واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
روز آشتی با طبیعت را پاس بداریم زاهدان- ایرنا - 13 به در، روزی است که ایرانیان از زمان باستان تا کنون در سال نو و پس از 12 روز شادی و جشن، به باغ و صحرا رفته و این روز را جشن می گیرند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، اکنون در تقویم رسمی کشور، 13 به در، «روز طبیعت» نامگذاری شده و این روز از تعطیلات رسمی ایرانیان به شمار می رود.
گفته می شود ایرانیان باستان در سال نو و پس از دوازده روز برپایی جشن و شادی به یاد دوازده ماه سال، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده ای است به باغ و صحرا می رفتند و شادی می کردند و به این ترتیب بطور رسمی دوره نوروز را به پایان می رسانیدند.
ایرانیان باستان دلایل خاص خود را برای بزگرای مراسم 13 به در داشتند؛ اول اینکه آخرین روز جشن های نوروزی که سابقه ای چهار هزار ساله دارد، بوده و از سوی دیگر در این روز، نیم سال دوم زراعی آغاز می شد.
همچنین سیزدهم فروردین، نخستین «تیشتر روز» سال است.
در این روز، ایرانیان برای نیایش و گرامیداشت «تیشتر»، ایزد باران آور و نوید بخش سال نیک، به کشتزارها و مزارع خود می رفته و در زمین تازه روییده و سرسبز و آکنده از انبوه گل ها و گیاهان صحرایی، به شادی و ترانه سرایی و پایکوبی می پرداخته اند و از گردآوری سبزه های صحرایی و پختن آش و خوراکی های ویژه غافل نمی شدند.
در گاهشماری ایرانی، هر روز ماه، نام ویژه ای دارد. به عنوان مثال، روز نخست هر ماه، «اورمزد روز» و روز سیزدهم هر ماه «تیر روز» نامیده می شود که متعلق به ایزد «تیر» است.
«تیر» در زبان اوستایی «تیشتریه» خوانده می شود و هم نام «تیشتر»، ایزد باران است؛ با توجه به اطلاق نام ایزد باران، می توان گفت که «تیر» در نزد ایرانیان باستان نمادی از رحمت الهی بوده است.
واژه «13 به در» به معنای «سیزدهم به سوی در و دشت شدن» است که همان معنی بیرون رفتن و در دامان طبیعت سر کردن را می دهد.
13 به در دارای آیین های ویژه ای است که در درازای تاریخ پدید آمده و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته است.
گره زدن سبزه، سبزه به رود سپردن، خوردن کاهو و سکنجبین و پختن خوراک های گوناگون بویژه آش رشته از آیین های رایج این روز است.
یکی از آیین های این روز سبزه گره زدن است که بیشتر جوانان در این روز این کار را انجام می دهند. گره زدن سبزه به معنای گره زدن زندگی با طبیعت است که هیمشه سبز و شاداب باقی بمانیم.
در مناطق کردنشین در پایان روز 13 به در، 13 عدد سنگ را به پشت سر پرتاب می کنند، بدین معنا که آرزو می کنند که بلایا از شخص دور شود و به ازای هر سنگ یک آرزوی نیک می کنند.
«14 به در» اصطلاحی است که به جای 13 به در در مواردی به کار می رود و منظور آن گشت وگذار در طبیعت در روز 14 فروردین است.
برخی اهالی خرم آباد به جای سیزدهم فروردین، روز چهاردهم را به تفریح در طبیعت اختصاص می دهند آنها 13 فروردین را در خانه می مانند و آن را «سیزده غریب» می نامند.
این به این مفهوم است که در این روز مردم غیر بومی خرم آباد برای تفریح بیرون می روند و خود خرم آبادی ها یک روز بعد به دامن طبیعت می روند.
اکنون در همه شهرها و روستاها و عشیره های ایران، خانواده ها به صورت گروهی، گاه چند خانواده با هم غذای ظهر را آماده کرده و آجیل و خوردنی های سفره هفت سین را با خود برداشته و به دامان صحرا و طبیعت می روند و سبزه هفت سین را به آب روان می سپارند.
این باور همگانی چنان است که اگر خانواده ای نتواند به علتی تمام روز را به باغ و صحرا برود، بویژه با دگرگونی های جامعه شهری امروز، در بعد از ظهر روز سیزدهم، حتی برای زمان کوتاهی هم که شده از خانه به باغ یا گردشگاهی عمومی می رود.
نکته قابل تاسف این است که امروزه با برگزاری مراسم 13 به در، شاهد آلودگی محیط زیستی هستیم که در آن زندگی می کنیم.
اگر در گذشته مادران و پدران ما، سبزه های نوروزی خود را در این روز به صحرا می برده و برای احترام به زمین و گیاه، آن را در آغوش زمین می کاشته اند، امروزه ما آن را به سوی یکدیگر پرتاب و تکه تکه اش می کنیم.
13 به درِ نزد پیشینیان ما، روزی برای ستایش «تیشتر»، برای طلب باران فراوان در سال پیش رو، و گرامیداشت و پاکیزگی طبیعت و مظاهر آن و نیز زیست بوم مقدس بوده در حالیکه امروزه روز ویرانی و تباهی طبیعت است.
باید همچون پیشینیان خود به طبیعت که زیستگاه موجودات زنده از جمله انسان است احترام بگذاریم و بدانیم که تمام آداب و سننی که ایرانیان باستان به آن پایبند بوده اند، بی دلیل نبوده است.
همانگونه که 13 به در و رفتن به آغوش طبیعت بی دلیل نبوده است، رفتن به طبیعت زیبا در فصل بهار به معنای شکرگزاری از نعمت های خداوندی است که به انسان ها، نعمت زیستن در زمینی سرسبز را ارزانی داشته است.
9105 **1569
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 28]