تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1834799043
تبریز، خاستگاه نهضت مشروطه - یحیی مرتضایی
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: تبریز، خاستگاه نهضت مشروطه - یحیی مرتضایی 108 سال پیش در چنین روزی مردم تبریز برای رهایی از بند استبداد، استثمار و عقب ماندگی های سیاسی و اجتماعی به پا خاستند تا جامعه ای آزاد و عاری از ظلم و فساد و بی قانونی و بی عدالتی را بنیان نهند.
در آن سال ها که از هم گسیختگی و هرج و مرج جامعه ایرانی را فرا گرفته بود، مردم تبریز براساس رسالت ملی و مذهبی خود علیه استبداد و استعمار مبارزه ای را آغاز کردند که در آن مفاهیمی چون آزادی خواهی، عدالت طلبی ، ستم سوزی، دیکتاتور ستیزی حرف اول و آخر مبارزان آن بود.
مبارزات مردمی در کنار همراهی علمای دینی و مراجع موثر افتاد و شاه که از هر طرف خطر را احساس می کرد در پاسخ به تلگرام های مختلف، تسلیم شد و در روز 14 مرداد 1285شمسی فرمان مشروطه را برای ساختار سیاسی ایران صادر کرد.
به این ترتیب پس از یک سال و نیم تلاش، مبارزه و تحمل سختی های فراوان، جنبش و نهضت ملی مشروطه خواهی ایران به ثمر رسید و حکومت ایران مشروطه شد.
مشروطه ای که به گواه تاریخ و اسناد موجود ریشه آن از تبریز شکل گرفت و به سایر نقاط کشور گسترش یافت، ایده ای که نه تنها طیف روشن فکر، بلکه دهقانان، پیشه وران، کارگران، بازرگانان، تجار، روزنامه نگاران و طبقه میانی و متوسط جامعه را نیز با خود همراه کرد.
نقش برجسته و ممتاز تبریز در این نهضت تاریخی زمانی بیشتر نمود می یابد که متوجه شویم پس از به توپ بستن مجلس از سوی محمدعلی شاه و سرکوب شدید مشروطه خواهان، این تبریز بود که سخت ترین مقاومت ها را در برابر استبداد شاهی از خود نشان داد.
زمانی که یاس و ناامیدی مشروطه خواهان را فرا گرفته بود شخصیت های مبارز و آزادی خواهی همچون ستارخان ˈسردار ملیˈ و باقرخان ˈسالار ملیˈ با شجاعتی مثال زدنی رهبری جنبش مردمی مشروطه را در دست گرفته و باعث فرار محمدعلی شاه از کشور شدند.
آنچه که در تاریخ معاصر ایران به عنوان قوای سه گانه، خانه ملت، حق مشارکت، آزادی بیان، عقیده و قلم و آزادی احزاب مطرح شده و می شود دستاورد بزرگ نهضت مشروطیت است که با رشادت ها و دلاوری های بی نظیر مردم تبریز و آذربایجان به دست آمد.
تبریز در طول تاریخ همواره مهد تجدد و نوخواهی بوده، گنجینه ای از حماسه ها را در خود دارد، به ویژه در تاریخ معاصر ایران این شهر در صف نخست مبارزات ملت ایران علیه زور و استبداد و خودکامگی قرار گرفته و همیشه مقابل ستمگران و متجاوزان با چنگ و دندان ایستاده و از کیان انسانی و اسلامی مردم این سرزمین دفاع جانانه ای کرده است.
تبریز در جنبش مشروطه منجی انقلابی شد که در آستانه شکست قرار گرفت.
این انقلاب با دوراندیشی رهبران و هوشیاری و از جان گذشتگی مردمان خطه آذربایجان نه تنها به سر منزل مقصود رسید، بلکه حکومت قاجار را از تخت سلطنت پایین کشید.
اعتبار مبارزات مردم تبریز زمانی ارزش فزون تری به خود می گیرد که به اوضاع و احوال دوران آستانه نهضت مشروطه و نظام سلطنتی که برپایه استبداد فردی استوار بود، توجه شود، دورانی که همه قدرت دولتی اعم از قانون گذاری و اجرایی در دست شخص شاه متمرکز بود و وی صاحب اختیار بی چون و چرای مردم بود و توان سیاسی و اقتصادی فراوانی داشت.
در تحلیل نقش تبریز در زایش نهضت مشروطیت باید به کانون نوگرایی این شهر کهن به دلیل نزدیکی به اروپا ، دولت عثمانی و روسیه توجه عمیقی شود.
پذیرش تحولات جدید فرهنگی، صنعتی، اجتماعی و سیاسی مردم تبریز با دنیای جدید به آنها این امکان را می داد تا در نهضت مشروطه نیز پیش قدم و البته ثابت قدم شوند.
نزدیکی به روسیه و تبعات انقلاب 1905 آن کشور، افکار انقلابی در تبریز را بیش از دیگر نقاط ایران حتی تهران رونق و رواج داده بود به طوری که روزنامه نگاران این شهر چون حسین خان عدالت مدیر روزنامه ˈعدالتˈ و ˈ الحدید ˈ و محمدعلی خان تربیت مدیر مجله ˈ گنجینه فنونˈ در انجمن های سری نقش عمده داشتند.
به گواه منابع تاریخی، تبریز بزرگترین مرکز انتشار روزنامه های ملی در دوره مشروطیت بود و تهران پشت سر این شهر و در ردیف دوم قرار داشت.
از سوی دیگر، پیش از شروع نهضت مشروطه مردم تبریز در نهضت تنباکو نیز نام خود را به عنوان خاستگاه نخستین خیزش ضد استعماری در ایران به ثبت رسانده بودند.
در آن زمان و برای نخستین بار تبریزی های مقیم استانبول که روزنامه اختر را منتشر می کردند، امتیازنامه توتون و تنباکو را افشا و مضرات آن را به ملت ایران روشن کردند.
این قیام یکی از عوامل و انگیزه های مهم و تاثیرگذار نهضت مشروطه و استقرار نظام پارلمانی در ایران بود.
در دوره مشروطه و پیش از آن توجه به صنعت و استفاده از تکنولوژی غرب همزمان در تبریز مورد استفاده قرار می گرفت که این امر در انتقال تجربیات و اندیشه های مختلف و البته نوگرایانه موثر بود.
تبریز نخستین شهر ایران بود که در سال 1280 شمسی و پنج سال پیش از به ثمر رسیدن انقلاب مشروطیت به علت موقعیت مهم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی خود که در آن روزگار مرکز ثقل ایران بود، صاحب تلفن شد.
فعالیت نخستین کانون و مرکز ایجاد ضرابخانه ماشینی و انتشار اسکناس ایران به سال 1296 هجری قمری و 28 سال پیش از مشروطه، تاسیس نخستین قرائت خانه ایران به سال 1312 هجری قمری و 12 سال قبل از انقلاب مشروطه و رونق بسیار خوب صنعت چاپ در تبریز که سابقه آن به بیش از 80 سال پیش از مشروطه بر می گشت، همگی از جمله عواملی است که تبریز را در نهضت مشروطیت به گهواره و مهد این جریان مردمی تبدیل کرد.
به دلیل ارتباطات گسترده و متقابل بازرگانان، روشنفکران و روزنامه نگاران تبریزی با ممالک عثمانی، قفقاز، روسیه و اروپا نخستین مهمانخانه به سبک جدید به سال 1321 هجری قمری و چهار سال پیش از صدور فرمان مشروطیت در تبریز بنا نهاده شد.
بدین ترتیب در آستانه نهضت مشروطه تبریز به لحاظ موقعیت خاص فرهنگی، اقتصادی، تجاری، اجتماعی، جغرافیایی و استراتژیکی تمام تفکرات و تئوری های ذهنی و عینی انقلاب را در خود پرورده بود و در حقیقت مبانی فکری و ایدئولوژیکی نهضت مشروطه از طریق وضعیت اجتماعی تبریز و فعالیت روشن فکران و عالمان و بازاریان فهیم این شهر به دیگر نقاط کشور تعمیم داده شد.
مشکلاتی اعم از قدرت خودکامه سلطنت، ناامنی، فقر و نابرابری های سیاسی و اجتماعی همراه با افزایش سطح آگاهی مردم به ویژه اهالی تبریز زمینه برای ایجاد تحول عظیم و تاریخی که نخستین گام آن تشکیل جامعه مدنی در انقلاب مشروطیت بود، را فراهم ساخت.
بدون تردید در تاریخ معاصر ایران این انقلاب مشروطیت بود که مردم کشور را به حرکت درآورد و رهنمون آنها در سده 20 شد که در این راه تبریز و مردم همیشه آگاه و فهیم آن نقشی بی بدیل و حساسی را داشتند.
تبریز نقش تاثیرگذار خود در بسترسازی، تداوم و به مقصد رساندن نهضت مشروطیت را به نهایت مطلوب ایفا کرد و نام خود را همچون دیگر عرصه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و اقتصادی در تاریخ ایران و بلکه جهان به ثبت رساند.
علاوه بر قهرمانی های تاریخی ستارخان و باقرخان در نهضت مشروطه، نام هایی همچون علی مسیو، حیدرخان عمواوغلی، میرهاشم دوه چی، میرزا ابراهیم آقا تبریزی، حاج علی داواچی، حاج محمدقلی خان آغ بلاغی، عباس قلی خان جوبندی، جعفرقلی خان، حسین بیگ قره داغی، زینال، کریم خان و ابراهیم خان از برادرزادگان ستارخان، حاجی عظیم خان ( برادر کوچک ستارخان)، داداش بیگ و آقا بیگ اهری از جمله مبارزان و قهرمانان آذربایجانی نهضت مشروطه هستند که با جان فشانی های خود مسیری جدید برای حیات سیاسی و اجتماعی ایران باز کردند.
شهریار شعر ایران و آذربایجان در مدح و ثنای ویژگی های منحصر به فرد مردم تبریز چنین می سراید:
شهر ما تقدیم دنیا کرده مردانی بزرگ کز هنر تاریخ ایران را شرف بخشند و شان
این همان ˈتبریزˈدریادل که چندین روزگار درسبیل دشمنان بودست چون کوهی گران
این همان تبریز کاندر دوره های انقلاب پیشتاز جنگ بود و پهلوان داستان
این همان تبریز کز خون جوانانش هنوز لاله گون بینی همی رود ارس، دشت مغان
این همان تبریز که امثال خیابانی در او جان برافشاندند بر شمع وطن پروانه سان
خبرنگار مرکز تبریز
13/05/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 101]
-
سیاسی
پربازدیدترینها