محبوبترینها
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1844501258
به بهانه روز جهانی سل
واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: به بهانه "روز جهانی سل"
روز 24 مارس (چهارم فروردین) روز جهانی سل نامگذاری شده است.
سل، طاعون سفید
روز 24 مارس (چهارم فروردین) روز جهانی سل نامگذاری شده است. بیماری سل از گذشته‌های دور به عنوان یک بیماری عفونی مزمن، موجب ترس و نگرانی جوامع انسانی بوده است، در حالی که این بیماری همچنان به عنوان شایع‌ترین علت مرگ انسان‌ها در میان دیگر بیماری‌های عفونی شناخته شده است.
روز جهانی سل فرصت مناسبی است برای این که بتوانیم با افزایش آگاهی و دانش عمومی و همچنین همکاری هر چه بیشتر برای تداوم تلاش‌هایی که در زمینه کنترل این بیماری انجام می‌شود، صدایمان را برای نجات انسان‌ها از چنگال بیماری سل به گوش همه برسانیم. اگرچه این بیماری کاملا قابل درمان و پیشگیری است، اما سالانه سبب مرگ 2 میلیون نفر در سطح جهان می‌شود.
این موضوع بهانه‌ای بود برای این که با دکتر ساسان توانا، فوق‌تخصص بیماری‌های ریه، آسم و آلرژی و عضو هیات علمی دانشگاه درباره این بیماری گفتگو کنیم:
بیماری سل چه نوع بیماری‌ای است و نخستین بار به وسیله چه کسی شناخته شد؟
سل بیماری‌ای عفونی است که به وسیله باسیل سل ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا به ریه‌ها آسیب می‌رساند و از فرد بیمار به فرد سالم سرایت می‌کند. میکروب این بیماری از طریق تنفس وارد بدن می‌شود و گاهی سال‌ها به صورت نهفته در بدن باقی می‌ماند و در صورت وجود شرایط مناسب مانند ضعف سیستم ایمنی بدن یا ابتلا به بیماری‌هایی که زمینه‌ساز ابتلا به این بیماری هستند، عامل بیماریزا فعال می‌شود و ایجاد بیماری می‌کند. امروزه برخلاف وجود داروهای موثر و روش‌های تشخیصی مناسب، همچنان ابتلا به سل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین قاتل انسان‌ها در طول تاریخ، در حال گسترش است و هر سال در مقایسه با سال‌های گذشته، آمار مسلولین و همچنین آمار مرگ و میر ناشی از ابتلا به این بیماری افزایش می‌یابد. اکنون در میان بیماری‌های میکروبی، بیماری سل شایع‌ترین علت مرگ و میر انسان‌هاست و تعداد افرادی که در نتیجه ابتلا به بیماری سل جان خود را از دست می‌دهند حتی از تعداد افرادی که بر اثر ایدز یا مالاریا می‌میرند هم بیشتر است و با توجه به این که بیماری از طریق تنفس منتقل می‌شود، می‌توان گفت حتی از ایدز هم رعب‌انگیزتر است.
عامل بیماری سل نخستین بار به وسیله رابرت کخ، پزشک آلمانی، در 24 مارس 1882 کشف شد و به همین دلیل این روز، روز جهانی سل نامگذاری شده است. عامل بیماری، باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس است که به آن باسیل کخ هم گفته می‌شود.
بیماری سل به چه بخش‌هایی از بدن آسیب می‌رساند؟
سل می‌تواند تمام اعضای بدن را مبتلا کند، اما شایع‌ترین شکل بیماری، سل ریوی است. اگرچه تنها راه انتقال بیماری تنفس است، اما میکروب سل پس از ورود به ریه و ایجاد ضایعات اولیه می‌تواند از طریق جریان خون، عروق لنفاوی و برونش‌ها یا به علت مجاورت اعضای دیگر، به طور مستقیم به دیگر قسمت‌های بدن نیز منتقل شود؛ بنابراین می‌توان گفت بیماری به صورت سل ریوی یا سل خارج ریوی در فرد بیمار تظاهر می‌یابد.
در سل ریوی معمولا ریه فرد بیمار درگیر می‌شود، اگرچه در 30 درصد موارد نیز دیگر اعضای بدن آلوده به عامل بیماریزا می‌شوند. در مراحل اولیه، علائم معمولا غیراختصاصی و شامل تب، تعریق شبانه، کاهش وزن و بی‌اشتهایی و ضعف است که به صورت تدریجی ایجاد می‌شوند. سرفه نیز از دیگر علائم این بیماری است که در بیشتر افراد مبتلا به بیماری سل دیده می‌شود و اغلب با کمی خلط همراه است که گاهی رگه‌های خون نیز ممکن است در خلط وجود داشته باشد. اگر غیر از ریه‌ها، دیگر اعضای بدن نیز به سل مبتلا شوند، به این بیماری سل خارج ریوی گفته می‌شود. این اعضا شامل گره‌های لنفاوی بدن، پرده جنب، استخوان‌ها و مفاصل (بخصوص ستون فقرات)، مجاری ادراری و تناسلی، سیستم عصبی، روده‌ها و اعضای دیگری است؛ اما سل خارج ریوی بندرت به افراد دیگر منتقل می‌شود.
عامل بیماری چگونه منتقل می‌شود؟
بیماری سل معمولا توسط فردی که مبتلا به سل ریوی مسری است به افراد سالم منتقل می‌شود. این بیماران با سرفه و عطسه، قطرات ریز حاوی میکروب‌ها را در هوای اطراف خود پخش می‌کنند. ذرات بزرگ‌تر می‌توانند تا چند ساعت در هوا معلق بمانند و سپس در قسمت‌های بالای دستگاه تنفسی جای بگیرند که بیشتر از سوی سیستم مژکی به بیرون رانده شده یا بلعیده می‌شوند؛ اما ذرات کوچک‌تر تا کیسه‌های هوایی راه یافته و در صورت استقرار و تکثیر ایجاد عفونت می‌کنند.
چه عواملی در ابتلا به این بیماری تاثیرگذار خواهد بود؟
عوامل بسیار زیادی وجود دارد که سبب می‌شود آلودگی به سل تبدیل به بیماری شود یا فرد سالم در معرض خطرات بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار گیرد. به طور کلی می‌توان گفت نوجوانان، سالمندان و زنان باردار بیش از گروه‌های دیگر در معرض خطر هستند؛ همچنین سوءتغذیه، نارسایی کلیوی و ابتلا به دیابت نیز احتمال ابتلا به سل را افزایش می‌دهند. افرادی که تحت درمان بوده و ملزم به مصرف داروهای ضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن هستند یا افرادی که مبتلا به بدخیمی‌اند، بیش از افراد دیگر در معرض خطر ابتلا به بیماری سل قرار دارند. بررسی‌های انجام شده درباره عوامل مساعدکننده این بیماری نشان داده است که استفاده از مواد مخدر، بیماری‌های خونی، کاهش وزن بدن یا داشتن کمبود وزن و آلودگی به ویروس ایدز نیز نقش مهمی در ابتلا به بیماری سل دارند. ویروس HIV، سیستم ایمنی بدن را به حدی تضعیف می‌کند که بدن نمی‌تواند در مقابل میکروب‌ها مقاومت کند و بنابراین میکروب سل شروع به رشد و تکثیر می‌کند و موجب سل فعال یا بیماری سل می‌شود، در نتیجه می‌توان گفت احتمال فعال شدن سل نهفته در بدن فرد HIV مثبت بسیار زیاد است.
آیا واکسنی برای بیماری سل ساخته شده است؟
به همه کودکان در هفته‌های اول تولد واکسنی به نام ب.ث.ژ تزریق می‌شود که حاوی باسیل گاوی زنده ضعیف شده است و مصونیت کامل در برابر بیماری سل ایجاد نمی‌کند، اما از ابتلا به بیماری سل کشنده و مننژیت جلوگیری می‌کند، اگرچه باید گفت بیماری سل از طریق درمان‌های دارویی کاملا قابل درمان است. این واکسن تنها در یک نوبت در بدو تولد تزریق می‌شود. تزریق مکرر واکسن هم چندان موثر نخواهد بود. اگرچه این واکسن از بروز موارد خطرناک جلوگیری می‌کند و مرگ و میر ناشی از سل را کاهش میدهد، اما در پیشگیری از گسترش بیماری سل نقش چندانی ندارد.
از چه روشی برای تشخیص بیماری سل استفاده می‌شود؟
معمولا از کشت خلط، رادیوگرافی قفسه سینه و تست پوستی توبرکوسین برای تشخیص بیماری استفاده می‌شود. آزمایش مستقیم خلط یکی از مهم‌ترین، قابل دسترس‌ترین و ارزان‌ترین روش‌های تشخیص سل ریوی است. در این آزمایش از فرد مشکوک به سل، سه نمونه خلط در 3 روز جمع‌آوری می‌شود و مورد آزمایش میکروسکوپی قرار می‌گیرد. کشت خلط از آزمایش خلط حساس‌تر است؛ اما معمولا نتایج آزمایش بعد از 2 ماه اعلام می‌شود.
اساس تشخیص سل ریوی، آزمایش خلط بیماران مشکوک به سل است بنابراین باید گفت که در این زمینه، رادیوگرافی نقش مهمی را ایفا نمی‌کند؛ زیرا ممکن است تصاویر بیماری‌های مختلف ریه در رادیوگرافی مشابه باشد. علاوه بر این به کمک رادیوگرافی نمی‌توان شکل غیرفعال و فعال بیماری را تشخیص داد.
در تست پوستی توبرکوسین نیز از نظر بالینی خیلی با ارزش نخواهد بود. تست مثبت همیشه دلیلی بر بیماری نیست و از سوی دیگر، تست منفی نیز تشخیص سل را کاملا رد نمی‌کند. البته این بیماری معمولا پیش از این که تشخیص داده شود، در بدن گسترش یافته است.
در کشور ما از چه روشی برای درمان بیماری سل استفاده می‌شود؟
اساس درمان بیماری سل را درمان دارویی تشکیل میدهد و بنابراین می‌توان گفت مصرف داروهای ضد سل، راه اصلی درمان این بیماری است. در بیشتر موارد خطر سرایت بیماری پس از 2 هفته از آغاز درمان موثر از بین می‌رود. برای بیماران جدید تحت درمان، رژیم کوتاه‌مدت 6 ماهه‌ای در نظر گرفته می‌شود که از 2 مرحله تشکیل می‌شود.
در مرحله اول به مدت 2 ماه، 4 دارو (ایزونیازید، رینامپین، پیرازینامید و اتامبوتول) به طور روزانه و تحت نظارت مستقیم یک نفر از کارکنان مراکز بهداشتی از سوی بیمار مصرف می‌شود و در مرحله دوم به مدت 4 ماه درمان با 2 داروی ایزونیازید و رینامپین ادامه خواهد داشت و مراجعات بعدی به پزشک به طور هفتگی از این پس ادامه خواهد یافت. البته گفتنی است که از سال 1990 تاکنون موارد متعددی از گسترش سل مقاوم به چند دارو در مناطق مختلف جهان گزارش شده است که عموما ناشی از استفاده نابجا و نادرست از داروهای اصلی ضد سل است.
بیماری سل مقاوم به درمان چیست؟
اگر میکروب سل با داروی خاصی از میان نرود به آن سل مقاوم گفته می‌شود. اگر بیمار داروهایش را به مدت کافی و یا به میزان کافی مصرف نکرده باشد، بیماری سل نسبت به درمان مقاوم می‌شود. بیماران مبتلا به سل مقاوم می‌توانند بیماری خود را به دیگری منتقل کنند. در مناطقی که شیوع سل بیشتر است، سل مقاوم به درمان در میان بیمارانی که ساکن مناطق دوردست و کوچک هستند بیشتر دیده شده است. اگر مقدار زیادی از داروها نتوانند بیماری سل را درمان کنند، گفته می‌شود میکروب سل دارای مقاومت چنددارویی است.
مهم‌ترین علت افزایش وسعت جهانی سل چیست؟
در هر ثانیه یک نفر به باسیل سل آلوده می‌شود، هر 4 ثانیه یک نفر به بیماری سل مبتلا می‌شود و هر 10 ثانیه یک نفر در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست میدهد. هیچ بیماری دیگری مانند سل به اقتصاد جامعه لطمه نمی‌زند. فقر در جمعیت‌های مختلف، تغییرات جمعیتی مانند افزایش جمعیت و مهاجرت‌ها و همچنین پوشش بهداشتی نامناسب و ناکافی از دلایل اصلی افزایش وسعت جهانی سل هستند علاوه بر کنترل ناموفق در بیماریابی و اپیدمی، ایدز نیز نقش بسیار مهمی در گسترش این بیماری داشته است.
به نظر شما چه عاملی می‌تواند در جلوگیری از شیوع این بیماری در کشور موثر باشد؟
مهم‌ترین راه پیشگیری از سل، حذف منابع انتشار بیماری یعنی بیماران مبتلا به سل ریوی که آزمایش خلط آنها مثبت بوده است، خواهد بود که از طریق درمان موثر ضد سل امکانپذیر خواهد بود. به طور کلی با ارتقاء سطح بهداشت در جامعه و محیط زندگی افراد، آموزش بهداشت و تغذیه مناسب می توان خطر انتقال عفونت سل را تا حدی کاهش داد. نوزادان مادران مبتلا به سل ریوی و کودکان زیر 5 سال که در تماس نزدیک با فرد معلول بوده‌‌اند و علائم بالینی بیماری سل را ندارند در معرض خطر بیشتری قرار دارند و برای درمان و پیشگیری این بیماران از ایزونیازید استفاده می‌شود.
خطر در کمین است
در حدود یک سوم جمعیت جهانی یعنی حدود 2 میلیارد نفر از مردم دنیا آلوده به سل هستند و سالانه 10 میلیون مورد جدید سل گزارش می‌شود. در حال حاضر بیش از 20 میلیون نفر به بیماری سل مبتلا هستند. این عامل بیماریزا بیش از هر عامل عفونی دیگری منجر به مرگ می‌شود. مرگ و میر ناشی از سل در کشورهای توسعه‌یافته 25 درصد از مرگ‌های قابل پیشگیری را تشکیل میدهد. 95 درصد از موارد ابتلا به سل و 98 درصد از مرگ و میر ناشی از سل در کشورهای در حال توسعه اتفاق می‌افتد و همچنین 75 درصد از این موارد در گروه سنی 50 15 سال که از لحاظ اقتصادی جمعیت فعال محسوب می‌شوند، قرار دارد. بیماری سل دارای رتبه هفتم در بار جهانی بیماری‌هاست و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2020 همچنان جایگاه کنونی خود را حفظ کند. در سال 2000 بیش از 5/3 میلیون نفر به علت بیماری سل جان خود را از دست داده‌‌اند. این در حالی است که همه موارد مرگ و میر ناشی از ابتلا به بیماری سل قابل پیشگیری است. اما جهان در مقایسه با اواسط دهه 1950 میلادی در وضعیت خطرناک‌تری قرار دارد.
1393/01/04
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 69]
-
پزشکی و سلامت
پربازدیدترینها