تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834845797
هویت معطوف به قدرت
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
بازگشت به خویشتن، بهترین سپر دفاعی در مقابله با هجمه استعمار است هویت معطوف به قدرت استعمار، پدیده‌ای نوظهور نیست که تحلیل آن صرفا مبتنی بر تحولات سیاسی معاصر باشد بلکه پیشینه‌ای به قدمت تاریخ تمدن دارد.
بشر از هنگامی که میل به شهرنشینی و مدنیت پیدا کرد بر آن شد هر چه بیشتر به گسترش قلمرو خویش با تهدید و تحدید قلمرو دیگران بپردازد و از آنجا که هر قومی تمایل به استقلال دارد و به تمامیت ارضی خود دل بسته است استعمار تنها از راه توسل به زر و زور می تواند به چپاول حریم دیگران دست یازد. حال این که کجا حیله و تزویر به کار می آید و کجا ارعاب و زور، این دیگر بستگی به کیفیات فرهنگی و شرایط بخصوص اقوام مختلف دارد. استعمار به واقع شکل انسانی و بشری همان قانون جنگل است که در آن اصل «تنازع بقا» و رویه «اعمال زور» حاکم است. ضعفا محکوم به نابودی اند و اعمال قدرت مساوی با بقاست. معیار تشخیص حق و باطل قدرت است و تلاش برای تفوق و برتری هر چه بیشتر، یگانه آرمان انسان از حیات روی کره زمین است، اما این تنها در صورتی است که معنای بخصوصی از قدرت را مدنظر داشته باشیم. مساله قدرت طلبی بحثی مهم است که به سادگی نمی توان این نظریه مسبوق به سابقه در تاریخ تفکر و فلسفه را منحط دانست و بدون نیاز به دلیل و برهان، کذب این گزاره را بدیهی انگاشت. باید میان ماکیاولیسم ـ به معنای مصطلح کلمه و فارغ از صدق یا عدم صدق آن بر نظریات ماکیاولی فیلسوف ـ که متناظر با میل به چپاول و استعمار ملت هاست و اراده معطوف به قدرت تمایز قائل شد. این تمایز نیازمند تفکیک قائل شدن میان دو ساحت مختلف است. یکی سیر تکامل نوع بشر به صورت تکوینی و قائم به ذات و دیگری راه و مسیری که انسان به مثابه موجود ذی شعور با نظر به حقوق و تکالیف انسانی طی می کند تا به صوتی کاملا وضعی و قراردادی خود را در مسیر کمال قرار دهد. پس تکامل را باید مجزا از کمال دانست. جهان مصاف قدرت است و گریزی هم از آن نیست. ضعیف یا باید قوی شود یا بمیرد. مخالفت با قدرت جز توجیه حقیرانه ضعف نیست و جای نق زدن های بچگانه که او چنین کرد و آنها چنان، جای ضجه و ناله از زخم های پنهان دوست و خنجرهای آخته بیگانه باید در مسیر قدرت گام برداشت. آنجا که خود نشکنیم و گزینه ای اگر هست دائر مدار شکستن یا نشکستن دیگران باشد. اخلاق تا زمانی که سلاح ضعفاست منحط است و ما اگر راست می گوییم باید بتوانیم و نکنیم نه این که از سر ناتوانی به اجتناب رو آوریم. «اراده معطوف به قدرت» ارتباط تنگاتنگی با بحث ما در اینجا دارد. این انگاره که بالاترین مفهوم تنها در کوششی است که نیچه برای گردآوردن نظریات خود حول محور یک سیستم یا نظام فلسفی منسجم صورت داده است، به معنای گسترش «خود» یا «مرکز قدرت» به فراسوی مرزهای وجودی خویش است و به این وسیله تفوق و برتری پیدا کردن، اما نه لزوما چیرگی بر دیگری، بلکه در واقع چیرگی بر نفس. جی. پی استرن در وصف این مفهوم می نویسد: «اراده معطوف به قدرت، نیروی محرک همه ارزشگذاری های ما بوده و نیرویی است که تعبیرهای ما را از جهان به چشم اندازهایمان وابسته می کند و فرضیات و برساخته های بزرگ فلسفی را پدید می آورد و اراده معطوف به قدرت انگیزه کسب دانش و نظم دادن به معلومات و ایجاد معرفت و حتی انگیزه ایجاد و ابداع است.» اما در پاسخ این پرسش که اراده معطوف به قدرت چه است، می گوید: «هر نوع واکنش انفعالی در برابر سرشت سلطه جویانه اراده یا به عبارت دیگر، هر نوع انحطاط و خستگی و نومیدی.» براستی منظور از این قدرت ستایی ها چیست؟ آیا ادامه منطقی سخنانی اینچنین در باب اراده معطوف به قدرت، فاشیسم و نازیسم است و بهترین نمونه ابرمرد، هیتلر خواهد بود و این گونه می توان استعمار و استثمار ملل را توجیه کرد؟ همه چیز بستگی به این دارد که قدرت را چیرگی بر نفس خویشتن معنا کنیم یا چیرگی بر نفوس دیگران. گرگوری بروس اسمیت در کتاب «نیچه، هایدگر و گذار به پسامدرنیته» می نویسد: «انسان می باید خواستن را نخواهد. این ابزاری مدرن برای رسیدن به فرجامی پسامدرن است. معصومیتی انباشته و مؤکد یا همان پذیرش خودانگیختگی که ساحت ظهور را همچون واقعیتی می پذیرد و سودای فراتر رفتن از آن را در سر نمی پرورد. این تصویری است که نیچه از آینده ترسیم می کند.» این تعبیر خواستن را نخواستن می تواند بیان دیگری از همان اصطلاح معنوی مبارزه با نفس باشد که از آن به مراقبه نیز تعبیر شده است. پس می توان گفت اگر مقصود از قدرت طلبی، چنین مفهومی باشد، قطعا نتیجه ، کاملا معکوس و تسلط بر خویشتن، بهترین مانع برای تلاش در جهت چیرگی بر دیگران یا همان استعمار و استثمار خواهد بود. مساله قابل تأمل دیگر، تفاوت میان معنای اصطلاحی تکامل و کمال است. بنا بر آنچه اشاره شد، تکامل به ساحت تکوینی وجود تعلق دارد و تنها این کمال است که چند و چون آن در ید اختیار ماست. کمال در فرهنگ های مختلف به اشکال متفاوتی تفسیر شده است: در فرهنگ شرق بیشتر در قالب چیرگی بر نفس با ریاضت و رهبانیت، در فرهنگ غرب بیشتر در قالب پیشرفت علمی و تکنولوژیک و در فرهنگ اسلامی ما در قالب نظام گسترده ای از اصول اخلاقی فردی و اجتماعی که محور اصلی آن قدرت مبتنی بر آگاهی، شناخت و معرفت است. در واقع می توان تفاوت اصلی فرهنگ ایرانی ـ اسلامی ما با فرهنگ شرق را در تعبیر حکمت به جای ریاضت خلاصه کرد که به طور کامل برخاسته از اصالت معرفت در سپهر اندیشگی دین اسلام است. امروزه دیگر استعمار تنها با هدف قرار دادن نظام های اعتقادی و فرهنگی اقوام و با تسلط بر اندیشه و باور ملت هاست که می تواند اعمال قدرت نماید و دیگر زمانه تکیه بر قدرت نظامی و تسلیحاتی به سر رسیده است. سرزمین های جغرافیایی را شاید بتوان به زور اسلحه تسخیر کرد ولی مواطن قلبی را اگر ریشه دار باشند به این سادگی نمی توان تحت تسلط درآورد و اینجاست که فریب و نیرنگ به سلاح اصلی استعمار بدل می شود. رضا داوری اردکانی در کتاب «فرهنگ، خرد و آزادی» می نویسد: «این فکر که علم باید آدمی را به قدرت برساند و سلاح او برای تسخیر عالم و آدم باشد در دوره جدید به وجود آمده است.» و این سوءاستفاده بشر امروز از علم و دانش را می توان مصداق این ضرب المثل فارسی دانست: «چو دزدی با چراغ آید، گزیده تر برد کالا.» هویت بومی هر قوم و ملتی را قدرت باور و اعتقاد یا همان قدرت معنوی آن ملت تشکیل می دهد. ابزار سلطه استعمار در جهان امروز بیشتر شامل القائات فکری و از آن جا تسلط درونی و روحی بر اقوام مختلف است تا تسلط ظاهری و بیرونی. یعنی پیش و بیش از هر چیز این اندیشه ها هستند که محل نزاع و کشمکش اند و مهم ترین عامل تسلط غرب بر اقوام دیگر را باید ضعف های ملل تحت سلطه دانست نه لزوما قدرت کشورهای استعمارگر که به گفته شهید مرتضی آوینی: «آن چیزی که باعث شده غرب یک چنین تسلطی به لحاظ تاریخی و فرهنگی در دنیا پیدا کند، ضعف هایی است که در آن برهه خاص از تاریخ، اقوام دیگر کره زمین گرفتارش بوده اند و قبل از این که ما این امر را به قدرت خود غرب برگردانیم، باید به نحوی به ضعف هایی که اقوام دیگر کره زمین دچارش بوده اند برگردانیم. ارزیابی این واقعیت، صرف نظر از این که علل آنچه بوده، نباید از این نظرگاه انجام شود که غرب زدگی امری است عارضی نه جوهری. ما اگر به مساله غرب زدگی این طور نگاه کنیم، در واقع چون معضل را خوب نشناخته ایم، هنگام درمان هم دچار مشکل می شویم و نمی توانیم آنچنان که باید از عهده اش بربیاییم و در واقع از این مساله ای که به یک نحو می شود گفت تقدیر تاریخی کره زمین بوده آن طور که شایسته است خارج شویم و به خودمان بازگردیم.» آزاد جعفری / جام جم
چهارشنبه 12 شهریور 1393 2:10 بازدید:1
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها