تبلیغات
تبلیغات متنی
پرچم تشریفات با کیفیت بالا و قیمت ارزان
پرواز از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا
دکتر علی پرند فوق تخصص جراحی پلاستیک
تجهیزات و دستگاه های کلینیک زیبایی
محبوبترینها
سررسید تبلیغاتی 1404 چگونه می‌تواند برندینگ کسب‌وکارتان را تقویت کند؟
چگونه با ثبت آگهی رایگان در سایت های نیازمندیها، کسب و کارتان را به دیگران معرفی کنید؟
بهترین لوله برای لوله کشی آب ساختمان
دانلود آهنگ های برتر ایرانی و خارجی 2024
ماندگاری بیشتر محصولات باغ شما با این روش ساده!
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
بارش‌های سیل‌آسا در راه است! آیا خانه شما آماده است؟
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1848586367
پدیده ی مهاجرت نخبگان؛ چیستی و چاره اندیشی
واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا:
پدیده ی مهاجرت نخبگان؛ چیستی و چاره اندیشی تهران - ایرنا - یکی از موضوع هایی که چند دهه ی گذشته به عنوان معضل اساسی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، نمود پیدا کرده و روندی رو به افزایش داشته است، موضوع فرار مغزها یا مهاجرت نخبگان و نیروی انسانی متخصص به خارج از کشور است.
از دیدگاه صاحبنظران، سرمایه ی انسانی عامل موثر ِ رشد و توسعه ی اقتصادی و اجتماعی و پرکردن شکاف عمیق فناورانه (تکنولوزیک) در یک کشور محسوب می شود. به همین منظور سهم قابل توجهی از منابع هر کشوری به آموزش نیروی انسانی اختصاص می یابد. اما زمانی که جامعه و حکومت می خواهد از این سرمایه ی انسانی ِ آموزش دیده، بهره ببرد، از میهن خارج می شود و زیان جبران ناپذیری را به کشور در حال توسعه و آینده ی آن وارد می سازد.
بدون تردید نیروی انسانی به ویژه نیروی متخصص و دانش آموخته، در توسعه ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هر جامعه به ویژه جامعه ی در حال گذار ایران، نقش اساسی ایفا می کند زیرا این نیرو جزو منابع ثروت و قدرت جامعه به شمار می رود. به تعبیر «علی اکبر هاشمی رفسنجانی» رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیروی انسانی بزرگ ترین سرمایه ی هر کشور است و در کشور ما از هر سرمایه نفتی، گازی و معدنی با ارزش تر است.
با آن که در تقسیم بندی بانک جهانی یکی از منابع ثروت کشورها، منابع انسانی به ویژه کارشناسان ومتخصصان هر کشور ذکر شده است (1) و با آن که مقام ها و تصمیم گیرندگان جامعه ی ما می دانند سرمایه ی انسانی از ابزارهای مهم توسعه محسوب می شود و توسعه یافتگی نیز منوط و مشروط به حفظ سرمایه انسانی است اما در سال های گذشته نتوانستند جلو مهاجرت مغزها یا نخبگان را بگیرند. از این رو ایران هم چنان با معضل فرار مغزها رو به رو است و خسارت آن را تحمل می کند.
بر پایه ی برخی برآوردها و آمارها، خسارت ناشی از خروج سرمایه های فکری از ایران، بیش از سه برابر درآمدهای نفتی این کشور است (2).
به باور کارشناسان، دلیل اصلی و شرط لازم مهاجرت، شکل گیری و ایجاد انگیزه ی کافی برای ترک وطن است. اگر انگیزه ی قوی و گرایش لازم در خصوص مهاجرت شکل نگیرد، پدیده ی مهاجرت نخبگان، حتی اگر شرایط آن فراهم شود، اتفاق نمی افتد(3). این پدیده زمانی اتفاق می افتد و زمانی یک مشکل اجتماعی تلقی می شود که میزان آن از درون به بیرون (داخل به خارج) در مدت یک سال، بیش از از میزان مهاجرت از خارج به داخل باشد(4).
به لحاظ پیشینیه، بر پایه ی پژوهش های صورت گرفته، پدیده ی مهاجرت نخبگان و متخصصان به خارج از مرزها، برای نخستین بار در دهه ی 1960 میلادی به صورت مهاجرت اندیشمندان و صاحب نظران کشورهای در حال توسعه به آمریکا، کانادا و اروپای غربی و اقامت آنها در این کشورها ظهور و بروز یافت(5) و از آن دهه تا کنون این روند ادامه داشته است.
پدیده ی مهاجرت نخبگان، خطر و تهدیدی است که کشورهای جهان سوم از جمله ایران را هدف قرار داده است. تامین منافع ملی و آینده ی این کشورها به همکاری طبقه ی دانش اندوخته و فرهیخته بستگی دارد. اثر مهمی که این پدیده در توسعه یا توسعه نیافتگی کشورها دارد، موجب شده است که این موضوع جنبه ی راهبردی (استراتژیک)به خود بگیرد.
**نگاه آماری به پدیده ی مهاجرت ایرانیان
طبق آمار صندوق بین المللی پول از سال 2009 میلادی به بعد، سالیانه 150 تا 180 هزار ایرانی تحصیل کرده برای خروج از ایران اقدام کرده اند و این کشور از نظر مهاجرت نخبگان در میان 91 کشور در حال توسعه و توسعه نیافته ی جهان، مقام نخست را از آن خود کرده است (6).
بر پایه ی گزارش و آمار صندوق یاد شده، تنها در سال 2008 میلادی بیش از 250 هزار مهندس و پزشک ایرانی و بیش از 170 هزار دانش آموخته یایرانی با مدرک بالا در آمریکا زندگی می کرده اند. در گزارش صندوق بین المللی پول آمده است که بیش از 15٪ سرمایه های انسانی ایران به آمریکا و 25٪ به کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی اروپا مهاجرت می کنند(7).
با نگاهی به آمار بالا و بررسی و تحلیل آن به این واقعیت پی می بریم که در ایران، سرمایه های انسانی و افراد دانش آموخته و با استعداد فراوان وجود دارند و کشورهای توسعه یافته به ویژه کشورهای غربی به راحتی آنان را می پذیرند و امکانات مناسب در اختیارشان قرار می دهند و بدین صورت بیش از پیش به توسعه ی کشور خود کمک می کنند. این آمار هم چنین به ما نشان می دهد که واقعیت تلخ مهاجرت افراد نخبه و متخصص نه تنها در ایران وجود دارد بلکه میزان آن هم بالا است.
نتیجه ی کم اهمیت جلوه دادن موضوع مهاجرت نخبگان یا نادیده گرفتن آن که شوربختانه در هشت سال گذشته شاهد آن بودیم، به فراموشی سپردن اصل موضوع است. به یقین هنگامی که اصل یک موضوع، انکار یا فراموش شود و رسانه ها آن را طرح و کالبدشکافی نکنند راهکار و راه حل مفیدی نیز برای حل آن موضوع مطرح نخواهد شد.
**چرا مهاجرت نخبگان؟
می توان به دلایل و عوامل گوناگون مهاجرت نخبگان اشاره کرد: انگیزه های اقتصادی از مهم ترین و شایع ترین دلایل برای مهاجرت نخبگان و نیروی انسانی متخصص محسوب می شود. هرگاه تفاوت آشکار در به دست آوردن (کسب) درآمد در 2 کشور یا 2 منطقه برای یک فعالیت خاص وجود داشته باشد، انگیزه مهاجرت به وجود خواهد آمد و چون این تفاوت کسب درآمد در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بیشتر است، پدیده ی مهاجرت نخبگان نیز شدیدتر است.
رخدادهایی مانند جنگ و بحران های سیاسی، نبود امنیت در تمامی ابعاد آن، وجود حکومت های دیکتاتوری و محدود شدن آزادی های فکری، فردی و اجتماعی از عوامل و انگیزه های اجتماعی و سیاسی پدیده ی مهاجرت نخبگان محسوب می شود.
انگیزه های علمی به 2 صورت موجب مهاجرت افراد تحصیل کرده و متخصصان می شود: در حالت نخست، افرادی که در رشته های تخصصی ویژه تحصیل کرده اند، پس از بازگشت به میهن با این موضوع رو به رو می شوند که هیچ جایی برای استفاده از تخصص آنها وجود ندارد یا این استفاده به صورت ناکارآمد و ناقص صورت می گیرد.
در حالت دوم، افراد ممکن است در شغل متناسب با رشته ی تخصصی خود قرار داشته باشند اما به دلیل نبود امکانات علمی مورد نیاز برای ادامه ی پژوهش ها (تحقیقات) و پیشرفت های علمی، به خارج از کشور می روند.
** چاره ی کار
دولت به معنای فراگیر و به معنای مجموعه ی قوا در ایران باید برای جلوگیری از خروج نخبگان و نیروی انسانی متخصص از کشور و جبران خسارت های ناشی از آن، گام های جدی بر دارد.
ایجاد شرایط مناسب کار، تحقیق و پژوهش، پرداخت دست مزد کافی و از میان بردن بی عدالتی و تبعیض، ایجاد فضای امن و آزاد برای فکر کردن، نقد کردن و نوشتن، پیوند برقرار کردن میان سیاست های پژوهشی و صنعتی، تجهیز مراکز علمی به امکانات و منابع اطلاعاتی و کتاب های مرجع، برقراری ارتباط با متخصصان در خارج از کشور و ... از جمله راه های حل معضل فرار مغزها و مهاجرت نخبگان از ایران است.
**پژوهش**م.ش**1459
منابع:
1- اسماعیلی،م. 1385، در باره ی مهاجرت نخبگان، راهبرد یاس
2- منوریان،ع. فلاحی،ک. 1387، بررسی عوامل مهاجرت نخبگان و ارایه راهبردهای مناسب برای پیشگیری از این پدیده،دانش و توسعه،سال پانزدهم، شماره 24
3- آراسته،ح. محمودی راد،م. 1383، شناسایی ویژگی ها و رشد نخبگان، رهیافت، شماره 34
4-Olyaei,M,(2002),Report on World Population Situation, Tehran University, Iran.
5-Olsen,Henrik(2002),Migration, Return and Development, Prepared for the center for Development Research study, Migration Development Links.
6-Burke, Andrew, Elliott, Iran Lonely planet.2008
7-Mcintosh, Phyllis, The Iranian:Iranian-American stats.
انتهای پیام /*
19/12/1392
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 86]
-
اجتماع و خانواده
پربازدیدترینها