تور لحظه آخری
امروز : دوشنبه ، 16 مهر 1403    احادیث و روایات:  امام علی (ع):باعلما همنشینی کن تا سعادتمند شوی
سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون شرکت ها




آمار وبسایت

 تعداد کل بازدیدها : 1821302856




هواشناسی

نرخ طلا سکه و  ارز

قیمت خودرو

فال حافظ

تعبیر خواب

فال انبیاء

متن قرآن



اضافه به علاقمنديها ارسال اين مطلب به دوستان آرشيو تمام مطالب
 refresh

«رمضوخونی» و «شوخوانی» سنت‌هایی در وادی فراموشی


واضح آرشیو وب فارسی:ایسنا: سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۳ - ۱۰:۱۷




666-197.jpg

«رمضوخوانی» و «شوخوانی» از آئین‌های سنتی خراسان‌جنوبی در ماه مبارک رمضان است که با وجود ثبت در فهرست میراث معنوی کشور رو به فراموشی است. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه‌ی خراسان‌جنوبی، ماه‌ها می‌آیند و روزها در پی هم سپری می‌شوند بی‌آنکه توجهی به این آمد و رفت‌ها داشته باشیم اما ماهی از سال است که بسیاری آمدنش را به انتظار نشسته و رفتنش را غصه‌دار می‌شوند. رمضان، بهار معنوی فرا می‌رسد و نسیم بانگ اذان، ندای ربنا، بوی نان، آش افطاری و برگ ریحون توی سفره‌ها را در کوچه پس کوچه‌های شهر و کاه گل‌های روستاها می‌پراکند. مشامت از بوی ایمان و رنگ معنویت آکنده می‌شود. در این ماه است که باید نفس عمیقی کشید و خود را در تازگی روزگاری نو و تولدی دیگر رها کرد، دل‌ها از سیاهی، کینه، گناه، هر نوع تکرار و کهنگی زدود. این روزها شهر حال و هوای دیگر به خود گرفته و همه در تلاطم آماده‌سازی خود و خانواده‌یشان در این ماه عزیز هستند تا بهترین بهره را از این ماه ببرند و توشه‌ای جمع کنند برای آخرتشان. آغاز این ماه در همه شهرهای ایران با آئین‌های مختلفی همراه و گذر آن نیز با آداب و سنن مخصوص هر منطقه انجام می‌شود. مردم خراسان‌جنوبی نیز که از سال‌های گذشته به دینداری و خداپرستی شهرت دارند از همان روزهای ابتدای ماه شعبان آماده‌ی استقبال از این بهار معنوی می‌شوند و روزها پیش از فرارسیدن این ماه مقدمات مهمانی و افطاری دادن را فراهم می‌کنند. برآن شدیم در این گزارش به گوشه‌ای از آداب و رسوم مردم خراسان‌جنوبی در ماه میهمانی خدا بپردازیم. رمضوخوانی، سنتی از جنس خلوص «سیداحمد برآبادی» معاون پژوهشی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: این مراسم در شهرها و روستاهای بیرجند، قائن، نهبندان، سربیشه برگزار می‌شود. وی افزود: در شب‌های ماه مبارک رمضان پس از نماز و افطار، عده‌ای از پسران نوجوان در دسته‌های چند نفری به در خانه‌های مردم به‌ویژه توانگران رفته و به امید گرفتن انعام «تنقلات و یا وجه نقد» اشعاری خاص می‌خواندند که در اصطلاح محلی به آن «رمضانی» می‌گفتند. معاون پژوهشی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی اظهار کرد: این مراسم به گونه‌ای است که کودکان به جلوی درب هر خانه که می‌رسیدند برای اینکه مطمئن شوند کسی در خانه هست یا نه یک نفر از بچه‌ها که او را با عنوان استاد برگزیده‌اند با صدای بلند می‌گفت: «رَمِزُاْنی مارْ وَاْ مِدِیْ یا وَرْ خُانِمْدِ ه» رمضانی ما را می‌دهید یا بخوانیمش». اگر در خانه کسی بود و چیزی به آن‌ها می‌داد به درب خانه دیگر می‌رفتند وگرنه اگر احساس می‌کردند کسی در خانه هست و پاسخی نمی‌دهند، خواندن رمضانی را آغاز می‌کردند. برآبادی ادامه داد: ابتدا استاد یک مقدمه و دعایی می‌خواند و شاگردان پس از هر جمله او می‌گفتند، «آمین» و یادی از حضرت محمد (ص) و حضرت علی(ع) می‌کردند و رباعی‌هایی در مرثیه‌ی ائمه اطهار(ع) می‌خواند. وی، رباعی‌هایی که در مرثیه‌ی ائمه اطهار(ع) توسط این گروه خوانده می‌شود را به این ترتیب عنوان کرد، رمضان یا رب یا رب رمضان/ رمضان آمده خوش نام خدا/ بله بله ماه رمضان/ روزه می‌دارند از خرد و کلان/ رمضان آمد با 300 سوار/ چوبی برداشته که آهای روزه بدار/ روزه می‌داریم لاغر می‌شویم/ گر نمی‌داریم کافر می‌شویم/ رمضان آمد او را مهمان کنید/ بز و بزغاله قربانش کنید/ بز و بزغاله که چیزی نمی‌شه/ گاو و گوساله قربانش کنید/ این سرا از کیست که رو به خورشیده و... معاون پژوهشی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی گفت: مراسم رمضان‌خوانی به شماره‌ی 811 در تاریخ چهارم بهمن‌ماه 91 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. طبل‌زنی در طبس هنگامه‌ی سحر رمضان برآبادی گفت: طبل‌زنی در سحر ماه مبارک رمضان در طبس یکی از نیات موقوفه عمادالملکی است که تاریخ وقف آن به سال 1300هجری قمری بر می‌گردد و ماندگاری این حرکت نیز بعلت اجرای نیت واقف است. وی افزود: این طبل‌زنی براساس برنامه‌ریزی و با سبک خاص انجام می‌شود به این ترتیب که 3 ساعت مانده به اذان صبح با عنوان طبل یک «آماده باش» و 2 ساعت مانده به اذان صبح طبل دوم «بیدار باش» و یک ساعت مانده به اذان صبح طبل سوم «نزدیک شدن وقت اذان صبح» را خبر می‌دهد، طبل با روش خاصی نواخته می‌شود و مردم از صدای طبل متوجه می‌شوند که چه قدر تا اذان صبح باقی مانده است. معاون پژوهشی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه هر بار طبل زدن حدود 4 دقیقه طول می‌کشد و تا شعاع 5 کیلومتری شهر شنیده می‌شود، گفت: علاوه بر سحرهای ماه مبارک رمضان، هنگام رویت هلال ماه شوال و اعلام عید سعید فطر هم به دستور حاکم شرع یک نوبت طبل نواخته می‌شود و مردم آن را «شادمانه» می‌نامند. وی یادآور شد: مراسم طبل‌زنی طبس به شماره 189 در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است. شوخوانی، سنت فراموش شده خراسان‌جنوبی «فرامرز سنگری‌آبیز» کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی و مدرس دانشگاه نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: مناجات و شب‌خوانی از نخستین شب رمضان آغاز می‌شود، به‌طوری‌که در گذشته نه چندان دور مراسمی با عنوان «شوخوانی و رمضان‌خوانی» در روستاها و شهرهای خراسان‌جنوبی به‌خصوص بیرجند بصورت باشکوه برگزار می‌شد که امروز مانند بسیاری از سنت‌ها به دست فراموشی سپرده شده است. وی افزود: شوخوانی «شب‌خوانی» که در واقع یک نوع مناجات با خدا بوده است. در قدیم هنگام سحر مردم روستا با صدای خروس خانه بیدار می‌شدند و چون پاس دوم را خروس می‌خوانده می‌فهمیدند که حالا وقت سحرخوانی یا شوخوانی یا همان مناجات سحرماه رمضان است. کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی گفت: علاوه بر صدای خروس از روی مکان ستاره‌های آسمان مثلا دب اکبر و یا از روی جایگاه سه ستاره روشن که درآسمان است پی به وقت سحر می‌بردند. در این هنگام طبل نواخته می‌شد و یا افرادی که صدای رسا داشتند شبخوانی می‌کردند و افراد بدین طریق بیدار می‌شدند. نگاهی به مراسم «بیست و هفتمان» ماه مبارک رمضان در خراسان‌جنوبی سنگری اظهار کرد: مراسم «بیست و هفتمان» در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان نیز از دیگر برنامه‌هایی است که از گذشته دور در شهرستان بیرجند وجود داشته و هنوز هم نام آن فراموش نشده است. وی افزود: در شب بیست و هفتم ماه رمضان برخی زنان و دختران جوان با پوشاندن صورت خود و گرفتن سبد یا تبقی در دست که آینه‌ای روی آن قرار دارد و ملاقه به دست به در خانه همسایگان رفته و طلب هدیه می‌کنند. کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی ادامه داد: آنها صاحبخانه را با زدن ملاقه به درخانه صدا می‌کنند و تقاضای هدیه‌ی پول و یا خوراکی کرده و اگر صاحبخانه بخواهد زیرکی کند و چهره فرد را ببیند با ملاقه پشت دست او می‌زنند. سنگری با بیان اینکه مردم پولی که به این طریق به دست می‌آید «متبرک» شمرده و آن را شادی‌آور می‌دانند، گفت: در این مراسم همه کسانی که بدین صورت پولی به دست آوردند پیش ازظهر روز بیست و هفتم رمضان به بازار رفته و با آن پول پارچه‌ای به دلخواه خود می‌خرند و ظهر آنروز در خانه یا مسجدی از آن پارچه پوشاکی مانتد چادر، پیراهن و چارقد برای خود می‌دوزند و آن را می‌پوشند و بر این باورند که همه‌ی سال را به شادی می‌گذراند و از همه بلاها مصون هستند. وی ادامه داد: هم‌چنین خوراکی‌ها و تنقلات که در این شب جمع‌آوری می‌شد نیز به‌عنوان تبرک و رفع بلا استفاده می‌شود. شب‌نشینی‌های معنوی همراه با ختم قرآن و قرائت نهج‌البلاغه «عذرا صلاحی‌مقدم» استاد حوزه‌ی علمیه و دانشگاه نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: شب‌نشینی‌های معنوی همراه با ختم قرآن و قرائت نهج البلاغه در قبل و بعد از اذان صبح، اقامه‌ی نماز مستحبی و صرف سحری در جمع نیز جلوه‌ای از پاکی و نورانیت را در این شب‌ها در منظر هر بیننده نمایان می‌کند. وی افزود: علاوه برآن در این مجالس بزرگان خانواده پس از افطار با بیان رشادت‌های مولای متقیان و فضائل اخلاقی حضرت علی(ع) به مجلس حال و هوای معنوی می‌بخشند رفت‌وآمدهای خانوادگی و شب‌نشینی تا سحر در ماه مبارک رمضان در این منطقه رونق بیشتری می‌یابد. صلاحی‌مقدم ‌گفت: در جلسات قرآنی مرسوم است چنان‌چه فردی برخی سوره‌های قرآن از جمله انعام، یس، توحید، الرحمن و سجده را در این جلسات قرائت کند، جلسه بعد با آوردن شیرینی یا پختن آش نذری به اعضای جلسه، خوشحالی‌اش را قرائت سوره‌های ذکر شده بروز می‌دهد. این کارشناس مذهبی ادامه داد: در آخرین روز ماه مبارک رمضان و با پایان جزء 30 قرآن نیز با پخش نقل و نبات، دعای ختم قرآن و وداع با ماه مبارک رمضان تلاوت می‌شود. جمع‌آوری خیرات و کمک‌های نقدی مردم هر منطقه برای کمک به یتیمان و بی‌سرپرستان و تعمیر و توسعه‌ی مساجد از دیگر برنامه‌های ماه مبارک رمضان در مناطق مختلف بیرجند است. وی خاطرنشان کرد: مردم این شهرستان در زمان افطار از آش رشته، نان، پنیر و سبزی، حلوا، خرما، فرنی، شله زرد، زولبیا و بامیه برای افطار کردن استفاده می‌کنند و ساکنان برخی مناطق روستایی بیرجند نیز به یاد حضرت علی(ع) روزه خود را با نمک افطار می‌کنند. گزارش از «سپیده قلندری» اسفدن انتهای پیام








این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسنا]
[مشاهده در: www.isna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 33]

bt

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب







-


گوناگون

پربازدیدترینها
طراحی وب>


صفحه اول | تمام مطالب | RSS | ارتباط با ما
1390© تمامی حقوق این سایت متعلق به سایت واضح می باشد.
این سایت در ستاد ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت شده است و پیرو قوانین جمهوری اسلامی ایران می باشد. لطفا در صورت برخورد با مطالب و صفحات خلاف قوانین در سایت آن را به ما اطلاع دهید
پایگاه خبری واضح کاری از شرکت طراحی سایت اینتن