واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
رسمی رنگین در نوروزهرمزگان بندرعباس - ایرنا - مردم هرمزگان بویژه مینابی ها در قدیم در عید نوروز باستان پیشانی و شاخ گاو و گوسفندان و همچنین در و پنجره منازل خود را با نوعی گِل سرخ(گِلک) رنگین می کردند و در واقع این کار نوعی عیدی دادن به اشیاء و حیوانات محسوب می شد.
ˈگلکˈ نوعی خاک سرخ در جزیره هرمز است که اکنون از ارزش اقتصادی بالایی برخوردار است و تا همین چند سال قبل، هزاران تُن از این خاک گرانبها به کشورهای دیگر صادر می شد تا در صنایع مختلف رنگ سازی، لوازم آرایشی، شیشه و سرامیک سازی از آن استفاده کنند.
به گزارش خبرنگار ایرنا، مردم در این روستا بر این باورند که زمین روی شاخ گاو ماهی قرار دارد و نوروز روزی است که گاو ماهی برای رفع خستگی زمین را از این شاخ به آن شاخ منتقل می کند و اگر احیانا در نوروز زلزله ای رخ می داد آن را در اثر جابه جایی زمین از یک شاخ به شاخ دیگر گاو می دانستند.
هنوز هم رسم گلک زنی بر پیشانی حیوانات و در منازل در برخی از روستاهای استان هرمزگان مرسوم است و مردم یک روز قبل از سال تحویل گل سرخ را آماده و پیشانی حیوانات خود را رنگین می کنند و پشم وموی آنها را نیز می چینند.
نوروز در هرمزگان اگر زمستان پربارانی داشته باشد، فرح بخش و نشاط انگیز است و سبزه و گیاهان زینت بخش فضای دشت و دمن در فصل بهار خواهد بود.
در دوران گذشته در شب و روز اول فروردین وسایل خانه از جمله کوزه های سرشکسته، حصیر و بوریا را که کهنه شده بود، دور می ریختند و سپس به انتظار دیدن رنگین کمان می ماندند و بر این باور بودند که هر گاه در آسمان رنگین کمان بیاید سال تحویل شده است و زنان، پیرزنان و پیرمردان نیز سر خود را حنا کرده، لباس نو برتن می کردند، زنان برکه (نقاب) می زندند، برچشمان خود سرمه می کشیدند و مردان لُنگ (نوعی شلوار مردانه) می پوشیدند و عید را به همدیگر مژدگانی می دادند و آنگاه به پیشانی حیوانات و درب منازل نیز گلک می زدند.
یکی دیگر از آداب وسنت های مردم هرمزگان در ایام نوروز این است که قبل از تحویل سال نو مردم هرمزگان معتقدند که باید شیرینی و میوه در خانه آماده باشد که قدیم ها آن را در ˈکندوکˈ سبدی که از نخل خرما درست شده و جایی که درآن نان نگهداری می شود، می گذاشتند که مُم نوروز (مادر نوروز) ˈقدیم ها براین عقیده بودند که نوروز مادر داردˈ در شب عید به خانه ها آمده و سری به کندوک می زند که اگر خالی باشد برکت سال از آن خانواده گرفته می شود.
این وسایل داخل کندوک بدان امید است که خیر و برکت از خانه ها نرود و تا صبح باید دست نخورده بماند و فرد نیز در آن شب با شکم خالی نباید بخوابد، چون مادر نوروز در آن شب به خانه ها سر می زند و اگر در آن شب کسی با شکم سیر بخوابد روزی فراوان در سال می گیرد و شکم گرسنه از روزی درطول سال محروم می ماند.
از دیگر رسوم هرمزگانی ها در ایام نوروز، ˈنوروزخوانیˈ است، به این صورت که بچه ها در نوروز سرودی می خوانند و از طریق آن از پدر و مادر و سایر بزرگترها عیدی می گرفتند،
( نوروز نو باز آمده/ بلبل به آوازآمده/ نوروز به صد ناز آمده/ بابا بده نوروزیم، مادر بکن دلسوزیم/ مادر به حق شیر تو/ در گردنم زنجیر تو/ شب ها بخوردم شیر تو/ بابا بده نوروزیم، مادر بکن دلسوزیم/ نوروزیم دَه شاهی است/ کمتر کنی یک شاهی است.)
در نوروز رسم است که همه باید لباس و جامه نو برتن کنند تا همیشه نو پوش باشند، پیش از این نیز اگر فردی توانایی خرید لباس نو را نداشت تکه ای نخ یا پارچه ای نو بر لباس خود سنجاق می کرد و زنان جوان با حنا به دست و پای خود نقش و نگار می بستند و پیرمردان و پیرزنان نیز سر خود را حنا می زدند و در حال حاضر نیز حنا زدن دربعضی از روستاهای هرمزگان مرسوم و جاافتاده است.
چیچیکای مم گپو و بپ گپو (قصه ی پدربزرگ ها و مادربزرگ ها) همراه با شوخی وخنده، شب نشینی ها، خوردن حلوا یا ˈبلالوتˈ (رشته فرنگی شیرین و تخم مرغ بدون نمک) در روز عید هنوز در بعضی از مناطق استان هرمزگان مرسوم است.
سیزده فروردین یا سیزده بدر نیز آخرین روز عید به شمار می رود و از مهم ترین وجه اشتراک فرهنگی سرتاسر ایران زمین است اما با تفاوتی اندک در هر شهر و روستاها برگزار می شود.
هرمزگانی ها مانند مردم دیگر نقاط برای از بین بردن نحسی سیزده (قدیم ها عدد 13 را نحس می دانستند) به خارج از شهر می روند و البته عده ای از مردم یک روز قبل خانه های خود را ترک کرده و به باغ ها، روستاها، قدمگاه ها و زیارت گاه های اطراف شهر می روند و بعد از خوردن ناهار به کنار ساحل، چشمه وقنات رفته و به آب تنی و بازی وتفریح می پردازند و سبزه ای که با خود بردند را گره می زنند تا گره از کارشان باز شود. (سیزده به در/ چارده به تو / درد وبلای ما توکوتو).
آری نوروز تنها یک روز نیست و درهرمزگان که به مهمان نوازی مشهورند، با وجود آب وهوای بهاری، داشتن نعمت دریا، سواحل و کوه های زیبا وبکر، جزایر14 گانه بویژه قشم، کیش وهرمز، آبشارها، جنگل های حرا وچندل، آثار باستانی و بقاع متبرکه این عید حال وهوای دیگری دارد و مردم به رسم دیرینه از اول اسفند به پیشواز این عید باستانی می روند.
نوروز امروز هرمزگان همراه با دیگر نقاط کشور از اسفند ماه با خانه تکانی ها و خریدهای سفره هفت سین شروع شد و این استان با وجود 200 منطقه گردشگری وآثار باستانی و داشتن هوای مطبوع بهاری پذیرای میلیون ها مسافر از جای جای کشور است که از مراکز خرید ومکان های دیدنی ساحل دریا، جزیره هرمز، قشم وکیش و صنایع دستی دیدن می کنند.ک/4
گزارش از : رقیه غلامی زاده
7195/668 /675
انتهای پیام /*
: ارتباط با سردبير
[email protected]
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 30]