تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1837273689
پرطرفدارترین فرقههای نو در ایران
واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین:
گفت‌وگو با دکتر مهراب صادق‌نیا پرطرفدارترین فرقههای نو در ایران اعتبار دادن به بعد معنوی زندگی از طریق آموزه‌هایی که هم نو بوده و هم تکالیف خاصی را بر عهده فرد نمی‌گذارد، جذابیت خاص خودش را دارد؛ جذابیتی که موجب می‌شود کم‌کم عرفان‌های نوظهور رایج شود و افرادی را شیفته خود گرداند.
در این باب با حجت الاسلام دکتر مهراب صادق نیا، استاد و عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب که دارای دکترای جامعه شناسی فرهنگ است، صحبت کردم تا بدانم مهم ترین شاخه های عرفان نوظهور و نمادهایشان چیست و کم کاری در کدام ابعاد دین الهی موجب ایجاد چنین گرایش هایی می شود. در بحث عرفان های نوظهور کدام گرایش ها برگرفته از مسیحیت یا یهودیت بوده که امروز رواج زیادی یافته است؟ جنبش های معنوی نوظهور یا ادیان جدید که معمولا با عنوان NRMs شناخته می شود، مساله ای اجتماعی است که پیامد های آن همگرایی و انسجام اجتماعی را تهدید میکند و آسیب های آن بیش از هر کس جوانان را تهدید می کند. اولین موج پیدایش فرقه های دینی جدید در غرب در سنت های دینی یهودی و مسیحی آشکار شد. «بیداری های بزرگ» در آمریکا، «علم مسیحی»، «شهود یهوه» و «مورمون ها» که در قرن 19 ظهور کردند، تقریباً همگی مشترکاتی با سنت یهودی ـ مسیحی داشتند. این سنت ها تا اندازه ای امروزه در جامعه ایران یافت می شود؛ اما موج جدیدتر ادیان جدید، اولا به ادیان غیرابراهیمی نظیر هندوئیزم، بودیزم و شینتو تمایل و گرایش دارد و ثانیا ترکیبی التقاطی از ادیان رسمی، مفاهیم اومانیستی و سایکولوژیک در قالبی تجربه گرایانه مهیا ساخته اند. افزون بر این، جامعه شناسان دین از ادیان بسیار جدیدی نیز یاد کرده اند که خصوصیت فروکاهشی دین در آنها بسیار ملموس تر و مشهودتر است. به طور کلی، سیری فروکاهشی در ادیان جدید دیده می شود: 1 ـ به مثابه وحی لایتغیر الهی به دین چونان عناصر معنوی و تجربی؛ متفرق و انتخابی اما معطوف به غایت الاهی؛ 2 ـ از این دین معنوی فروکاسته به دین معنوی معطوف به غایات اومانیستی؛ 3 ـ از دین اومانیستی به دین مصرفی عرضه شده در بازار دینی؛ 4 ـ از بازار دینی به دین چونان ابزاری معطوف به اهداف اقتصادی دون پایه. به هر روی، امروزه بسختی می توان گفت یک گرایش دینی جدید لزوما تنها به یک دین سنتی وابسته است یا خاستگاهش یک دین سنتی خاص مانند مسیحیت یا یهودیت است. کدام فرقه ها امروز در ایران شهرت زیادی پیدا کرده اند؟ بعضی از این فرقه ها (البته به صورت گزینشی) عبارتند از: تولیک: طریقه تولیک دو بعد اصلی دارد؛ یکی بعد اخلاقی است که تقریبا اموری کلی را که بیشتر صبغه اخلاقی دارد به پیروان توصیه می کند. نمونه این تعالیم را می توان در کتاب «چهار میثاق» اثر دون میگوئل روئیز ملاحظه کرد. بعد دیگر، سیر در عوالم رویایی و دستیابی به تجربیات فرامادی است. بر خلاف برخی مکاتب مانند گورجیف و اشو در این مکتب رویابینی، هنری معنوی محسوب می شود و تنها کافی است تعالیم لازم برای بهبود آن دریافت شود. در حقیقت، رویابینی ارادی مهارتی معنوی است که باید آن را کسب کرد. سرخپوست ها در گذشته برای سیر در عوالم رویایی از روش های دیگری جز تمرینات معنوی نیز استفاده می کردند. رام الله: از جنجالی ترین و در عین حال پرطرفدارترین فرقه هایی است که طی این یکی دو دهه در ایران ظهور کرده است. چنان که از اسمش پیداست، ترکیبی است از هندوئیزم، مسیحیت و اسلام که در واقع آیینه تمام نمای هیچ کدام از این ادیان نیست. رهبر این فرقه شخصی است به نام «پیمان فتاح » که خود را خالق فتاح، ایلیا، رام الله و الیاس می نامد و از سوی مریدانش شخصیتی آسمانی، خارق العاده و مقدس معرفی می شود. در عین حال، برخی پیروان پیمان فتاح او را «آواتار» به معنی «تجسم جریان حقیقت»، «روح مجسم حق» و «تجسم الهی» نامیده اند. درباره او گفته اند: رام الله همیشه با لباس های مشکی در میان مردم ظاهر می شد و با لحن خاصی صحبت می کرد. اکنکار: این گروه دینی، سال 1965 توسط شخصی به نام «پال توئیچل» پایه گذاری شد. چون در آیین او اعتقاد راسخی به استاد زنده «اک» وجود داشت و توئیچل خود را وارث یک سنت باستانی و نهصد و هفتاد و یکمین استاد زنده اک می خواند، پس از او مساله جانشینی اش با بحران همراه شد. «داروین گراس» پس از وی به عنوان نهصد و هفتاد و دومین استاد زنده اک معرفی شد، اما پس از چندی با مخالفت های فراوان مواجه شد و در نهایت از سمت خود برکنار گردید. اکنون هارولد کمپل به عنوان استاد زنده اک مشغول فعالیت است. در مکتب اکنکار سفر روح نقشی کلیدی دارد؛ سفر روح یعنی حضور همزمان در دو مکان. اکیست ها باید مهارت سفر روح را بیاموزند و از این طریق حالات دینی و معنوی را تجربه کنند. در جهان بینی اک، جهان از نور و صوت خدا یا به تعبیر خودشان «سوگماند» تشکیل شده و غایت یک اکیست همکاری با سوگماند است. عصر نو: یک اصطلاح فراگیر است که بر شبکه گسترده ای از افراد و گروه های کم وبیش همپوش با معتقدات و جهتگیری های بسیار متفاوت اطلاق می شود. درباره حد و مرزهای عصر نو ممکن است گفته شود آمیزه ای از جنبش های استعداد بشری، نوپاگانیسم، فکرنو، رازورزی شمنیسم یا ویکا یا جادوگری است. در این باره هیچ اتفاق نظری وجود ندارد. شیطان پرستی: شیطان پرستی واکنشی در برابر مسیحیت بوده و واقعه نادری به شمار می رود. از اواخر قرون وسطی، جادوگران را متهم به شیطان پرستی می کردند، ولی تقریبا هیچ سند معتبری دال بر وقوع آن وجود نداشت. فرض می شود آیین اصلی و مشخصه شیطان پرستی مس سیاه است؛ یعنی هزل کفرآمیزی از عشایی که کشیش خلع لباس شده برگزار می کند، همراه با شمع های سیاه و پیکرهای مسیح بر صلیب وارونه که شامل آلودن نان و شراب مقدس، آزادی افراطی روابط جنسی و گاهی قربانی کردن حیوانات وحشی از سوی انسان می شود. چه وجوه مشترکی در عرفان های نوظهور موجب می شود در نظر مخاطب درخشان و تاثیرگذار و راهگشا باشند؟ دلایل زیادی ممکن است برای این گرایش بویژه در میان جوانان یافت. شاید دلیل نخست، خصلت مهم مدرنیته در زیر سوال بردن همه آتوریته ها و مرجعیت ها و تاکید بر خود است. این خصلت سبب می شود شهروندان مدرن کمتر بر معرفت های دینی مبتنی بر مرجعیت های رسمی دینی تکیه کنند و فهم خود و نیز دریافت های خویش را محور دینداری قرار دهند؛ چیزی که با خصلت های عمومی این ادیان سازگارتر است تا ادیان سنتی.تاکید این ادیان بر معنویت های بدون آیین و تکلیف نیز می تواند دلیل عمده ای برای ایجاد جذابیت باشد. این ادیان معمولا نوعی عرفان و معنویت را معرفی می کنند که تکالیف کمتر یا راحت را به دنبال دارد. به عنوان نمونه، یاران علی محمد باب با ندای زمینه سازی برای ظهور قائم جعلی خود در جریان بدشت و... به آلودگی های اخلاقی گرفتار شدند و راحت کشتار می کردند و همه کارهای خود را نشانه شیفتگی به موعود و رهبرشان می دانستند. خصلت نو بودن نیز می تواند تا اندازه ای جذاب باشد. گرایش به شیوه های نو بخصوص برای جوانان جالب است؛ تعداد قابل توجهی از جوانان که احساس می کنند در قالب جلسات خاص یا برنامه های منظم سیر و سلوک و القاب و عناوین جدید رشد می کنند، این احساس کاذب نو را به فال نیک می گیرند؛ لذا پس از آن که روشن می شد نتیجه ای به دست نیاورده اند، گروهی از آن سرخورده شده و آن را مانند روش های قبلی کنار گذاشته اند. خصلت درمانگرابودن نیز در این ادیان وجود دارد که تا اندازه زیادی می تواند جذاب باشد. روان درمانگرایی در این ادیان به این معناست که این عرفان های نوپا مدعی اند التزام به آنها موجب فروکاهش ناراحتی ها و تشویش های روحی ـ روانی می شود. به همین دلیل شماری از جوانان با دست زدن به این تجربه های عرفانی جدید در حقیقت تلاش دارند به روان درمانی دست بزنند؛ چیزی که ممکن است برای زمانی محدود به درستی یا نادرستی حاصل آید. البته برخی ناتوانی ها در معرفی ادیان اصیل و سنتی نیز ممکن است به این تمایلات شتاب دهد. آیا عرفان های مذکور، نمادهای خاصی هم دارند که مردم ناآگاهانه به سمت آنها گرایش پیدا کنند؟ نمادگرایی از خصلت های نمایان این ادیان است. تعیین نماد در این ادیان نقش مهمی در انسجام درونی افراد و نیز همگرایی اعضا دارد. افزون بر آن، این نمادها می تواند موجب رشد و توسعه این ادیان گردد. تجربه نشان داده است رشد و توسعه این ادیان معمولا از طریق توسعه و گسترش نمادهای این ادیان که ممکن است در پوشش یا آرایش و در سمبل هایی خاص باشد، صورت می گیرد. مردم کشورهای میزبان قبل از آشنایی با ادبیات دینی و تعالیم این ادیان، ابتدا با نمادهای این ادیان آشنا می شوند. آیا این گرایش های ناآگاهانه در زندگی افراد در گذر زمان (حتی نه چندان طولانی) تاثیرگذار خواهد بود؟ بله، طبیعی است. باورهای دینی ممکن است ابتدا با نوعی گرایش های نمادین و ناخودآگاه آغاز شود؛ یعنی اول نمادها وارد حیات فکر انسان می شود و پس از آن معنای نهفته در پس آن نمادها. آیا مسیحیت و یهودیت خود دارای عرفان های اصیل هستند؟ این مبانی عرفانی تا چه اندازه پیرو دارند و تا چه اندازه تبلیغ می شوند؟ بله. البته بستگی دارد شما اصیل را چه معنا کنید. گرایش های عرفانی یهودی پیشینه درازی دارند. تقریبا از اوایل قرون وسطی ما شاهد پیدایش و رشد این جریانات هستیم. کتاب زهر، نمونه بارزی از این عرفان است. البته در مسیحیت نیز این گرایش ها وجود دارد. با این حال، این جریانات عرفانی اصیل از آسیب های ناشی از آنچه پیشتر به آن اشاره شد در امان نمانده اند. جهل ما نسبت به توانایی های بالقوه دینمان تا چه اندازه موجب دلدادگی و گرایش به این عرفان ها شده است؟ بی تردید این گونه است. وقتی انسان از داشته های خود آگاهی نداشته باشد، به آنچه دیگران دارند تمایل نشان می دهد. عرفان اصیل اسلامی و نیز مکتب متعالی شیعه، سرشار است از آموزه های انسانی و عرفانی عمیق که می توانند سعادت اخروی انسان و نیز آرامش و بهزیست این جهانی او را فراهم آورند. وقتی انسان با این عمق و غنا آشنا نباشد، ممکن است هر شعار فریبنده ای او را به سمت ادعای دروغینی که در این ادیان وجود دارد، سوق دهد. ما در کدام جنبه های اسلام ضعیف تر عمل کرده ایم که سخنان این گروه ها در وهله اول برای بعضی افراد درخشان تر از آموزه های اسلامی است؟ واقعیت آن است که ما در جنبه های مختلفی کوتاهی کرده ایم، اما آنچه سبب رشد این جریان ها شده، به گمان من کم کاری در امر تبیین آموزه های اخلاقی دین و کوتاهی در زمینه بیان آموزه های رحمانی و نشان دادن چهره انسانی، نورانی، آرامبخش و عطوف اسلام است. تاکید بر برخی ابعاد دین و نپرداختن به برخی دیگر از ابعاد آن سبب می شود چهره ای کاریکاتوری و غیرواقعی از دین نشان داده شود که ممکن است به تمایل جوانان به عرفان های دروغین جدید کمک کند. حورانژاد صداقت / جام جم
چهارشنبه 17 اردیبهشت 1393 3:15 بازدید:1167
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام جم آنلاین]
[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 17]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها