واضح آرشیو وب فارسی:فارس: فارس از رونق انگشترسازی در قم گزارش میدهد
جای خالی انگشترسازی در بین رشتههای صنایع دستی
در دورانی در قم 10 نفر به انگشترسازی مشغول بودند، ولی اکنون بیش از 100 نفر سازنده انگشتر در قم وجود دارد که نشاندهنده رونق این شغل در این شهر است.
خبرگزاری فارس ـ ایمن السادات موسوینژاد: استان قم پس از خراسان رضوی دارای بیشترین کارگاه تولیدی در این رشته است. در حال حاضر استانهای خراسان رضوی، قم، یزد، تهران، اصفهان و خوزستان دارای بیشترین کارگاههای فعال در رشته انگشترسازی هستند. بر اساس شواهد موجود و آثار به دست آمده از تپه صرم، تولید و استفاده از انگشتر پیش از 2 هزار سال پیش از میلاد مسیح در قم معمول بوده است. آنچه در دسترس بوده، انگشترهایی با قدمت دوره صفوی و قاجار در موزههای عمومی و خصوصی است و در 20 سال اخیر تعداد کارگاههای تولیدی انگشتر در قم رو به افزایش بوده است. مرتضی کیامهر یکی از انگشترسازها، دارای سابقه 10 ساله در این شغل است، درست زمانی که 10 تا 12 نفر سازنده انگشتر در قم وجود نداشت، کیامهر وارد این شغل شد، ولی در حال حاضر بالغ بر 100 سازنده انگشتر در قم فعالیت دارند.
کیامهر با تلاش و علاقه خودش وارد این شغل شده، زیرا در آن دوران کسی این شغل را به فرد دیگر یاد نمیداده است. طرز ساخت انگشتر اینگونه است که قالبی که هیچ طرح و سایزی ندارد در خاک روغن زده شده گذاشته میشود و پس از بیرون آوردن شکل اولیه قالب درمیآید و نقره در داخل این قالب ریخته میشود تا به شکل اولیه قالب درآید. بخش بالایی این قالب محل نگین است و این امکان وجود دارد که در مرحله دیگر سایز آن کوچک یا بزرگ شود، به عنوان مثال بخشی از مفتولهای نقرهای اضافه میشود تا سایز انگشتر به اندازه دست فرد درآید.
در مرحله دیگر اشکالی از طرحهای اسلیمی بر روی بدنه انگشتر با ماژیک طراحی میشود و سپس با متههای 0.9 که ریز است، آنها را سوراخ میکنند و با ارههای مویی نازک و برنده طرح را مشبککاری میکنند و برخی اوقات روی رکاب نگینهای ریز کار میشود که با متههای مخصوص مکان این نگینها درست شده و سپس نگین در آنها تعبیه میشود. باید در نظر داشت نحوه و قرار گرفتن نگینها روی پایه یا همان مخراج کاری، قسمتی از طراحی درست انگشتر است. پایههای انگشترها به شکلهای مختلفی مانند چنگهای، پایه چنگهای وی (V) شکل، دیوارهدار یا حفرهای، کانالی، سنگفرشی، مهرهای، خوشهای، تراز و بالرین است. انگشترسازی شامل 10 تا 15 شغل است که یکی از آنها ریختهگری است که نقره در این بخش با هوا گاز حرارت داده میشود تا مایع شود و سپس قالبگیری میشود و همین طور طراحی و مشبککاری شغلی دیگر در حوزه صنایع دستی است. نگینهای انگشترها سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی است که زمرد، الماس، فیروزه و... در حوزه سنگهای قیمتی و زبرجد، سفال، عقیق و... در حوزه سنگهای نیمه قیمتی هستند. نگینهای ریز نیز وجود دارد که به آنها سنگهای مخراجی میگویند که با دستگاه تراش خورده و در بدنه رکاب به کار برده میشود. کیامهر انگشترسازی را حاصل علاقه خود به این شغل میداند، به دلیل آنکه کسی حاضر نبوده است به او کار بیاموزد، با خدا عهد کرده که اگر این کار را یاد بگیرد، به 10 نفر اول به طور مجانی کار انگشترسازی را بیاموزد تا خمس و زکات کارش باشد.
وی در طول دوران فعالیتش 50 شاگرد تربیت کرده که هر یک از آنها اکنون شاگردانی دارند و برای خود استاد کار شدهاند. این استاد انگشترساز میگوید: اصول طراحی یکی از فعالیتهایی است که شاگردان میآموزند، بنابراین به تدریج وابستگی آنها به استاد کار کم میشود و میتوانند به طور مستقل کار خود را ادامه دهند. وی تصریح میکند: در بخش داخلی رکاب انگشترهای تولید مشهد، کدی زده میشود که عیار نقره را نشان میدهد، ولی در قم به دلیل آنکه عیار نقره آن 95 است کد زده نمیشود. کیامهر با اشاره به مشکلات انگشترسازی میگوید: گرانی وسایل و ابزار دو مشکل عمده در حوزه انگشترسازی است، زیرا ابزار این رشته باید از خارج کشور وارد شود، به عنوان مثال متههای این کار آلمانی، سوئیسی یا کرهای است و هر بار با قیمت دلار افزایش و کاهش پیدا میکند. به گفته وی سه عمده فروش نقره در ایران وجود دارد، به دلیل آنکه یکی از نقرهفروشان توقیف شده، دو فروشنده دیگر گرانتر نقره میفروشند، زیرا بازار نقره انحصاری است. این انگشترساز قمی خاطرنشان می کند: اکثر مشتریان انگشتر برای قم نیستند و از شهرهای اهواز، اصفهان، زنجان، کرمانشاه، ایلام، ساوه، تهران، کرج، قزوین، نیشابور، مشهد و بیرجند خرید انگشتر دارند و حتی مشتریانی از آفریقای جنوبی، نجف، سوریه، عربستان، بحرین و کویت و امارات و اندونزی وجود دارند. کیامهر میگوید: با وجود آنکه انگشترسازی دارای 10 شغل است ولی متاسفانه عنوان انگشترسازی در رشتههای صنایع دستی وجود ندارد. مهدی نصر اصفهانی، معاون صنایع دستی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم تصریح میکند: تشکیل پرونده ثبت برای رشتههای در معرض خطر در اولویت قرار گرفته بنابراین به رشته انگشترسازی با توجه به رونق فراوان این رشته در مراحل دیگر پرداخته میشود. نصر اصفهانی معتقد است در بخش بینالمللی انگشترسازی قم زیاد فعال نیست و محدوده آن کشورهای همسایه مانند عراق، عمارات، کویت، قطر و... است و بازار سایر کشورها مانند کشورهای اروپایی اغلب تحت تاثیر جواهرسازی ایتالیا و سبکهای ویژه آن است. به دلیل وجود شاهراه ارتباطی اکثر نقاط کشور از استان قم و همچنین فضای مذهبی استان، وجود مرکزیت حوزه علمیه، بارگاه مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و حضور گسترده گردشگران مذهبی در این استان، رشته انگشترسازی در قم گسترش پیدا کرده و روز به روز بر رونق آن افزوده میشود و جا دارد که با حمایت و هدایت مسئولان امر زمینه تقویت هرچه بیشتر این رشته از لحاظ کمی و کیفی مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد. انتهای پیام/78003/ل40
93/04/31 - 11:11
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 247]