محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1843732839
تحلیل مسعود نیلی از موانع پیش روی اقتصاد ایران
واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین:
تحلیل مسعود نیلی از موانع پیش روی اقتصاد ایران اقتصاد > اقتصاد کلان - در اقتصادهای توسعه یافته دولت خود محور توسعه از پایین به بالا بوده و از آن جا که عملکرد دولت ها وابسته به قواعد از پیش تعیین شده بوده، اهمیت دولت به جز مواقع بحرانی در مرتبه چندم توسعه است.
مسعود نیلی مشاور اقتصادی رئیس جمهور چندی پیش در جلسه ای که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد به بیان دیدگاه های خود در مورد وابستگی اقتصاد ایران به نفت پرداخت. آنچه می خوانید خلاصه ای از سخنرانی دکتر نیلی در اتاق ایران است. 1- دهه 1330: کشاورزی (بخش مسلط کالایی) در این دهه، ایران دارای اقتصاد کوچکی بوده با جمعیت کم و بیسوادی خیلی زیاد که دارای اقتصاد معیشتی با توزیع نابرابر بوده است. ایران دارای جامعة روستایی با اقتصادی دارای تکنولوژی ساده و اقتصادی سنتی بوده که دولت نه می توانسته از یک بخش حمایت کند و نه رقابتی در آن وجود داشته است. دهه 30 ده های است که نفت در آن تبدیل به منبع اصلی دولت در اقتصاد می شود و اگر به حساب های ملی مراجعه کنیم، می بینیم که ترکیب تولید ناخالصی ایران در آن سال ها نسبت به سال های اخیر، بسیار متفاوت است؛ حدود 35 تا 37 درصد از تولید ناخالص داخلی را نفت تشکیل می داده و تقریبا همین مقدار را هم بخش خدمات بر عهده داشته است. یعنی بخش خدمات و بخش نفت حدود 80 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می داده اند و فعالیت های کشاورزی و صنعتی و غیره هم مربوط به 20 درصد بقیه می شده است. در دهه 30 رویکردی که در تخصیص منابع نفتی وجود داشته، به زیربناها و آموزش توجه داشته است. 2- دهه 1340: صنعت دولت محور در دهه 40، پس از اصلاحات ارضی، صنعت دولت محور شکل می گیرد و دولت فعالیت های صنعتی را با جایگزینی تولید بر واردات، رشد می دهد که همان تولید حمایتی است. شهرنشینی با محوریت مخارج دولت که از طریق فروش نفت خام حاصل می شده، گسترش پیدا می کند. در این جا می توان دید که شهرنشینی کشور ما از دل صنعتی شدن در نیامده بلکه از دل مخارج دولت از محل فروش نفت حاصل می شده، در آمده است. تقریبا از سال 47 به بعد، کسری بودجه در دولت های ما شکل گرفت. در این مقطع زمانی شاهد رشد فعالیت های صنعتی و کشاورزی بوده ایم. 3- نیمه اول دهه 1350: افزایش قیمت نفت (بیماری هلندی) در نیمه اول دهه 50، قیمت نفت ناگهان از 2 دلار به 10 دلار افزایش پیدا کرد و این اتفاق باعث شد که درآمدهای نفتی بسیار افزایش پیدا کند و مخارج دولت و حجم نقدینگی بسیار زیاد شود. در این مقطع زمانی تورم افزایش یافت به این صورت که ابتدا دورقمی شد و سپس به بالای 20 درصد رسید. در این دوره نرخ ارز ثابت نگه داشته شد و شاهد کاهش رقابت پذیری یعنی کاهش صادرات و افزایش واردات هستیم. در این زمان، نقش دولت در کنترل واردات خیلی زیادی می شود و کشاورزی تضعیف می شود. در این زمان، مهاجرت افزایش پیدا می کند و شاهد افزایش نابرابری در جامعه ایران هستیم. در چند سالی که منتهی به انقلاب شد، می توان دید که جابه جایی های زیادی از روستا به شهر صورت گرفت. نهایتا می توان گفت که نشانه های بیماری هلندی هم در این مقطع در اقتصاد ایران دیده می شود. 4- سال های 1358 تا 1367: اقتصاد انقلابی- جنگی این مقطع زمانی، دهه اقتصاد بعد از انقلاب بود که علاوه بر افزایشی که قیمت نفت پیدا کرده بود، دولت به دلیل شرایط بعد از انقلاب، بانکها، بیمه ها و صنایع بزرگ، متوسط و مهم دولتی شدند. شاهد هستیم که زمین های کشاورزی به صورت گستردهای توزیع شدند، شبکه حمل و نقل ریلی و هوایی دولتی شدند. همزمان با وسعت پیدا کردن بخش دولت در اقتصاد، تولید نفت به طور داوطلبانه با کاهش زیادی از حدود 6 میلیون بشکه در روز به 2.5 میلیون بشکه رسید. بنابراین منابع اقتصاد را کم کردیم اما مخارج آن را توسعه دادیم. در این دوره نظام توزیع دولتی شکل گرفت و رفاه جمعیت ساکن در شهرهای بزرگ در سیاست گذاری ها محور قرار گرفت. خدمات روستایی با جهاد سازندگی تقویت شد و تولید کشاورزی به خصوص محصولات آبی، تضعیف شد. همچنان شاهد کسری بودجه و کسری تراز پرداخت ها بودیم. نظام چند نرخی ارز حاکم شد و اقتصاد غیررسمی شکل گرفت. 5- سال های 1368 تا 1377: سازندگی و تعدیل اقتصادی در این دهه، سال های پس از جنگ بود که دولت در سرمایه گذاری و توسعه زیرساخت ها نقش پررنگی داشت. اصلاحات قیمتی اعمال شد و نقش دولت در قیمت گذاری کاهش یافت. در این دوره، شاهد رشد بالای حجم پول و بدهی های خارجی با محوریت شرکت های دولتی هستیم و تورم بالا در اقتصاد دیده می شود. در آخر این دوره نیز قیمت نفت شدیدا کاهش پیدا کرد و البته از نقش اختلالزای دولت در آخر دوره هم کاسته می شود. 6- سال های 1378 تا 1383: اصلاحات ملایم ساختاری (برنامه سوم توسعه) این دوره، سال های اجرای برنامه سوم توسعه است که افزایش تدریجی قیمت نفت اتفاق افتاده و درآمد حاصل شده از فروش نفت در توسعه زیربناها به کار رفت. بخش صنعت رشد بالا داشت، حساب ذخیره ارزی تشکیل شد و اقتصاد حمایتی رشد کرد. در این دوره، شاهد توسعه تعامل با جهان هستیم و ارتباط به شرکتهای بین المللی عمدتا در حوزه انرژی توسعه پیدا می کند. 7- سال های 1384 تا 1391: اقتصاد توزیعی- نفتی در سال های اخیر نیز قیمت نفت افزایش شدیدی پیدا کرد و مخارج دولت و نیز نقدینگی در کشور افزایش قابل توجهی داشت. تورم در این دوره افزایش یافت و رقابت پذیری با افزایش شدید واردات و وابستگی تولید به واردات همزمان با تشدید چالش های بین المللی، کاهش یافت. ما در این دوره تاریخی، شاهد افزایش شدید کسری بودجه و تراز پرداخت های غیرنفتی هستیم و همچنین، باید گفت که نرخ ارز جهش شدیدی داشت. قیمت انرژی نیز افزایش جهشی یافت و پرداخت یارانه نقدی به عموم مردم شروع و اقتصاد توزیعی با تکیه بر درآمدهای نفتی با رشد مواجه شد. وقتی این هفت دوره تاریخی را در اقتصاد ایران مرور می کنیم، شاهد مشابهت ها و تفاوت هایی هستیم؛ یکی از موارد مشابه این است که از دهه 30 به بعد که نفت در اقتصاد ما نقش پررنگی پیدا کرده، به معنی نقش پررنگ دولت در اقتصاد ایران بوده و تفاوت دولت ها در تفاوت نگاه آن ها به هزینه کردن درآمدهای نفتی، بوده است. می توان دید که در این دوره های تاریخی، برخی دولت ها قایل به بکارگیری نفت در سرمایه گذاری بوده اند و برخی دولت ها قایل به توزیع درآمدهای نفتی بین مردم بوده اند و رویکرد مصرفی و توزیعی داشته اند. اما همواره شاهد بوده ایم که بخش خصوصی، صادرات و برون گرایی همیشه در فرع محورهای اصلی فعالیت ها قرار می گرفته اند. طبق آن چه پیش از این گفته شد، در اقتصادهای توسعه یافته دولت خود برونداد توسعه از پایین به بالا بوده و از آن جا که عملکرد دولت ها وابسته به قواعد از پیش تعیین شده بوده، اهمیت دولت به جز مواقع بحرانی در مرتبه چندم توسعه است. بنابراین دولت در کشورهای صنعتی نهاد درجه اول نیست که این یک مدل از کارکرد است. اما در اقتصادهای نوظهور، جلب رضایت مردم حاصل شکل گیری ارتباط دوطرفه قوی بین دولت و بنگاه های اقتصادی است که در نتیجه، دولت توسعه محور یک نهاد در درجه اول اهمیت است. نیروی پیشران دولت هم یا بقا و استمرار قدرت است مثل چین، یا فساد است مثل امارات متحده عربی، یا توسعه طلبی شخصی است مثل کره جنوبی و برزیل. در اقتصادهای نفتی، راه میانبری برای جلب رضایت مردم وجود دارد و آن هم این است که به جای این که دولت مردم را از طریق بنگاه های اقتصادی وارد بازی کند، خودش درآمد نفت را به کالا تبدیل و بین مردم توزیع می کند. بنابراین، بنگاه های اقتصادی و فعالان اقتصادی به نهادهای دست چندم تبدیل می شود؛ در این صورت دولت می تواند تولید را به طور کلی نادیده بگیرد و اگر خیالش از جانب واردات راحت باشد، می تواند از طریق واردات رفاه مردم را تامین کند. 3535
یکشنبه 2 شهریور 1393 - 14:11:04
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 87]
-
اقتصادی
پربازدیدترینها