واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاری موج:
۲۰ مرداد ۱۳۹۳ (۹:۲۸ق.ظ)
آفرينش: گذار اردوغان از کماليسم به پوتينيسم
به گزارش خبرگزاري موج، روزنامه آفرينش چنين نوشت:
تجربه اي جديد درترکيه درحال وقوع است که در طي آن انتخابات رياست جمهوري براي اولين بار توسط مردم و با رأي گيري از طريق صندوق ها صورت مي گيرد. تاپيش از اين رياست جمهوري از طريق پارلمان و ائتلاف حزب اکثريت با ديگر احزاب و گروه هاي سياسي انتخاب مي شد. اين اقدام ترکيه پيش از آنکه خاستگاهي مردمي داشته باشد، برگرفته از اهداف وسياست هاي حزب "عدالت و توسعه" به رهبري رجب طيب اردوغان نخست وزير ترکيه مي باشد.
بسياري از کارشناسان سياسي معتقدند اردوغان پس از 12 سال حکومت درترکيه به دنبال ماندن بر اريکه قدرت بوده و ازاين جهت با اصلاحات سياسي درساختار قانون اساسي ترکيه راه را براي حفظ جايگاه خود و حزب مطبوعش هموار مي کند. البته دراين بين ميزان انتقادات و مخالفت هاي اپوزيسيون برعملکرد اردوغان به بيشترين حد خود درطي يک دهه گذشته رسيده است.
لذا اين انتخابات براي ترکيه از اهميت بسزايي برخوردار است، چرا که در صورت پيروزي رجب طيب اردوغان نخست وزير و رهبر حزب حاکم، ترکيه ممکن است وارد دوران جديدي از تاريخ خود شود. با نگاهي گذرا به نحوه سياست گذاري اردوغان در طي اين 12 سال مي توان نقطه آغاز عملکرد وي را پس از مرحله ثبات قدرت، عبور از مدل کمال آتاتورک (لائيکه شدن جامعه) به سمت مدل پوتيني (اقتدارگرايي سياسي)، خصوصاً درطي چهارسال گذشته دانست. البته گرايشات اسلام گرايانه اردوغان نيز درطي اين گذار سياسي، راه را براي تحقق برنامه هاي وي هموارتر نمود و توانست از طريق شعارهاي ايدئولوژيک افکار عمومي را باخود همراه سازد.
اردوغان و حزب عدالت و توسعه در ابتداي روي کار آمدن بادرک عدم تمايل غرب براي پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا، به تئوري پردازي هاي سياسي جهت تقويت ثبات اقتصادي پرداختند. ترک ها با تغيير سکان سياست خارجي و تمايلات غربي به سمت وسوي رابطه با کشورهاي همسايه و گسترش ديپلماسي منطقه اي، توانستند تئوري "سياست تنش صفر با همسايگان " را به اجرا درآورند و از قبل آن بستراقتصادي ترکيه را براي جذب سرمايه گذاري خارجي و رونق صادرات به همسايگان را آماده سازند. از اين حيث ترکيه رشد چشمگير اقتصادي را با اردوغان تجربه کرد و تورمي 120 درصدي را به عددي تک رقمي مبدل ساخت.
اين رشد و ثبات اقتصادي موجب احساس برتري و حس اقتدارگرايي در حزب حاکم گرديده و اردوغان را پس از گذار از الگوي سنتي کماليسم وارد به مرحله پوتينيسم کرده است. اردوغان با تضعيف قدرت ارتش و خلع يد آنها از تصميمات سياسي درپي يک حکومت رياستي برمحور اقتدارگرايي همانند آنچه در روسيه پوتيني شاهد آن هستيم، برآمده است. نمود اين مدعا را مي توان در نحوه رفتار حزب حاکم ترکيه با اپوزيسيون و بالاگرفتن اختلافات سياسي حزب حاکم با ديگر احزاب اين کشور دانست. اردوغان شيوه اي خودمحورانه درپيش گرفته و درتمامي سخنراني ها و ميتينگ هاي انتخاباتي خود مخالفان را درحلقه دشمنان تعريف کرده است.
البته باتوجه به قدرت و جايگاه اردوغان درميان طرفدارنش احتمال انتخاب وي در انتخابات رياست جمهوري نسبت به ديگر رقبايش بالاتر است. اما بايد به اين نکته نيز توجه کرد که اجراي مدل پوتيني حتي در روسيه نيز دچارضعف هاي اساسي است و ماندگاري آن با وجود اعتراض مخالفان جاي ترديد دارد. ضمن اينکه شرايط سياسي ترکيه نيز با وجود مخالفان اسلام گرا و لائيک ها بسيار متفاوت از جامعه روسيه مي باشد.
آنچه از برآيند سيرتحولات در سياست خارجي و داخلي ترکيه به نظر مي رسد اين است که پس از يک دوره عملکرد فعال حزب عدالت وتوسعه در حوزه سياست خارجي و ايفاي نقش يک قدرت منطقه اي، تئوريزيسن هاي اين حزب با ورود به تغيير ساختار سياست داخلي درپي ايجاد گفتماني "نو عثماني گري" يا "اقتدارگرايي از نوع پوتيني" در ترکيه هستند. اما بايد توجه داشت که اين شيوه صرفاً با بهره گيري از ابزار ايدئولوژي، قدرت افزايي خواهد کرد و استقرار يک ايدئولوژي مشخص در رأس يک حکومت شبه دموکراتيک چالش ها و مخالفت هاي فراواني را در داخل و خارج براي حاکمان ترکيه ايجاد خواهد کرد.
نويسنده:حميدرضاعسگري
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبرگزاری موج]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 43]