واضح آرشیو وب فارسی:فارس: نظر اساتید فلسفه درباره ارتباط فلسفه و طبیعت/9
هستیشناسی فیلسوفان بر شناخت طبیعت استوار است
عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: طبیعت در چیدمان فلسفه اسلامی به عنوان یک گزینه مهم مدنظر بوده و استدلالهای هستیشناختی فلسفه اسلامی برای اثبات مبدأ هستی برگرفته از همین طبیعت است.
حجتالاسلام سید احمد غفاری، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در گفتوگو با خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس به مناسبت نزدیک شدن به ایام بهار طبیعت درباره ارتباط فلسفه و طبیعت توضیح داد: در این باره همه فیلسوفان اسلامی به همان مقدار که به مباحث مابعدالطبیعه اهمیت میدادند به فلسفه طبیعت شناسی هم اهتمام داشتند. وی با اشاره به اینکه طبیعت شناسی با حرکت آمیخته است، توضیح داد: این گزینه بر کل مباحث طبیعت شناسی سایه انداخته و آن را میپوشاند، ما در مبحث تغییر شناسی با طبیعت به عنوان یک واقعیت متغیر، غیر ثابت و ماندگار آشنا میشویم، همین بُعد منشأ هماهنگی پازل فلسفه و ارتباط آن با هستیشناسی است. حجتالاسلام غفاری در ادامه افزود: در فلسفه صدرا طبیعت عنوان یک موجود متغیر امکان سلوک به سوی یک طبیعت غیر مادی را دارد، این یکی از دیدگاههای طبیعت شناسی اسلامی است ما اگر تفکرمان این باشد که طبیعت صرفاً طبیعت است و هیچ گونه ویژگی دیگری ندارد این طبیعت برای ما بی ارزش میشود و نمیتوان روی آن ارزش گذاری اخلاقی یا تکوینی کرد. وی یادآور شد: اما اگر به این نکته توجه کنیم که امر طبیعی میتواند امکان سلوک به امور غیر مادی شود، این جایگاه رفیعی قایل شدن برای ماده و طبیعت است یک تعبیر بسیار زیبا امیرالمومنین (ع) دارند که برخلاف تلقی عمومی ایشان میفرمایند دنیا کسی را تغییر نمیدهد بلکه تغییر در دنیا و عبور از آن امر پنهانی نیست هیچ کس در این دنیا امکان ندارد که با نگاه طبیعت ماندگاری را از آن برداشت کند، هر کس با هر عقیده و ایدهای به دنیا نگاه کند عبور، جریان و عدم ماندگاری را میآموزد، لذا حضرت امیر میفرمایند که امکان ندارد دنیا کسی را فریب دهد اما این امکان هست که اشخاص خود را فریب دهند و به طبیعت و عدم قرار آن توجه نکنند. وی با بیان اینکه توجه به طبیعت در چیدمان فلسفه الهی و اسلامی به عنوان یک گزینه مهم مورد توجه است، افزود: استدلالهای هستی شناختی فلسفه اسلامی برای اثبات مبدأ هستی برگرفته از همین طبیعت است بنابراین در بینش مکتب اسلامی اثبات ماورالطبیعه یک گزینه بسیار مهم است. *در ساختار هستی شناسی فلسفه اسلامی، انسان برآمده از طبیعت است حجتالاسلام غفاری درباره دغدغههایی که در حوزه طبیعت و محیط زیست و همینطور نوع رابطه انسان و طبیعت مطرح است، توضیح داد: من اینجا توجه شما را به رابطه انسان و طبیعت جلب میکنم، نکته ظریفی که وجود دارد این است که در ساختار هستیشناسی فلسفه اسلامی انسان برآمده از طبیعت است. اگر به این اعتقاد داشته باشیم، ظرفیت بالایی برای پیوند انسان و طبیعت ایجاد میشود. وی با اشاره به اهمیت انسان شناسی در فلسفه گفت: انسان در مکاتب غربی با اسلامی کاملاً متفاوت معرفی شده است ما در مکتب صدرا بر این اعتقاد هستیم که انسان اساساً شروع طبیعی دارد و به اصطلاح فلسفی «جسمانیة الحدوث» است، اساساً طبیعی بودن آغاز انسان علامت تلفیق انسان با طبیعت است در واقع طبیعت به عنوان یک امر مقدس در فلسفه اسلامی مورد توجه قرار میگیرد چرا که مبدأ انسانیت است و انسان هم مقدس است. *فعالیت انسانی باید برای بهبود بقا طبیعت صورت گیرد حجتالاسلام غفاری مهمترین مسئلهای را که امروز درباره طبیعت مطرح است، بحث حفظ محیط زیست به شمار آورد و گفت: توجه به کلمه «زیست» در محیط زیست بسیار مهم است ما نمیخواهیم که طبیعت برقرار باقی بماند، اصلاً فعالیتی برای بقا طبیعت لازم نیست، فعالیت انسانی باید برای بهبود بقا طبیعت صورت گیرد و این امکان پذیر نیست الا اینکه نگرش فلسفی انسان به طبیعت و جایگاه آن فهمیده بشود. وی در ادامه افزود: ما در فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه ثابت میکنیم که طبیعت جاندار و دارای شعور و اختیار است. آتشی که در ماجرای حضرت ابراهیم(ع) برای ایشان سرد شد، اختیارمند بود. یعنی در آن خطاب بسیار ملکوتی خداوند به آتش به عنوان جزوی از طبیعت لایق خطاب قرار گرفت و آتش اطاعت امر خداوند کرد، در نگاه این چنین به طبیعت انسان به عنوان یکی از موجودات جاندار و با شعور و نه تنها موجود باشعور مطرح میشود و احترام به طبیعت به عنوان احترام به یک شیء بیشعور و بیجان نیست این نوع نگاه به طبیعت نه تنها باعث میشود محیط زیست انسانی به صورتی انسان وار حفظ شود، بلکه نگاه به طبیعت یک نگاه مقدس و برآمده از یک شعور و فلسفه خواهد شد. وی در پایان اظهار داشت: به نظر میرسد دغدغه اصلی بشر ارتباط با محیط زیست است و حتماً نگاه زیبای فلسفه اسلامی به عنوان یک موجود باشعور و تسبیح گو دارد، تلاش فیلسوفان اسلامی برای تحکیم بینش فلسفی نسبت به طبیعت است که امیدواریم با حمایتی که از سوی مسؤلان نظام جمهوری اسلامی و رهبر معظم انقلاب صورتی میگیرد شاهد استقرار این بینش در جامعه خودمان باشیم. انتهای پیام/ک
92/12/12 - 11:44
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 73]