واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: ما و موسی 3
قسمت اول و دوم را بخوانید 3زبان گشاده«و احلل عقدةً من لسانى، و گره از زبانم بگشا.»ميزان كارآمدي در سخنوري يكي از شاخصه و ابزار لازم براي حضور در عرصههاي اجتماعي و مذهبی است. چون مسئله زبان و بيان مهمترين ابزار انسان در روابط اجتماعي و بيان محتواي دروني است. در فرآيند سخن گفتن و ارسال پيام به مخاطب دو مرحله وجود دارد و هر دو مرحله در كارآمدي مهم و اساسي است؛ هر پيامي بايد ابتداً با روش و ساختار صحيح از سوي پيام دهنده صادر و توسط مخاطب دريافت شود و در مرحله دوم درك پيام از سوي مخاطب است. حضرت موسي (ع) به هر دو مرحله ابلاغ پيام و سخنوري توجه نموده است.در مرحله اول، اگر پياميتوسط مخاطب دريافت نشود، هر چند كه آن پيام از استدلالهاي خوب و منطقي يا تكنيكهاي علميدر پردازش برنامه برخوردار باشد، هيچگونه اثري بر مخاطب نخواهد داشت.[1]عوامل كه باعث اختلال در دريافت كامل پيام ميشود را ميتوان به نامفهوم بودن كلمات، عدم وحدت در پيام و سروصداي محيط و.. نسبت داد. بنابراين يك پيام بايد از روش و ساختار مناسبي برخوردار باشد تا بتواند با مخاطب رابطه برقرار سازد. لذا حضرت موسي (ع) در اين فقره از درخواست خود به اين موضوع مهم و اساسي اشاره ميكند. قرآن كريم به مسئله زبان و بيان توجه نموده و انبيا را براي انجام رسالت خود به بلاغت و فصاحت در كلام سفارش كرده است. پيامبر از جانب خداوند متعال مأمور بود كه با مردم، با سخني رسا و مؤثر سخن بگويد: «وَقُلْ لَهُمْ فِي أَنفُسِهِمْ قَوْلاً بَلِيغاً؛[2] با آنهابه بيانى كه در دلهايشان بنشيند، و در فهماندنشان رسا باشد صحبت كن.» نوع بيان در رفتار و عمل سياسي و اجتماعي مؤثر بيان داشته است و يكي از مهمترين صفات خود قرآن مسئله فصاحت و بلاغت آن است.[3] بنابراين شيوايي و رسايي در ابلاغ پيام و سخنوري در كارآمدي فعال سياسي بسيار اثر گذار و سرنوشت ساز است. 4- قابل فهم بودن بيان«يفقهوا قولى، سخنان مرا بفهمند.»چنانچه گذشت مسئله پيام و سخن دو مرحله دارد. در اين بخش، پيام بايد به نحوي طراحي شده باشد كه مخاطب بتواند معاني دروني پيام را درك نمايد. اگر معاني نهفته در پيام به حدي پيچيده باشد كه قابل درك براي عموم نباشد آن پيام، پياميتأثيرگذار نخواهد بود؛ يا اگر پيام به نحوي طراحي شده باشد كه با مخاطب ارتباط عاطفي برقرار نسازد مؤثر واقع نخواهد شد. همچنين يك فعال سياسي به مخاطبشناسي سياسي لازم دارد تا مشخص شود كه پيام او براي ارضاي كدام يك از نيازهاي مخاطب است بنابراين اگر برنامههاي فعال سياسي ، كانديداهاي مجلس- با نيازهاي مخاطبان همخواني داشته و در عين حال واقع بينانه نيز باشند، اين امر در ميزان كارآمدي مورد نظر مؤثر است.قرآن كريم به اين قسمت نيز توجه نموده است و راهكارهاي مناسبي را بيان داشته است تا مخاطبان به فهم و درك پيام نايل آيند. اولين راهكاري كه قرآن به آن اشاره نموده ضرورت همزباني انبيا با مردم است، هر پيامبري در هر جا مبعوث ميشود، به زبان و فرهنگ مردم همان سرزمين آشنا و سخن ميگويد؛ اين آشنايي باعث شناخت صحيح و متقابل از زبان و فرهنگ و اهداف آن پيامبر در نزد مردم است. اين همزباني بين پيامبر و امت لازمه درمان دردهاي فرهنگي و اجتماعي جامعه و تنظيم روابط اجتماعي افراد ميشود. بنابراين خداوند در طليعه سوره ابراهيم(ع) تفاهم و هم زباني را از ويژگي مهم انبياء ذكر ميكند: «ما هيچ پيامبري را، جز به زبان قومش نفرستاديم؛ تا (حقايق را) براي مردم آشكار سازد.»[4] از ديگر راهكارهاي قرآني، نرم خويي و پرهيز از پرخاشگري و لجاجت است.[5] همچنين توجه به عمق و محتواي بيان[6] و آوردن ادله و بينه و جدال احسن است.[7] قرآن ميفرمايد: «ادع الى سبيل ربك بالحكمة و الموعظة الحسنة و جادلهم بالتى هى احسن؛[8]مردم را به سوي راه پرودگارت با حكمت و موعظه دعوت كن و به نحو نيكو با ايشان به گفتگو و بحث بپرداز.»سید مهدی موسویمنابع:1. تغيير نگرش مخاطبان انتخاباتي، حسن سبيلان اردستاني، فصلنامه مجلس و پژوهش ، شماره 46 سال انتشار 13842. نساء، آيه: 63.3. قمر، آيه: 17.4. ابراهيم، آيه:4.5. طه، آيات: 43و 44 و 47.6. نساء، آيه: 8؛ اسراء، آيه: 36؛ نور، آيه: 15؛ يوسف، آيه:108؛ حج، آيه: 24.7. بقره، آيه: 258؛ نحل، آيه:125.8. نحل، آيه : 125.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 206]