واضح آرشیو وب فارسی:فارس: حجت الاسلام رهدار در گردهمایی جنود عقل:
تعاریف غربی در پژوهشهای ما هژمون شدهاند
رئیس موسسه فتوح اندیشه گفت: متأسفانه در بسیاری از پژوهشهای ما خواسته یا ناخواسته تعاریف غربی هژمون شدهاند، به این علت که ما محدوده، ماهیت و نتایج موضوعات خود را از غرب گرفتهایم، متناظرهای غربی را به اشتباه پیدا کرده و به جای فلسفه در ابتدای کار از فقه استفاده کردهایم.
به گزارش خبرنگار آئین و اندیشه خبرگزاری فارس، دومین روز گردهمایی فعالان تحول علوم انسانی کشور تحت عنوان «جنود عقل» امروز (شنبه 30 شهریور) در اردوگاه شهید چمران تهران برگزار شد. حجتالاسلام احمد رهدار رئیس موسسه فتوح اندیشه در این همایش درباره مغالطات روش مواجهه مسلمین در برابر علم غرب عنوان کرد: پیشنهاد این موضوع به دو علت ارائه شد، نخست انتشار کتاب علم دینی بنده و اینکه بحثهای دیگری از جمله مباحث این جلسه باید بدان ضمیمه شود و دوم توجه به این موضوع برای کسانی که در عرصه علم دینی زحمت جدی میکشند. وی در ادامه افزود: باید این را بدانیم که نسبت ما با دنیای غرب آیا با روش های شایسته ای صورت گرفته یا خیر؟ بنده معتقدم که چون تابه حال به این قضیه توجه جدی نشده کلاه های سنگینی سر ما رفته است! در بسیاری از پژوهش های ما خواسته یا ناخواسته تعاریف غربی هژمون هستند یعنی محدوده و ماهیت و نتایج موضوع را ما از غرب می گیریم. حجت الاسلام رهدار با تعریف برخی واژه ها عنوان کرد: به طور مثال خود واژه علم که کلیدواژه آن بسیار در قرآن و روایات آمده است گمانم این است که مسلمانان توصیه اسلام درباره علم را شنیده اند و بعد از آن یک اشتباه روشی درباره درک ماهیت، خصوصیات و نتایج و پیامدهای آن را از محضر اسلام تلمذ نکرده اند. به همین دلیل است که در ذهن خود ما اگر بخواهیم بگوییم عالم چه کسی است به مدرک و تحصیلات توجه می کنیم درحالیکه باید به تقوا، اخلاص، شکر و ... توجه کنیم. رئیس موسسه فتوح اندیشه افزود: مثال دیگر درباره مرگ است که در ادبیات دینی ما به کرات درباره آن بحث شده است اما همین واژه در علوم دیگر معانی متفاوتی دارد، مرگ پدیده ای کلیدی و مهم است که در پژوهش های ما از آن یک تعریف متفاوت شده است بنده در یکی از مقالاتم مرگ از بنا به روایتی از امام علی (ع) آن چیزی دانست که زندهی باشی و ذلیل باشی و بمیری و عزیز باشی، تعریف کردم که همین رویکرد مرا استادم ایدئولوژیستی تفسیر کرد درحالیکه ایستادن تپش قلب انسان، پیشپاافتادهترین تعبیر از مرگ است. وی با بیان اینکه اگر بخواهیم واژه پیشرفته را تعریف کنیم ، براساس دیدگاه غربی این «پیش» هیچ گاه نزد ما نیست، توضیح داد: درحالیکه به عقیده یک دیندار پیش بودن نزدیکی به ساحت الهی است. چه شده که ما مسلمانان این همه کتاب نوشتیم اما تعریفمان از پیشرفت ، تعریف غربی است؟ انسان در دنیای مدرن نخست با وجه سیاسی و سپس حقوقی تعریف می شود و این با تعریف ما از اسلام متفاوت است. حجت الاسلام رهدار با اشاره به تعاریف از انسان در اوایل قرون پانزدهم تا قرن بیستم توسط افرادی چون ماکیاول، لامارک، نیچه و دیگران گفت: این افراد انسان را میمون، ابر انسان و ابر حیوان، گرگ و روباه تعریف کرده اند همین تعاریف انسان ها را به جنگ جهانی اول و دوم کشاند و سپس هم که منشور حقوق بشر بازهم با حق وتو برای انسان ها در غرب تعریف شد. وی در ادامه توضیح داد: تعریف انسان با دیدگاه غربی برای ما غلط است اهل بیت (ع) انسان را انتزاعی فهم نکردند، انسان دیندار در ساحت اسلام خارج از متن خود تعریف نمیشو. حجتالاسلام رهدار یکی دیگر از اغلاط ما در برداشت از علم غربی را غلط در قضاوتهای ما از علم غربی به شمار آورد و گفت: در اغلب موارد متناظرهای ما در عالم اسلام و غرب متفاوت است نباید یک نمونه تیپیکال غربی با نمونه اسلامی مثال بزنیم، حداقلی و حداکثری باید با هم سنخ خود مقایسه شود. وی با تأکید براینکه ادعا میکند بدترین فرد و جامعه اسلامی اگر با متناظرهای خودش مقایسه شود، بدترین جامعه اسلامی از بهترین جامعه غربی بهتر است، توضیح داد: به طور مثال در توجه قانون در غرب که خیلی هم به ظاهر غربیان مدعی آن هستند، باید گفت قانون درغرب متناظرش در عالم اسلام ، شریعت است. بنابراین اصل مقایسه قانون با قانون غلط است. پس پرده غرب بی نظمی ها و قانون شکنی های کلانی است که باید مطالعه شود. حجت الاسلام رهدار با تأکید بر اینکه دیگر اشتباه روشی ما مواجه شدن با غرب با فقه است، توضیح داد: مواجه ما برای سنجش غرب نمی تواند ابتدا با فقه باشد بلکه نخست باید با فلسفه وارد شویم. انتهای پیام/ک
93/06/29 - 19:37
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 57]