محبوبترینها
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
کدام رنگ کاغذ دیواری مناسب فضای شماست؟
چه چیزهایی دیگر در دکوراسیون مد نیست؟!
بررسی قیمت تیرچه + قیمت تیرچه کرومیت + قیمت یونولیت
خرید و قیمت ورق در مشاوران آهن + [مشاوره رایگان]
تی‌وی وال: ایده‌ای نوین برای دکوراسیون داخلی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1812344081
داعش و آسیای مرکزی و قفقاز
واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
داعش و آسیای مرکزی و قفقاز
بی‌شک خطر گروه‌های افراطی و تبعات نامطلوب فعالیت‌ها و اقدامات آنان در میان‌مدت و بلندمدت برای آسیای مرکزی و منطقه قفقاز تهدیدی قابل تأمل است.
بررسی شرایط فرهنگی، دینی و سیاسی کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به‌واسطه تأثیرپذیری از جریانات افراطی در جهان اسلام درخور بررسی است. شرایط جاری در جهان اسلام و تمرکز همگان بر کشورهایی چون سوریه و عراق، مانع از دقت کافی بر شرایط این منطقه شده است. جنبش‌های اسلامیِ یکی از بازیگران مهم در عرصه سیاسی منطقه آسیای مرکزی به‌عنوان بخشی از جهان اسلام محسوب می‌شود. آشنایی با مبانی فکری و روش‌ها و مشی مبارزاتی این گروه‌ها خود از مقولات قابل تأمل است. برای مطالعه این مقوله ضروری است پیشینه ورود اسلام به منطقه و دوران‌های مختلف تاریخی را ازنظر گذراند و به اسلام و وضعیت مسلمانان در دوره اتحاد جماهیر شوروی به‌عنوان سرزمین اصلی و دوران قبل و پس از فروپاشی و مرحله اثرگذار پروستریکا توجه خاص نمود. پیدایی چالش‌های مذهبی درخلال این گذار تاریخی، گورباچف را به تدبیر و سیاست واداشت تا به اعطای نوعی آزادی دینی با تصویب در پارلمان، صورت قانونی بخشد. درست در همین برهه بود که بازپیدایی و نوزایی بسیاری از جنبش‌های اسلامی در منطقه را شاهدیم که به‌تدریج رسماً اعلام موجودیت کرده و به‌تبع آن اسلام در زندگی عمومی مردم نقش پیدا می‌کند و پدیداری اتحاد تاکتیکی میان طرفداران اسلامی سنتی و نمایندگان نهادهای دولتی بروز می‌کند. درواقع شکل تازه‌ای از پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی در این کشور تجربه می‌شود که ظهور شخصیت‌ها و گروه‌های مذهبی تأثیرگذار از نتایج این روند تاریخی به‌شمار می‌رود. به‌علاوه در دوره حاکمیت شوروی، دولت با تأسیس مدیریتی متحد برای امور مذهبی همه مسلمانان منطقه سعی در کنترل آنها داشت. این نهاد مسئولیت اداره امور مسلمانان و ارتباط با مسلمانان خارج از کشور را به‌عهده گرفت. در سال 1989 به‌طور رسمی تصویب شد که روحانیون منطقه باید دارای نقش اجتماعی و سیاسی باشند. چنین نقشی برای روحانیون بسیار مفید واقع شد. این شکل از اسلام سنتی ـ دولتی به واقع از حمایت دولت برخوردار شده و مذهب در راستای تلاش برای رفع نیازهای دولت حیات خود را تعریف می‌کرد و ماهیت آن دربرگیرنده برخی از آیین‌های مذهبی بود. پس از فروپاشی حاکمیت‌های عمدتاً لائیک منطقه با تمسک به اصل تفکیک دین از سیاست به اسلام منتسب به مکتب حنفی اهل سنت که همکاری با حاکمان را تشویق می‌کند نظر داشته و مدیریت‌های ملی جداگانه‌ای در هریک از کشورها ذیل نهادهایی تحت کنترل به نام «مفتیات» را بنا نهادند. افزون بر این تصوف که نوعی عرفان اسلامی است با مسلک‌های «نقشبندیه»، «کبرویه»، «طریقت»، «یسویه»، و «قادریه» از پیشینه‌ای طولانی در این منطقه برخوردار است، لکن بنا به نظر کارشناسان پس از فروپاشی به میزان زیادی از حافظه ساکنان این مناطق زدوده شده است و منطقه شاهد ظهور جریانی از نئوصوفیسم با ویژگی‌های خاص خود می‌باشد که در فضایی دیگر قابل بحث است. یکی از جریان‌های مهم فکری ـ سیاسی جهان اسلام در دوران معاصر، جریان «سلفی‌گری» است. این جریان که تنها راه مجد اسلام و مسلمین را رجوع به فرهنگ سلف (گذشته) بدون تأویل و تفسیر احکام اسلام می‌داند، در خلأ موجود فرهنگی و هویتی کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به‌وسیله مسلمان افراط‌گرای فرقه‌های وهابی با دو مشی مبارزاتی تندرو و میانه‌رو و نیز تحت تأثیر جریانات خارج از منطقه خودنمایی کرد. تشکیلات زیرزمینی که از دانشجویان خارجی عمدتاً اردنی، افغانی، عراقی با سرمایه‌های عربستان، آموزش‌های سلفی ـ وهابی را در دانشگاه‌های این مناطق سازماندهی و برنامه‌ریزی می‌کردند در دوران گورباچف پویاتر شده و گروه‌های اسلامی چون حزب التحریر، اکرمیه و النصره، جماعت تبلیغ و جنبش اسلامی ازبکستان را پایه‌ریزی کردند. به‌این‌ترتیب پس از فروپاشی در کنار جریان اصلی فقهی ـ سنتی مورد حمایت دولت و جریان به اصطلاح نئوصوفیسم که عمدتاً غیرسیاسی است، جریانات سیاسی اسلام‌گرا تحت تأثیر جریانات سلفی در کشورهای منطقه فرصت خودنمایی یافتند. در شرایط کنونی گروه «داعش» یکی از جنجالی‌ترین گروه‌های جریان «سلفی‌گری» است. این گروه در سال 2010 به رهبری ابوبکر البغدادی از سایر جریان‌های سلفی اعلام استقلال کرد. وی معتقد به ضرورت برپایی دولت اسلامی و تعیین امیر برای آن است. چنانچه از اخبار خبرگزاری‌ها برمی‌آید داعش یک جریان چندملیتی است و بالغ بر هزاران مبارز جهادی از تمام دنیا دارد که سازمان اطلاعات عربستان در انتقال این تروریست‌ها از نقاط مختلف به مراکز بحران نقش مهمی داشته است. بخش عظیمی از نیروهای داعش اهل چچن و آسیای میانه هستند. این بخش از نیروهای سلفی چچنی به‌عنوان شاخه قفقازی وهابیت شناخته می‌شود. همان‌طور که ذکر شد گروه‌ها، جنبش‌ها و جریانات سیاسی اسلام‌گرا در منطقه مورد بحث با ساختار و ایدئولوژی فکری، استراتژی و تاکتیک‌های مبارزاتی، اهداف و اندیشه‌های متفاوت (که همه خواهان تغییر وضع موجودند) روند تحولات را در منطقه به‌عنوان اپوزیسیون دولت‌ها رقم زدند. شایان ذکر است طی سال‌های اخیر در میان گروه‌های تندرو و افراطی موجود در کشورهای آسیای مرکزی ایده ایجاد خلافت از راه جهاد مسلحانه گسترش پیدا کرده است. این وجه مشترک با گروه داعش درخصوص اعلام خلافت را می‌توان پیامی برای تشدید عملکرد گروه‌های هم‌سو در فضای شوروی سابق شامل آسیای مرکزی و قفقاز دانست. بنا بر برخی از عوامل قابل بحث و بررسی که در این مقال مجال آن نیست، جمع قابل توجهی از اتباع این مناطق جذب گروه‌های افراطی شده و امروزه شاهدیم شمار کثیری از کشته‌شدگان در سوریه و عراق، افغانستان و پاکستان، از وابستگان به گروه تروریستی ازجمله داعش بوده و حتی برخی در شمار رهبران این فرقه تکفیری قرار گرفته‌اند. بر پایه گزارش‌های منتشرشده، تاکنون بیش از صد نفر از شهروندان جمهوری آذربایجان در ترکیب گروه‌های مختلف تروریستی و داعش در نبرد علیه مردم سوریه و همچنین عراق کشته شده‌اند که تصاویر برخی از آنها در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شده است. این رخدادها موجب گردیده علی‌رغم اینکه مقامات رسمی دراین‌خصوص اعلام موضع نکردند سران احزاب ازجمله علی اروج‌اف، عضو شورای مرکزی حزب استقلال ملی جمهوری آذربایجان، گروه تروریستی داعش را ابزاری برای ایجاد رویارویی مذهبی در جهان اسلام و کشتار شیعه و سنی توصیف نماید و بدرالدین قلی‌یف، رئیس حزب جمهوری خلق جمهوری آذربایجان دلیل بروز و ظهور تحولات در اوکراین و اقدامات تروریستی گروه داعش در عراق را جنگ بر سر منابع انرژی برشمارد. این فعال سیاسی آذری معتقد است که تحولات جاری در جهان مطابق با طرح خاورمیانه بزرگ آمریکا به پیش می‌رود. افزون بر آن تلویزیون دولتی تاجیکستان اخیراً، پس از وعده عفو دولت به شهروندان تاجیکی که در کنار تروریست‌ها در سوریه جنگیده بودند، از بازگشت حدود 110 تا دویست شهروند تاجیک از سوریه به این کشور خبر داد. موارد مشابهی از این دست در سایر کشورهای منطقه نیز قابل بیان می‌باشد. موضوع ایفای نقش و بازیگری اتباع این کشورها در جریانات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای درپی اقدامات گروه تروریستی داعش موجب نگرانی‌های بیشتر نخبگان حاکم منطقه شده است؛ زیرا بیم آن می‌رود که این امر به تمهید شرایطی منجر شود که در آینده آنها را برای بازگشت و ایجاد سازمان و انجام اقدامات تروریستی با هدف بی‌ثبات کردن این کشورها واداشته و روند جاری را در راستای اهداف و مطامع خود تسریع نمایند. بی‌شک خطر گروه‌های افراطی و تبعات نامطلوب فعالیت‌ها و اقدامات آنان در میان‌مدت و بلندمدت برای آسیای مرکزی و منطقه قفقاز تهدیدی قابل تأمل است. به‌ویژه که پشتوانه‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری توسط طیف گسترده‌ای از کشورهای عربی و بازیگران فرامنطقه‌ای و رقبای غربی مسکو طراحی شده و برنامه‌های دامنه‌داری را در این رابطه پیش می‌برند. از منظر نگاه برخی کارشناسان لازم بود حداقل برخی از کشورهای آسیای مرکزی در برابر اعلام خلافت داعش در عراق و سوریه واکنش نشان می‌دادند، زیرا اوضاع ژئوپلیتیکی جهان امروز به‌شکلی است که اتفاقات یک منطقه بر سایر مناطق می‌تواند تأثیر مستقیم و سریع بگذارد. بالتبع می‌توان گفت بخش مهمی از تحولات آتی، در قالب رویارویی ژئوپلیتیکی قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای قابل تصور است. فاطمه صفوی منبع : موسسه ابرار معاصر تهران
93/06/02 - 03:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[مشاهده در: www.farsnews.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 116]
-
گوناگون
پربازدیدترینها