه آینده فتاوای به روزتر و کاربردی‌تر شاهد خواهیم بود، حال در آینده احتمالاً به جواز ازدواج با کفار هم می‌رسیم چون ضرورت زمان اقتضا می‌کند! انتهای پیام/ک
93/10/09 - 11:41
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 39]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها