واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: روزی، روزگاری خبرنگاری! - گیتی بابایی انزلی - ایرنا- روزی، روزگاری خبر و خبرنگاری تنها در سلطه روزنامه ها و خبرگزاری ها بود و از این رو کنترل افکار عمومی و سلطه بر دنیای اطلاعات و خبررسانی نیز آسانتر.
اما در دوره ای که از آن به عصر انفجار اطلاعات یاد می شود خبرنگاری دیگر از محدوده بسته روزنامه ها و خبرگزاری ها گام بیرون گذاشته و هر شهروند صاحب ذوق و مطلع و یا کم اطلاع ولی علاقمندی می تواند به مدد رسانه های مختلف الکترونیکی اقدام به نشر اخبار و اطلاعات کند.
این وضعیت، کار رسانه ها و خبرنگاران متعهد که خواهان فعالیت حرفه ای و انتشار اخبار صحیح، دقیق، معتبر و جذاب هستند را دشوارتر کرده و همراهی متولیان فرهنگ و مسئولان را می طلبد.
به عبارتی در شرایطی که برخی حساسیت ها و یا محدودیت های بی مورد دست و پای خبرنگار متعهد را برای انتشار اخبار موثق در جامعه می بندد، فضا برای اطلاع رسانی رسانه های غیرحرفه ای باز می ماند و آنوقت است که دیگر تمایز بین اخبار درست و غلط ، جلب توجه و اعتماد مخاطبان، اصلاح شایعات و اخبار نادرست منتشر شده و تغییر فکر مخاطبان و جلوگیری از تبعات منفی آن بسیار مشکل خواهد شد.
باید این را در نظر داشت که امروز دیگر اگر جلوی انتشار اخبار صحیح از مجرای قانونمند و رسمی وجود نداشته باشد جلوی نشر آن گرفته نمی شود و نه تنها اخبار با سرعت در جامعه انتشار می یابند بلکه به دلیل عدم اعمال چهارچوب های حرفه ای از قبیل صحت و دقت ممکن است با زواید نادرست و تکیه بر شایعات و بدون لحاظ کردن اصول حرفه ای از قبیل تبعات روحی روانی بر جامعه ، مداخله در تحقیقات پلیس، ایجاد اختلاف بین برخی گروه ها یا قومیت ها و حتی لطمه به منافع ملی تمام شود.
از این رو متولیان امور فرهنگی و اطلاع رسانی کشور باید با توجه به شرایط روز جامعه و پیشرفت فناوری اطلاعات، فضا را برای خبر رسانی سریع و صحیح توسط ارگان های خبری رسمی و حرفه ای باز کنند چرا که با جلوگیری از جریان آزاد اطلاعات فضا برای گردش سریع شایعات و اخبار نادرست و مغرضانه باز می ماند.
یکی دیگر از افت ها تکرار اخبار تائید نشده و نادرست توسط رسانه های غیررسمی و غیرحرفه ای است. نمونه های این موارد را می توان در انتشار وسیع اخبار مربوط به پایان جهان در سال 2012 و نگرانی های ایجاد شده در خصوص آن مشاهده کرد .
اخبار مربوط به این مساله چنان در سطح وسیع انتشار یافته و به مخاطبان القاء شده بود که عده ای اقدام به خرید مایحتاج و حتی ایجاد پناهگاه برای در امان ماندن از این خطر خیالی شدند.
خبر کمک لیونل مسی به رژیم صهیونیستی،کشف حیوان عجیب الخلقه یا بسیاری از اخبار این چنینی نیز نمونه های ساده تر این مساله است.
حتی در برخی از این اخبار منبع اصلی انتشار یک خبر نادرست می تواند یک رسانه رسمی اما بی توجه به اصول حرفه ای و یا سودجو به منظور جلب مخاطبان بیشتر و یا دستیابی به اهداف خاص اقتصادی یا سیاسی با استفاده از ابزار نادرست باشد.
با توجه به این که منبع این اخبار می توانند خبرگزاری ها ، سایت ها، وبلاگ ها و دیگر رسانه های فارسی زبان و یا حتی غیرفارسی زبان باشند مساله پیچیده تر و حساس تر و نیازمند توجه بیشتر به منظور ایجاد فرصت لازم برای رقابت حرفه ای سالم رسانه های داخلی می شود.
البته این بدان معنا نیست که تمامی رسانه های غیرحرفه ای و غیر رسمی اقدام به انتشار اخبار ناصحیح می کنند ولی بدیهی است که تعداد آنها به قدری کم و امکان تشخیص و اعتماد به همه آنها به قدری اندک است که بهترین راه کسب اخبار درست از مجرای رسانه های رسمی و حرفه ای است.
چرا که انتشار اخبار نادرست از سوی این گونه رسانه ها بر خلاف رسانه های غیرحرفه ای و غیررسمی قابل پی گیری و اصلاح است.
*خبرنگاری یک تخصص
از سوی دیگر خبرنگاری نیز همچون دیگر مشاغل یک علم و تخصص محسوب شده و نیاز به فراگیری دارد.
نه تنها در عصر جدید بلکه از گذشته، حرفه خبرنگاری به شکل تخصصی بوده یعنی خبرنگار در حوزه های خاص اقتصادی، ورزشی، هنری و حتی ریزتر سینما، موسیقی فعالیت می کرده، گرچه به دلیل شرایط و محدودیت ها و فقدان نیروهای کافی حتی رسانه های حرفه ای و رسمی نیز گاه مجبور به استفاده از یک خبرنگار برای پوشش خبری همه این عرصه ها می شود.
قطعا افرادی که به شکل غیرحرفه ای به این کار روی می آورند یا از سوی رسانه های غیرحرفه ای به این حیطه وارد می شوند مگر در موارد استثنایی نخواهند توانست مسئولیت خود را به درستی ایفا کنند.
البته منظور از تخصص کسب یک مدرک بدون داشتن توانمندی های لازم برای این حرفه نیست بلکه همانا دانش، ذوق، احساس مسئولیت و انگیزه لازم برای پرداختن به این مهم است.
بدیهی است در صورت ایجاد فضای باز اطلاع رسانی و فرصت به رسانه های رسمی و حرفه ای داخلی برای انعکاس صحیح اخبار ، اعتماد مخاطبان و مراجعه آنان به این رسانه ها افزایش یافته و از گرایش جامعه به شایعات و اخبار نادرست و یا اخبار هدفمند رسانه های بیگانه کاسته می شود.
مسئول دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی در بندرانزلی
16/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 35]