واضح آرشیو وب فارسی:جام نیوز:
کتاب های برجسته و نفیس خطی دختر فتحعلی شاه + تصاویر
به این مطلب امتیاز دهید
به گزارش سرویس کشکول جام نیوز، این روزها نسخه برجسته و نفیس خطی به نام های «دعای صباح» و «کتاب الدعا» که به خط بانویی هنرمند به نام ” ام سلمه ” دختر فتحعلیشاه قاجار، هنرمند خوشنویس سده سیزدهم هجری ماندگار شده است، در کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش درآمده است. امّسَلَمه مشهور به گَلین خانم، دختر فتحعلیشاه – دومین پادشاه قاجار - از خوشنویسان بنام سده سیزدهم هجری است. زینالعابدین اصفهانى از جمله استادان این بانوی هنرمند ایرانی در آموزش خوشنویسی بوده است. ام سلمه در خط نسخ، مهارتی بسیار داشت. چندین اثر از او به جای مانده است که از مشهورترین آنها میتوان به «دعای صباح» و کتاب «الدعا» اشاره کرد. دختر فتحعلی شاه، بانوی هنرمند قجری
کتاب الدعا، یکی از این دو اثر متعلق به این بانوی هنرمند است. این اثر به خط نسخ در سال ۱۲۴۳ هجری قمری روی کاغذ فُستُقی الوان با جلد ترمه نگاشته شده است که دعاهای صباح و گشایش در روزی پس از نماز بامداد در این نسخه خطی آمده است.
اثر دیگری که از ام سلمه در کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش درآمده است دعای صباح است که این اثر در سال ۱۲۵۵قمری به خط نسخ خَفی و به شیوه رَنگه-نویسی در صفحههای ۹ سطری نگارش یافته است.این دو نسخه شاخص و نفیس خطی در حال حاضر در کتابخانه و موزه ملی ملک نگهداری میشوند. این زن هنرمند ازخوشنویسان و شاعران قرن سیزده و چهارده هجری قمری است ، او یکی از دختران فتحعلی شاه قاجار از مادری اهل گرجستان به نام زیبا چهر خانم بود. ام سلمه که به گلین خانم نیز شهرت داشت در حدیقهالشعراء از او با عنوان « عصمت قاجار» نام برده شده است. گلین خانم هنر خوشنویسی را از استادانی چون آقا زینالعابدین اصفهانی و حاج علی آقا فرزند محمدعلی خان نظمالدوله فرا گرفت. او علاوه بر خوشنویسی در هنر تذهیب نیز دستی داشت. گلین خانم به عنوان یکی از زنان مطلع و نسبتاً فهیم در دربار محسوب میشد که به همین سبب، محل رجوع سؤالات و راهنمایی های شاهزادگان و کسب اطلاعات ایشان بود. دختر فتحعلی شاه، بانوی هنرمند قجری
آثار مختلفی از نوشتههای او در دست اس.ت از جمله یک جلد قرآن به خط نسخ که در سال ۱۳۰۲هـ. ق تحریر نموده و نیز مجموعه نفیسی از ادعیه و آیات قرآن مجید. وی مانند بسیاری از شاهزادگان قاجاری طبع شعر نیز داشت. البته آثاری دیگر از این بانوی خوشنویس در کتابخانههای کاخ گلستان، آستان قدس رضوی و آستانههای کربلا و نجف وجود دارد. امّسَلَمه قاجار، در خیل خوشنویسان از جایگاهی ممتاز برخوردار است. گزارش هاى سیاحان خارجى و تذکره نویسان ایرانى از شرح حال زنان سخنور و هنرمند دوره قاجار چه در دربارها و خانواده هاى رجال و چه در دیگر طبقات جامعه به روشنى بیان کننده کثرت این عده است، "لیدى شل "همسر وزیر مختار انگلیس در ایران در دوره حکومت ناصرالدین شاه در این باره مى نویسد: «زنان طبقه مرفه معمولاً باسواد و با شعر و ادب مملکت خویش آشنایى دارند…»
از میان زنان فرهیخته و ادبور دوره قاجار مىتوان به کسان دیگری چون طاووس خانم، دلشاد و آغاباجى اشاره نمود که هر سه از زنان فتحعلىشاه قاجار و اهل شعر و ادب بودند. نمونه هایى از اشعار آنان در کتابهاى مختلف تذکره آمده است. از میان دختران فتحعلى شاه نیز کسانى چون ماه تابان خانم ملقب به قمرالسلطنه و حسن جهان خانم طبع شعر داشتند و برخى مانند عصمت، و ام سلمه که به آن اشاره شد و ضیاءالسلطنه علاوه بر شاعرى هنرمند و خوشنویس نیز بودند چنان که به گفته اعتمادالسلطنه عصمت در خط نسخ استاد بود. در دوره قاجار اغلب بانوانى که به کسب دانش روى آوردند و باسواد شدند از طبع شعر و قریحه ادبى نیز برخوردار بودند و در این زمینه آثارى از خود باقى گذاشتند. عدهاى دیگر از زنان نیز استعداد خود را در فنون ظریفه و هنرهاى زیبا به کار گرفتند و چون خوشنویسى و استنساخ قرآن از هنرهاى مورد توجه این عصر بود اغلب زنان هنرمند در جرگه خوشنویسان درآمدند. مهر
۱۷/۰۲/۱۳۹۳ - ۲۲:۰۴
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جام نیوز]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 105]