واضح آرشیو وب فارسی:فارس:
گزارشهای سیاسی این انگلیسیهای دقیق!
کتاب «یادداشتهای سیاسی ایران» ترجمه جلد دوازدهم مجموعه اسناد و مکاتبات سفارت انگلستان در ایران با وزارت خارجه این کشور است که دوره زمانی سالهای 1943 تا 1945 (یعنی فاصله سالهای 1321 تا 1324) را در بر میگیرد.
خبرگزاری فارس- گروه کتاب و ادبیات: کتاب «یادداشتهای سیاسی ایران» ترجمه جلد دوازدهم مجموعه اسناد و مکاتبات سفارت انگلستان در ایران با وزارت خارجه این کشور است که دوره زمانی سالهای 1943 تا 1945 (یعنی فاصله سالهای 1321 تا 1324) را در بر میگیرد. ایران در این سه سال، سالهای بسیار سختی را از سر گذرانده است که این سختی بیشتر به خاطر مشکلات اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم است. هر چند با کنار رفتن رضاخان و پایان دوران دیکتاتوری او، فعالیتهای سیاسی گسترش یافت و فضای کشور به اصطلاح کمی بازتر شد و احزاب کوچکی به وجود آمدند اما اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران در این سالها بسیار بحرانی بود و مردم روزگار بسیار سختی را می گذراندند. **مروری بر رخدادهای 3 سال بحرانی با وجود اینکه ایران در ابتدای جنگ اعلام بیطرفی کرده بود، اما سران متفقین به بهانه کمک به نیروهای شوروی خاک ایران را به اشغال خود در آوردند. این مساله مشکلات زیادی به وجود آورد که مهمترین انها تهدید تمامیت ارضی ایران از طرف شوروی بود. این شرایط را بگذارید کنار امتیازگیری و باج خواهی قدرتهای بزرگ از ایران که با هم بر سر امتیازهای بیشتر رقابت میکردند و این وضعیت، کشور را بیشتر به سمت بحران پیش میبرد. سران متفقین علاوه بر اینکه خاک ایران را اشغال کرده بودند، ایران را از نظر اقتصادی و اجتماعی به کشوری بحران زده تبدیل کرده و دنبال کسب امتیازهای نفتی بودند. در فاصله سالهای 1943 تا 1944 هر سه کشور آمریکا و انگلستان و شوری درخواست کسب امتیاز نفت ایران را مطرح کردند که در خواست شوری بیشتر لحن تهدید داشت تا درخواست. از دیگر حوادث مهم سیاسی در این دوران، اجلاس سران متفقین در ایران و صدور بیانیه تهران است. در همین دوره است که هیاتهای نمایندگی دولتهای آمریکا و انگلیس به سطح سفارت ارتقا مییابند. فعالیتهای دکتر میلسپو به عنوان مستشار مالی آمریکا در ایران نیز از جمله مسائلی است که در این دوره حجم گستردهای از اسناد محرمانه انگلیسیها را در گزارشهای خود از ایران تشکیلی میدهد. این اسناد را آر. ام. بارل ویرایش کرده و افشار امیری آنها را به فارسی برگردانده است و مسئولان انتشارات مرکز اسناد هم قول دادهاند تمام 14 جلد این کتاب را ترجمه کنند و به دست مخاطبانشان برسانند. **یادداشتهای انگلیسیهای دقیق! در مجموع، این دوره 14 جلدی از اسناد دوره زمانی 1952 تا 1965 (یعنی فاصلهی سالهای 1331 تا 1345ش) را در برمیگیرد. سفارت انگلیس در ایران، مجموعه اسناد و مکاتبات هشتاد و چهارساله خود با وزارت خارجهی این کشور را در قالب چهارده مجلد و تحت عنوان «Iran Political Diaries» منتشر کرده است. هر یک از این جلدها به دورهای از تاریخ معاصر ایران مربوط میشود بهگونهای که از اوایل دورهی قاجار تا اواسط سلطنت محمدرضا پهلوی را دربر میگیرند. نکته مهمی که در انتهای کتابها وجود دارد این است که شخصیتهای مهم هر جلد معرفی شده و این مساله نشان میدهد که سفارت انگلستان تا چه اندازه به جزییات توجه داشته و حتی ویژگی رفتاری شخصیتها و چگونگی رسیدن آنها به قدرت را شرح میدهد. آنچه در این یادداشتها آمده میتواند روشی برای ارایه گزارشهای سفارتها باشد زیرا این نوع یادداشتهای سیاسی گزارشی کامل از فضای کشور مورد نظر را ارائه میدهد. پس از اشغال ایران توسط متفقین و پایان جنگ جهانی دوم، کشورهای انگلیس و آمریکا نیروهای خود را از ایران خارج کردند اما روسها 60 هزار نیروی مستقر در بخش شمالی کشور را بیرون نبردند و موضوع خودمختاری کردستان و آذربایجان را مطرح کردند. تمامی این مباحث در این یادداشتها وجود دارد. **مصدق نمایندگان مجلس را شگفت زده کرد! در قسمتی از کتاب در ذیل گزارشهای محرمانه در دوره زمانی 3 دسامبر تا 27 نوامبر 1944 برای تاریخ 19 دسامبر میخوانیم: محسن رئیس به بهانه بیماری همسرش از پذیرش مسئولیت وزارت خارجه حودداری کرده است. بدون شک وی ترجیح میشد همچنان سفیر ایران در بغداد باقی بماند. تاکنون هیچ فرد دیگری برای تصدی مسئولیت وزات امور خارجه تعیین نشده است. و در بخشی دیگری از گزارش همین روز میخوانیم: دکتر مصدق در ساعت 9 صبح روز دوم دسامبر وارد مجلس شد و نمایندگان را شگفت زده کرد. او طرحی ارائه کرده که بر اساس آن نخست وزیر، وزیران یا نمایندگان دولت در هیچ زمانی حق ندارند هیچ گونه امتیاز نفتی به دول خارجی با شرکتهای نفتی خارجی اعطا کنند. بر اساس این طرح فرد خاطی تحت پیگرد قرار گرفته و مجازات خواهد شد. دکتر مصدق توانست دو فوریت این طرح را تا ساعت 4 بعد از ظهر همان روز به تصویب نمایندگان برساند.(متن کامل در گزارش اطلاعاتی بعدی ارائه خواهد شد)... انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی این کتاب را در 821 صفحه با قیمت 26هزار تومان منتشر کرده است. انتهای پیام/و
93/01/23 - 10:12
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 21]