واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: آسایش بدون آرامش؛ محصول مدرنیته تهران - ایرنا - رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: مدرنیته مردم را به آسایشی بدون آرامش رسانده است.
به گزارش روز دوشنبه گروه فرهنگی ایرنا، حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه افزود: مدرنیته سعی کرده تا با معنویتی مانند عرفان های نوپدید، مشکلات خود را ترمیم کند، اما بدون خدا و توحید نمی توان مشکلات مدرنیته را برطرف کرد.
براساس گزارش شبکه قرآن و معارف سیما، وی که در برنامه شب آسمانی این شبکه با موضوع دین و مدرنیته سخن می گفت، افزود: مقصود غرب از معنویت در مدرنیته فقط آرامشی بود که بتواند آتش جهنمی را که به دست خود درست کرده کم کند و براین اساس صدها و هزاران عرفان های نوپدید را ایجاد کردند.
خسروپناه در ابتدا گفت: مدرنیته تقریبا از اوایل قرن شانزدهم بوجود آمد و حقیقت آن را دکارت معرفی کرده بود و کانت و هگل نیز آن را تکمیل کردند و گفتند که مدرنیته عقلانیت خودبنیاد است.
وی افزود: عقلانیت خودبنیاد یعنی انسان آن چه که می شناسد و آن چه را که باید انجام دهد، فقط باید براساس عقل خودبنیادش باشد که این عقل ممکن است تجربه یا عقل استدلال گر باشد و یا ترکیبی از عقل و تجربه باشد.
خسروپناه اضافه کرد: در قرون وسطی مسیحیتی ایمانگرا در غرب حاکم بود که اصالت را به ایمان می داد. یعنی می گفتند ما ایمان می آوریم تا بفهمیم و عقلانیت را در درجه دوم و در حاشیه می دانستند و در حقیقت در آن زمان ایمان را بر عقل و فهم مقدم می دانستند.
وی افزود: بنابر این زمانی که رنسانس اتفاق افتاد این معادله برعکس شد و از آن پس گفتند من می فهمم تا شاید ایمان بیاورم.
این استاد فلسفه اظهار داشت: برخلاف مسیحیت، اسلام هیچ موقع نمی گوید ایمان بیاورم تا بفهمم، بلکه اسلام معتقد است که من می فهمم تا ایمان بیاورم، یعنی تقدم عقل بویژه در اسلام شیعی بر ایمان، اصل مسلم است و اسلام بعد از عقل یک منبع معرفتی دیگر به نام وحی را نیز می پذیرد.
وی تاکید کرد: مدرنیته دقیقا مقابل کلیسای قرون وسطی بود، اما بعد از آن از میان مذاهب مسیحیت، پروتستان ها نسبت به کاتولیک ها و بویژه ارتدوکس ها راحت تر با مدرنیته کنار آمدند.
خسروپناه افزود: بخش اعظمی از پروتستان ها با مدرنیته کاملا آشتی کردند و هر جا می دیدند فهمشان از دین با مدرنیته نمی سازد، آن فهم را تغییر می دادند، اما این گونه آشتی را نمی توان به کاتولیک ها نسبت داد. زیرا در بسیاری از موارد، منتقد مدرنیته است و در جایی هم اگر احساس کند که مدرنیته با کرامات انسانی در تعارض است آن را نقد می کند.
این استاد حوزه اضافه کرد: ما می توانیم نسبت خود را با مدرنیته به شکل چهار فرض قابل تصور، مطرح کنیم. یعنی یا باید مدرنیته ستیز باشیم به این معنا که کل مدرنیته را رد کنیم و یا مدرنیته پذیر باشیم یعنی همه موارد مدرنیته را بپذیریم و مورد سوم این که مدرنیته گریز باشیم به این مفهوم که ما حرف خودمان را بزنیم و مدرنیته هم حرف خودش را.
وی ادامه داد: فرض چهارم نیز این است که مدرنیته گزین باشیم یعنی به مدرنیته نگاه گزینشی داشته باشیم و نظر اکثر متفکران اسلامی از جمله علامه محمدحسین طباطبایی و استاد شهید مرتضی مطهری این است که باید مدرنیته گزین باشیم. زیرا برخی از ابزار صنعت ممکن است تباه کننده باشد.
رییس موسسه حکمت و فلسفه گفت: امروزه در مدرنیته بر اساس همان عقلانیت خودبنیاد، مقوله ای به نام اخلاق را در کنار تکنولوژی می گذارند و مثلا می گویند اخلاق حرفه ای، اخلاق تکنولوژی و حتی در بیست و چند سال اخیر نیز مقوله جدیدی را به نام معنویت مطرح کردند.
وی افزود: در واقع آن ها چون دریافتند که عقلانیت خودبنیاد مشکل ایجاد کرده است برای این که این عقل خودبنیاد، مشکل خود را ترمیم کند از این بحث معنویت استفاده می کند. البته آن ها معنویت بدون دین را مطرح می کنند یعنی نمی خواهند به دینی مانند قرون وسطی که ایمان گرا بوده پناه ببرند؛ زیرا از این دین، ایمان گرایی در ذهن دارند که عقل را به حاشیه کشانده است.
خسروپناه همچنین گفت: هنگامی که انسان معاصر با تکنولوژی بی آرامش مواجه شد، تلاش کرد تا با عقلانیت خودبنیاد، معنویتی را هم که در آن آرامش وجود دارد، ایجاد کند و براین اساس در غرب، ایمان در مقابل عقل قرار دارد و این دقیقا خلاف اسلام است.
وی بیان داشت: بعد از جنگ جهانی دوم و بویژه بعد از حمله اتمی آمریکا به ژاپن، همه دیدند آن مدرنیته و تکنولوژی که فکر می کردند با آن بتوانند زمین را به بهشت تبدیل کنند نه تنها نتوانسته چیزی را که او در ذهن دارد محقق کند، بلکه جهنمی ایجاد کرده است. بنابراین به فکر افتادند تا این مدرنیته را به نحوی کنترل کنند.
رییس موسسه حکمت و فلسفه ایران اظهار داشت: زمانی که در مدرنیته معنویت مطرح شد، مقصودشان از این معنویت تنها آرامش بود تا بشر آتش جهنمی را که به دست خود درست کرده کم کند؛ لذا صدها و هزاران عرفان های نوپدید را ایجاد کردند اما باز هم این نتیجه نداد.
وی افزود: این معنویت ها صرفا برای آرامش و یا کنترل موقتی مدرنیته بود. وقتی خدا و توحید کنار برود؛ مدرنیته با اخلاق و معنویت هم نمی تواند خودش را ترمیم کند لذا معتقدیم مساله اصلی توحید است. البته این توحید تنها به حرف نباید باشد بلکه باید به بطن زندگی مردم وارد شود.
فراهنگ**1003**1027
10/09/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 15]