محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1842202853
اسیدپاشی، نشانه التهاب در جامعه است
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اسیدپاشی، نشانه التهاب در جامعه است تهران - ایرنا - تارنمای خبری خبر آنلاین می نویسد :عبدالصمد خرمشاهی وکیل دادگستری و اصغر مهاجری جامعه شناس در میزگردی تاکید کردند مهمترین نکته در پیشگیری از وقوع اسیدپاشی ، کار فرهنگی است.
اسیدپاشی و تصاویر دلخراش آن که در فضاهای مجازی منتشر می شود، موضوعی است که این روزها بیشتر از قبل افکار عمومی را به خودش مشغول کرده است. اسیدپاشی ها در اصفهان، یک مورد اسیدپاشی نمایشی در تهران (اینجا)، یک مورد دیگر با انگیزه شخصی دو پزشک باز هم در تهران (اینجا). چند مورد اسیدپاشی در شهرهای دیگر.
شاید اگر اسیدپاشی های اصفهان نبود، دوباره نگاه عمومی به اسیدپاشی، جلب نمی شد. هنوز مردم منتظرند تا تکلید اسیدپاشی های اصفهان مشخص شود. اما سوالی که در این زمینه پیش می آید این است که «اصلا چه می شود که عده ای به این عمل هولناک اقدام می کنند؟» و «چرا با این که پیش از این هم موارد دیگری اسیدپاشی رخ داده بود، حالا جامعه چنین واکنش گسترده ای به آن نشان می دهد؟» و اصلا «نقش مسئولان و قانونگذاران در این زمینه چیست؟»
این پرسش ها را در میزگردی با حضور دکتر اصغر مهاجری، جامعه شناس، استاد دانشگاه و پژوهشگر مسائل اجتماعی و همچنین عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان و وکیل دادگستری مطرح کردیم.
مشروح این میزگرد را که در کافه خبر برگزار شد، می خوانید؛
آقای مهاجری، اسیدپاشی های اخیر چه با انگیزه انتقام شخصی و چه با انگیزه های دیگر صورت گرفته باشد، نشانگر نوعی خشونت افراطی است. چه می شود که افرادی دست به چنین اقداماتی می زنند؟
مهاجری: اینها خشونت هایی است که در جامعه به افراد منتقل می شود. به نظر شما رفتارها در ایران بیشتر از جنس خشونت است یا لطافت؟ این رفتارهای خشن را در ترافیک هم می توان دید یا مثلا درون خانواده یا در آموزش و پرورش چه برخوردهایی صورت می گیرد؟ طبق مطالعاتی که اخیرا چاپ شده، در یک جامعه آماری در مراجعه به متخصصین گوش، بررسی شده که بیشترین و مرکزی ترین خشونت از سمت خانواده بوده است. به این صورت که گوش مراجعه کنندگان به خاطر ضربه ای که دیده اند و از طرف افراد خودی مورد اصابت قرار گرفته، دچار مشکل شده است و این عدد نزدیک به 80 درصد از بیمارانی را که به سمت ناشنوایی می روند شامل شده است. در عین حال ادبیاتی را که پشت تریبون های عمومی و رسانه ها بیان می شود را بررسی کنید. در کار تحقیقاتی که در زمینه جابجایی ادبیات سیاسی دو گروه اصلاح طلب و اصولگرا دیده ام، در زمانی که با هم تخاصم می کنند واژه ها بسیار خشن می شود. با در نظر گرفتن این شرایط عمومی و آنچه هر روزه در اطرافمان مشاهده می کنیم، این را باید بپذیریم که رفتارهای ما رفتارهای خشنی است و از میانگین خشونت رفتارهای جهانی بالاتر است.
ریشه این خشونت ورزی در کجاست؟
مهاجری: در چرایی این موضوع باید گفت اولا ما خودمان را مطلق گرا دانسته و تفکر، ارزش ها و باورهای خودمان را حق و مطلق ی دانیم، دوما این که آستانه تحمل پایینی داریم. درواقع به لحاظ روانشتاختی آستانه تحملمان کم است و به لحاظ معرفت شناسی مطلق گراییم. اگر خودمان را مطلق ندانیم و آستانه تحملمان را بالا ببریم بسیاری از نابهنجاری های اجتماعی را کاهش خواهید داد و بسیاری از مشکلاتی را که جبران ناپذیرند تحت همین پیشگیری جبران شده می بینیم. اگر رسانه ها، دولت و نهادهای متولی، برای پیشگیری در این دو مورد هزینه کنند، می توان سود بسیاری برد اما می بینیم که بعد از واقعه به فکر چاره اندیشی می افتیم.
در ماجرای اسیدپاشی های اخیر شهر اصفهان، نه تنها مردم اصفهان بلکه ساکنان شهرهای دیگر هم به این قضایا واکنش نشان دادند. علت این نگرانی ها را در چه می دانید؟ این مساله را ناشی از التهاب جامعه می دانید یا صرفا ناشی از اعتراض به همین موارد اسیدپاشی است؟
مهاجری: در نظریه های جامعه شناسی فرد یا افراد به صورت گروهی قبل از اینکه یک کنش را انجام بدهند اول وضعیت را تعریف یا تفسیر می کنند بعد فهم می کنند و بعد تصمیم به کنش می گیرند. کنش فردی یا جمعی نداریم که این فرمول در آن اجرا نشده باشد. با توجه به این موضوع، می توانم بگویم در یک دهه اخیر جامعه به سمت التهاب رفته و سرمایه اجتماعی کاهش پیدا کرده و هر روز هم رو به کاهش است؛ سرمایه اجتماعی که سه ضلع طلایی اعتماد، شفافیت و پویایی گروه ها را دارد. دوم اینکه ما وارد عرصه های ارتباطاتی شدیم و به خاطر اینکه شفافیت اجتماعی هم وجود ندارد دچار آنارشیسم خبری و تحلیلی هستیم. به تعبیر دیگر چون سواد رسانه ای زیادی نداریم (این میزگرد را هم بخوانید) و به دلیل فقدان سواد رسانه ای فاقد تحلیل می شویم، سر دوراهی اخباری که به ما می رسد قرار می گیریم، شک می کنیم چه کسی درست می گوید و التهاب ایجاد می شود. یکی از التهاب ها و پیامدهای منفی آینده ممکن است این باشد که رسانه ملی به عنوان یک تمام کننده خبر جایگاه خود را از دست بدهد یعنی اعتماد مردم به آن روز به روز کمتر شود و چون سواد رسانه ای وجود ندارد، به التهاب نزدیک شویم. عامل سوم این است که در ایران شفاهیات بسیار قوی و محکم است و این عاملی هزاران ساله است و زمانی هم که خبری، التهابی وارد موج رسانه شفاهی می شود بسیار سریع بزرگ می شود. در عین حال باید به شرایط منطقه هم اشاره کرد که از لحاظ سیاسی جامعه ما را ملتهب کرده است چرا که به تبع این که همسایه هایمان ناآرامند، ناآرامی جامعه ما هم افزایش پیدا کرده است.
آقای خرمشاهی، شما به عنوان یک حقوقدان فکر می کنید چرا اسیدپاشی به یک بحران اجتماعی در جامعه امروز ما تبدیل شده است؟ این که مجازات بازدارنده مناسبی برای این بزه نداریم چقدر در تکرار این موضوع یا واکنش نسبت به این اتفاق موثر است؟
خرمشاهی: من بارها و بارها در مبحث اسیدپاشی مطلب نوشتم و هشدار دادم که این قضیه را جدی بگیرید اما نمی دانم چرا ما در ایران می گذاریم تا به بحران می رسیم به سراغ موضوعات می رویم در حالی که اقدامات پیشگیرانه در مکتب جزا جایگاه مناسبی دارد. در اسید پاشی بار جنبه عمومی آن بر جنبه خصوصی آن غلبه می کند. بزهی اینچنین که امنیت یک جامعه را به چالش می کشد بار عمومی اش بیشتر از جنبه خصوصی آن است. این موضوع در سال های قبل و در چندین مورد تکرار شده بود که من و بسیاری از کارشناسان دیگر نسبت به آن اخطار دادیم. به عقیده من با توجه به اثری که این کار برجامی گذارد، جرمی سنگین تر از اسیدپاشی نداریم. ما هرچقدر هم که از این موضوع حرف بزنیم یا بخواهیم با آنهایی که این اتفاق درموردشان افتاده همدردی کنیم باز هم نمی توانیم درک کنیم که یک قربانی اسیدپاشی چه می کشد. من موکلانی داشته ام که این اتفاق برایشان رخ داده و واقعا نمی توان توصیف کرد که چه آزارهای جسمی و روحی را تحمل می کنند.
با توجه به ابعاد فاجعه آمیز این قضیه، مجازات مناسبی برای مرتکبان اسیدپاشی اعمال می شود؟
خرمشاهی: در بحث مجازات باید ابتدا هدف مجازات را بدانیم. مجازات ها صرفا در یک مقطعی می توانند بازدارنده باشند. باید ببینم دنبال چه چیزی هستیم. مثلا در این خصوص آیا با قوانین و مقررات شدید و برخورد با مرتکبین موضوع حل می شود؟ اگر فقط از زاویه تنبیه و مجازات به مسئله نگاه کنیم راه به جایی نمی بریم. مجازات ها در کنار سایر اقداماتی که باید صورت بگیرد، تاثیرگذار است.
قانون ما درباره مجازات مرتکبان اسیدپاشی چه می گوید؟
خرمشاهی: در اسفندماه سال 1337 لایحه ای قانونی راجع به افراد اسیدپاش تصویب شد. صدر این لایحه عنوان شده بود اگر کسی با اسید مرتکب قتل دیگری بشود مجازاتش اعدام است که این امر طبیعی است. در قسمت دیگری از آن هم عنوان شده بود که اگر موجب نقصان یکی از اعضا شود مجازات حبس ابد دارد. میزان حبس در شروع به جرم هم ذکر شده است یا به تناسب صدماتی که به قربانی وارد می شود حبس هایی تعیین شده بود. متاسفانه یا خوشبختانه مجرمان این قضیه کم بودند و این قانون زیاد به کار گرفته نشد تا محک بخورد و بدانیم که چقدر بازدارندگی دارد. در سال 1352 به بخشی از این قانون اصلاحیه ای خورد که البته تاثیر چندانی نداشت. بعد از انقلاب و در سال 1370 با تصویب قانون مجازات اسلامی مواجه شدیم با بحث قصاص و باز هم تا آن سال ها موارد جرم کمی صورت می گرفت و چندان نمی شد بررسی کرد که این قصاص تا چه اندازه کارایی دارد. تا اینکه چندین مورد اسیدپاشی با انگیزه های شخصی رخ داد و اغلب در حد شخصی باقی ماند. در ماده 272 قانون مجازات اسلامی سابق، 5 شرط برای اجرای قصاص عضو گذاشته بودند. یکی از این شرایط تساوی در اجرای قصاص بود؛ اما درعمل شعب اجرای احکام با این معضل مواجه شدند که چگونه این حکم را اجرایی کنیم. بعد راهکارهایی اندیشیدند که به عنوان مثال در مورد خانم بهرامی گفتند بینایی را از مرتکب این جرم بگیریم و اسید در چشمش تزریق کنیم و بقیه جراحت ها با دیه کیفری پرداخت شود. اما باز هم در عمل این کار مقدور نشد و به عقیده من این نوع مجازات خودش وحشت ایجاد کرده و با عواطف و احساسات جمعی سازگار نیست بنابراین باید بگویم تا این تاریخ حتی یک مورد هم مجازات قصاص عضو انجام نشده است.
مهاجری: بعضی از قوانین ما به عنوان مثال همین قوانین در مورد همین مساله اسیدپاشی عدالت اجتماعی ندارند، ایجاد نمی کنند و نمی توانند ایجاد کنند. به عنوان نمونه اگر هم با فناوری بسیار بالایی قانون قصاص عضو را همان طور که قانونگذار پیش بینی کرده انجام دهیم، آیا زیبایی یک زن را گرفتن معادل زیبایی یک مرد را گرفتن است؟ هرگز. این قانون در دل خودش بذرهای عدالت اجتماعی را نمی کارد.
با تشدید مجازات مرتکبان اسیدپاشی موافقید؟
خرمشاهی: مجازات باید بازدارنگی داشته باشد؛ مثلا مجازات های تکمیلی داریم و پله ها و مراتب مختلفی برای تشدید مجازات ها هست که باید اعمال شود. به عقیده من حالت جرمیه و تنبیه مجرم نباید کم رنگ شود اما در عین حال مخالف مجازات های شدید هستم و به نظرم اگر کارهای زیر بنایی را انجام بدهیم دیگر نیازی به مجازات های شدید وجود ندارد. در کنار مجازات هایی که داریم، باید کارهای آموزشی و زیربنایی صورت بگیرد تا مردم جامعه حقوق یکدیگر را رعایت کنند و افراد خودشان مجری قانون شوند. مادامی که علت های بزه از بین نرود و آموزش و مسائل زیربنای فرهنگی جامعه شکل نگیرد چگونه انتظار داریم که صرفا از طریق مجازات جامعه رو به کمال برود؟
مهاجری: علاوه بر قانون، باید به نکات ظریف دیگری نیز توجه کرد و این که نباید شرایط را برای وقوع جرم در جامعه فراهم کرد.
در دو مورد اسیدپاشی در تهران، مجرمان به سرعت بازداشت شدند و مشخص شد انگیزه شخصی بوده است. اما سوالی که با وقوع اسیدپاشی های اصفهان پیش آمد این است که با این که هنوز مرتکبان اصلی شناسایی نشده اند و انگیزه عاملان اسیدپاشی مشخص نشده، چرا گزینه هایی مانند انتقام گیری شخصی حذف شد و افکار عمومی به سمت مسائلی مانند مبارزه با بدحجابی و امر به معروف رفت؟
مهاجری: دو عامل به تفسیر مردم از این واقعه کمک کرده است. یکی این که دستگاه های حفاظتی و امنیتی ما دیر این مجرمان را دستگیر کرده و مردم احساس کردند شفافیت آنها در این زمینه کم است و عامل دیگر اینکه رسانه های توجیه گر به رد این اتفاقات و مسائل پرداختند. واکنش دوگانه رسانه و مسئولین به این عوامل کمک کرد و اجازه داد که برخی از مردم تفسیر کنند که این موضوع با یک امر عامدانه و مداخله جویانه ارتباط دارد.
خرمشاهی: ما در عرصه قانون گذاری بیشتر شعار می دهیم و حرف می زنیم تا این که عمل کنیم در حالی که اگر بپذیریم که یکی از اهداف مجازات بازدارندگی است، اجرای مجازات به موقع مجرمین یکی از عوامل تاثیرگذار در احترام به قانون است.
مهاجری: بله، ضمن این که رسانه ملی قادر است بسترسازی فرهنگی کند و به طور مستقیم و غیرمستقیم آموزش های لازم را ارائه دهد؛ اما ما این آمادگی را ایجاد نمی کنیم و جامعه در حالت پویایی قرار ندارد و اسباب برای تخاصم اجتماعی آماده است. در چنین زمان هایی برخی از رسانه ها و جناح های سیاسی به کنشگری که سواد رسانه ای کمتری دارد اجازه می دهند وضعیت را اینگونه تفسیر و فهم کند و آنگونه واکنش نشان بدهد. طبیعتا مسئولین هم علاوه بر پاسخگویی شفاف و صریح در چنین مواردی، باید حواسشان به چگونگی طرح هایی که ارائه و درباره آنها حرف زده و تصمیم گرفته می شود باشد تا جامعه دچار تنش نشود.
آقای خرمشاهی، شما نقش مسئولان در تعیین قوانین را در پیشگیری یا بروز چنین جرایمی چقدر تاثیرگذار می دانید؟ به عنوان مثال این که در ماجرای اسیدپاشی های اخیر، گفته می شد برخی قوانین تبعیض آمیزی که نسبت به زنان وجود دارد می تواند در نهایت به چنین نگاه و واکنش هایی نسبت به آنها منجر شود.
خرمشاهی: من با این موافقم که برخی از قوانین به خودی خود مشکل ساز هستند و باعث می شوند ناهنجاری هایی بوجود بیاید. باید در قوانینی که وضع می شوند، اقتضائات زمان و مکان را در نظر بگیریم. قوانین وضع نمی شوند که در کتاب های قانون و در کتابخانه ها خاک بخورند. قوانینی که با روح و عرف جامعه همخوانی نداشته باشند خود به خود متروک خواهند شد. نباید با وضع قوانین ناهمگون با جامعه، ارزش قانون را پایین بیاوریم. یکی از علل موفقیت کشورهای توسعه یافته احترام به قوانین است و یکی از دلایل قانون گریزی در جامعه ما وضع قوانین نامتناسب در جامعه است. وضع قوانین نامناسب و قوانینی که با جامعه پیوند نمی خورد خودش موجب رفتار ضد قانون می شود. قوانین مردسالارانه است اما تحت هر شرایطی از حالت اعتدال نباید خارج شویم.
مهاجری: قانون اگر عادلانه نوشته شود به نفع همه است. در جامعه ما مردان و قدرتمردان قانون را می نویسند، می خوانند، تفسیر و اجرا می کنند. در مورد اسیدپاشی چه با کنش فردی و چه با کنش جمعی صورت گرفته باشد، اولین متهمان مردان هستند. اگر نسبت بگیریم می بینیم که مردان بیشتر اسید می پاشند تا زنان، پس این جرم و انحراف را می توان مردانه خواند. ما باید جامعه را به شکلی هدایت کنیم که قدرت از حوزه های خشونت محور به حوزه های نرم بیاید تا کسانی که زور بیشتری در بازو دارند بیشترین جرایم را مرتکب نشوند. مردان باید بپذیرند که باوجود همه امکانات اجتماعی که دارند از بلوغ اجتماعی کمتری برخوردارند. البته دلیل این نوع تربیت مردان مادران هستند. مادران مردان را مردانه تربیت می کنند به مفهوم اعمال خشونت. یکی از متهمان این قضیه فرهنگ ماست. در بحث فرهنگ و خاصه در مورد مقوله اسیدپاشی می بینیم که تجلی رفتارهایمان با نمادهای خاصی انجام می شود در حالی که نمادهای دیگری هم برای نشان دادن این اعتراض ها هست. این فرهنگ، فرهنگ خشونت زاست و باید تعدیل شود. همه باید تلاش کنند التهاب را کاهش بدهند. التهاب با رفتارهای خوشبو، خوش منش و رفتارهایی که منافع جمعی را تقویت می کند و بالا بردن سواد رسانه ای کاهش پیدا می کند.
به خوش منشی در رفتار اشاره شد؛ اما عده ای می گویند بخشش آمنه موجب شد که این اسیدپاشی های اخیر هم اتفاق بیفتد.
خرمشاهی: اینطور نیست. این اسیدپاشی ها هیچ ربطی به بخشش آمنه ندارد و اگر او فرد اسیدپاش را بخشیده یا نبخشیده بود باز هم این اتفاق ها ممکن بود رخ بدهد. آیا درمورد مواد مخدر شدیدترین مجازات ها اعمال نشد؟ اما امروز به چه نتیجه ای رسیده ایم جز این که آمار قاچاق موادمخدر روزافزون شده است؟
مهاجری: اگر می خواهیم از وقوع چنین اتفاقاتی پیشگیری کنیم، باید از مجرای صحیح آن وارد شویم به طوری که اصلا چنین وقایعی امکان بروز و ظهور پیدا نکنند، نه این که بعد از آن بگوییم حالا اگر مجرم بخشیده شود یا مجازات شود کدام تاثیرگذارتر است؟ باید کاری کنیم که اصلا بستر برای چنین اقداماتی فراهم نباشد و در این میان مجلس قانونگذاری ما نقش بسیار مهمی دارد. قانون اساسی ما می گوید که قوانین محلی را باید شوراها بگذارند ولی مجلس برای همه قانون می گذارد. اگر پژوهشی هم می شود خودشان پژوهش می کنند. مگر می شود موضوع را متولی خودش پژوهش کند و خودش هم ناظرش باشد!؟ باید دیوار بی اعتمادی نظام پژوهشی دانشگاه و مجلس در مسئله قانون گذاری بشکند ضمن این که در جاهایی که مجلس صلاحیت قانون گذاری ندارد باید این قانونگذاری بر اساس قانون اساسی به حوزه های محلی سپرده شود. باید در مجلس این امر مورد نظر باشد که برای قانونی که وضع می شود بستر فهم و اجرای درست آن در جامعه ایجاد شده است یا نه.
منبع/ خبر آنلاین
اول **
12/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 20]
-
گوناگون
پربازدیدترینها