واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
اجرای طرح جامع زعفران در هاله ای از ابهام - فاطمه یوسفی طرح جامع زغفران با تصویب سال 91 در دولت دهم و مجلس هشتم بارقه امید را در فعالان این بخش ایجاد کرد که این طلای سرخ ایران زمین به سرنوشت فرش و پسته ایرانی دچار نخواهد شد.
بعد از فراز و نشیب های بسیار در تولید و نوسانات فراوان در قیمت و از دست رفتن بازارهای جهانی بالاخره دست اندرکاران چاره ای اندیشیدند تا زعفران این نگین سرخ انگشتری خراسان را از وضعیت نابسامان گرفتاری رهایی بخشند.
طرحی با عنوان برنامه ملی زعفران در سال 88 در خطه زعفران، خراسان رضوی و جنوبی تدوین و به دولت و مجلس فرستاده شد و در سال 91 هم مصوب و مقرر شد ردیف بودجه ای برای آن در مجلس تعریف و اجرایی شود.
طرحی که در آن مشارکت و اجماع آرا تمامی دست اندرکاران امر اعم از دولتی، خصوصی ، تولیدی و صادراتی دیده شد و تدوین آن هم با مشارکت همه این بخش ها بود.
به اذعان کارشناسان، این مصوبه طرحی جامع و دربرگیرنده همه ابعاد است که دست اندرکاران اجرای آن می توانند بیش از 90 درصد مشکلات گریبانگیر این محصول راهبردی را مرتفع سازند.
محصول طلای سرخ که در وسعت بیش از 70 هزار هکتار از اراضی خراسان رضوی و جنوبی این دو استان خشک و کم آب کشور کشت و معاش بیش از 160 هزارخانوار را تامین می کند.
در طرح جامع و ملی زغفران همه ابعاد از تولید و راندمان در واحد سطح تا کیفیت، فرآوری، بسته بندی، برندسازی، ثبت ژنتیکی، صادرات، بازاریابی و حفظ بازار جهانی دیده شده است.
شاید تولید سالانه نزدیک به 300 تن زعفران در مقابل تولید چند 10 تنی کشورهایی چون افغانستان و چین خیلی نگران کننده به نظر نیاید اما زمانی این خطر جدی است که بدانیم هم اینک در این کشورها میانگین برداشت زعفران از واحد سطح (هکتار) 10 کیلو گرم و یا بیشتر می باشد در حالی که در ایران این میزان بطور میانگین 3.5 کیلو گرم است.
این کشورها طی چند سال اخیر به طور جدی بر کشت، فرآوری و بازاریابی زعفران متمرکز شده اند.
چین با نیروی کار ارزان باید رقیبی جدی برای ایران محسوب شود و افغانستان هم عزمی جهانی در کنار توسعه کشت زعفران در دستور کار قرار داده است.
در کنار مسایل و مشکلات تولید و بحران آبی، نابسامانی صادرات ، بازاریابی و مشکلات موجود در حوزه فرآوری و بسته بندی نیز موضوع را حادتر می کند.
هم اکنون شش سال از تدوین طرح جامع زعفران و دو الی سه سالی هم از زمان تصویب آن در مجلس و دولت می گذرد اما تاکنون هیچ اقدام موثری برای اجرایی شدن آن صورت نگرفته است.
برای آنکه مشخص شود اجرای طرح جامع زعفران تا چه حد ضروری و چه آثار ارزشمندی بر تولید و ارتقا کیفیت این محصول ارزشمند دارد بندهایی از آن به صورت بسیار محدود در خراسان رضوی از سوی شورای ملی زعفران و جهاد کشاورزی اجرا شد که آثار مطلوبی در بر داشت.
اجرای این طرح در حدود 200 هکتار از مزارع آرمانی زعفران بصورت پراکنده در نقاط مختلف زعفرانکاری و استفاده از پیازهایی با وزن بیشتر و استفاده از روش کشت دانه تسبیحی به جای کشت کپه ای موجب ارتقا میانگین عملکرد از 3.1 کیلو گرم به 3.8 کیلوگرم در هکتار شد.
در واقع در مزارع آرمانی زعفران از بحث تکثیر پیاز تا اختصاص یارانه برای تامین پیاز مطلوب و استفاده از کودهای آلی و بیولوژیک و عواملی که منجر به تولید پایدار می شود همه موارد دیده شده است.
طرح ملی زعفران از این جهت جامع خوانده می شود که دامنه آن بسیار گسترده است.
با وضعیت موجود زعفران به لحاظ تولید اعم از راندمان و کیفیت، فرآوری، بسته بندی و صادرات دچار چالش جدی است و دیر یا زود در میانه گرداب با حضور رقبای جدید که به شدت بر تولید ارزان و انبوه این محصول تلاش می کنند جایگاه و اعتبار خود را از دست خواهد داد.
همانطوری که طی سالهای اخیر انحصار بازار فرش، پسته و کشمش ایرانی از دست رفته این نگرانی وجوددارد که بازار طلای سرخ را نیز به راحتی از دست بدهیم و به رقبا واگذار کنیم، آنچنان که که اسپانیا انحصار زغفران را که تا پیش از جنگ جهانی اول با تولید 130 تنی در اختیار داشت و با افزایش هزینه های کارگری در اروپا و سنتی بودن این نوع کشت عملا از دست داد و ایران که از گذشته های دور در این حوزه دستی داشت با توجه به ارزان بودن هزینه کارگری جای اسپانیا را گرفت.
اگر چاره ای اندیشیده نشود در آینده ای نه چندان دور بلایی که بر سر اسپانیا آمد کشور ما را نیز گرفتار خواهد کرد با این تفاوت که اسپانیا توانست برند خود را حفظ کند.
اگر طرح ملی جامع زعفران که در آن حتی ثبت ژنتیکی زعفران به نام ایران و نیز برند سازی دیده شده اجرا نشود عملا روزی می رسد که زعفران ایران از بین خواهد رفت و نه تنها انحصار آن را از دست می دهیم که دیگر چیزی با عنوان زعفران ایران نخواهیم داشت.
*خبرنگار ایرنا مرکز مشهد
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
24/04/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 51]