تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
قایق‌سواری تالاب انزلی؛ تجربه‌ای متفاوت با چاشنی تخفیف
چگونه ویزای توریستی فرانسه را بگیریم؟
معرفی و فروش بوته گرافیتی ریخته گری
بهترین بروکر برای معاملات فارکس در سال 2024
تجربه رانندگی با لندکروز در جزیره قشم؛ لوکس‌ترین انتخاب
اکسپرتاپ: 10 شغل پردرآمد برای مهاجران کاری در کانادا
بهترین سایتهای خرید تیک آبی رسمی اینستاگرام در ایران
کدام رنگ کاغذ دیواری مناسب فضای شماست؟
چه چیزهایی دیگر در دکوراسیون مد نیست؟!
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1813599248
شبی با ارواح شهر زیر زمینی(بخش پنجم)
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
شبی با ارواح شهر زیر زمینی(بخش پنجم) کاشان -ایرنا- ***ساعت 54/4 دقیقه بامداد، مامن هزارها، مدفن خاطره ها***
اینک می خواهم لحظات شب جانفرسایم در هاله ظلمانی اوئی را قلمی کنم، پس لازم است دوباره بسوی پاشیر برگردم تا لب تابم را از پیریز برق بکشم و با خود به داخل شهر زیرزمینی بیاورم.
راستش را بخواهید همه شباشب لحظات حضورم در این نهانگاه مرموز باستانی، بغایت غریب، وهمناک و به نوعی متناقض است.
آدم در اینجا درعین داشتن احساسی غریب و مهیج، احساسی آشنا و بسیط نیز دارد، ناخوادگاه حسی نوستالوژیک، آدم را با اینجا، یعنی جائی که نماد تلاش محیرالعقول پدران ما برای حفظ بقایشان بوده است، پیوند می زند.
در اوئی از یکسو همه جایش از اتاقها بگیر تا دالانها و حتی هوایش بوی کهنگی و ماندگی می دهد اما از سوی دیگر دیدن چنین جای اعجاب انگیزی برای هر کس تازگی دارد.
از یکسو سکوت و خلوت اینجا بخصوص وقتی پایت از جولانگاه شهری بزرگ به چنین ناکجاآباد دنجی باز شده باشد، بسیار روح افزا و آرامبخش است و از سوی دیگر همین سکوت، گاهی چنان دلهره انگیز و جانفرساست که آن سرش ناپیداست.
دراین فضای رازگون از یکسو هیچ تنابنده ای وجود ندارد و چشمت به هیچ بنی بشری نمی افتد اما از سوی دیگر حسی اسطوره ای و رازمند در وجودت زبانه می کشد که حتما همین الان در کنارت کسانی نشسته اند که با چشمانی وق زده تو را می پایند و اگر چشم سرت آنها را نمی بیند، لابد چشم قلبت وجودشان را گواهی می دهد.
اینجا از یکسو همه چیز بوی مرگ و نیستی می دهد و از سوی دیگر بزنگاهی است که فرط تقلای هنرمندانه و فکورانه انسان برای حفظ جان را در حد اعلا و اعجازگونه اش نمایش می گذارد.
در اوئی از یکسو آدم با دیدن چنین نهانگاه هوشیارانه شگرفی، احساس حماسی ستایش آمیزی نسبت به سازندگانش پیدا می کند اما از سوی دیگر با دیدن شرایط سخت زیستن آنها در چنین دخمه تنگ سیاهی، دلش برای سرنوشت حزن انگیز و محنت بارشان می سوزد.
وانگهی همه اینهایی را که گفتم و نوشتم، برآمده از حضورم در یک بخش کوچک از یک شهر بزرگ زیرزمینی است.
از مجموع سه قسمت کشف شده در شهر زیرزمینی، امشب تنها در یک طبقه از ورودی دومش اتراق کردم والا اگر همه این قسمتها بخصوص ورودی سومش را که ظاهراˈ بسیار پیچ درپیچ و درهم تنیده است، می دیدم لابد حالا از زور شگفتی، پس افتاده بودم.
به گفته ˈجهان مهینˈ یکی از دست اندرکاران شهر زیرزمینی، آنچه که من در این قسمت کوچک شهر اوئی دیدم و در اینجا برایتان بازگو کردم، تنها حدود یکهزارم از گستره این شهر زیرزمینی را تشکیل می دهد.
در هر حال، یک نکته قطعی و اظهر من الشمس است و آن اینکه ترکیب مطبق سه بخش کشف شده در سه جای مختلف شهر نوش آباد و گمانه زنی باستان شنان، از وجود یک سازه بسیار بزرگ در زیر شهر نوش آباد خبر می دهد،مکانی که حتی احتمالا یک پایش به نیاسر باز می شود و یک پایش به مرز کویر می رسد.
ˈزهرا ساروخانیˈ باستان شناسی که مسوولیت کاوش شهر زیرزمینی را برعهده دارد، معتقد است: با اینکه وسعت اوئی هنوز مشخص نیست اما صددرصد محرز است که دامنه این شهر نه تنها در زیر بافت کنونی بلکه تا بیرون از جغرافیای فعلی شهر نوش آباد هم گسترش یافته و به همین خاطر هم گمانه زنی ها تا حاشیه شهر ادامه پیدا کرده است.
ˈعلی اصغر شقایقیˈ شهردار نوش آباد هم وسعت شهر زیرزمینی را دستکم به اندازه وسعت شهر کنونی نوش آباد می داند یعنی یکهزار و 380 هکتار.
با این حساب، اگر روزی، همت والایی برای کشف و گشایش مجاری پنهان گستره این شبکه باستانی در مسوولان پیدا شود و دولت با اختصاص اعتباری سخاوتمندانه، عملیات بر زمین مانده کاوشگران را در اوئی مورد حمایت قرار دهد، تنها خدا می داند چه دستاورد عظیم بی نظیر فرهنگی و میراثی نصیب کشورمان می شود و در آن صورت، دیدن عظیم ترین شهر زیرزمینی دنیا، چه احساسی از مجد، اسطوره و حماسه خواهد آفرید و پرمسلم چنین مکان پرآوازه ای لابد جذابیت داخلی و خارجی گردشگری بسیاری هم به همراه خواهد آورد و از همین محل دیری نخواهد پائید که هزینه های کاوش و رهایش آن از وضعیت اسفبار کنونی جبران خواهد شد.
با این حال، تحقق این رویا با وضعیت موجود اوئی براحتی امکانپذیر نیست که دلیلش هم پرشدن فضای آن از رسوبات سیلابهای سالهای گذشته و ورود فاضلاب شهر نوش آباد به این شبکه باستانی ثبت ملی شده است.
شواهد باستان شناسی نشان می دهد اوئی از یکصد سال پیش تاکنون بلااستفاده مانده و به همین علت هم در تمام این سالها فاضلاب منازل نوش آباد، بخش بزرگی از این اثر تاریخی را تخریب کرده، علاوه براینکه، رسوبات سیل بنیان کن نوش آباد در سالهای دور نیز بخشی از دیواره های این شهر را فرا گرفته است.
اکنون یک قرن است فاضلاب خانه های نوش آباد به فضای این شهر عظیم زیرزمینی سرازیر می شود و با همه تلاشهایی که بعد از کشف اوئی صورت گرفته، تاکنون تنها حدود 5 درصد از کل این مجموع زیر زمینی از زیر آوار گل و لای سیلاب و فاضلاب خارج شده است.
برای کشف زوایای پنهان شهر زیرزمینی تاکنون هفت گمانه زنی انجام شده که تاکنون دو گمانه اش به نتیجه رسیده که فضاهای کشف شده ناشی از آن نیز اکنون برای بازدید عموم دایر و پنج گمانه دیگرش نیازمند اعتبار برای عملیات کاوشگری است.
فعال کردن هریک از کارگاه های پنجگانه کاوشگری نیازمند تنها 75 میلیون تومان اعتبار برای یک پروژه دو ماهه است اما شگفت این است که به گفته ساروخانی، اوئی بعنوان نخستین شهر دستکند ایران و بزرگترینش در جهان هنوز فاقد ردیف اعتباری مستقل برای انجام کاوشهای باستان شناسی، مرمتی و حفاظتی است.
اکنون 95 درصد از فضای شهر زیرزمینی در زیر لایه ای ضخیم از گل و لای است و پرپیداست تا مادامی هم که فکر اساسی برای تخلیه این رسوبات انجام نشود، نمی توان به معماها و رازهای نهفته در این مکان اعجاب انگیز پی برد.
البته وجود رسوبات سیلابی بخودی خود تهدید چندانی به شمار نمی رود بلکه خطر بزرگتر ادامه ورود فاضلاب به این مجموعه است، بخصوص اینکه نوش آبادیها با تصوراینکه این مکان مخفی مربوط به قناتهای خشک شده و بدون استفاده است، مجاری فاضلاب خانه هایشان را کماکان به آنجا متصل کرده اند که همین مساله نیز موجب شدت تخریب فضاهای این مجموعه شده است.
وقتی خود دولت برای احیای چنین مکان ارزشمندی که اگر هر جای دیگر دنیا بود، حتماˈ آن را روی سرشان می گذاشتند، حاضر نیست از خود مایه چندانی بگذارد، بطریق اولی مردم هم قید و بند زیادی برای حفاظت از آن ندارند ضمن اینکه وقتی شبکه سپتیکی هم در کار نیست تا فاضلاب خانه ها به آن راه یابد، آیا چاره ای جز همین کاری که الان مردم نوش آباد دارند انجام می دهند، وجود دارد؟
درهر صورت، اوئی این پناهگاه مردم سرزمین هزاره ها، اکنون به محلی برای جولان حشرات و حیوانات موذی تبدیل شده و بر اثر ورود سیلاب و تجمع فاضلاب شهری به آن، رو به تخریب است.
این شهر در سال 81 کشف شد و در اوایل سال 82 به ثبت ملی رسید و در سال 83 با اعتبار شهرداری فصل اول کاوش آن شروع شد که این کار تا سال 85 نیز ادامه یافت اما بدلیل عدم تامین اعتبار، از همان سال ادامه کاوشها متوقف ماند.
در حال حاضر کماکان ریزش فاضلاب به داخل فضای این اثر ملی بی نظیر ادامه دارد بطوری که این روند حتی موجب توقف سومین فصل کاوش باستان شناسان شده است.
کارشناسان معتقدند: نشت فاضلاب به درون این فضاها موجب افزایش رطوبت، آسیب دیدن دیوار دالانها و محل رشد حیوانات و حشرات شده، در حالی که همین الان پرونده شهر زیرزمینی در حال تکمیل شدن برای ارائه به یونسکوست تا در فهرست آثار جهانی ثبت شود که پرمسلم ادامه بی توجهی مسوولان و تداوم روند تخریب این اثر، فرایند ثبت جهانی آن را با مشکل مواجه خواهد کرد.
نوش آباد با حدود یکصد اثر باستانی برجا مانده از دوره های مختلف تاریخ یکی از کهن ترین شهرهای خطه کویر فلات مرکزی ایران است که تاکنون 21 اثر آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و پرونده 15 اثر دیگرش نیز تکمیل و به شورای ثبت استان ارسال شده است.
بی برو برگرد، چاره قطعی مشکل کنونی شهر زیرزمینی، ایجاد شبکه فاضلاب شهری و انتقال فضولات منازل نوش آباد به این شبکه است که به همین منظور، شهرداری تاکنون مکاتبات زیادی با مدیرعامل سازمان آب و فاضلاب کشور و کاشان داشته است.
به گفته شقایقی، طبق فراخوان وزارت کشور از شهرداریها برای جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی، شهرداری نوش آباد نیز سه طرح معرفی کرده که یکی از آنها طرح ایجاد سپتیک این شهر است که 5/2 میلیارد تومان هزینه دارد.
وی از سرمایه گذاران برای کمک به کشف ابعاد مخفی شهر زیرزمینی دعوت کرده و در عین حال گفته است: امسال یک ردیف اعتباری از سوی سازمان میراث فرهنگی از وزارت نیرو برای فاضلاب شهر نوش آباد درخواست شده و وزارت نیرو اعتباری را برای سپتیک نوش آباد در نظر گرفته که کار پژوهشی آن نیز انجام شده است.
شهردار میراث دوست نوش آباد در جلسه ای که یک روز پیش از ورودم به به شهر زیرزمینی با حضور من برگزار شد، از خانم ساروخانی خواست تا هرچه زودتر کار کاوش در این شهر را از سر بگیرد و اعلام کرد: من حتی حاضرم نصف اعتبار شهرداری نوش آباد را صرف کاوش در شهر زیرزمینی کنم.
شک نیست ساخت چنین مکانی، کاری هردمبیلی و بی برنامه نبوده و پشت آن نبوغی سرشار و پشتکاری بسیار وجود داشته که همین امر اوئی را برای ایرانیان فخرآور و به همان نسبت مسوولیت ساز می کند.
ˈنازنین طباطباییˈ استاد دانشگاه تهران بر این عقیده است که خالقان شهر زیرزمینی نوش آباد از هوش، ذکاوت و درایت فراوانی برخوردار بوده اند و به احتمال زیاد ساختن چنین جایی با همراهی یک گروه متخصص و کارکشته مرکب از معمار و مهندس و حسابگر انجام شده است.
وی می گوید: البته زحمات گروه کارگران را نباید فراموش کرد که با چه مشقتی توانسته اند این معماری دستکند را به وجود آورند و این همه خاکبرداری کنند و اتاقهایی در اندازه های مختلف و گاه مشابه برای اقامت چند روزه و حتی چندماهه پیش بینی کنند آن هم با در نظر گرفتن نور و هوای کافی و مناسب در تمام اتاقها و دالانها و همین طور دسترسی به منابع آب.
وی، شهر زیرزمینی نوش اباد را یکی از پرجاذبه ترین و دیدنی ترین جاهای سرزمین ایران می داند که اهالی و سکنه اش در چندین سطح با ابزار دستی آن را به وجود آورده اند و آن را باید به دفعات دید آن هم نه در مدت کوتاه، بلکه چندین بار و با دقت.
به گفته این استاد دانشگاه، شهرزیرزمینی نوش آباد یکی از شگفتی های کشور و بلکه جهان است که نظیرش در کمتر جایی یافت می شود.
به عقیده طباطبایی، ساخت این شهر زیرزمینی صرفا عملی طبیعی به حساب نمی آید بلکه حاصل تلاش و دسترنج انسانهایی است که بطور یقین در مقابل بیگانه یا دشمنی قرار گرفته اند که احساس ترس و اضطراب و وحشت را به وجود آورده اند و آنان این خلاقیت را از خود بروز داده و چنین جای عجیبی را به وجود آوردند آن هم با ابزارهایی که پیشرفته نبوده است.
درهرحال، اوئی، این بزرگترین شهر زیرزمینی دستکند جهان و مظهر خاطره مقاومت جانانه مردم اعصار و قرون مختلف بخش مرکزی ایران، اینک به صحنه زشت دفن فاضلاب تبدیل شده، پس چه خوب است از همین حالا همتی والا برای احیای این جان پناه فخرآور باستانی پیدا شود و کسانی در دولت یا دلسوزانی در بخش خصوصی، آستینهای همت خود را برای پاکسازی این نمودگار شعور و شرف و میعادگاه کیاست و مقاومت ایرانیان بالا بزنند.
ˈادامه دارد...ˈ
از: محمدرضا شکراللهی
543
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
28/03/1393
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 108]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها