تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 9 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):حقّ فرزند بر پدر ، آن است كه نام خوب بر او بگذارد و او را خوب تربيت كند و قرآن به...
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1819259903




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

مکتب عاشیقی ارومیه متوسل ترین هنر به ائمه اطهار


واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: مکتب عاشیقی ارومیه متوسل ترین هنر به ائمه اطهار روزنامه آراز آذربایجان در شماره روز یکشنبه خود به بیان ویژگی های مکتب عاشیقی در آذربایجان غربی پرداخته و آن را متوسل ترین هنر به ائمه اطهار توصیف کرده است.


در این مطلب می خوانیم:
عاشیق سرایشگر حماسه ها و سرگذشت ملت خویش و یار و یاور شادیها و غمهای سرزمین خود است. هر چند دلایل قانع کننده ای برای شروع مکتب عاشیقی از یک تاریخ معین موجود نیست، ولی بنابر شواهد موجود می توان سابقه ای چند هزار ساله برای آن متصور شد. چنانچه از دوران قبل از اسلام نیز شواهدی دال بر وجود عاشیق در ایران موجود است. اولین عاشیقی که امروزه می توانیم از او نام برده و اطلاعاتی راجع به آن بدهیم، پیر و راهنمای ایل اوغوز، دده قورقوت می باشد.
بنابر روایاتی دده قورقوت، اولین ترک مسلمان شده و اولین مبلغ اسلام در میان ترکان نیز می باشد که بعد از ملاقات با پیامبر گرامی اسلام و تقبل اسلام، به میان ایل خویش آمده و اوغوزان را دعوت به اسلام کرده است. بعد از دده قورقوت راجع به عاشیقهای بعد اطلاعات موثقی در دست نیست. با اطمینان می توان گفت در طول دوره های تاریخی، عاشیق در این سرزمین موجود بوده، گرچه با نامهای مختلفی از قبیل؛ وارساق، اوزان و … .
* عاشیقها روایتگر شفاهی حماسه ها و داستانهای سرزمین خویش بوده است و تا چند دهه اخیر، ادبیات آنان به ندرت به صورت مکتوب نگاشته شده بود.
با ظهور سلسله صفویه، نامی از عاشیق نیز به میان آمده و بنابر یافته های موجود اولین عاشیق (با نام عاشیق؛ قبل از آن اوزان نامیده شده اند)، در این دوره ظهور می کند. عاشیق قربانی، عاشیق و شاعر هم عصر شاه اسماعیل صفوی است که بنا به دعوت شاه اسماعیل به دربار وی راه می یابد و مورد احترام قرار می گیرد و قربانی اولین شخصی است که بنابر اطلاعات موجود از او با عنوان عاشیق یاد می کنند و آثارش کمابیش در دست است.
*مکتب عاشیقها به سبک و سیاق امروزی، از دوره صفویه شکل گرفته و تا به امروز تکامل یافته است.
بنابراین می توان گفت، مکتب عاشیقهای آذربایجان به سبک و سیاق امروزی، از دوره صفویه شکل گرفته و تا به امروز تکامل یافته است. بعد از قربانی ما به عاشیقهای بعد از آن می رسیم که هرکدام تأثیراتی بر مکتب عاشیقی گذاشته و در پیشبرد این مکتب کوشش کرده اند. مانند عاشیق عباس توفارقانلی، عاشیق مسکین ابدال، خسته قاسم، عاشیق آلی، عاشیق علی عسگر، عاشیق دوللو مصطفی و . .. .
عاشیقها در مکتب ارومیه برخلاف دیگر مکاتب، به صورت تکنواز و انفرادی در مجالس ظاهر شده و به اجرای هاواهای خود می پردازند، همچنین در هاواها نیز با دیگر مکاتب مانند تبریز- قره داغ ، هشتری و… تفاوتهایی دارند که این خصوصیت، مکتب ارومیه را از مکاتب دیگر متمایز می کند. هاواهای موجود در مکتب ارومیه، برخلاف مکاتب دیگر، اکثراً ریتمیک نبوده و به نوعی سکون و اندیشه در بیشتر آنها دیده می شود. از دلایل ریتمیک نبودن اکثر هاواهای مکتب ارومیه می توان به همراهی نکردن بالابان و دایره در این سبک اشاره کرد.
در طول سالیان دراز در مکتب عاشیقی تبریز، عاشیق هم نصیحتگر و اندرزگوی مجلس بوده و هم نوازنده رقص و شادی آن دیار. اما در آذربایجان غربی و سبک ارومیه، این دو وظیفه از هم متمایز شده و توسط اشخاص جداگانه ای اجرا شده اند.
در محیط عاشیقی ارومیه، عاشیق به عنوان نصیحتگر و داستانگو ظاهر شده و در مجالس عروسی و شادی در داخل منزل ،مجلس و یا درقهوه خانه ها به ایراد نصیحت و پند و اندرز مشغول شده است و وظیفه موسیقی شاد و ریتمیک را به دهل و سرنا داده است که آن هم در بیرون از مجلس آهنگهای شاد و ریتمیک را اجرا کرده است.
با این وصف در مکتب تبریز- قره داغ این دو با هم ادغام شده و به خاطر اینکه قوپوز با دهل و سرنا نمی توانسته هماهنگی کند، به صورت گروه سه نفره قوپوز- بالابان- دایره درآمده است که آن هم به نوبه خود باعث ایجاد هاواهای شاد و ریتمیک بسیاری در آن مکتب شده است و از طرفی اصالت موسیقی عاشیقی را زیر سوال برده است .
امروزه همین امر یعنی ادغام سه ساز فوق، از لحاظ علمی باعث پیشرفت و گسترش آن مکتب در میان خوانندگان و هنرمندان غیر عاشیق نیز شده است. تعداد هاواهای مخصوص مکتب ارومیه در حدود 60 می باشد که در برخی از آنها با مکتب تبریز-قره داغ و همچنین هشتری اشتراک دارند.
*مکتب عاشیقی ارومیه، قدیمی ترین موسیقی موجود در خاورمیانه
با توجه به گفته اساتید موسیقی دانشگاه دولتی باکو سبک اورمیه را می توان به عنوان قدیمی ترین موسیقی موجود در خاورمیانه معرفی کرد، چرا که با بررسی و تحقیق بر روی این موسیقی و نتها و پرده های اجرایی آن می توان قدمت آن را تا دوران سومر پیش برد. پروفسور محرم قاسملی، عضو آکادمی علوم جمهوری آذربایجان و فولکلورشناس برجسته و محقق موسیقی عاشیقی نیز مکتب عاشیقی ارومیه را قدیمی ترین مکتب در بین مکاتب عاشیقی دانسته و حتی قدمت بعضی از آهنگهای آن را به قبل از پیدایش عاشیق و در دوره ای که عاشیق و بخشی و آکین از هم جدا و منفک نشده بودند، می برد.
اما صرف نظر از نظریه های فوق و با توجه به آثار رسیده به دست ما می توان قدمت مکتب ارومیه با سبک وسیاق امروزی را حداقل 250-300 سال تخمین زده و تاریخ نگاره ای به قدمت 200-250 سال نیز می توان برای آن نوشت که دربردارنده رویدادها و ابداع هاواها و اشعار شاعران و عاشیقهای آن و به طورکلی ادبیات عاشیقی مخصوص مکتب ارومیه باشد.
در مکتب عاشیقی اورمیه، عاشیقهایی مثل دوللو مصطفی، بگمز قولو، همت، ایشو و دوللو اباذر، و … را می توان نام برد که هر کدام در عصر خویش یلی برای خود بوده اند و نقش هر کدام در پیشرفت محیط عاشیقی ارومیه بی بدیل بوده است. از عاشیقهای 100 سال اخیر این مکتب نیز می توان به عاشیق جواد، عاشیق یعقوب، عاشیق اسد خویلو، عاشیق حسن قاشیقچی، عاشیق فرهاد، عاشیق علی قیزیلباش و از عاشیقهای معاصر می توان عاشیق عزیز، عاشیق درویش، عاشیق دهقان، عاشیق اسمعلی و … را نام برد.
*عاشیق مجلس خود را با نام خدا و با مدح پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) آغاز می کند
آهنگهایی که به اسم طایفه ای و یا قومی نامگذاری شده اند؛ مانند: شاغی و ترکه مه، .برخی از آهنگها هم بنا بر اقتضای شعری که با آن خوانده می شود و یا بر طبق خواسته ایجاد کننده آن بدون دلیل خاصی نامگذاری شده است؛ هاواهایی از قبیل دیوان، گرایلی، تجنیس، دستان و … .
این هاواها هم به نوبه خود ، در زمان ایفا و تقدم و تأخر در اجرای مجالس عاشیقی با هم فرق دارند. مثلاً عاشیق در شروع مجلس باید دیوانی بنوازد. به طوری که بدون دیوانی مجلس را شروع نمیکنند. آن هم دلیل خاص خود را دارد.
1- مضمون اشعار دیوانی بیشتر، حقیقت و شریعت بوده و مضامینی مانند مدح خدا، پیامبر و ائمه و همچنین پند و نصیحت و اندرز است. عاشیق هم مجلس خود را با این مفاهیم شروع می کند. دیوانی در مکتب ارومیه سه نوع است؛ کسمه دیوان، شاه ختایی دیوانی و عثمانلی بحریسی یا بحری دیوان.
2- صدای عاشیق در شروع اجرا و خواندن هاواها این اجازه را نمی دهد تا هاواهایی که در اوج و زیر اجرا می شود را بخواند. در غیر این صورت ممکن است صدای عاشیق گرفته شده و از ادامه اداره مجلس برنیاید. از همین روی، هاواهای دیوانی به خاطر اینکه در قسمت بالایی دسته قوپوز نواخته شده و به خاطر بم بودن پرده های بالایی قوپوز نیاز به بالا بردن صدا و به اوج رساندن صدای عاشیق نیست، توسط آنها برای تنظیم صدای خود استفاده می شود.
گروه دوم آهنگهایی هستند که بعد از دیوانی خوانده می شوند، آنها هم هاواهایی مثل تجنیس و ترکه مه و تاجری است که این هاواها نیز نیاز زیادی به اوج رساندن صدا نمی باشد و در حد متوسط و بینابین هستند.
گروه سوم نیز به نام هاواهای خدنگی معروفند، که بیشتر مواقع در پایان مجلس و اجرای عاشیق ایفا می گردد.
زیراکه صدای عاشیق بعد از خواندن چندین هاوای به اصطلاح نرم و متوسط آماده اجرای هاواهایی است که نیاز به بالا بردن صدا و به اوج رساندن و یا در زیرخواندن آن می باشد. هاواهایی مثل قره باغی، شکریازی و …. از آن نوعند.
*حقیقت، شریعت، یاد خدا ، توسل به خدا و ائمه اطهار محوری ترین پیامهای داستانهای عاشیقی
در بحث ادبیات عاشیقی، محیط عاشیقی ارومیه مشابه دیگر مکاتب است که اشعار به کار برده شده توسط عاشیقهای آن اشعار هجایی است که در قالبهای بایاتی، گرایلی، قوشما، دیوانی، تجنیس و جیغالی تجنیس می باشند.
از شاعران مشهوری که از 200 سال پیش تاکنون در این محیط فعالیت داشته اند، می توان دوللومصطفی، بالوولو مسکین، قول هارطون، عندلیب، پورآذر، دده کاتب، یداله پاشایی و صدها شاعر دیگر را نام برد که هر کدام در هر یک از قالبهای فوق شعرهایی داشته اند.داستانهای عاشیقی این محیط نیز غنی هستند.
** رسانه ها**
8136


25/08/1393





این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 46]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


فرهنگ و هنر

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن