واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: شالیکوبی هایی که در مازندران شالی نمی کوبند پایگاه خبری "نگاه نیوز" مازندران در ستون اقتصادی خود در مطلبی با عنوان"شالیکوبی هایی که در مازندران شالی نمی کوبند" به چالش های فراروی این واحدها پرداخت.
این پایگاه خبری نوشت : واردات بیش از حد برنج به کشور، تمایل فرآوری کنندگان این محصول به ادامه فعالیت را به حداقل رسانده است.
به همین دلیل امسال بر خلاف روال گذشته، دیگر کارخانه های شالیکوبی اقدام به خرید شالی کشاورزان برای تبدیل کردن آن به برنج، ذخیره سازی و سپس عرضه کردن آن به بازار ندارند.در حال حاضر شالیکوبی داران به صورت حق العمل کاری به فعالیت خود ادامه می دهند.
زنجیره تولید برنج در کشور همچنان سنتی است. از مرحله نشاء شالی گرفته تا برداشت و در نهایت فرآوری و تبدیل شدن آن به برنج سال هاست که بدون تغییر باقی مانده و این مسئله سبب شده به رغم سختی های تولید این محصول، ضایعات تولید در این بخش بالا برود.
برنجی که می توانست با اصلاح ساختار شالیکوبی ها دانه ای سالم داشته باشد تا ارزش افزوده بیشتری نصیب تولیدکننده اش کند، در ساختارهای سنتی با حداقل 25 درصد افت مواجه می شود و قیمت آن به یک سوم برنج سالم تقلیل پیدا می کند.
از سوی دیگر خرد و کوچک شدن شالیزارها به دلیل قوانین وراثت و تمایل کشاورزان به کشت ارقام محلی که راندمان آن حداکثر 4 تن در هکتار است، سبب شده که کشاورزان تولیدات خود را در قالب محموله های کوچکی به شالیکوبی ها تحویل دهند در نتیجه انگیزه ای برای ایجاد شالیکوبی های بزرگ و متمرکز در استان های برنج خیز کشور وجود ندارد.
محمود قایخلو یکی از شالیکوبی داران سنتی که در نزدیکی شهر ساری به فعالیت مشغول است با اشاره به اینکه واردات بیش از حد برنج سبب شده تا دیگر شالیکوبی ها محصول کشاورزان را خریداری نکرده و به صورت کارمزدی فعالیت کنند، می گوید: «میزان تولید برنج عمده مشتریان محدود، در حد نیاز سالانه خود آنهاست.»
وی با اشاره به اینکه برای سفید کردن یک کیسه 75 کیلویی برنج فقط 10 هزار تومان حق العمل دریافت می کند، در پاسخ به این پرسش که چرا شالیکوبی خود را مدرن نمی کند، سر تکان می دهد.
قایخلو از بیماری های مختلف تنفسی که شالیکوبی داران به آن مبتلا می شوند، می گوید. از مطالباتی که ماه ها در انتظار وصول آن باقی می مانند و نگیزه ای که دیگر برای فعالیت در این حرفه برایش باقی نمانده است.
وی بیان می کند که محصول کشاورزان حداقل سه ماه در انبار شالیکوبی داران باقی می ماند اما اگر طی این مدت مفقود شود، صاحب شالیکوبی باید خسارات را پرداخت کند. این شالیکوب سنتی اگرچه معتقد است که اصلاح ساختار شالیکوبی ها ضایعات برنج را کاهش می دهد اما بر این باور است که اصلاح ساختارها صرفه اقتصادی ندارد.
واردات بیش از حد برنج هندی گریبان بخش تولید را گرفته و دامنه تبعات آن به استان های شمالی هم رسیده است. قایخلو از رستوران ها و آشپزهایی انتقاد می کند که ترجیح می دهند برنج هندی را به دلیل پخت راحت تر استفاده کنند.
در مجموع واردات بیش از نیاز برنج به کشور سبب شده تا شالیکوبی داران چه در بخش صنعتی و چه سنتی محصول کشاورزان را خریداری نکنند. در نتیجه محصول روی دست شالیکاران شمالی باد کرده است. در این بازار کساد، طرح های وزارت جهاد کشاورزی برای تجمیع شالیکوبی ها هم به بوته فراموشی سپرده شده است. پنج سال قبل طرح تجمیع شالیکوبی ها در وزارت جهاد کشاورزی تهیه و به تصویب رسید تا با حمایت های دولتی کارخانه های کوچک برنج با یکدیگر تجمیع شده و علاوه بر به روز شدن تجهیزات، امکان مدیریت بهتر برای چرخه فرآوری این محصول مهم در سبد غذایی جامعه فراهم شود. اما عملا این طرح سال هاست که خاک می خورد.
برخی از شالیکوبی ها بدون کمک های دولتی تجهیزات خود را به روز کرده و حتی سیستم هارد بویلینگ که خرده های برنج را به یکدیگر متصل کرده و برنج سالم تولید می کند، خریداری کرده اند اما واردات برنج مدت زمان بازگشت سرمایه گذاری این گروه را هم افزایش داده است در نتیجه خطوط جدید بدون استفاده باقی مانده اند. ابوالقاسم نادری یکی از افرادی است که در سال 92 کارخانه خود را صنعتی کرده است. اما وی هم از بازار بد برنج می نالد و معتقد است که دولت برای تجمیع شالیکوبی های سنتی باید برنامه مناسبی داشته باشد.
نادری کل سرمایه گذاری لازم برای مدرن کردن شالیکوبی خود را پنج میلیارد تومان اعلام کرده و می گوید که سال گذشته 700 تن برنج در انبارهای خود داشته و سه ماهه ابتدای امسال این محصول را هزار تومان کمتر از قیمت تمام شده تولید یعنی بین سه هزار تا دو هزار و 800 تومان به فروش رسانده است.
وی مدرن شدن شالیکوبی ها را ضرورت امروز کشور می داند زیرا با ایجاد شالیکوبی های مدرن علاوه بر کاهش ضایعات برنج امکان ایجاد سیلوهای متمرکز برای ذخیره سازی این محصول هم فراهم می شود.
این شالیکوبی دار صنعتی با اشاره به اینکه برنج پس از سفید شدن الک شده و محصول شکسته از آن جدا می شود، می گوید که قیمت برنج بر اساس درصد شکستی متفاوت است.
وی اضافه می کند که هر کیلو برنج پرمحصول شکسته مرغی بین 400 تا 500 تومان قیمت گذاری می شود. برنج نیمه شکسته پرمحصول بین 800 تا 1000 تومان و برنج پرمحصول لاشه که دانه شکسته و درست با هم مخلوط است؛ به قیمت 1800 تومان از کشاورزان خریداری می شود. در حالی که اگر این دانه های شکسته سالم بود، هر کیلو برنج باید بیش از چهار هزار و 400 تومان از کشاورزان خریداری می شد.
نادری وجود فضله موش و حشره در برنج های ایرانی را یکی از معضلات اصلی ناشی از نبود سیلوهای مدرن معرفی می کند.
وی تاکید می کند که خسارات ناشی از فعالیت جوندگان فقط با سیلوهای مدرن قابل کنترل است، ضمن آنکه امکان دسترسی به آمار درست تولید برنج برای تنظیم بازار و واردات تنها در سایه تبدیل متمرکز شالی در شالیکوبی های مدرن و سپس ذخیره سازی در سیلو امکان پذیر است.ک/1
621/608
22/07/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 32]