محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828738502
انسانشناسي امام خميني(ره) از منظر عرفانيو سياسي
واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: انسانشناسي امام خميني(ره) از منظر عرفانيو سياسي
عرفان پديده و واقعيتي است كه به معرفت و معنا و باطن وجودي انسان و هستي مي‌پردازد.
اين در حالي است كه سياست و حكومت مربوط به نشئت ظاهري و حيات دنيايي فرد است. آنچه در ارتباط با انديشه سياسي امام خميني(ره) قابل تأمل و توجه مي‌نمايد نوع ارتباط و تعاملي است كه ميان عناصر و مؤلفه‌هاي عرفاني انديشه‌هاي ايشان با نظام بخشي اجتماعي و سياست‌ورزي قابل برقراري است. نحوه و چگونگي تأثيرگذاري ميان اين دو حوزه، خاصه در عرصه انسانشناسي و مبحث «ولايت باطني و ظاهري» مي‌تواند راهگشا به تبيين نظريه سياسي ولايت مطلقه فقيه باشد. انسان شناسي الهي؛ ركن پيوند عرفان و سياست مهم‌ترين ركن پيونددهنده عرفان و سياست و از بخش‌هاي مهم عرفان نظري، انسانشناسي الهي و عرفاني و مبحث انسان كامل و ولي الهي به عنوان مظهر همه اسما و صفات باري‌تعالي و مراتب ولايت اوست. ديدگاه امام درباره انسان و جايگاه و ظرفيت و مرتبه وجودي او منطبق با تفكر ديني و مباني متافيزيكي عقلاني است. بر اين اساس، انسان عصاره خلقت و داراي مراتب و شئون مختلف از حيوانيت تا كمال و تعالي مي‌باشد. از اين رو، امام، انسان‌سازي و هدايت و اصلاح انسان را پايه و منشأ اساسي سعادت و كمال او برمي‌شمارد كه چنين هدفي با ارسال و بعثت پيامبران و وحي، جهت تهذيب و اصلاح اجتماع انساني همراه بوده است و در همين جاست كه مبحث انسانشناسي عرفاني امام با انديشه سياسي ايشان پيوند مي‌يابد و به نوعي بايد اين مباني انسان‌شناسانه را پايه و مبناي معرفت سياسي ايشان به شمار آورد، چراكه بينش انسان‌ساز و اصلاح‌گرانه امام به اجتماع انساني، موجبات تفكر سياسي انقلابي براي برپايي حكومت عدل اسلامي و تربيت و هدايت انسان‌ها به قله رفيع كمال انساني را فراهم مي‌آورد. «انسان كامل»؛ محور انديشه عرفاني سياسي عرفاني امام(ره) كسب قدرت سياسي توسط افراد مهذب و كمال‌يافته هدفي است كه غايت نهايي آن سعادت و تهذيب اجتماع است. چنانچه از نظر ايشان قدرت، خود كمال است و صفت قادر براي ذات باري‌تعالي نشان از جنبه استكمالي قدرت مي‌نمايد ولي چنانچه همين قدرت به دست اشخاص غيرمهذب و فاسد برسد اين كمال به فساد كشانده مي‌شود. در حالي كه اگر قدرت در دست «انسان كامل» باشد، كمال براي انسان‌ها ايجاد مي‌نمايد و اين بيانگر ارتباط مستقيم انسانشناسي عرفاني و نوع و ساختار سياست و اجتماع در انديشه امام است. تفسير عرفاني امام از معنا و غايت وجودي انسان- استكمال و تهذيب نفس- ضرورت حكومت انسان‌هاي مهذب و كامل را بر پيكره اجتماع انساني توجيه و تبيين مي‌نمايد. از اين جهت بايد بحث «انسان كامل» را محور و كليد گشايش ارتباط عرفان و سياست در انديشه عرفاني- سياسي امام محسوب نمود. سوق و صعود انسان از نشئه طبيعي به كمال حيات انساني به واسطه وجود انسان كامل است. اوست كه نيروهاي انساني را در جهت استكمال به حركت درمي‌آورد و وظيفه خطير اجراي احكام الهي و پايه‌گذاري ساختار حكومت اسلامي و قانون و عدالت را برعهده مي‌گيرد. بدين سان امام، نقش و جايگاه انسان كامل را در عينيت حيات جمعي عيان مي‌سازد. او در تعبيري از همگان مي‌خواهد چونان اعضا و جوارح پيكره انسان كامل (رسول الله) قرار گيرند و در خدمت او و تحت هدايت و تربيت او واقع شوند. از نظر امام، «رسول خدا، انسان كاملي است كه در رأس مخروطه اين عالم واقع است. ذات مقدس حق تعالي كه غيب است و در عين حال ظاهر است و مستجمع همه كمال به طور غيرمتناهي است در رسول اكرم متجلي است به تمام اسما و صفات. و روز بعثت روزي است كه خداي تبارك و تعالي موجود كاملي كه از او كامل‌تر نيست و نمي‌شود باشد، مأمور كرد كه تكميل كند موجودات را.» اين تكميل‌كنندگي نقشي است كه وساطت انسان كامل در كمال ديگر انسان‌ها دارد، چراكه فيض باري تعالي بدون وساطت وسايط به موجودات نمي‌رسد. امام به اين مصدر بودن انسان كامل براي مادون خود تصريح دارد و رجوع به آن را رجوع به سوي خدا مي‌داند، چراكه «انسان كامل فاني مطلق و باقي به بقاء الله است و از خود تعين و انيت و انانيت ندارد بلكه خود از اسماي حسنا و اسم اعظم است.» ولايت؛ ويژگي برجسته «انسان كامل» اين جامعيت و احاطه و شمول انسان كامل بر جميع مراتب ملكي و ملكوتي زمينه‌ساز سمت سيادت و حكومت او بر ساير ارواح و موجودات، و تخصيص مقام عظماي خلافت الهي براي او مي‌گردد. او همچنين ولي مطلق الهي است. بحث از ولايت نيز در پيوند ناگسستني با نظريه انسان كامل قرار دارد. ولايت از ويژگي‌هاي انسان كامل است كه ناظر به رابطه او با وجود مطلق الهي است كه از اين رابطه به اعتبار اينكه مجرايي براي تجلي انوار هستي بر وجود انسان كامل است به ولايت تعبير مي‌شود و به تعبيري مي‌توان آن را قرب و وساطت فيض دانست. نكته قابل توجه در باب ولايت، مراتب ولايت است كه از بالاترين تا نازل‌ترين مرتبه را شامل مي‌شود. در بيان مراتب ولايت، امام، در مصباح‌الهدايه به شرح مفصل اين مراتب مي‌پردازد. در واقع بيان مراتب ولايت، نوع و ميزان ارتباط ولايت و ذات اقدس الهي را بيان مي‌دارد كه ظهور آن در نشئه حيات دنيا به خلافت و نبوت مي‌انجامد. براساس مراتب ولايت، صاحبان ولايت مطلقه الهيه در انديشه امام خميني(ره)، تنها انبيا و امامان معصوم هستند. آنان به واسطه دارا بودن صفات انسان كامل، رهبري معنوي انسان‌هاي ديگر را بر عهده مي‌گيرند. در واقع، ولايت انسان كامل، علاوه بر ابعاد باطني فردگرايانه، حوزه اجتماع و تهذيب و اصلاح نظام اجتماعي را نيز در بر مي‌گيرد. بر اين اساس، امام در عرفان خود به تهذيب اجتماعي مي‌انديشيد و اينچنين انسانشناسي سياسي و عرفاني در انديشه امام پيوند مي‌يابند. مسئله ولايت در عصر غيبت اما در عصر غيبت و عدم‌حضور امام معصوم، ولايت جامعه اسلامي، بايد به عهده كسي باشد كه در مسير انسان كامل در حركت است. كسي كه ولي نفس خود نيست و انانيت و انيت را نابود ساخته است مي‌تواند نيروهاي جامعه را در جهت كمال‌هاي معنوي آنان تربيت و هماهنگ سازد. هرچند ولايت عرفاني، لايه زيرين نظريه سياسي امام را جهت تشكيل حكومت شكل مي‌دهد؛ ولي مديريت سياسي جامعه با ولايت عرفاني نيست بلكه ولايت فقهي است كه ابزار و قانون حكومت اسلامي را تعريف و مشخص مي‌نمايد. امام از انتساب ولايت باطني و عرفاني منسوب به انسان كامل كه در پيامبر اكرم(ص) و ائمه اطهار(ع) متجلي است به ولي فقيه و خاصه خود ايشان پرهيز نموده و اصرار داشته‌اند كه ولايت فقيه با ولايت باطني منسوب به پيامبر و ائمه خلط نشود. فقه و اجتهاد كه مبتني بر قانون و نظام و حكم شرعي هستند حدود و اختيارات و وظايف و قوانين حكومت اسلامي را تعيين و مشخص مي‌سازند و از اين جهت است كه با كشف و شهود و عرفان و جنبه‌هاي شخصي و غير قابل پيش‌بيني نمي‌توان حكومت نمود. هرچند رسالت اصلي هدايت مردم جهت حركت در مسير تهذيب و استقرار حكومت عدل الهي، بنابر نظريه عرفاني ولايت است ولي در مقام هدايت سياسي و اجتماعي، عرفان كفايت نمي‌كند و امام نيز خود را صاحب ولايت باطني انسان كامل كه اختصاص به معصومين دارد نمي‌دانند. ايشان در كتاب ولي فقيه نيز در تبيين ولايت براي فقيه جامع‌الشرايط اين بحث را در قالب حكومت و اداره كشور و اجراي قوانين شرع مقدس منحصر مي‌دانند «و نه اينكه براي كسي شأن و مقام غيرعادي به‌وجود آيد و او را از مرز انسان عادل بالاتر برد.» دو ملاك اصلي ولي فقيه نيز علم و عدالت است و بالاتر از اين، مقام انسان كامل است كه مختص معصومين است. بنابراين ولي عالم و عادل در مسير انسان كامل قرار داشته و وظيفه هدايت اجتماع انساني به مسير كمال را نيز برعهده دارد. تأثير نظريه ولايت انسان كامل بر عينيت اجتماع است كه حركت انسان‌ها را به سوي معنويت و حقيقت هدايت مي‌كند. در عين حال ارتباطي كه سالك طريق حقيقت با ولي و نبي خود برقرار مي‌سازد و او را در مسير تكامل و كمال قرار مي‌دهد؛ موجبات قرار گرفتن او به عنوان رهبر اجتماع انساني و هدايتگر جامعه به سوي خير و صلاح و كمال است. و اينچنين است كه تعامل فرد و جامعه و تكامل تاريخ از بستر ولايت مي‌گذرد. * كارشناس ارشد علوم سياسي دانشگاه تربيت معلم تهران
نویسنده : مريم حسيني*
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: 30 فروردين 1393 - 17:20
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[مشاهده در: www.javanonline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 38]
-
فرهنگ و هنر
پربازدیدترینها