محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803624931
استان سمنان | مرجع جاذبه های گردشگری ایران
واضح آرشیو وب فارسی:سیری در ایران: موقعيت جغرافيايى و تقسيمات سياسى استان
استان سمنان با وسعتى برابر ۵۱۵۹۸ کيلومترمربع، ۵/۸ درصد مساحت کل کشور است. اين استان از نظر مساحت، ششمين استان کشور است و وسعت آن به حدود چهار برابر استان تهران مى‌رسد.
استان سمنان بين مدارهاى ۳۴ درجه و ۱۷ دقيقه تا ۳۷ درجهٔ عرض شمالى و ۵۱ درجه و ۵۸ دقيقه تا ۵۷ درجه و ۵۸ دقيقهٔ طول شرقى قرار دارد. استان سمنان با مرکزيت شهر سمنان، از شمال به استان مازندران، از جنوب به استان اصفهان، از شرق به استان خراسان و از غرب به استان تهران محدود شده است.
استان سمنان در حال حاضر داراى ۴ شهرستان، ۱۴ شهر، ۱۰ بخش و ۲۸ دهستان است. شهرستان‌هاى آن عبارت‌اند از : سمنان، شاهرود، دامغان و گرمسار. شهرهاى تابعهٔ استان نيز چنين‌اند : سمنان، مهدى‌شهر، شهميرزاد، سرخه، شاهرود، بسطام، تجن، کلاته، خيج، ميامى، بيارجمند، دامغان، گرمسار، ايوانکى و آرادان.
جغرافياى طبيعى و اقليم استان
استان سمنان در دامنه‌هاى جنوبى سلسله جبال البرز قرار گرفته است. ارتفاع آن از شمال به جنوب کاهش مى‌يابد و به دشت کوير ختم مى‌شود.
رشته‌کوه‌هاى البرز، از کوه‌هاى طالش در غرب شروع و تا ارتفاعات خراسان در شرق کشيده شده است. اين رشتهٔ ممتد، از نظر نحوهٔ استقرار در شرق و غرب تفاوت‌هايى پيدا کرده است. جهت کوه‌ها در غرب تا حبله‌رود از شمال غربى به سوى جنوب شرقى است، در حالى که در شرق اين رودخانه امتداد اين کوه‌ها جهت معکوس دارد، يعنى از جنوب غربى به طرف شمال شرقى امتداد دارد. اين ديوارهٔ بلند و طولانى، مانند قوسى بزرگ است که به سمت شمالى گشوده شده و مناطق پست و مسطح اطراف درياى خزر را از فلات مرتفع مرکزى ايران (از جمله استان سمنان) جدا کرده است. کوه‌هاى پراکنده جنوبى استان سمنان که متشکل از تپه‌هاى اواخر دوران ترشيارى هستند، دشت‌هايى مانند گرمسار، ايوانکى، چاله دامغان، ميامى و مخروط‌افکنهٔ شاهرود را به وجود آورده‌اند.
در يک تقسيم‌بندى کلى مىتوان استان سمنان را به دو بخش کوهستانى و دشت‌هاى پايکوهى تقسيم کرد:
نواحى کوهستانى از مهم‌ترين و کارآمدترين ناحيه‌هاى داراى امکانات معدنى هستند که براى گذران اوقات فراغت مردم نيز مناسب‌اند. در دشت‌هاى پايکوهى استان، بسيارى از شهرهاى باستانى جاى گرفته‌اند.
خصوصيات جوّى استان سمنان نشانگر تنوع در اقليم آن است. اين تنوع اقليمى، به دو شکل خود را نشان مى‌دهد:
- اقليم نيمه بيابانى شديد که اقليم مختص دشت‌ها، کوير نمک و قسمت‌هايى از فلات شمالى و مرکز ايران است و بخش‌هايى از استان سمنان از جمله گرمسار و بن کوه را در بر گرفته است. در اين نقاط، ميزان بارش و نزولات جوّى اندک است و معمولاً بارندگى آن در اوايل بهار و در بعضى از سال‌ها در تابستان نيز به وقوع مى‌پيوندد.
- اقليم نيمه بيابانى خفيف که علاوه بر بخش‌هاى مختلف ايران، قسمت‌هايى از خراسان، سمنان، شاهرود و دامغان را نيز در بر مى‌گيرد. بارندگى در اين نواحى، معمولاً در پائيز و بهار نيز صورت مى‌گيرد، ولى بيشترين بارندگى در فصل زمستان روى مى‌دهد.
استان سمنان، تحت تأثير جريان‌هاى هوايى گرم و خشک دشت کوير است ولى عواملى چون دورى از دريا، جهت و امتداد کوه‌ها، ارتفاع مکان و وزش بادها نيز در آب و هواى آن مؤثرند.
در اين استان، سه نوع آب و هوا را مىتوان مشخص کرد:
- قسمت شمالى شامل شاهرود، دامغان، مهدى‌شهر و شهميرزاد، در زمستان هوايى خشک و مرطوب و در تابستان وضعيتى معتدل دارد.
- قسمت جنوبى شامل گرمسار و جنوب شهرستان سمنان، در تابستان‌ها هواى بيابانى و نسبتاً گرم و خشک و در زمستان‌ها هواى سرد دارد.
- قسمت شمال شرقى شامل ميامى و حسين‌آباد کالپوش، در تابستان هواى معتدل و مرطوب و در زمستان هواى سرد دارد.
ميانگين حرارت سالانه شهر سمنان ۱۷/۸ درجه، شاهرود ۱۴/۱ و گرمسار ۱۷/۵ درجهٔ سانتى‌گراد است. با توجه به اين ارقام، سردترين شهرها از ميان چهار شهر استان، شاهرود و سپس دامغان و گرم‌ترين شهر، سمنان و سپس گرمسار است. ميانگين حداکثر مطلق درجهٔ حرارت در ماه‌هاى تير و مرداد که گرم‌ترين ماه‌هاى سال در استان سمنان است به ۲۵ درجهٔ سانتى‌گراد و ميانگين حداقل درجهٔ حرارت در ماه‌هاى دى و بهمن که سردترين ماه‌هاى سال استان است به زير ۱۱ درجهٔ سانتى‌گراد مى‌رسد. همچنين اختلاف حداکثر مطلق درجهٔ حرارت بين گرم‌ترين و سردترين ماه‌هاى سال به ۳۱ درجهٔ سانتى‌گراد مى‌رسد.
در استان سمنان، نزولات جوى بسيار کم و غالباً به صورت ريزش باران است و ميزان آن به طور متوسط به ۱۴۵ ميلىمتر در سال مى‌رسد. با توجه به اينکه ميزان رطوبت نسبى با بارندگى نسبت مستقيم دارد، لذا ميزان رطوبت از غرب به شرق استان و از جنوب به شمال افزايش مى‌يابد. به طورى که درصد رطوبت نسبى در شاهرود ۴۹ و در گرمسار ۴۰ درصد است.
شاهرود در ميان شهرستان‌هاى مهم استان با ۱۶۱/۱ ميلىمتر بارش سالانه بيشترين و دامغان با ۱۲۰/۲ ميلىمتر کم‌ترين ميزان بارندگى را دارند.
تنوع ناهموارى و مجاورت کوير و کوهستان در محدودهٔ استان سمنان (علاوه بر بادهاى محلي) موجب پيدايش بادهاى غربى و کويرى هم شده است.
بادهاى مهم استان عبارت‌اند از:
- بادهاى غربى : اين بادها معمولاً مرطوب‌اند و در ماه‌هاى سرد سال از غرب تا شمال غربى مى‌وزند.
- بادهاى کويرى : اين بادها معمولاً از مناطق کويرى و بيشتر در ماه‌هاى گرم سال مى‌وزند و موجب افزايش درجهٔ حرارت و خشکى هوا مى‌شوند.
استان سمنان به علت تنوع جغرافيايى، داراى آب و هوايى متفاوت است. به اين صورت که در نواحى کوهستانى هوا سرد، در دامنه کوه‌ها معتدل و در کنار کوير گرم است. در دامغان به علت وزش بادهاى شديد شمالى و بارندگى در نواحى گرگان و مازندران، زمستان‌ها سرد و تابستان‌ها معتدل، در سمنان تابستان‌ها گرم و زمستان‌ها معتدل، در شاهرود با توجه به پستى و بلندى‌هاى آن، در قسمت شمالى سرد، در قسمت مرکزى معتدل و در قسمت جنوبى گرم است. در گرمسار نيز تغييرات فصل خيلى زياد است. تابستان‌هاى اين ناحيه بسيار گرم و خشک و زمستان‌هاى آن نسبتاً سرد و بارانى است.
جغرافياى تاريخى استان
استان سمنان در دوران باستان، بخشى از چهاردهمين ايالت تاريخى ورن (ورنه) از تقسيمات شانزده‌گانه اوستايى بود. برخى از دانشمندان اين ايالت را گيلان فعلى مى‌دانند، ولى قدر مسلم اين که ورن يا ورنه متشکل از صفحات جنوبى البرز و خوار شمال سمنان، دامغان، خوار، دماوند، فيروزکوه، شهميرزاد، لاسگرد، ده نمک و آهوان، قوشه، ويمه و نقاط کوهستانى مازندران بوده است.
در تمام دوره حکومت مادها و هخامنشيان، کوميسنه يا کوميشان (قومس بعد از اسلام) جزو ايالت بزرگ پارت يا پرتو به شمار مى‌رفت. در اين دوره سمنان شهر سرحدى ايالت‌هاى پارت و ماد محسوب مى‌شد. به همين علت برخى از مورخان، زمانى اين شهر را جزو مادها و گاهى جزو پارت‌ها به حساب مى‌آورند.
اين ايالت که در زمان ساسانيان به پشتخوارگر تغيير نام داده شامل همان شهرهايى بود که در ايالت ورن وجود داشتند. حد غربى اين ايالت، خوار (گرمسار فعلي)، حد شرقى آن شاهرود و حد شمالى ايالت پشتخوارگر، کوهستان‌هاى جنوبى طبرستان بود.
سمنان در دوره‌‌هاى بعد از اسلام جزو سرزمين تاريخى قومس (کومش) به شمار مى‌آمد. نام جغرافيايى قومس تا اواخر دوران قاجاريه بر سر زبان‌ها بود، ليکن در دوران حکومت رضاخان، سمنان در شمار شهرهاى استان دوم، يعنى مازندران در آمد.
در آغاز سال ۱۳۴۰ هجرى شمسى، طبق تصويب‌نامه هيأت وزيران ايالت کومش سمنان، دامغان، شاهرود، بسطام، سنگسر (مهدى شهر فعلي) و شهميرزاد و نقاط تابعهٔ آنها از نظر تقسيمات کشورى به نام فرماندارى کل سمنان نامگذارى شد و مرکز حکومت آن نيز در شهر سمنان مستقر شد.
در سال ۱۳۵۵ هجرى شمسى طبق تصميم دولت وقت، با اضافه شدن دماوند، فيروزکوه، گرمسار و ورامين فرماندارى کل سمنان به استان تبديل شد و مرکز آن نيز کماکان شهر تاريخى سمنان باقى ماند. البته طبق تقسيمات کشورى سال‌هاى اخير، سه شهر دماوند، فيروزکوه و ورامين از استان سمنان جدا شدند.
وضعيت اجتماعى و اقتصادى استان
براساس آمارگيرى جارى جمعيت سال ۱۳۷۰، جمعيت استان سمنان ۲۴۱۴۵۷ نفر بود که از اين تعداد ۰۰۰۲۸۲ نفر (۶۱/۷ درصد) در مناطق شهرى و ۰۰۰۱۷۵ نفر ديگر (۳۸/۳ درصد) در مناطق روستايى سکونت داشتند.
شهرستان شاهرود در چهار دوره سرشمارى (۷۰-۶۶-۵۵-۱۳۴۵) بيشترين تعداد جمعيت را، نسبت به سه شهرستان ديگر، داشت. در اين چهار دوره به ترتيب ۴۳/۴، ۴۴/۱ و ۴۴/۳۳ درصد از کل جمعيت استان سمنان در شهرستان شاهرود جاى داشتند. در رتبه دوم از نظر تعداد جمعيت، شهرستان سمنان با ۲۴/۲، ۲۴/۴، ۲۵/۷، ۲۶/۲۶ درصد از کل جمعيت استان قرار داشت. شهرستان دامغان و گرمسار به ترتيب در رتبه سوم و چهارم از نظر تعداد جمعيت نسبت به کل جمعيت استان قرار داشتند.
از نظر تراکم نسبى جمعيت، در سال ۱۳۷۰ در هر کيلومتر مربع در کل استان پنج نفر زندگى مى‌کردند. کم‌ترين تراکم مربوط به شهرستان شاهرود با ۳/۹۴ نفر و بيشترين تراکم مربوط به شهرستان گرمسار برابر ۷/۰۳ نفر در هر کيلومترمربع بود. با توجه به آمارهاى ارائه شده در خصوص تراکم نسبى جمعيت، مشخص مى‌شود که اولاً توزيع جمعيت و تراکم آن در اين استان يکسان نيست و در ثانى، آهنگ افزايش آن با مقايسه تراکم نسبى سال‌هاى گذشته از ميزان مساوى تبعيت نمى‌کند، بلکه توزيع آن در شهرستان‌هاى مختلف بيشتر تابع عوامل طبيعى، اقتصادى و متأثر از عوامل اجتماعى، ادارى و سياسى است.
در سال ۱۳۷۰ نسبت جنسى جمعيت استان ۱۰۵/۴ بود. در اين سال پائين‌ترين نسبت جنسى در گروه‌هاى عمده سنى در گروه ۲۹-۲۵ ساله و برابر ۹۸ بود و بالاترين نسبت جنسى در گروه‌هاى عمده سنى در گروه سنى ۶۵ ساله و بيشتر، برابر ۱۲۰ نفر بود. کم‌ترين تعداد زن در گروه سنى ۶۵ ساله به بالا نسبت به تعداد مردان بود. همچنين کم‌ترين مرد در گروه عمده سنى ۲۹-۲۵ ساله نسبت به تعداد زنان بود.
استان سمنان از نظر اقتصادى جايگاهى در خور توجه را در اقتصاد کشور دارد. اين استان به خاطر موقعيت جغرافيايى، اقليم بيابانى و نيمه‌بيابانى و محدوديت‌هاى ديگر مانند آب و خاک، از موقعيت کشاورزى مطلوبى برخوردار نيست. از کل ۸۰۰۱۵۳۹ هکتار مساحت استان، اراضى مستعد کشاورزى معادل ۲۲۰ هزار هکتار است. اراضى زير کشت معادل ۶۰۰۱۸۶ هکتار (۸۳/۲ درصد آبى و ۱۶/۸ درصد ديم) است که اين رقم تنها دو درصد مساحت استان است. از اين مقدار در حدود ۵۹۶۱۷۲ هکتار زير کشت محصولات سالانه است که عمده‌‌ترين آنها به ترتيب گندم و جو، سيب‌زمينى، پنبه (وش) بومى و ورامينى، يونجه، اسپرس، شبدر و چغندرقند است.
استان سمنان با ۵/۵ ميليون هکتار مرتع و ۲/۵ ميليون واحد دامى يکى از قطب‌هاى دامپرورى کشور است. هر خانواده دامدار در استان طبق آمار سال ۱۳۶۷ به طور متوسط ۸۰ رأس گوسفند و بره يا بز و بزغاله داشت که تقريباً دو برابر شاخص مذکور در سطح کشور (۳۸ رأس) بود.
بخش صنعت استان به خاطر نزديکى به استان تهران، دارا بودن شبکه ارتباطى پيشرفته و راه‌آهن با استان‌هاى تهران، خراسان، مازندران و جنوب کشور (به ويژه راه جديدالاحداث استان سمنان به استان اصفهان) و کشف ذخاير معدنى مهم، طى سال‌هاى اخير از اهميتى ويژه برخوردار شده است.
استان سمنان يکى از قطب‌هاى صنعتى کشور است. براساس اطلاعات موجود علاوه بر واحدهاى صنعتى در حال توليد، نزديک به ۱۳۹۰ واحد ديگر در دست احداث است. در حال حاضر ۵۰۵ واحد صنعتى با اشتغال ۷۲۸۱۳ نفر در سطح استان مشغول توليد هستند که از اين تعداد، ۲۸۵ واحد در شهرستان سمنان (۵۶ درصد)، ۸۶ واحد در شاهرود (۱۷ درصد)، ۶۸ واحد در گرمسار (۱۳ درصد) و ۶۷ واحد ديگر در دامغان (۱۳ درصد) مستقر است.
از کل واحدهاى در حال توليد، صنايع کانى غيرفلزى با ۱۸۲ واحد و ۴۱۸۵ نفر اشتغال در مقام اول و صنايع سلولزى با ۲۱ واحد و اشتغال ۲۰۱ نفر در مقام آخر قرار دارند. در ضمن بيشترين اشتغال مربوط به صنايع نساجى و چرم با تعداد ۴۶۱۲ نفر است.
استان سمنان از نظر تنوع مواد معدنى يکى از مناطق غنى کشور به شمار مى‌آيد. اين استان در سال ۱۳۶۸ داراى ۶۱ معدن بود که از نظر تعداد بعد از خراسان و تهران و از نظر ميزان استخراج (۲۴۴۳ هزار تن) در مقام پنجم کشور قرار داشت. براساس اطلاعات مربوط به سال ۱۳۷۰ تعداد معادن در حال بهره‌بردارى استان به ۷۳ فقره با ميزان استخراج ۲۶۷۵ هزار تن رسيد. معادن فعال استان را زغال‌سنگ، کروميت، گچ، نمک، سيليس، سولفات دوسود، دولوميت، پتاس، خاک‌هاى صنعتى، مس، سرب، روى، بوکسيت، منگنز، گوگرد، فسفات و غيره تشکيل مى‌دهند.
این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید" rel="nofollow">این مطلب را به لیست مطالب مورد علاقه خودتون اضافه کنید
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیری در ایران]
[مشاهده در: www.seeiran.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 37]
-
گوناگون
پربازدیدترینها